رکود شدید در بازار گل اصفهان

ایران با داشتن تنوع اقلیمی و خاک مناسب یکی از قطب‌های تولید گل و گیاه در دنیا شناخته شده، اما با بی‌‌توجهی نه تنها از جایگاه واقعی خود نزول یافته بلکه صادرات آن در برخی از استان‌ها متوقف شده و یا فقط مربوط به بازار‌های صادراتی کشور‌های همسایه است.
به گزارش تسنیم ، کشور ایران از لحاظ تولید گل و گیاه بعد از کشورهای آلمان، آمریکا، فرانسه، انگلستان، هلند و حتی پس از کشورهای آمریکای لاتین نظیر کلمبیا و اکوادور و کشورهای آفریقایی همچون کنیا و اتیوپی در رتبه پانزدهم و در زمینه صادرات از جایگاه 107 برخوردار است.
در این میان کشورهایی که در تولید گل و گیاه سرآمد هستند سالیانه درآمدهای ارزی هنگفتی از صادرات گل به دیگر کشورها کسب می‌کنند، اما ایران با ظرفیت‌های بالا در تولید انواع گل‌ها با نبود تجیهزات نوین، بسته‌‌بندی‌های مناسب در زمان برداشت، پرداخت مالیات‌های بی‌پایه و اساس نتوانسته طی سال‌های اخیر در بازار رقابت صادرات قد علم کند.
با تنوع آب و هوایی در ایران بسیاری از استان‌های کشورمان تولیدکنندگان گل هستند، اما آب‌وهوا و اقلیم مناسب، استان اصفهان را به یکی از مهم‌ترین تولیدکنندگان گل در کشور تبدیل کرده که با تولید بیش از 100 میلیون گل شاخه بریده، گیاهان فصلی، نشایی و گلدان‌های آپارتمانی پس از تهران در صدر تمام استان‌ها قرار دارد، اما از سال‌های 91 به تدریج با رکود اقتصادی، بی‌رونقی بر بازار گل و گیاه نصف جهان تاکنون سایه افکنده تا جایی که صادرات گل‌های آن به حد صفر رسیده است.
اهمیت صنعت گل و گیاه و ارزآوری آن را زمانی در می‌یابیم که بدانیم قیمت هر 30 تا 40 شاخه گل رز صادراتی معادل قیمت یک بشکه نفت است و می‌تواند جایگزین مناسب برای درآمدهای نفتی باشد. حال سئوال اصلی اینجاست که چرا کشور ما با داشتن آب و هوای چهارفصل و خاک مناسب و استان اصفهان به عنوان دومین تولیدکننده گل و گیاه در ایران با تمام توانمندی‌های بالقوه نتوانسته سهم قابل‌توجهی از بازار چند ده میلیاردی صادرات گل را به خود اختصاص دهد؟
رکود شدید در بازار گل اصفهان
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان گل اصفهان با بیان اینکه امسال بازار گل در استان اصفهان در رکود شدید به سر می‌برد، گفت: متأسفانه وضعیت بازار فروش گل در استان خوب نیست.
جعفر دلال‌باشی با اشاره به رکود بازار گل از سال 91 تا کنون، اظهار داشت: نخستین بحران اقتصادی سال‌ها پیش بود که با راکدترین وضعیت فروش گل مواجه بودیم و پس از سال 91 به دلیل افزایش قیمت‌ در بازار اقتصادی، رکود در بازار گل دوباره آغاز شد و همچنان نیز ادامه دارد.
وی افزود: در گذشته‌های نه چندان دور مردم اصفهان در مناسبت‌های خاص از جمله عید نوروز، مراسم خواستگاری، روز زن، تولد، شب یلدا و غیره اقدام به خرید و هدیه دادن گل می‌کردند، اما اکنون بازار فروش گل که در کشورمان به مناسبت‌ها و اعیاد خاصی هم اختصاص یافته، در حال حاضر خریداری ندارد.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان گل اصفهان با اشاره به فعالیت 400 واحد صنفی در این اتحادیه، بیان کرد: 400 واحد گل فروشی طبیعی، 100 واحد گل فروشی طبیعی و مصنوعی و 50 واحد صنفی گل فروشی مصنوعی در اصفهان به فعالیت مشغول هستند.
وی گفت: متأسفانه خیلی از افرادی که در کار فروش گل مشغول هستند، دچار رکود اقتصادی شدند و در برخی مناطق به دلیل بالا بودن اجاره‌بهای فروشگاه‌ها، با تعطیلی مواجه شده‌اند.
دلال‌باشی اظهار داشت: در حال حاضر درخواست گلخانه ها در استان پایین آمده و مسئولان گلخانه ها کم‌ترین درخواست‌ها را از تولید کنندگان گل دارند.
فراموشی فرهنگ خرید گل با رکود اقتصادی
وی درباره وضعیت شاغلان در صنف گل فروشان، افزود: فروش ویژه گل تنها در ایام نوروز و مناسبت‌های خاص است و مردم فرهنگ خرید گل را فراموش کرده‌اند و حتی در نوروز امسال نیز در وضعیت رکود بازار گل،‌ تغییر خاصی ایجاد نشد.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان گل اصفهان با اشاره به رکود بازار گل و گیاه در این استان، بیان کرد: خرید مردم حتی برای یک شاخه گل جهت هدیه هم در حد بسیاری کاهش یافته و اکنون به دلیل شرایط اقتصادی شهروندان فقط به فکر تهیه و تأمین معیشت اولیه زندگی خود هستند.
وی گفت: فرهنگ خرید گل در بین مردم فراموش شده و به دلیل مشکلات اقتصادی، بازار فروش گل با رکود مواجه شده و برخی مغازه‌های عرضه گل، تعطیل شدند.
افزایش هزینه تولیدکنندگان گل در اصفهان با کاهش سطح آب چاه‌ها
دلال‌باشی درباره اینکه با کاهش سطح آب چاه‌ها در اثر خشکسالی در استان اصفهان، کیفیت آب چاه‌ها پایین آمده و به موضوعی جدی برای گلخانه‌داران تبدیل شده است، اظهار داشت: این موضوع سبب خرید آب و حمل آن با تانکر به گلخانه‌ها و در نتیجه افزایش هزینه‌های تولیدکننده شده است.
وی با بیان اینکه استان اصفهان تولید‌کننده گل رز در کشور است، افزود: طی سال‌های اخیر به دلیل افزایش خشکی هوای اصفهان و کاهش آب، گلخانه‌ها با نوسانات درجه‌ای زیادی روبه‌رو شدند و گل رز دچار خرابی بیشتری می‌شود که این امر بر قیمت‌ها تأثیرگذار است.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان گل اصفهان با انتقاد از اینکه سرعت و میزان گازرسانی به گلخانه‌های مناطق مختلف استان اصفهان کُند است، بیان کرد: برای افزایش گازرسانی به گلخانه‌های داخل شهر اصفهان سوخت کمتری عاید گلخانه‌های اطراف استان می‌شود و این امر سبب کاهش تولیدات گلخانه‌ها شده است.
صادرات گل از اصفهان به خارج کشور در حد صفر
وی پیرامون اینکه کشور هایی مانند ارمنستان، روسیه و قرقیزستان از مشتریان گل استان اصفهان به شمار می آیند، گفت: تولیدکنندگان گل در استان با پخش گل با واسطه به تهران آنها را به این کشور ها صادر می‌کنند.
دلال‌باشی صادرات گل از استان اصفهان به خارج کشور را در حد صفر اعلام کرد و گفت: در گذشته نه چندان دور صادرات انواع گل استان اصفهان به بلوک شرق از جمله اوکراین و روسیه انجام می‌شد، اما اکنون به هیچ‌وجه صادرات گل از استان نداریم فقط محصولات اصفهان به مناطق اطراف تهران صادر می‌شود.
وی با بیان اینکه هیچ‌گونه واردات گل از خارج کشور به اصفهان صورت نمی‌گیرد، اظهار داشت: فقط پیاز گل سنبل و لاله از کشور هلند وارد اصفهان می‌شود و این نوع گل‌ها به دلیل واردات و برای رشد کامل در گلخانه‌های استان در شب عید در بازار عرضه می‌شود.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان گل اصفهان از استان های خراسان رضوی، خراسان جنوبی و فارس به عنوان مشتریان گل از استان اصفهان نام برد و افزود: در سال جاری درخواست گل این استان ها از استان اصفهان پائین آمده است.
دست واسطه‌گران، موثر در افزایش و کاهش نرخ انواع گل نصف جهان
وی با بیان اینکه دست واسطه‌گران در افزایش و کاهش نرخ انواع گل بی‌تأثیر نیست، گفت: اگر دست دلالان در بازار گل و گیاه کوتاه شود نوسانات و بی‌ثباتی نرخ گل نداریم و این کالا در برخی از ایام و مناسبت‌ها بدون هیچ‌گونه بهره‌ای به فروش می‌رسد.
دلال‌باشی با بیان اینکه گل و گیاه نیز همانند محصولات کشاورزی بنا بر فصول سال با فراز و نشیب‌های نرخ روبه‌رو می‌شود، افزود: هم اکنون با رشد حامل‌های انرژی هزینه حمل و نقل بار افزایش یافته و این امر بر نوسانات قیمت گل هم تأثیرگذار است.
گل اصفهان برای صادرات خریداری ندارد
نایب رئیس تولیدکنندگان گل اصفهان پیرامون اینکه هم اکنون هیچ‌گونه صادراتی گل از اصفهان نداریم، گفت: شرایط آب و هوایی، گرمای ناگهانی هوای اصفهان، عدم بسته‌بندی‌های نوین برای افزایش دوام گل بدون آب طی 24 تا 48 ساعت، سبب کاهش صادرات گل به خارج از کشور شده است.
محسن جانی‌پور با اشاره به صادرات گل طی سال‌های گذشته به خارج کشور، اظهار داشت: کشورهای که در گذشته گل‌های داخلی برای آنها صادر می‌شد اکنون تقاضا برای خریداری گل از ایران ندارد، زیرا قیمتی که برای تولیدات تمام می‌شود بسیار افزایش داشته البته هم اکنون صادرات از پایتخت و شمال کشور به غیر از اصفهان انجام می‌گردد.
وی درباره اینکه طی سال‌های گذشته صادرات گل از ایران به کدام کشورها صورت می‌گرفت، افزود: در گذشته‌های نه چندان دور بیشتر گل‌های شاخه بریده به کشورهای حوزه خلیج فارس صادر می‌شده است.
نائب رییس تولیدکنندگان گل اصفهان تحریم‌های اقتصادی، جهش ناگهانی قیمت دلار را عمده‌ترین دلایل عدم صادرات گل از ایران به خارج از کشور بیان کرد و گفت: روابط کشورهای حوزه خلیج فارس و تبادل سیاسی که آنها با یکدیگر دارند سبب عدم تمایل این کشورها به خرید گل از ایران شده است.
وی ادامه داد: برای نمونه طی سال‌های گذشته کشور قطر گل مورد نیاز خود را از ایران خریداری می‌کرد، اما در یکی دو سال اخیر به دلیل روابط سیاسی کشورها با یکدیگر این کشور به هیچ‌وجه از ما گل خریداری نمی‌کند.
کاهش 30 درصدی تولیدات گل اصفهان با کمبود آب
جانی‌پور در پاسخ به اینکه خشکسال‌های متوالی و کاهش حجم آب تا چه میزانی بر تولیدات گل و گیاه در اصفهان تأثیرگذار بوده است، اظهار داشت: اصفهان با کمبود آب مواجه شده و در حال حاضر بسیاری از گلخانه‌ها آب برای تولید گل و گیاه ندارند و همین مسئله سبب کاهش 30 درصدی تولیدات شده است.
وی پیرامون اینکه طی سال‌های اخیر به دلیل کمبود آب و دیگر مسائل چند درصد از گلخانه‌های تولید گل و گیاه در اصفهان تعطیل شده‌اند، افزود: آمار دقیقی از تعطیلی تولیدکنندگان گل در شهر اصفهان ندارم، اما طی سال‌های اخیر به دلایل کمبود آب، افزایش نرخ تورم، سیر صعودی قیمت هزینه‌های جانبی به غیر از نرخ فروش، واحدهای تولیدی به دلیل نبود صرفه اقتصادی تعطیل کرده‌اند.
نایب رئیس تولیدکنندگان گل اصفهان با اشاره به فعالیت 400 فروشنده گل و 500 تولیدکننده با تولید انواع گل‌های متفرقه، بیان کرد: کاهش 30 درصدی تولیدات گل در شهر اصفهان فقط به دلیل کمبود آب نیست بلکه مشکلاتی اعم از تهیه کودهای شیمیایی، تقویت کننده‌های مواد غذایی گل‌ها، هزینه‌های جانبی گلخانه‌ها از جمله قیمت مصرفی سوخت گاز، گازوئیل در زمستان و برق در تابستان، پرداخت مالیات و مشکلات تولیدکنندکان با دارایی است.
وی در پاسخ به این سئوال که میزان مالیات پرداختی یک واحد تولیدی گل در شهر اصفهان چقدر است، گفت: از مقدار مالیات‌های پرداختی واحدهای تولیدی اطلاع دقیق ندارم زیرا برخی از تولیدکنندگان معاف از مالیات هستند و فقط تعداد اندکی آن را پرداخت می‌کنند.
عدم مکانیزه بودن برخی گلخانه‌های اصفهان
جانی‌پور نبود دستگاه‌ها و تجهیزات مدرن را یکی دیگر از عمده‌ترین مشکلات تولیدکنندگان گل اصفهان بیان کرد و اظهار داشت: برخی از گلخانه‌های شهر اصفهان هنوز مکانیزه نیستند و نمی‌توانند در زمان برداشت گل‌های تولیدی را بسته‌بندی و در اسرع وقت به بازار مصرف عرضه کنند.
وی با اشاره به هزینه‌های بالای کودهای شیمیایی برای تولید گل، افزود: اکثر کودهای مصرفی، مواداولیه مورد نیاز، بذر و پیازهای خارجی برای تولیدات انواع گل در داخل کشور از هلند وارد می‌شود.
نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان گل اصفهان پیرامون واردات مواداولیه تولیدات گل به داخل کشور و اینکه افزایش نرخ دلار چقدر بر قیمت فروش گل داخلی تاثیرگذار بوده است، بیان کرد: پیاز گل‌های سنبل و لیلیوم وارداتی است که با افزایش ناگهانی نرخ دلار به تبع پیاز این نوع گل‌ها با قیمت گران‌تر وارد ایران می‌شود و تولیدکنندگان هم باید قیمت‌ها را افزایش دهد زیرا خودش با نرخ بالا خریداری می‌کند.
وی ادامه داد: همچنین هزینه کودهای شیمیایی، کود آهن برای تقویت گل، خاک‌های معدنی با هزینه‌های بالا وارد می‌شوند و همین امر بر نرخ فروش گل در داخل بسیار تأثیرگذار است البته این افزایش‌ها تأثیر خود را در همان زمان واردات پیاز گل‌ها نشان نمی‌دهد بلکه 6 ماه دیگر همزمان با برداشت گرانی هم دارند.
جانی‌پور پیرامون اینکه چرا دورریز گل‌های تولیدی در زمان برداشت افزایش داشته است، گفت: نبود دستگاه‌های نوین در زمان بسته‌بندی صحیح گل، بسته‌بندی‌ گل‌های مرغوب با گل‌های بی‌کیفیت، نوسانات بازار عرضه و تقاضا سبب این مشکلات شده است.
وی در پاسخ به اینکه گل‌های تولیدی داخل استان اصفهان به کدام شهرهای کشور صادر می‌شود، اظهار داشت: بیشترین صادرات داخلی از اصفهان به استان‌‌های تهران، فارس، کرمان، یزد و چهارمحال و بختیاری است.
نایب رئیس تولیدکنندگان گل اصفهان پیرامون شعار حمایت از کالای ایرانی؛ در این باره که آیا حمایتی از واحدهای تولیدکننده گل و گیاه می‌شود، افزود: خیر در حال حاضر به طور کامل حمایت از تولید داخلی نمی‌شود هم اکنون مشکل اصلی بسیاری از تولیدکنندگان گل مسئله سوخت است که در فصول سرد سال خیلی با آن درگیر هستند.
عدم ارزآوری میلیاردی از صادرات گل با نبود تجهیزات نوین
یکی از فروشندگان گل در بازار اصفهان با بیان اینکه طی 7 تا 8 سال گذشته صادرات گل و گیاه به خارج از کشور با ارزآوری مناسب انجام می‌شد، گفت: سودهای حاصل از صادرات سبب گرایش بسیاری از مردم برای راه‌اندازی گلخانه‌های گل و گیاه در استان اصفهان شده بود و تولید مرغوب‌ترین گل‌ها این استان را همانند امروز به جایگاه دوم تولیدات انواع گل در کشور تبدیل کرد.
عباس شمس با تحصیلات کارشناسی در رشته کشاورزی پیرامون اینکه صادرات گل از استان اصفهان اکنون متوقف شده است، اظهار داشت: گرانی نرخ کرایه حمل هوایی، مشکلات حمل زمینی از محل کشت، پایانه و غیره تا گمرک خروجی، معضلات تنظیم زمان‌بندی تولید و حمل و در نتیجه عدم تحقیق به موقع محصول متناسب با نیاز مشتری و همچنین ورود انفرادی صادرکنندگان ایرانی به بازارهای جهانی و عدم پیروی از یک استراتژی مشترک را مهم‌ترین دلایل کاهش صادرات گل برشمرد.
وی با اشاره به اینکه برای پیشرفت صادرات گل و گیاه باید بتوانیم تولید گل و گیاه را در کشور صنعتی کنیم، افزود: بسیاری از گلخانه‌ها در استان اصفهان مجهز به سیستم و تجیهزات نوین نیستند و درصد بالایی از تولیدات گل و گیاه در زمان برداشت نابود می‌شود و دیگر نمی‌توانیم بازار چند ده میلیاردی صادرات گل را به خود اختصاص دهیم و اکنون با وجود افزایش نرخ دلار از ارزآوری سودآور این کالا به دور هستیم.
این فروشنده و تولیدکننده گل در بازار اصفهان پیرامون اینکه بسته‌بندی شکیل یکی از امتیازات مثبت در صادرات محسوب می‌شود، بیان کرد: بازاریابی از طرق مختلف باید برای جذب مشتری خارجی انجام شود و با شناخت نیاز کشورهای گوناگون تولید و صادرات خود را توسعه دهیم، اما به دلیل نبود تجهیزات پیشرفته در بسیاری از گلخانه‌ها بسته‌بندی در زمان برداشت ضررهای جبران‌ناپذیری را برای تولیدکنندگان ایجاد می‌کند.
گرانی گل با دلال‌بازی واسطه‌گران
وی با بیان اینکه واسطه گران و دلالان که هیچ‌گونه حرفه و تخصصی در گل ندارد با دلال‌بازی عمده بازار را تسخیر می‌کنند و گرانی را هم دامن می‌زند، گفت: لازم است که دست دلالان و واسطه‌ها در بازار گل کاسته شود.
گل فروش اصفهانی با بیان اینکه در حال حاضر با شرایط اقتصادی کشور و کاهش قدرت خرید مردم دیگر خیلی نمی‌‌توان روی شغل گل‌فروشی حساب باز کرد، اظهار داشت: امروزه با افزایش هزینه‌های زندگی و دوندگی‌های شبانه‌روزی برای تهیه یک لقمه نان حلال، دیگر کسی سراغی از گل نمی‌گیرد و کسادی بر بازار گل‌فروشی‌ها حاکم شده است.
به گزارش تسنیم، همان طور که گفته شد صادرات گل می‌تواند جایگزین مناسبی برای درآمدهای نفتی باشد تا اقتصاد کشور کم کم خود را از وابستگی به نفت رها سازد. کشور ایران با آب و هوای چهارفصل می‌تواند به بازار مناسبی برای صادرات گل تبدیل شود.