توسعه فرهنگ میزبانی مهم‌تر از توسعه زیرساخت‌های گردشگری

سعید ابوالقاسمی| نزدیک به 10 روز پیش اعلام شد که اصفهان در میزان جذب گردشگران خارجی رکورد زده است. در فروردین‌ماه حدود 85 هزار گردشگر خارجی اصفهان را برای سفر انتخاب کرده بودند و این، نوید‌بخش رونق دوباره در گردشگری ایران و البته اصفهان بود. بااین‌وجود اما هنوز در شعف اعلام ثبت این رکورد و وقوع این رخداد ویژه‌ بودیم که اعلام شد خودروی حامل گردشگران آلمانی در شیراز واژگون شده و دو گردشگر خارجی در این حادثه، جان خود را ازدست‌داده‌اند. این اتفاق و اتفاقات دیگری ازاین‌دست که ناشی از خطای انسانی و نه زیرساختی است، بازخوردهای منفی بسیاری برای گردشگری ایران در سطح جهانی به دنبال خواهد آورد. باید به این باور برسیم که رونق گردشگری فقط وابسته به تأمین و ایجاد زیرساخت‌ها نیست و عوامل سخت‌افزاری و نرم‌افزاری دیگری نیز دخیل است تا رونق این صنعت جهانی را برای کشورمان به ارمغان آورد. مهم‌ترین عامل در جذب گردشگران خارجی و ترغیب آنها برای سفر به ایران، ایجاد فرهنگ میزبانی از گردشگران خارجی است. زمانی که گردشگران خارجی، از این نگران باشند که جاده‌های کشورمان ناامن هستند و امکان این وجود دارد که در ترددهای جاده‌ای جان خود را از دست بدهند یا مشکلی برایشان ایجاد شود، قطعاً ایران را در فهرست مقصد‌های گردشگری خود جای نخواهند داد. یکی از اصلی‌ترین سرگرمی‌ها و البته هراس‌انگیزترین تجربه‌های گردشگران خارجی، فرهنگ رانندگی ایرانی‌ها است. فرهنگی که البته در سال‌های اخیر پیشرفت قابل‌توجهی داشته اما هنوز هم ازنظر گردشگران خارجی، ایرانی‌ها، ایمنی حین رانندگی را رعایت نمی‌کنند و همین عامل باعث می‌شود که گردشگران احساس امنیت لازم را در سفرهای درون‌شهری نداشته باشند. قطعاً بارها و بارها دیده‌اید که گردشگران خارجی دقایق طولانی در انتظار خلوت شدن خیابان ایستاده‌اند و سرانجام نیز با ترس‌ولرز فراوان عرض خیابان را طی کرده‌اند. درحالی‌که هیچ‌ خط عابر پیاده‌ای در اطراف وجود ندارد و از پل عابر پیاده نیز خبری نیست. از سوی دیگر، فرهنگ برخورد برخی از ما ایرانی‌ها هم به‌عنوان میزبان هم با گردشگران خارجی، چنگی به دل نمی‌زند. البته ناگفته نماند که گردشگران خارجی، همواره از میهمان‌نوازی ایرانی‌ها تعریف کرده‌اند و اعتقاددارند این میهمان‌نوازی، یکی از جاذبه‌های اساسی گردشگری ایران است. ایرانی‌ها همواره به میهمان‌نوازی شهره بوده‌اند و در فرهنگ دیرینه خود، میهمان را «حبیب خدا» دانسته‌اند؛ اما در این میان، برخی افراد معدودی نیز وجود دارند که گردشگران خارجی را «حبیب خدا» نمی‌دانند و از هر راهی برای آزار آنها استفاده می‌کنند. اینکه برخی فروشندگان، کالایی را در بازار با سه برابر قیمت پایه به گردشگران خارجی عرضه کنند، اینکه کالاهای نامرغوب را به‌جای کالاهای اصل به آنها بفروشند، اینکه به ناگهان و در حین مذاکره برای فروش کالاهایی مثل صنایع‌دستی که معرف تاریخ و تمدن ایران هستند، زیر مذاکره بزنند و دندان‌گردی کنند، نمونه‌هایی از جنبه‌های منفی میزبانی نامطلوب ایرانی‌ها از گردشگران خارجی است. موضع بدتر اینکه، برخی افراد، هرگاه گردشگران خارجی را در خیابان‌ها و معابر و کوچه‌های قدیمی و مکان‌های تاریخی می‌بینند، با استفاده از کلمات تمسخرآمیز و البته به انگلیسی، حس خوب افراد سفرکرده به ایران و اصفهان را خراب می‌کنند و آنها را مجاب می‌کنند که این، آخرین باری است که به کشورمان سفر می‌کنند. جالب است بدانید که این اتفاقات، در حالی رخ می‌دهد که اصل اساسی بازاریابی گردشگری در جهان، صحبت‌هایی است که گردشگران با اقوام، دوستان، خویشان و آشنایان انجام می‌دهند و مهم‌تر از همه با به اشتراک گذاشتن تجربیات سفرشان به هر گوشه از دنیا، سرنخ‌هایی را به دیگران می‌دهند که آن نقطه از دنیا را برای سفرهای خود انتخاب کنند یا نه؟ حال، خودمان قضاوت کنیم که اکنون و با روندی که در میزبانی از گردشگران خارجی در کشورمان وجود دارد، آنها دیگران را به سفرهای بیشتر ترغیب می‌کنند یا خیر؟ روند افزایش ورود گردشگران خارجی به اصفهان در دو سال گذشته، نشان می‌دهد که ایرانی‌ها و متعاقب آن، اصفهانی‌ها تا حدودی توانسته‌اند مردم کشورهای جهان را برای سفر به اصفهان ترغیب کنند؛ اما آیا این میزان سفر به اصفهان، کافی است؟ قطعاً اصفهان پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های بسیاری را برای جذب گردشگران خارجی در خود نهفته دارد. پتانسیل‌هایی که تاکنون هیچ توجهی به آنها نشده اما می‌تواند شرایط را برای ورود هر چه بیشتر گردشگران فراهم آورد؛ اما نکته اصلی اینجاست که اگر قرار است ایران در افق 1404 سالانه میزبان 20 میلیون گردشگر باشد، هنوز راه‌های بسیاری برای طی کردن نیازمند است. از این 20 میلیون گردشگر خارجی که در افق 1404 به ایران وارد خواهند شد، حداقل یک‌سوم از اصفهان بازدید خواهند کرد. این موضوع نشان می‌دهد که در صورت دستیابی به هدف‌گذاری موجود بر اساس سند چشم‌انداز 20 ساله کشور، سالانه شش و نیم میلیون گردشگر خارجی به اصفهان سفر خواهند کرد و آن موقع است که زیرساخت‌های گردشگری، فرهنگ‌ میزبانی از گردشگران، ایجاد شرایط و فضای مناسب برای سپری کردن اوقاتی خوش و مطلوب برای آنان و همچنین رایزنی برای ترغیب دیگر مردم جهان برای سفر به ایران و اصفهان، اهمیت ویژه‌ای خواهند یافت. درنهایت، نیاز است به این نکته توجه داشته باشیم که اصفهان، قطب گردشگری ایران به شمار می‌رود. وجود موانع اجتماعی و فرهنگی در توسعه فعالیت‌های گردشگری نمی‌تواند توجیه مطلوبی برای سفر گردشگران به این استان داشته باشد بنابراین لازم است در کنار ایجاد زیرساخت‌ها برای میزبانی مطلوب از گردشگران و همچنین فرهنگسازی مردمی برای ایجاد میزبانی شایسته برای گردشگران خارجی از سوی اصفهانی‌ها، با استفاده از روش‌های نوین بازاریابی گردشگری، شرایط را برای رونق هر چه بیشتر گردشگری در اصفهان ایجاد کنیم. فراموش نکنیم، هر گردشگر، حداقل و حداقل 370 هزار تومان در سفر به اصفهان هزینه می‌کند و حضور شش و نیم میلیون گردشگر در اصفهان موجب درآمدزایی 2405 میلیارد تومان در سال برای اصفهان و مردمش خواهد شد. درآمدی که در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن، 10 برابر بودجه عمرانی سالانه این استان است که از سوی دولت تخصیص می‌یابد.