استفراغ میلیونی خوشبو

استفراغ نهنگ ماده ای که برای ماندگاری بو در صنعت عطرسازی استفاده می شود و یک کیلو آن حدود 270 میلیون تومان است.

مجله خبری ایمنا: عنبرسائل یکی از مواد مورد استفاده در صنعت عطرسازیست. این ماده ارزشمند از ضایعات پستانداران دریایی سرچشمه می گیرد و هنگامی که به سواحل می رسد و در دست های یک عطرساز جای می گیرد بهایی همانند طلا می یابد و حدود هر کیلو 70 هزار دلار است.

برخی آن را «طلای شناور» می نامند در حالی که عده ای به آن عنوان سنگ جواهری عطرآگین را داده اند. واژه ی لاتین آن اَمبِر گریس ( Ambre gris ) است. ارزشی هم وزن با طلا (و حتی در حقیقت بیشتر از طلا) دارد، عنبرسائل محصول طبیعی موجود در آب های ساحلی آفریقای جنوبی، هند، ژاپن، برزیل، استرالیا، نیوزیلند و بله در اقیانوس اطلس است. اما اکثر عنبرسائل جمع آوری شده که به طور تجاری در عطرسازی مورد استفاده قرار می گیرد از باهاما در کارائیب می آید. برخی از اسناد باستانی به طور برجسته به استفاده از آن به عنوان دارویی مقوی برای غرایز جنسی و درمان بیماری طاعون اشاره کرده اند.

برای کسانی که عنبرسائل را از نزدیک بررسی کرده اند، سفر عنبر از منشاء آن تا رسیدن به کاربردهای نهاییش، می تواند بسیار تعجب انگیز باشد. این ماده ی با ارزش که بُعدی جدید را به روایح یک عطر افزوده است در واقع از استفراغ یک نهنگ عنبر (نهنگ اسپرم یا همان Sperm Whale )

نشأت می گیرد که از معده و گلوی وال هنگامی که در هضم بعضی از مواد دچار مشکل شده، خارج می شود. در ابتدا، بوی عنبر دفع شده کاملا زننده است اما به تدریج و با گذشت زمان، رایحه ای شیرین و خاکی به دست می آورد که زمانی که با مخلوط سایر نت های عطر ترکیب می شود، موجب افزایش قابل توجه میزان پخش بو می شود. در طول سالیان گذشته عنبرسائل یکی از مواد تشکیل دهنده ی کلیدی در عطرسازی فرانسوی و عربی بوده اما از آنجا که هزینه بر است استفاده از آن هم اکنون فراگیر نیست و از نوع مصنوعی آن استفاده می گردد. برای بررسی نت عنبر سائل و عطرهایی که از این نت استفاده میکنند،

شکل گیری عنبرسائل

دانشمندان معتقدند که نهنگ عنبر، اغلب غذاهای بزرگ دریایی مانند ماهی های مرکب بسیار بزرگ را می خورد و قادر به هضم بعضی قسمت ها مانند پوزه آن ها نیست. در این روند، ماده ای را تولید می کند که آن بخش های غیر قابل هضم را احاطه کرده و آن را به خارج از سیستم گوارشی خود از طریق دهان و یا به سادگی از طریق دفع از روده هدایت کند. بنابراین شرایط بالا آوردن در واقع سرمنشا پیدایش عنبرسائل است. برای سال ها این ماده از سیستم گوارشی نهنگ خارج شده و شناور در دریاست، اولین رایحه ای که از آن به مشام می رسد منزجرکننده است و سپس به آرامی با تخریب نوری و اکسیداسیون، سفت شده و به رنگ زرد «طلایی» در می آید. همان طور که در طول سالیان این روند تغییرات اتفاق می افتد، عطر شیرینی از آن حاصل می شود که شبیه رایحه ی مالیده شدن الکل خام بر پوست است. این ماده به تدریج راه خود را به سمت ساحل پیدا می کند. اغلب این ماده ی گران بها به شکل قطعات شکسته شده، در سواحل یافت می شوند که این شکستگی ها در اثر برخورد عنبر در طی سالیان طولانی با امواج خروشان دریا اتفاق می افتد. بنابراین اندازه ی عنبرها هنگام کشف شده می تواند از 15 گرم تا 50 کیلوگرم متفاوت باشد!

بسته به مدت زمانی که عنبر در دریا به سر می برد، در سه دسته ی اصلی طبقه بندی می شود. اولین دسته عنبر سفید/خاکستری است. این نوع از عنبر مدت زمان بیشتری را در دریا بوده است و شیرینی خاصی در رایحه ی آن وجود دارد که بر ارزش آن می افزاید. نوع دوم عنبر به نام «عنبر استاندارد» خوانده می شود و به رنگ قهوه ای/خاکستری یا خاکستر مانند با رایحه ای قوی می باشد. سومین نوع عنبر، عنبر با کیفیت کم است که سیاه رنگ است. هرچه عنبر سخت تر باشد، کیفیت آن بیشتر است. عنبر کم کیفیت نرم و قابل انعطاف است و خیلی برای صنعت عطرسازی مفید و مورد استفاده نیست.

گرچه تشخیص قدمت یک عنبر کار ساده ای نیست اما عنبری که به مدت 25 تا 30 سال در دریا بوده به قدر کافی سفت و سخت شده است و می تواند در ساخت یک عطر بسیار مفید باشد. اگر یک تکه عنبر به مدت طولانی تری در آب باقی بماند، یک لایه ی نازک سفید در بخش بیرونی آن شکل می گیرد. هرچه بیشتر در آب بماند، این لایه ی سفید ضخیم تر شده و رنگ ماده ی درونی آن روشن تر می شود که منجر به ایجاد رایحه ای شیرین تر در آن می گردد. این امر خود یکی از ویژگی های برجسته در شناسایی و تشخیص عنبرهای پیدا شده است.

انواع عنبر سائل

برای سازندگان عطر، عنبر یک «تثبیت کننده» است، یک تثبیت کننده در عطرها که برای ایجاد عطر و بویی بهتر و پخش بوی بالاتر مورد استفاده قرار می گیرد. خانه های عطر مانند شانل و لانوین از پیشگامان استفاده کننده از این ماده ارزشمند در ترکیب عطر بودند. در حقیقت اکثر عطرسازها استفاده از عنبر را ترجیح می دهند چراکه عنبر عطر آنچنان قوی ای از خود ندارد و قادر است پخش بویی فوق العاده بالا به ترکیب کلی عطر بیافزاید و به عنوان یک تقویت کننده ی عطر عمل می کند. عنبر رایحه ای پیچیده دارد که از بوییدن آن عطری متنوع از شیرینی مُشک و گاهی اوقات حتی خاکی، بسته به حس بویایی افراد به آن ها دست می دهد. اما همه ی کشورها قادر به استفاده از عنبر به عنوان یک عنصر در عطر نیستند. علی رغم این حقیقت که عنبر یک ماده ی دفع شده از وال است، کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا استفاده از آن را به دلیل در معرض انقراض بودن گونه ی «نهنگ عنبر» ممنوع کرده اند. حتی در استرالیا، در اختیار داشتن و همچنین تجارت عنبر کاملا مطابق با قوانین زیست محیطی تنظیم می شود. در عین حال، در خاورمیانه و کشورهای اروپایی همانند فرانسه عنبر به طور گسترده در صنعت عطرسازی مورد استفاده قرار می گیرد.

این نهنگها در سده های 19 و 20 تا حد انقراض شکار شدند تا اینکه سازمان حمایت از حیوانات و محیط زیست جهانی برای جلوگیری از انقراض این نهنگ ها شکار آنها را ممنوع کرده و امروزه از عنبر گیاهی یا همان کهربا که نوعی صمغ درختی است استفاده می شود.

برندهای خاصی وجود دارند که در استفاده از عنبر در تولید عطرهایی تاثیرگذار پیشتاز بوده اند. برخی از این عطرها با استفاده از عنبرسائل در ایجاد تعادلی دقیق بین شیرینی پنهان و شوری معتدل ترکیبات عطر موفق عمل کرده اند. کسانی که حداقل رایحه ی نسخه ی مصنوعی ساخته شده از آن را می خواهند تجربه کنند، عطر عنبر از برند عبدالصمد القریشی ( Abdul Samad Al Qurashi ) را امتحان کنند. این عطر رایحه ای آسیایی و بسیار عالی برای مردان و همچنین زنان است و طرفداران فراوانی دارد.

بالِنا دِلا پامپا ( Ballena de la Pampa ) عطری دیگر برای هر دو جنس (زنان و مردان) است، که توسط کمپانی نیش و آرژانتینی Fueguia 1833 تولید شده است و همچنین در دسته ی محصولات پر طرفدار قرار دارد. رایحه و بوی منحصر به فردی که از ترکیب انواع مختلف مُشک بر پایه ای از عنبر تهیه و تولید شده است.

حتی عطر L'Homme مردانه از ایو سن لورن با استفاده از عنبر در ترکیب با چوب های معطر و همچنین نت های تند و فلفلی برای ایجاد آکوردی منحصر به فرد که شخصیت ویژه ای به عطر می بخشد تولید شده است. در این عطر، مانند بسیاری از عطرهای دیگر، هدف اصلی استفاده از عنبر علاوه بر موارد ذکر شده، افزایش انتشار و پخش بوی عطر می باشد.