افزایش آلاینده ها در فصل سرما، اتخاذ تدابیر ویژه را طلب می کند

در آستانه آغاز فصل سرما و انباشت آلاینده ها در فضای اصفهان و پدیده وارونگی دما (اینورژن) در این شهر می طلبد که مسئولان از هم اکنون تدابیری بیاندیشند تا شمار روزهای سالم در فصل سرما افزایش و آلایندگی هوا در این کلانشهر کاهش یابد.
به گزارش ایرنا، پایداری جوی ناشی از وارونگی دمایی، یکی از مهمترین علل افزایش پتانسیل آلودگی هوا به خصوص در کلان شهرها از جمله اصفهان است.
وارونگی دما یا 'اینورژن' به حالت برعکس شدن حالت دمای لایه‌ ای از هوا در قسمتی از جو زمین و در مقایسه با شرایط طبیعی آن گفته می ‌شود.
دمای هوای پیرامون زمین که با افزایش ارتفاع از سطح کاهش می‌ یابد اما گاهی تحت تأثیر شرایط طبیعی و غیرطبیعی، لایه‌ای از هوای گرم بر روی بخشی از هوای مجاور زمین تشکیل می‌شود و مانع جریان عادی و عمودی هوا می‌ شود.
با وقوع اینورژن، گازها و ذرات معلق حاصل از مصرف مقدار زیادی انرژی در مراکز شهری و صنعتی که در شرایط عادی وارد هوا شده اند و در زیر لایه هوای گرم محبوس و در ارتفاعات پایین و نزدیک به زمین متراکم و متراکم ‌تر می‌ شود.
البته ناگفته نماند که اینورژن یک پدیده طبیعی است و مانع تخلیه آلاینده‌ها می‌شود اما در واقع این منابع آلاینده هستند که آلودگی شدید شهرها را در کنار این پدیده طبیعی رقم می‌ زنند.
با توجه به آلایندگی صنایع، خودروها و دیگر منابع آلاینده در شهرهای صنعتی همانند اصفهان باید در زمان وقوع پدیده اینورژن تمرکز خود را بر کاهش منابع آلاینده متمرکز کنیم و با اجرای طرح هایی به کاهش آلودگی هوا کمک کنیم.
از سوی دیگر باتوجه به تردد روزانه یک میلیون خودرو در اصفهان که ۶۰ تا ۷۰ درصد سواری و تک سرنشین هستند باید تدابیری اندیشیده شود که فرهنگ استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی به منظور سلامتی عموم مردم در جامعه نهادینه و ترویج شود که این امر نیازمند همراهی بیشتر ارگان ‌هایی از جمله شهرداری در زمینه گسترش حمل و نقل عمومی، تعمیر خودروهای عمومی دودزا و اصلاح زیرساخت‌ های لازم برای تعویض خودروهای فرسوده است.
شدت و غلظت آلودگی هوای کلانشهر اصفهان در سال های اخیر موجب شد تا مسئولان استان به تهیه، تدوین و در نهایت اجرای طرحی با عنوان برنامه جامع کاهش آلودگی هوا در سال 92 اقدام کنند.
مدیر کل سابق حفاظت محیط زیست استان اصفهان در گفتگو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه آلودگی هوا نشانه اصلی توسعه نامتوازن و استفاده بیش از حد از ظرفیت نرمال محیطی است، گفت: پایداری هوا، وارونگی دما، فرانشینی، توسعه منابع انتشار آلاینده ها فراتر از ظرفیت مجموعه اصفهان است و هر نوع توسعه در این بخش باید متناسب با سکون هوا، توسعه و رشد بخش های مختلف متناسب با توان اکولوژیکی ( بررسی روابط متقابل موجودات زنده و محیط زیست یا به اصطلاح بوم شناسی ) باشد در حالیکه این مسئله هیچ نوع توجهی نشده است.
' حمید ظهرابی ' با اشاره به اینکه توان اکولوژیکی شهر اصفهان، اصلی ترین ظرفیت رشد و توسعه شهری بوده است، افزود: باغ شهرهای زیبا و محیط زیست متنوع این استان راهنمای ما به این سمت و سو بوده است که باید از همان ابتدا به سمت صنایع پاک حرکت می کردیم و این در حالیست که اکنون با برخوردن به مشکلات اساسی تازه به فکر توسعه محور گردشگری افتاده ایم.
وی با اشاره به برنامه های محیط زیست در راستای کنترل آلودگی هوا بیان کرد: اجرای برنامه جامع کاهش آلودگی و کنترل کیفی با تشکیل مداوم جلسات و کنترل اقدام های دستگاه های مختلف از مهمترین برنامه های در راستای کاهش آلودگی هوای اصفهان بوده است.
وی اظهار کرد: 2 مصوبه هیات دولت از سال ۹۲ که بابرنامه جامع کاهش آلودگی مطابقت دارد در دستور کار این اداره کل قرار گرفته است.
مدیر کل محیط زیست استان اصفهان بااشاره به پایش مداوم واحدهای صنعتی گفت: در سال ۹۲ با همین امکانات و نیرو تعداد پایش های ما یک هزار و ۲۵۳ مورد از ۱۰ هزار واحد صنعتی و صنفی آلاینده بود که این پایش های در سال گذشته به هفت هزار و ۴۶۰ مورد رسیده است.
وی با تاکید بر اینکه استفاده از شیوه های نوین برای پایش آنلاین صنایع و نصب در خروجی واحدهای صنعتی از اولویت های اداره کل محیط زیست استان اصفهان بوده است، گفت: واحدهای صنعتی مکلف شدند بر روی خروجی های خود تجهیزاتی نصب کنند و بر این اساس همواره تحت نظارت اداره کل محیط زیست استان قرار دارند.
وی اضافه کرد: همچنین در راستای استفاده از ظرفیت خوداظهاری پایش، آزمایشگاه معتمد تشکیل شده است که وضعیت واحدهای بزرگ صنعتی را سه ماه یک بار آنالیز و نتایج را برای محیط زیست ارسال می کند.
استاندار اصفهان نیز بتازگی با اشاره به نتایج مطلوب اجرای برنامه جامع کاهش آلودگی و کنترل کیفی هوای اصفهان گفت: در 6 ماهه اول امسال تعداد روزهای هوای سالم نسبت به مدت مشابه در سال 92 بیش از پنج برابر افزایش یافته است.
رسول زرگرپور افزود: دلیل افزایش روزهای سالم و کاهش روزهای ناسالم در اصفهان، اجرای صحیح طرح جامع کاهش آلودگی هوا بود و این موضوع برای افزایش روزهای پاک در سال 97 نیز با انسجام و فراگیری بیشتری انجام خواهد شد.
وی اظهار کرد: در 6 ماهه اول سال 92، 33 روز هوای سالم، 24 روز هوای ناسالم و 128روز هوای ناسالم برای گروه های حساس داشتیم که این آمار در مدت مشابه امسال 173 روز هوای سالم، یک روز هوای ناسالم و 11روز هوای ناسالم شده است.
استاندار اصفهان یادآور شد: برنامه جامع کاهش آلودگی هوای اصفهان تا سال 96 بود که 90 درصد آن محقق شده است و برنامه این برنامه از این پس برای رسیدن به هوای پاک است.
برنامه جامع کاهش آلودگی هوا در دی سال 92 تصویب و از ابتدای سال 93 در اصفهان اجرایی شد.
در این برنامه 38 اقدام اساسی در هشت محور دیده و برای هشت شهرستان و 40 نقطه شهری در استان برنامه ریزی شد و بیش از 30 دستگاه اجرایی و مدیریت شهری در آن نقش دارند.
بیشترین اقدام های این برنامه در محورهای حمل و نقل و مدیریت ترافیک، سوخت و بهینه سازی مصرف انرژی و منابع ثابت آلاینده پیش بینی شده است.
مهمترین اهداف این برنامه کاهش پایدار آلودگی هوا در اصفهان، کاهش روزهای ناسالم و افزایش تعداد روزهای سالم است.
اجرای این طرح در سه دوره ۱۰ ساله، پنج ساله و 2 ساله پیش بینی شد که بنابه اذعان مسئولان استان اصفهان در طی چهار سال اجرای این برنامه تعداد روزهای ناسالم هوا کاهش یافته است.
با این وجود با بررسی شرایط هوای اصفهان طی سال های اخیر پیش بینی می شود کماکان نفس اصفهان در بسیاری از روزهای پاییز و زمستان امسال به شماره خواهد افتاد و می طلبد که مسئولان ذیربط در این راستا تمهیدات لازم را بیاندیشند.