بوم گردی؛ صنعتی نوپا در فریدن

شهرستان فریدن با دارا بودن ظرفیت‌های ناب گردشگری و جاذبه‌های طبیعی و تاریخی، مکان مناسبی برای توسعه بوم گردی به عنوان صنعتی نو و پربازده است. اقامتگاه بوم گردی نوعی از محل‌های اسکان برای مسافران است که بر خلاف هتل‌ها که ویژگی یکسانی دارند، دارای ویژگی خاص محیطی خود است. اقامتگاهی بومی و محلی است که بیشتر در خانه‌های قدیمی بازسازی‌شده و با شیوه ای که مطلوب برای مسافران باشد اداره شود. در این اقامتگاه‌ها سعی بر این است تا میهمانان با شیوه سنتی زندگی در آن محل خاص آشنا شده و از غذاهای محلی آنجا استفاده و در محیطی طبیعی سفر خود را به انجام برساند.

بوم گردی

بوم‌گردی همچنین به ‌معنای حفظ و نشر اصالت و فرهنگ هر منطقه است. ساختار بومی خدمات، محصولات و فعالیت‌های گردشگری، ساختار محیطی بوم‌گرا، ساختار مالکیت و مدیریت خانوادگی و مشارکت جامعه بومی و در نهایت داشتن ساختارهای مناسب زیربنایی گردشگری که ارکان و هسته‌های اصلی یک اقامتگاه است، آن را از دیگر الگوهای اقامتی مانند هتل‌ها و مهمان‌پذیرها متمایز می‌کنند. خدمات قابل ارائه در این واحدها رنگ و بوی سنتی و نوستالژیک دارد. صندوقچه‌های قدیمی به‌جای قفسه‌های کتاب و لباس، جاجیم و گلیم به‌جای فرش و موکت، غذاهای محلی، شب‌نشینی دور آتش به‌جای تماشای تلویزیون، دوشیدن شیر گاو، پختن نان و غیره از جاذبه‌های این محل‌هاست. واحدهای بوم گردی در برخی مناطق کشور به‌خصوص در استان اصفهان از یک دهه قبل تشکیل‌شده که در آن موقع این واحدها به‌صورت امروز دارای شناسنامه نبودند.

افزایش بوم گردی‌ها

در دو سال گذشته ضوابط تشکیل این واحدها توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور تدوین گشته و از آن زمان ایجاد واحدهای بوم گردی شدت گرفته و در حال حاضر بیشتر از 50 واحد ثبت‌شده با این عنوان به فعالیت مشغول هستند. روستاها و مناطق نمونه گردشگری، کویرها و مناطق جنگلی و همه روستاهایی که دارای جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و رفاهی می‌باشند گزینه مناسبی برای راه‌اندازی اقامت بوم گردی است. بر اساس برنامه ششم توسعه در راستای جذب 20 میلیون، توسعه اقامتگاه‌های بوم گردی در دستور کار دولت بوده و بر این اساس دولت برنامه‌های حمایتی برای تأسیس این واحدها در همه مناطق گردشگری و بافت‌های تاریخی و روستایی را دنبال می‌نماید. شهرستان فریدن با قدمت 7 هزارساله یکی از شهرستان‌های غرب استان اصفهان است که با دارا بودن روستاهای تاریخی و غنی از فرهنگ و تمدن مکان مناسبی برای ایجاد خانه‌های بوم گردی است. این سرزمین به دلیل موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد خود، شاهرگ حیاتی اتصال استان اصفهان به غرب کشور به شمار می‌رود و به همین دلیل جمعیتی زیاد از مسافران و گردشگران در ایام نوروز و در فصل تابستان؛ پارک ها و اقامتگاه‌های این شهرستان را برای اسکان انتخاب می‌کنند. همچنین به دلیل آب‌وهوای کوهستانی مکان مناسبی برای گردشگری زمستانه به شمار می‌رود. فریدن توانسته است با حضور در جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های ملی، استانی و منطقه‌ای، ظرفیت‌های عظیم خود را در بخش گیاهان دارویی، غذاها و خوراک‌های بومی، فرهنگ و آداب‌ورسوم معرفی کند. هم‌اینک فریدن با دارا بودن دو منطقه نمونه گردشگری به نام‌های 'دره بید بالا ' و 'تفرج‌گاه‌های پلاسجان ' در ایام مختلف سال به‌ویژه تعطیلات، پذیرای موج عظیم گردشگران است.

جاذبه‌های فریدن

وجود دست کندهای شهر دامنه، شهر زیرزمینی 4 طبقه در روستای موغان و انواع کلیساها و بناهای تاریخی در این شهرستان زمینه را برای بازدید مسافران و گردشگران داخلی و خارجی فراهم نموده است. روستاها، مناظر طبیعی بکر، رودخانه‌ها، کوه ها و چشم‌انداز بی نظیر باغ‌ها و تاکستان های این دیار در کنار رویش سخاوتمندانه انواع گیاهان دارویی، تنوع غذاهای محلی از آش و شوربا تا نان و پارنج و سوغات پر طرفدار از جمله لبنیات خوش طعم و اصیل را نیز باید به این ظرفیت ها اضافه کرد که در نهایت زمینه بسیار مساعدی را برای بوم گردی ایجاد کرده است.

معرفی و تبلیغ میراث فرهنگی

فریدون اله یاری مدیر کل اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان در این مورد اظهار کرد: شهرستان فریدن با وجود آن‌که درخشش و سابقه چندانی در بحث معرفی و تبلیغ میراث فرهنگی خود نداشته است؛ امروز با دارا بودن سابقه کهن تاریخی و باستانی، سایت ها و پایگاه‌های ارزشمند باستان‌شناسی و ظرفیت عظیم گردشگری به عنوان یک منطقه برجسته با پتانسیلی غنی مطرح‌شده است. وی بر لزوم گسترش بوم گردی و افزایش اقامتگاه‌ها در فریدن تاکید کرد و افزود: بوم گردی نه نیاز به نیروی انسانی و نه نیاز به سرمایه‌گذاری خاصی دارد؛ از این‌رو می‌تواند به سرعت کار را پیش ببرد. اله یاری افزود: در راستای احیا و معرفی این میراث همه باید ورود پیدا کنند و در متن حرکت کنند و از حواشی پرهیز کنند. وی ادامه داد: تا زمانی که مزیت وجود نداشته باشد گردشگر ورود پیدا نمی کند، بنابراین باید فرهنگ‌سازی شود تا جایی که به راحتی گردشگر را در خانه‌های خود جا دهیم و بعد به تدریج در توسعه زیرساخت‌ها اقدام کنیم.

حمایت از فعالان گردشگری

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اصفهان حمایت همه جانبه از فعالان گردشگری به‌ویژه توسعه اقامتگاه‌های بوم گردی را از راهبردهای این اداره کل اعلام کرد و افزود: سیاست اصلی اداره کل میراث فرهنگی استان در حوزه گردشگری در سال جاری، توسعه گردشگری و صنایع‌دستی در روستاهای کمتر توسعه‌یافته استان است. اله یاری با اشاره به این که اعطای وام کم‌بهره به روستائیان بخصوص در مناطق غرب استان و شرق شهرستان اصفهان در برنامه‌های این اداره کل قرار دارد، افزود: هدف ما این است تا با توسعه فرهنگی و اقتصادی مناطق روستایی از مهاجرت روستائیان به شهرها جلوگیری کنیم. وی افزود: بیشترین اقامتگاه‌های بوم گردی کشور در استان اصفهان واقع‌شده است؛ با این حال اصفهان همچنان از ظرفیت عظیمی برای توسعه گردشگری به‌ویژه در منطقه غرب استان که تاکنون از آنها بهره‌برداری نشده، برخوردار است.

ظرفیت ها و مزیت های ناب

کمال رضایت فرماندار فریدن نیز با تاکید بر ظرفیت ها و مزیت های ناب این منطقه در حوزه گردشگری گفت: یکی از معضلات شهرستان فریدن اشتراک آن با شهرستان‌های همجوار در بحث ادارات دولتی است. وی با اشاره به اهمیت میراث فرهنگی، جاذبه‌های گردشگری و صنایع‌دستی، خواستار ارتقاء نمایندگی میراث فرهنگی فریدن به اداره شد و افزود: به نظر می‌رسد حتی‌الامکان استقرار یک دستگاه مرکزی در این حوزه در فریدن ضروری است. فرماندار فریدن بر لزوم راه‌اندازی دفتر خدمات سفر در شهرستان نیز تاکید کرد و خواستار مساعدت مدیران استانی در این رابطه شد.

امکانات مناسب

مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان فریدن نیز با اشاره به وجود امکانات نسبی در شهرستان مانند هتل، مهمانسرا، مهمان‌پذیر از صدور 7 موافقت اصولی در زمینه بوم گردی گفت: هم‌اکنون اقامتگاه‌های موجود در روستای موغان به جهت وجود شهر زیرزمینی و طبیعت بکر و زیبای این روستا پذیرای خیل عظیمی از مسافران است. محمود سلیمی اظهار داشت: تاکنون 15 واحد مناسب برای اقامتگاه بوم گردی در فریدن شناسایی‌شده است. وی بابیان این که یک اقامتگاه بوم گردی فعال در روستای موغان فریدن وجود دارد، افزود: هشت اقامتگاه بوم گردی دیگر نیز مراحل اخذ موافقت اصولی را طی کرده اند. مسئول نمایندگی میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری فریدن از پرداخت تسهیلات برای راه‌اندازی اقامتگاه‌های بوم گردی خبر داد و گفت: برای راه‌اندازی اقامتگاه‌های بوم گردی در فریدن تسهیلات چهار درصد تا سقف 10 میلیارد ریال به متقاضیان پرداخت می‌شود و مجوزهای لازم برای فعالیت نیز کمتر از یک ماه صادر می‌شود. وی تاکید کرد: درآمد حاصل از اقامتگاه‌های بوم گردی معاف از پرداخت مالیات و عوارض هستند و درآمدهای حاصله به افراد سرمایه‌گذار در این بخش پرداخت می‌شود. وی شناسایی خانه‌های هدف در روستاها و فراهم نمودن بسترهای لازم برای ورود سرمایه‌گذاران بومی برای تبدیل خانه‌ها به اقامتگاه بوم گردی را یک‌راه میان‌بر برای جهش بلند به سوی رونق گردشگری شهرستان دانست.

رفع معضلات بیکاری با گردشگری

حجت‌الاسلام اسماعیل سیاوشی امام جمعه شهر داران، مرکز شهرستان فریدن نیز با مروری بر و ذخائر خدادادی این شهرستان، اظهار کرد: با ورود جدی به حوزه گردشگری معضل بیکاری بالای 25 درصد را در این شهرستان حل کرد. وی مهاجرت معکوس را بارزترین نتیجه رونق گردشگری در فریدن دانست و افزود: باید در جهت جذب سرمایه‌گذاران داخل و خارج شهرستان تلاش نمود تا آنان با درک بسترهای موجود، سرمایه خود را به این بخش هدایت کنند. امام جمعه داران با اشاره به پدیده آلودگی هوا در مرکز استان و بسیاری از شهرستان‌های همجوار با آن خاطرنشان کرد: هوای پاک فریدن و وجود ظرفیت‌های ناب گردشگری در این منطقه یک فرصت بی نظیر برای جذب حداکثری توریست و نگه‌داشتن آن در شهرستان است. وی بابیان این که رونق گردشگری نمود عینی اقتصاد مقاومتی است، تاکید کرد: گردشگری زمینه تحقق اشتغال پایدار را برای مردم شهرستان فراهم می‌کند.

بوم گردی به عنوان یکی از شاخه‌های گردشگری صنعتی نو در فریدن است که می‌تواند با تکیه‌بر مزیت های منحصربه‌فرد این منطقه عامل توسعه و رونق آن باشد. از طرفی گستردگی مشکلات حوزه کشاورزی، فقدان صنایع تبدیلی و افزایش خسارت وارده به کشاورزان این شهرستان در طی سال های متمادی، مستلزم ورود به حوزه‌های دیگر از جمله گردشگری و پرهیز از نگاه تک بعدی به ظرفیت ها است.