توسعه منطقه 14 در گرو تکمیل رینگ چهارم
پس از سال‌های فراموشی گویا پرنده اقبال بر شانه شهرداری منطقه 14 اصفهان نشسته و قرار است پس از سال‌ها این منطقه حاشیه‌ای شهر در طرح و پروژه‌های عمرانی شهری دیده شود. چراکه تا کمتر از پنج سال دیگر سومین میدان بزرگ شهری اصفهان در این منطقه و در جوار حرم مطهر زینبیه (س) ساخته و به بهره‌برداری می‌رسد. میدانی که علی شمسی اژیه شهردار منطقه 14 اصفهان معتقد است ساخت آن نه تنها از دیدگاه اقتصادی بلکه برای جبران کمبود سرانه‌های منطقه پیش‌بینی و اجراشده است. آن‌هم در منطقه‌ای که حاشیه‌نشینی و فقر اقتصادی ساکنان ازجمله ویژگی‌های بارز آن است. برای آشنایی بیشتر با روند اجرای پروژه و تأثیر آن در کاهش مشکلات اقتصادی منطقه با شمسی اژیه به گفتگو نشستیم.
- با توجه به تعریفی که در عرف از منطقه 14 مطرح است؛ توصیف شما از شهرداری منطقه 14 اصفهان چیست؟
شهرداری منطقه 14 ازجمله مناطقی در شهر اصفهان است که در این سال‌ها آن‌چنان‌که باید دیده نشده و مواردی که برای معرفی منطقه منتشرشده همگی بر محروم بودن منطقه تأکید داشته است. نکته‌ای که سبب شده تا سایر داشته‌های منطقه ازجمله تنوع فرهنگی و فرهنگ غنی ساکنان دیده نشود. در حال حاضر جمعیتی بیش از 180 هزار نفر در منطقه ساکن هستند و پذیرای بیش از 30 هزار اتباع خارجی از کشورهای افغانستان، لبنان، عراق و سوریه در منطقه هستیم. شهرداری منطقه 14 یکی از مناطق محروم اصفهان است که حدود دو سال است باهدف محرومیت‌زدایی و معرفی فرهنگ اصیل ایرانی ساکنان در حال فعالیت به‌عنوان شهردار منطقه هستم. خدا را شاکرم که در این مدت با همکاری همکاران در شهرداری توانستیم منطقه 14 را آن‌چنان‌که هست معرفی کنیم. هرچند منطقه 14 یکی از مناطق محروم شهر اصفهان است اما این محرومیت فقط محدود به حوزه اقتصادی است. این منطقه دارای مجموعه‌ای غنی از خرده‌فرهنگ‌های ایرانی است که اگر درست معرفی و به آن توجه شود یک شاخص تأثیرگذار در توسعه فرهنگی و اجتماعی منطقه است. در کنار توسعه عمرانی به این بخش توجه شده است.
* ساخت سومین میدان بزرگ شهری اصفهان هم از آن جمله طرح‌های شهری است که قرار است به توسعه اقتصادی منطقه منجر شود؟
کلید خوردن ساخت سومین میدان بزرگ شهری در منطقه 14 نتیجه به باور رسیدن مدیران شهری بود مبنی بر اینکه برای توسعه منطقه تاکنون فعالیت خاصی صورت نگرفته است. درواقع ساخت میدان شهری در منطقه برای جبران کمبود سرانه‌های شهرداری منطقه 14 اعم از آموزشی، بهداشتی درمانی، فرهنگی، اجتماعی و تجاری است. میدان در 19 هکتار زمین‌ساخته می‌شود که چهار هکتار از این مجموعه 19 هکتاری برای توسعه حرم زینبیه(س) شامل بقعه، شبستان‌ها، مسجد و پارکینگ حرم مطهر است. حدود 15 هکتار دیگر میدان هم برای جبران کمبود سرانه‌ها اختصاص داده‌شده است.
- پس ساخت میدان بزرگ شهری در توسعه منطقه 14 بسیار تأثیرگذار خواهد بود؟
البته ساخت میدان در توسعه اقتصادی و جبران کمبود سرانه‌های منطقه بسیار مؤثر است اما توسعه منطقه 14 کامل و تکمیل نمی‌شود، مگر اینکه شهرداری اصفهان و شهرداری منطقه 14 تردد کامیون‌ها از مسیر شمال به جنوب کشور را از میانه منطقه خارج کنند. مدیریت شهری تصمیم به ایجاد رینگ چهارم کرده است. چراکه تردد روزانه کامیون‌ها از این منطقه امنیت جانی و زیست‌محیطی شهروندان منطقه را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده است.
- چه میزان از رینگ چهارم در منطقه 14 واقع‌شده و برنامه شهرداری برای تکمیل آن چیست؟
بیش از 900 متر از رینگ چهارم در محدود منطقه 14 قرار دارد. با دستور ویژه شهردار و تأکید بر محرومیت‌زدایی و ایجاد امنیت جانی و زیست‌محیطی برای شهروندان شمال شهر اصفهان که در مناطق 7، 14 و قسمتی از منطقه 10 ساکن هستند. ایجاد رینگ چهارم در دستور کار شهرداری قرارگرفته است. شخص آقای نوروزی تأکید بر اجرا دارد و کار شروع‌شده است. آزادسازی‌ها تقریبا تمام‌شده و سازمان عمران شهرداری کار را آغاز کرده است. طبق پیش‌بینی‌ها کمتر از 18 ماه این بخش قابل بهره‌برداری است.
- یکی از مشکلات عمده در شهرداری منطقه 14 وجود بافت ریزدانه‌های شهری است؛ ریزدانه‌هایی که هسته نخست افزایش حاشیه‌نشینی هستند برای کنترل این بحث در منطقه چه اقداماتی انجام‌شده است ؟
دو صحرای بزرگ سودان و باتون در منطقه 14 ازجمله مناطقی بودند که مستعد تبدیل‌شدن به ریزدانه‌ها را داشتند. سال‌های گذشته به دلیل تفکیک‌های غیرقانونی در منطقه سودان شاهد شکل‌گیری قابل‌توجهی از این ریزدانه‌ها بودیم خانه‌های 40 تا 50 متری که خلاف ساخته‌شده‌اند. در دو سال گذشته تلاش زیاد برای جلوگیری از ساخت‌وسازهای غیرقانونی و خلاف در سطح منطقه شده است. برای جلوگیری از ایجاد ریزدانه‌ها و افزایش سرانه فضای سبز مقرر شد تا حدود 6 هکتار از صحرای سودان که توسط شهرداری خریداری‌شده است برای ایجاد فضای سبز تخصیص داده شود. با توجه به اینکه سرانه فضای سبز در شهر اصفهان برای هر نفر بیش از 17 مترمربع است و این سرانه در منطقه 14 برای هر شهروند حدود 7 مترمربع است. در صحرای باتون هم برای جبران کمبود سرانه‌های آموزشی علمی و فرهنگی منطقه ساخت مجتمع‌های فرهنگی آموزشی پیش‌بینی‌شده است. در حال حاضر طرح‌ها تهیه و برای کسب مجوز به کمیسیون ماده 5 ارائه‌شده است که پس از تصویب کمیسیون وارد مرحله اجرا می‌شود.
- قرار گرفتن بخشی از مساحت شهرداری منطقه 14 خارج از محدوده شهری، شهرداری را برای ارائه خدمات با چه مشکلاتی مواجه کرده است؟
بیش از نیمی از مساحت هزار و 938 هکتاری منطقه 14، خارج از محدوده قانونی شهری است. خارج از محدوده بودن کامل یا بخش‌هایی از محله‌های جلوان، حصه، ارزنان و دارک علاوه بر ایجاد مشکل برای شهروندان سبب شده تا شهرداری نیز در انجام پروژه‌های عمرانی با مشکلات متعددی روبه‌رو باشد. با وجود همه این مشکلات شهرداری منطقه 14 در تلاش است تا برای توسعه زیرساخت‌ها و فعالیت‌های عمرانی در این محله‌ها اقدام کند. به‌طور مثال حصه، ضعفترین محله منطقه است که مدیریت شهری عزم جدی دارد برای ایجاد بسترهای عمرانی در این منطقه. تأمین اعتبار 2میلیارد تومانی برای آسفالت معابر و کوچه‌های محله حصه تا پایان شهریورماه یکی از این فعالیت‌ها است. همچنین از سال 95 بحث ایجاد شبکه فاضلاب با مشارکت خوب و فعال شرکت آب و فاضلاب استان در محلات حصه، ارزنان، دارک، امام حسین (ع) انجام شد. فعالیتی که در ارتقای بهداشت منطقه بسیار تأثیرگذار است.
- تأمین منابع مالی در اجرای پروژه‌های عمرانی بسیار مهم است، منابع مالی برای اجرای سومین پروژه میدان بزرگ اصفهان به چه روشی است. با توجه به اینکه میدان امام علی (ع) را در شهرداریم که متأسفانه به دلایل مختلف، تمام فازهای آن اجرایی نشده و شهردار اصفهان بارها اعلام کرده درصدد است با تکمیل میدان زمینه آَشتی شهروندان با میدان امام علی (ع) را فراهم کند؟
میدان امام علی (ع)، میدانی تاریخی است که شهرداری اصفهان مطابق با دوره زمانی آل‌بویه و سلجوقی آن را احیا کرد. همین نکته سبب شد تا در طراحی میدان امام علی(ع) محدودیت‌هایی وجود داشته باشد. سومین میدان شهری که در جوار حرم زینبیه(س) در حال ساخت است یک میدان مدرن است که با توجه به کمبود سرانه‌های منطقه طراحی‌شده است. در میدان قطعات مختلف تعریف‌شده تا بتوان سرمایه‌گذارهای متنوعی را جذب کنیم ازجمله بحث ساخت هتل در میدان شهری پیش‌بینی‌شده است. چون از حدود 12 کشور حاشیه خلیج‌فارس و حتی کشورهای اروپایی گردشگر مذهبی در منطقه داریم. این گردشگرها معمولا در منازل مسکونی شهروندان اقامت می‌کنند. در حال حاضر تعداد قابل‌توجهی گردشگر از کشورهای عمان و قطر داریم. آنها شب خواب هستند، پس یکی از این قطعات برای ساخت هتل پیش‌بینی‌شده است. یک قطعه برای ساخت مجتمع پزشکی ویک قطعه تجاری که آورده آن را بتوانیم در بخش تملک و آزادسازی استفاده کنیم.
- فکر می‌کنید شهرداری منطقه 14 جاذبه و پتانسیل را برای حضور سرمایه‌گذار دارد؟
یک مثال داریم در حوزه اقتصاد که می‌گوید ماهی باید در روغن خودش سرخ شود فکر می‌کنیم این طرح یک ماهی است که می‌توان آن را در روغن خودش سرخ کرد. بیش از پنج سال روی طرح کارشده است. با شورای شهر جدید جلسه‌های متعددی برگزار و نقطه نظرات مطرح‌شده است. پیش‌بینی خودم این است که سال آینده این میدان شکل اولیه خودش را گرفته باشد.
- با همه این تفاسیر منابع پیش‌بینی‌شده برای اجرای پروژه از چه طریقی است؟ چند روز گذشته ساخت بخش تجاری میدان کلنگ زنی شد چرا ساخت مجتمع تجاری در اولویت قرار گرفت؟
چون قرار است آورده این مجتمع که با مشارکت سرمایه‌گذار بخش خصوصی در حال ساخت است، تأمین کننده هزینه‌های تملک و آزادسازی بقیه طرح باشد. بیش از 70 درصد مجتمع متعلق به شهرداری و بقیه مربوط به بخش خصوصی است. این همان روغنی است که قرار است این ماهی درآن سرخ شود.
- پروژه میدان در حدود یک‌صدم از مساحت شهرداری منطقه 14 است با توجه به گستردگی منطقه و مشکلات زیرساختی که به آن اشاره کردید؛ چه میزان از بودجه شهرداری قرار است در این پروژه هزینه شود و آیا امکان داشت تا این بودجه برای ایجاد زیرساخت‌های منطقه هزینه شود ؟
اولویت اول در منطقه 14 ایجاد امنیت جانی شهروندان است. پس ادامه خیابان فرزانگان و تکمیل رینگ چهارم که اعتبارات آزادسازی آن‌هم در بودجه شهرداری منطقه پیش‌بینی‌شده و مجری آن شهرداری مرکزی است در اولویت نخست است.
پروژه میدان شهری اولویت دوم است. اولویت دومی که به‌نوعی اولویت اول هم هست اما قرار نیست از بودجه اصلی منطقه در این میدان هزینه شود. هزینه پروژه از آورده سرمایه‌گذار است. با توجه به این پیش‌بینی‌ها احساس می‌کنم در اجرای این طرح دچار مشکلات و توقف مانند طرح‌های گذشته نشویم.
- انتقال ساکنان منطقه و شهروندانی که منازل آنها در بحث آزادی سازی برای اجرای پروژه میدان شهری خریداری‌شده چگونه مدیریت‌شده است، با توجه به اینکه ساکنان منطقه از نظر اقتصادی دچار مشکل هستند ؟
در فاصله 800 متری از میدان، زمینی برای ساکنان در طرح پیش‌بینی‌شده است. بیشتر خانه‌هایی که در طرح قرار دارند در بافت کاملاً فرسوده قرارگرفته و شامل خانه‌های 40 تا 50 متری است که بیش از 30 درصد ساکنان آن مستأجر هستند. ساخت میدان در حقیقت در راستای بازآفرینی شهری در شمال شهر اصفهان است. با بهره‌برداری از این پروژه بسیاری از مشکلات اجتماعی که سبب شده بود تا این محله زبان زد باشد به‌طور خودبه‌خود مرتفع شود. قرار شد زمین‌های بین 150 تا 200 مترمربعی متناسب باقدرت خرید ساکنان در اختیار آنها قرار بگیرد.
- پیش‌بینی‌ها برای اسکان جمعیت متراکم منطقه در محدوده اجرایی طرح چه میزان کارشناسی شده و اجرایی است؟
نیمی از هزار و 800 هکتار مساحت منطقه 14 خارج از محدوده است. 19 هکتار از مساحت کل منطقه برای ساخت میدان شهری در نظر گرفته‌شده است که محدود به محله ارزنان است. فقط 500 واحد مسکونی در طرح وجود دارد. علاوه بر اینکه 4 هکتاری که در طرح توسعه حرم دیده‌شده بیش از 85 درصد آن آزادسازی شده است. حدود 5/3 هکتار طرح هم شامل معابر و گذرهای شهری است. بحث سندیت زمین حل‌شده و امکان دریافت تسهیلات برای شهروندان وجود دارد. همه موارد پیش‌بینی شده تا مشکلات میدان امام (ع) در این طرح تکرار نشود. در اجرای طرح وضعیت اقتصادی شهروندان منطقه در نظر گرفته‌شده است تا بتوانند با معوضی که بابت زمین 50 تا 100 متری دریافت می‌کنند زمینی با تسهیلات دریافتی برای بازآفرینی شهری دریافت کنند.
- بودجه عمرانی سال جاری شهرداری چه میزان است و چه پروژه‌هایی در منطقه تکمیل یا کلنگ زنی می‌شود؟
بودجه سال جاری شهرداری منطقه 54 میلیارد تومان است که بیش از 60 درصد آن در بخش عمرانی هزینه می‌شود. ساخت خیابان فرزانگان، ساخت پل اردستانی، ساخت سه ورزشگاه (دو ورزشگاه ارزنان و عمان سامانی) و توزیع بیش از 4 میلیارد تومان آسفالت در منطقه پروژه‌های اولویت‌دار شهرداری در سال جاری است.
- سهم شهرداری منطقه 14 از محل اعتبارات برای محرومیت‌زدایی مناطق محروم چقدر است و امسال نسبت به سال گذشته چقدر افزایش داشته است؟
منطقه 14 در بحث بودجه محرومیت‌زدایی در سال‌های گذشته به صورت ویژه دیده‌شده است. سال 96 بیش از 20 میلیارد تومان برای این بخش پیش‌بینی شده بود. این رقم امسال به 10 میلیارد تومان رسیده است. این کاهش به این دلیل نیست که منطقه از محرومیت درآمده است. شعار منطقه 14 همان شعار منطقه درحال‌توسعه است که وقتی روی ریل توسعه قرار می‌گیرد؛ آورده‌هایی دارد. آورده‌هایی که سبب شده تا بودجه محرومیت‌زدایی کاهش پیدا کند. تازه تأسیس بودن و ضعف در زیرساخت‌های منطقه ازجمله مشکلاتی است که این سال‌ها گریبان گیر منطقه بود. در چند سال گذشته با توسعه زیرساخت‌ها توانسته‌ایم آورده‌های خوبی برای منطقه داشته باشیم.
از اعتبار محرومیت‌زدایی سال گذشته چه میزان تخصیص داده شد؟
حدود 40 درصد تخصیص داده شد. از محل همین اعتبار اقدامات خوبی در منطقه انجام شد. نمونه آن فاضلاب محلات، آسفالت معابر پلاک و شماره‌گذاری کوچه‌ها و خیابان‌های شهر بود که پروژه بسیار بزرگی است هرچند شاید چندان هم به چشم نیاید.
- از مشکلات ویژه‌ای که شهرداری منطقه 14 با آن درگیر است بگویید؟
بحث کارتن خوابی یکی از مشکلات جدی منطقه بود. سال گذشته بیش از 300 کارتن خواب داشتیم با اقدامات انجام‌شده با مشارکت بخش خصوصی امسال تعداد کارتن خواب‌ها کمتر از انگشتان یکدست است. اگر هزینه 3 میلیاردی شهرداری منطقه در محله شهید شاکر انجام نمی‌شود بی‌تردید امروز شاهد شکل‌گیری سومین سکونت گاه غیررسمی پس از حصه و حاشیه ارزنان در منطقه 14 بودیم. تلاش می‌کنیم با توزیع عادلانه امکانات توازون را در منطقه ایجاد کنیم. معتقدم عمران و آبادی بیشترین تأثیرگذاری را در بحث‌های اجتماعی و فرهنگی دارد ازاین‌رو اجرای فعالیت‌های عمرانی سبب شده تا مشکلات در منطقه به‌شدت گذشته نباشد.