مهر فروشی در اصفهان نداریم

بر اساس مقررات ملی ساختمان، مهندس ناظر باید بر کار پیمانکاران و روند ساخت و ساز نظارت کند اما متاسفانه در حال حاضر بسیاری از پیمانکاران و مجریان ساخت و ساز از غیبت مهندسان ناظر ساختمان گلایه دارند.

به گزارش ایمنا، اگر ساختمانی مهندس ناظر نداشته باشد شهرداری‌ها پروانه ساخت ارایه نمی دهند اما دریغ و صد دریغ که بسیاری از این مهندسان ناظر وقتی با هزار شرط و شروط نظارت ساختمان ها را بر عهده می گیرند، علیرغم اینکه مبالغ هنگفتی را در همان ابتدا از مالک یا به اصطلاح کارفرما دریافت می کنند، آنگونه که باید نظارت بر نحوه اجرای ساختمان را انجام نمی دهند و البته نظارتی هم بر چگونگی فعالیت آنها از سوی سازمان نظام مهندسی ساختمان انجام نمی شود.

برای بررسی زوایای مختلف این موضوع سری به سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان زدیم.

امضای فرم های نظارت ساختمان توسط همسر مهندس ناظر!

اصغر نریمانی یکی از مراجعه کنندگان به این سازمان در گفتگو ی می گوید:از حدود ۹ ماه پیش برای نوساز کردن منزل قدیمی خود اقدام کردم؛ در مراحل مختلف مبالغ زیادی را به حساب بیمه تأمین اجتماعی، سازمان آتش نشانی و سازمان نظام مهندسی ساختمان واریز کردم تا پروانه ساختمان صادر شود.

او دامه می دهد: «یکی از نکات جالب در این فرایند واریز بی دلیل مبلغی هنگفت برای بیمه ساختمان به حساب تامین اجتماعی است چرا که بیمه تامین اجتماعی اعلام می کند هیچگونه خسارتی را از بابت کارگران ساختمان یا خود ساختمان قبول نمی کند؛ به خود گفتم شاید حق بیمه کارگران ساختمانی را افرادی که قصد ساخت و ساز دارند باید پرداخت کنند!»

نریمانی می گوید: نکته دیگر مهندس ناظر ساختمان است که فقط روز خاکبرداری او را دیدم که با شرط حساب کردن کرایه آژانس به محل ساختمان آمد.

وی توضیح می دهد که: «پس از خاکبرداری و آغاز عملیات ساخت و ساز، برای بتن ریزی هر سقف باید مهندس ناظر سر ساختمان حضور پیدا می کرد، اما متأسفانه مهندس ناظر ما نه تنها حاضر به آمدن نمی شد بلکه هر بار فرم های شهرداری و سازمان نظام مهندسی ساختمان نیاز به مهر و امضای ایشان داشت، که او می گفت فرم ها را درب منزلم ببرید تا همسرم آنها را مهر و امضاء کند، الان نیز برای همین به سازمان نظام مهندسی ساختمان آمده ام تا از او شکایت کنم.»

یکی دیگر از مراجعه کنندگان به سازمان نظام مهندسی ساختمان اصفهان که علت مراجعه خود را گرفتن تایید برای بتن ریزی سقف دوم ساختمانش عنوان می کند، به خبرنگار ایمنا می گوید: مهندسان ناظر معمولاً نظارت بر ساختمان هایی که متراژ کمی داشته باشد را قبول نمی کنند.

علی عباسی اظهار می کند: منزل ما ۹۰ متر زمین دارد و هنگامی که برای تعیین مهندس ناظر به سازمان نظام مهندسی ساختمان آمده بودم، به سختی موفق شدم نظر یک مهندس ناظر را برای نظارت بر ساختمانم جلب کنم.

وی اضافه می کند: از همان ابتدای شروع ساخت و ساز مهندس ناظر ما برای هر بار آمدن و رفتن برای نظارت بر روند احداث ساخت و ساز که وظیفه قانونی اش طبق قرارداد منعقد شده بود، کرایه رفت و برگشت خود را دریافت می کرد و هر بار چندین بار منت می گذاشت که هیچ مهندسی نظارت را قبول نمی کرد، اما من قبول کردم.

عباسی یادآور می شود: حتی برای دریافت تسهیلات بافت فرسوده، یکی از فرم ها امضای مهندس ناظر را لازم داشت که او با دریافت ۵۰ هزار تومان پول حاضر به امضای فرم شد.!

وی تاکید می کند: آنچه که ما در این مدت شاهد بوده ایم، عدم نظارت سازمان نظام مهندسی ساختمان بر نحوه فعالیت مهندسان ناظر است، وقتی ابراز گلایه می کنیم می گویند شکایت کنید تا رسیدگی شود، اما اگر شکایت کنم کارهای ساختمانم به تعویق می افتد و مشکلات زیادی بر سر راهم ایجاد می شود.

یکی از کارکنان سازمان نظام مهندسی ساختمان نیز که نخواست نامی از او در این گزارش برده شود، با اشاره به رویه کنونی فعالیت مهندسان ناظر و عدم حضور دایمی آنان در پروژه ها با تایید گفته های مراجعان، اذعان می کند: فرد ناظر در هر شرایطی باید پاسخگو باشد اما متاسفانه در حال حاضر وضعیت به گونه ای است که این افراد بدون حضور در پروژه های مسکن مبالغ هنگفتی دریافت می‌کنند.

آنچه از مشاهدات و شنیده ها بر می آید گویای این است که سازمان نظام مهندسی وظیفه خطیری بر عهده دارد و باید ناظران متخلف را به دادگاه معرفی کند اما متاسفانه این سازمان مسئولیت آنچه قانون برعهده اش قرار داده را نمی پذیرد و عملا به بنگاه شغل سازی و کسب درآمد تبدیل شده است.

ساختمان باید مجری ذی صلاح داشته باشد

یکی از وظایف سازمان نظام مهندسی هدایت و راهنمایی است که مهندسان ناظر در طول پروژه ساخت مسکن باید به پیمانکاران و مجریان ارایه دهند اما متاسفانه این سازمان طفره می رود.

سازمان نظام مهندسی موظف است به یک نهاد پاسخگو در حوزه وظایفش تبدیل شود و با نظارت بر عملکرد مهندسان ناظر بکوشد.

رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان اصفهان در این باره به ایمنا می گوید: وقتی می خواهیم صحبت از ساخت و ساز و ساختمان کنیم، ساختمان یک طراح و یک تیم طراحی ۴ نفره شامل طراح معمار و سازه، مکانیک و تاسیسات مکانیک دارد.

علی عموشاهی ادامه می دهد: ساختمان باید مجری ذی صلاح داشته باشد، یک مجری که قانونا صلاحیت کارکردن داشته باشد، این در حالی است که متأسفانه در استان ما جای مجریان ذی صلاح خالی است.

وی تاکید می کند: از دیدگاه ما مجری صلاحیت دار قانونی، مهندسان معماری و عمران هستند که کارت اشتغال خود را از وزارت راه و شهرسازی دریافت کرده باشند.

رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان اصفهان با بیان اینکه در حال حاضر جای خالی مجریان ذی صلاح به شدت احساس می شود، ادامه می دهد: در اصفهان هنوز شهرداری ها زیربار مجریان ذی صلاح نرفته، این در حالی است که در حال حاضر اجرا کنندگان ساختمان قانونی نیستند و بسیاری از قوانین را رعایت نمی کنند.

وی اضافه می کند: ممکن است ناظران ساختمان گاهی با تأخیر بر سر ساختمان حاضر شوند اما وظایف خود را انجام می دهند و البته آنها ناظران تمام وقت کارگاه نیستند و نباید باشند.

مُهر فروشی در اصفهان نداریم

عموشاهی با تاکید بر اینکه مهندس ناظر باید در محل ساختمان حضور داشته باشد به خصوص هنگام بتن ریزی سقف ها، تاکید می کنند: در صورت اعلام شکایت کارفرمایان و مالکان ساختمان ها مبنی بر عدم حضور به موقع مهندسان ناظر، سازمان نظام مهندسی ساختمان با ناظر متخلف در شورای انتظامی برخورد قانونی خواهد کرد.

وی در خصوص ابراز گلایه سازندگان ساختمان ها مبنی بر مُهر فروشی مهندسان ناظر، اظهار می کند: مُهر فروشی در اصفهان نداریم، البته ممکن است به ندرت اتفاق افتاده باشد اما چنانچه گزارش این تخلف را دریافت کنیم برخورد خواهیم کرد.

رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان اصفهان در پاسخ به این گلایه که مهندسان ناظر مسئولیت ساختمان هایی که متراژ کم دارند را قبول نمی کنند، تصریح می کند: با توجه به اینکه مهندسان ناظر ساختمان در طول سال ۱۶ هزار متر سهمیه دارند و نباید بیش از ۱۰ پروژه قبول کنند، برای قبول ساختمان هایی با متراژ کم رغبتی ندارند.

وی در خصوص نحوه نظارت بر فعالیت مهندسان ناظر، می گوید: قراردادی فی مابین مهندس ناظر و کارفرما یا مالک ساختمان امضاء می شود و چنانچه مشکلی به وجود آید، مالک می تواند به شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی ساختمان شکایت کند.

نظارت ناظران هیچ ارتباطی با موضوع مجریان ذی صلاح ندارد

معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان اما در واکنش به اظهارات رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان اصفهان تاکید می کند: نظارت ناظران هیچ ارتباطی با موضوع مجریان ذی صلاح ندارد زیرا با توجه به اینکه محتویات فرم تعهد نظارت ناظران برای آنها مسئولیت زیادی به همراه دارد، مکلف هستند در مقاطع مختلف زمانی سرکشی به ساختمان را انجام دهند.

سید جمال الدین صمصام شریعت ادامه می دهد: محتویات برگه تعهد نظارت به این صورت است که هر گونه کوتاهی مهندس ناظر و اشکال فنی که برای ساختمان در زمان زلزله، تخریب ساختمان و عدم استحکام بخشی به وجود آید، مقصر مهندس ناظر خواهد بود که نظارت خوب، دقیق و به موقع انجام نداده است.

وی با اشاره به اینکه از نظر شهرداری این موضوع کفایت می کند که مهندس ناظر ذی صلاح بر روند ساخت ساختمان برای گرفتن پروانه نظارت کند، تصریح می کند: طبق قانون باید ۴ ناظر شامل: ناظر سازه، ناظر معماری، مهندس ناظر برق و مهندس ناظر تأسیسات در مواقع مقرر کار نظارت را انجام دهند و تا زمانی که تاییدیه برای هر سقف ندهند، اجازه بتن ریزی سقف ها داده نمی شود.

معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان ادامه می دهد: بنابراین اگر مهندس ناظر کوتاهی کرد، نظارت نکرد، مُهر خود را دست دیگری داد و ساختمان استحکام و مقاومت کافی را نداشت، کیفیت بتن مطلوب نبود، تعداد میلگرد و درصد فولادی که در نقشه های ایستایی مشخص شده به همان اندازه کار نشده باشد، در آینده هر اتفاقی برای ساختمان رخ دهد مقصر مهندس ناظر خواهد بود.

وی با بیان اینکه شهرداری برای صدور پروانه ساختمان الزاماتی مقرر کرده از جمله اینکه ۴ ناظر ذکر شده باید بر ساختمان در حال ساخت نظارت کنند، نقشه های ایستایی باید به تایید شهرداری و نظام مهندسی ساختمان برسد، نقشه های معماری لازم است به تایید شهرداری برسد و نقشه های برق و تأسیسات نیز باید توسط نظام مهندسی ساختمان کنترل شود؛ بنابراین با انجام این کنترل ها نقشه ها از نظر فنی مشکلی ندارند و این ناظران هستند که باید اجرای ساختمان را برابر با جزییات نقشه مصوب تطبیق دهند و بر مبنای طرح تاییده دهند تا اجازه بتن ریزی صادر شود.

صمصام شریعت یادآور می شود: چنانچه مهندس ناظر اعلام کند که ساختمان با نقشه های اجرایی و جزییات مغایرت دارد، شهرداری هیچ زمانی اجازه بتن ریزی به مالک نمی دهد اما اگر بدون اینکه در محل حاضر شود مهر و امضای فرم های تایید را انجام داد، طبیعی است که بتن ریزی متفاوت انجام می شود و اگر ساختمان مقاومت کافی را نداشت و از نظر فنی دچار اشکال شود، تمام مسئولیت آن با مهندس ناظر خواهد بود.

وی خاطرنشان می کند: اینکه بعضاً گفته می شود مهندسان ناظر به وظایف خود عمل نمی کنند، عمومیت ندارد چرا که بسیاری از مهندسان ناظر متعهد هستند، دقت کافی را دارند و وظایف خود را به نحو احسن انجام می دهند اما در بین آنها عده ای هستند که به وظیفه خود عمل نمی کنند؛ اگر این اتفاق افتاد مرجع رسیدگی به تخلفات آنها شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی ساختمان است که تخلفات مهندسان ناظر را بررسی می کنند.

معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان با اشاره به اینکه شورای انتظامی پس از بررسی، اگر تخلف مهندس ناظر را محرز اعلام کرد می تواند رأی به ابطال پروانه اشتغال مهندس ناظر صادر کند، اظهار می کند: شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی ساختمان حتی می تواند تا چند سال مهندس ناظر را از کار کردن محروم کند یا اینکه به دادگاه معرفی کند تا اگر تخریب بنا منجر به کشته شدن فردی شود، در محاکم قضایی مورد رسیدگی قرار می گیرد، آن زمان موضوع جنبه کیفری پیدا می کند و تبعات زیادی برای مهندس ناظر خواهد داشت.

مهندسان ناظر باید مسؤلیت پذیر باشند

معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان از مهندسان ناظر خواست مسؤلیت پذیری کامل داشته باشند و حداقل مفاد برگه تعهد نظارت را گاهی مرور کنند تا یادآوری شود چه مسئولیت سنگینی را عهده دار شده اند.

صمصام شریعت تصریح می کند: اگر ریاست سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان موضوع نظارت ناظران را به مجریان ذی صلاح ارتباط داده اند، این دو موضوع ارتباطی با هم ندارند. البته برای تحقق فعالیت مجریان ذیصلاح حدود یک سال و نیم پیش با حضور ریاست نظام مهندسی کشور در اصفهان توافق نامه ای را امضا کردیم که مجریان ذی صلاح تحقق پیدا کند و شروع کار از گروه ساختمانی «ج و د» باشد، اما علیرغم اینکه مسئولان شهرداری این توافق نامه را امضاء کردند، مسئولان سازمان نظام مهندسی توافق نامه را امضاء نکردند و این توافق نامه ابطر مانده و مجریان ذی صلاح هنوز محقق نشده است.

وی ادامه می دهد: آقایان انتظار دارند برای موضوع مجریان ذی صلاح برنامه ای مثل کوپن فروشی راه بیندازند در حالی که مجری ذی صلاح همان پیمانکار ساختمان است که باید ذیصلاح باشد و طی توافقی که با مالک دارد باید یک نسخه از قرارداد را برای شهرداری و سازمان نظام مهندسی ارسال کند تا دستگاه های مربوطه بدانند ساختمان دارای پیمانکار یا مجری ذی صلاح است، نه اینکه بساط کوپن فروشی راه اندازیم و برگه ای در دست مردم، خانی به خان های دیگر اضافه شود.

معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان تاکید می کند: با این موضوع رییس سازمان نظام مهندسی کشور موافقت کردند و منجر به موافقت نامه ای شد که مسئولان شهرداری هم آن را امضاء کردند اما مسئولان نظام مهندسی شانه خالی کرده و موافقت نامه را امضاء نکردند از این رو بحث مجریان ذی صلاح هم تحقق پیدا نکرد.

وی در پایان بار دیگر تاکید می کند کار مجری ذی صلاح ربطی به کار مهندسان ناظر ندارد و مهندسان ناظر متعهد هستند تا ساختمان را از نظر اصول فنی، شهرسازی و اصول بهداشتی نظارت کنند تا بهره برداران با آرامش خیال از ساختمان استفاده کنند.

ما هم امیدواریم مهندسان ناظر وظایف خود را به خوبی انجام داده و در مقابل تعهدی که عهده دار شده اند احساس مسئولیت کنند تا استحکام سازه های ساختمانی برای استفاده کنندگان تضمین شده باشد.