محلات قدیمی اصفهان، از لنبون تا هفتون

اصفهان، یکی از قدیمی‌ترین شهرهای کشور است که به دلیل اینکه در دوره‌هایی پایتخت بوده، محله‌های تاریخی متنوعی دارد. این شهر در دوره ساسانی دو بخش یهودیه و جی داشته و در دوره‌های بعد، قریه‌هایی داشت که بخشی از شهر شدند. قریه یوان، شامل دو قسمت مسجد جامع و مسجد عتیق بود و محله خوشینان بعدها به دو محله گل‌بهار و هارون ولایت تبدیل شد. قسمتی از محله تاریخی سنبلستان، اکنون در خیابان عبدالرزاق قرار دارد. محل کنونی محله تاریخی صالحان معلوم نیست و محله گُرگیر، جای کنونی مسجد حکیم است. برخی اسم‌های قدیمی محلات اصفهان مثل لنبون و هفتون هنوز استفاده می‌شود. به محله ویذآباد، امروزه بیدآباد می‌گویند که در گذشته، خارج از حصار شهر قرار داشته است.

محور تاریخی سلجوقي- صفوي، اصلی‌ترین محور تاريخي شهر است که از میدان عتیق آغاز می‌شود و به خيابان هزارجریب می‌رسد. ميدان عتیق، خیابان چهارباغ عباسي، بازار بزرگ و دولت‌خانه صفوي، بخش‌های مختلف این محور هستند. محور تاريخي و طبيعي زاینده‌رود هم شامل پنج پل تاريخي از غرب به شرق زاینده‌رود است که مهمترین آنها، سی‌وسه‌پل، پل خواجو و پل شهرستان است. محور تاريخي، فرهنگي و گردشگري بيدآباد هم از چهارباغ پايين ابتداي خيابان جامي شروع می‌شود و به مجموعه مسجدسيد و مدرسه درب كوشك می‌رسد. بقعه شيخ ابومسعود، گذرهای محور بيدآباد، حمام عليقلي آقا، بازارچه عليقلي آقا، زورخانه عليقلي آقا، كنارگذر بازارچه عليقلي آقا، بازار بيدآباد، بازار شاطرباشي، بازار رحيم‫خان، مادي فدن، مسجد رحيم‫خان و جوي باباحسن، بخش‌های مهم این محور هستند.

محور تاريخي، فرهنگي و گردشگري جويباره به‌عنوان اصلی‌ترین هسته اوليه شهر اصفهان در شرق مسجد جامع از بازار غاز شروع می‌شود و به منار چهل‌دختران می‌رسد. بازارچه میرزا باقر، بازارچه شاه اسدالله، منار ساربان، منار چهل‌دختران، بازارچه حاج علی‌خان، گذرهای محور جويباره و دو منار دارالضيافه، بخش‌های مهم این محور هستند.

محور تاريخي، فرهنگي و گردشگري دردشت از دروازه باب‫الدشت شروع می‌شود و به مسجد جامع می‌رسد. بازارچه دو منار دردشت، خانه تاريخي كدخدايي، مدرسه علميه شفيعيه، حمام دردشت، كاروانسراي دردشت، بازارچه دروازه نو، بازارچه تل عاشقان، بقعه امامزادگان درب امام و كتابخانه درب امام، بخش‌های مختلف این محور هستند.

محور تاريخي، فرهنگي و گردشگري هارونيه- نظام‫الملك از ضلع جنوبي ميدان عتیق، هارونيه و مسجد علی شروع می‌شود و به مركز محله دارالبطيخ می‌رسد. خانه تاريخي هارونيه، گذر خواجه نظام‫الملك، خانه تاريخي رشيدي و گذر هارونيه، بخش‌های مختلف این محور هستند.

محور تاريخي، فرهنگي و گردشگري جنوب ميدان نقش‌جهان بين بازارچه حسن‌آباد، خيابان فرشادي و خيابان استانداري است. حمام شاهزاده‌ها، عصارخانه شاهي، بازار نجارها، بازار زرگرها، بازار تفنگ‌سازها، بازار کفاش‌ها، بازار مسگرها، بازار آهنگرها، موزه هنرهاي معاصر، خيابان سعدي، خيابان پشت مطبخ، مسجد جامع عباسی، بازارچه چهارسوق مسعود، كوچه تاريكي، امامزاده احمد، خانه مشروطيت، بازارچه حسن‌آباد، دروازه حسن‌آباد، جنوب مسجد جامع عباسی، بازار صراف‌ها و بازار قنادها، بخش‌های مختلف این محور هستند.

محور تاريخي، فرهنگي و گردشگري حسن‌آباد به تخت فولاد از بازارچه چهارسوق مقصود شروع می‌شود و به اراضي تخت فولاد می‌رسد. بازارچه چهارسوق مقصود، بازار حسن‌آباد، خانه تاريخي مشروطيت، پل خواجو، تكيه سيدالعراقين، تكيه فاضل سراب، تكيه محمدجعفر آباده‌ای، تکیه زنجانی‌ها، تكيه عبدالمجيد طالقاني، تكيه آغاباشي، تكيه خاتون‌آبادی، تكيه ميرفندرسكي، معابر تخت فولاد، بازارچه فرهنگ طوبي، آب‌انبار كازروني، تكيه بيدآبادي، تكيه صاحب روضات، تكيه مادر شاهزاده‌ها، گلستان شهدا، تكيه ريزي و بروجردي، تكيه كازروني، مقبره اشرفي اصفهاني، تكيه واله، تكيه فاضل هني و تكيه بهشتی‌ها، بخش‌های مختلف این محور هستند.

محور تاريخي، فرهنگي و گردشگري جلفا به دليل وجود ۲۵ خانه تاريخي و كليساهاي ارزشمند قديمي در طول آن‌که از شاخص‌ترین آن‌ها، كليساي مريم، بيت‫اللحم و وانك هستند و به دلیل سازگاري فرهنگي با گردشگران خارجي، ویژگی‌های مناسبی براي جذب توريست دارد. این محور از كوچه نمازخانه مريم شروع می‌شود و به خيابان خاقاني می‌رسد. ميدان جلفا، مادي شايج و نايج، كليساي وانك، معابر جلفا، بازارچه جلفا، مدرسه فرانسوی‌ها، خيابان خاقاني، كوچه قاراگل، تكيه سيچان و گذرهاي منتهي به تكيه سيچان، بخش‌های مختلف این محور هستند.