خسرو چناریان؛ نمونه ای از هنر و انسانیت
از خسرو چناریان کاشانی، از پرورش یافتگان و پیشکسوتان موسیقی اصفهان در هنرسرای خورشید تجلیل شد. وی نمونهای است از روشندلان هنرمند و بزرگ.
شمیم صلواتی - آخرین روزهای دی‌ماه در یک‌شب زمستانی، محفلی گرم، باصفا و صمیمی، با حضور جمعی از هنرمندان و هنردوستان، در هنرسرای خورشید وابسته به شهرداری اصفهان، برپا شد و از زحمات حدود نیم‌قرن فعالیت هنری استاد چیره‌دست ویولن، خسرو چناریان کاشانی با حضور جمع زیادی از هنرمندان و شاگردانش، تجلیل به عمل آمد.
در این جلسه تعداد زیادی از هنرمندان اصفهانی موسیقی و چهره‌های نام‌آشنای کشوری حضور داشتند و جلسه پرسش و پاسخ با حضور استاد حسین کیوان، رفیق دیرینه چناریان و استاد تنبک، برگزار شد که چناریان به بیان خاطرات خود و سختی‌هایی مسیر و موفقیت‌های این دوران پرداخت.
خسرو چناریان کاشانی در سال ۱۳۲۸ در تهران متولد شد و در سه سالگی به علت بیماری تراخم نابینا شد. او می‌گوید: «نخستین بار که موسیقی ویولن را از رادیو شنیدم دگرگونی و حالت خاصی و تأثیر بسزایی در من گذاشت، پس از مدتی پدرم یک ساز برای من تهیه کرد.»
«در شهر تهران مدت كوتاهى نزد مرحوم استاد حسینعلى وزیرىتبار که امر تعلیم موسیقى به نابینایان را در دست گرفته بود به شاگردى پرداختم، سپس به كلاس مرحوم استاد يحيي نيك‌نواز كه از شاگردان مرحوم استاد صبا راه يافتم و حدود يك سال و نيم در خدمت ايشان تلمذ كردم.»
«تا این‌که در 14 سالگى مطلع شد كه مدرسه نابینایان زیر نظر آلمانىها در اصفهان تأسیس‌شده است. پدرم بهرغم عدم تمایل به دوری از فرزند برای رشد پیشرفت و آینده من موافقت کرد به اصفهان بیایم و متأسفانه یك سال بعد درحالی‌که در اصفهان بودم، پدرم درگذشت.»
وی می‌گوید: «حدود سال 1347 که وارد دبیرستان شده بودم، استاد رحمت‌الله بدیعى كه از نوازندگان و اساتید خوب ویولن در آن روزگار بود هفتهاى دو روز به هنرستان موسیقى اصفهان مىآمد كه ایشان وقتى مرا دید، خیلى زود مرا پذیرفت و من مشغول تعلیم گرفتن از ایشان شدم و حدود چهار سال با تمام وجود در خدمت ايشان بودم.»
ایشان درس خود را تا فوق‌دیپلم استثنايي ادامه داد، مدتي سرپرست و بعدا نوازنده اركستر فرهنگ و هنر خانه جوان بود و در ارکستر استاد رحمت‌الله بديعي به‌عنوان يكي از نوازندگان انتخاب شد، همچنین مدتی سرپرست اركستر دانش آموزان اداره كل آموزش‌وپرورش اصفهان بود، در راديو اصفهان نوازنده اركستر و سوليست بود، برنامه‌های هنري زيادي هم با اركستر وهم انفرادي اجرا كرده و در استان‌های مختلف کشور فعال و بانشاط حضور یافته است.
همچنین هنگام دانش‌آموزی در مسابقاتي كه در مدارس كشور در اردوگاه رامسر در سال 1348 برگزار شد از طرف دبیرستان هراتی اصفهان حائز رتبه اول در رشته ویولن شده و به اخذ مدال و نشان درجه‌یک هنري نائل گرديد، البته طی چندین بار حضور در این اردوگاه مقام‌های خوبی کسب کرد.
در کنار عشق به موسیقی، وی در مقطع دبستان و راهنمایی معلم آموزش‌وپرورش بوده و به‌خصوص مدتی در سازمان ابابصیر (آموزشگاه نابینایان اصفهان) کار و تدریس داشت و حال چندین سال است که بازنشسته شده و بیش از 30 سال است آموزش ویولن را در شهر اصفهان ادامه می‌دهد.
چناریان گفت: «همیشه به شاگردان خود مىگویم هنر موسیقى و ساز را به خاطر خود هنر و پیشبرد هنر یاد بگیرید و ضمن علاقه‌مندی، تمرین مستمر بسیار اهمیت دارد، توصیه می‌کنم که موسیقی را عاشقانه دنبال کنند، نه صرفا به‌صورت تفریحی، عاشق باشند تا بتوانند به آن چیزی که می‌خواهند دست پیدا کنند، تمرکز کردن و گوش کردن خیلی مهم است باید از آن بهترین استفاده را کرد.»
وی در ادامه گفت: «موسیقى چون هنرى است والا و عاطفى كه سرآمد تمام هنرهاست، لذا اعتقاددارم كه باید در خون هر انسان عاطفى و عارفى باشد و نوازنده هم خصوصا نوازنده ویولن باید سعى كند ضمن لطیف نوازی و شیریننوازى، باكمال قدرت ساز بزند.»
چناریان در بخش دیگری از سخنانش، احترام و پاسداشت مقام «اساتید» را در هنر مورد تأکید قرار داد.
در این جلسه سخنرانان و شاعران ضمن تجلیل از تخصص موسیقایی خسرو چناریان، به تعهد و ایمان وی نیز اشاره کردند، به‌خصوص دقت نظر او به انجام شرعیات و ارتباط با خداوند که چناریان همه‌ی موفقیت خود را مدیون و مرهون رابطه عاشقانه با پروردگار و همراهی صبورانه همسرش می‌داند.
در ادامه این نکوداشت، صادقی و معینی (البرز) اشعار زیبایی در وصف هنرمندی آقای چناریان قرائت کردند. در بخش دیگری، کلیپ زیبایی از مصاحبه و بیان زندگی از زبان وی و اجرای چند قطعه از آثارش به نمایش درآمد. لحظاتی فضای این نشست با هم‌نوازی استادان چناریان (ویولن)، مزدک (تار) و شیخ بهایی (تنبک) در دستگاه افشاری، مترنم شد.
قابل‌ذکر است در این مراسم جمعی از اساتید بزرگ موسیقی شهرمان حضور داشتند. ازجمله حاج احمد مراتب و سیف‌الله قربانی از شاگردان استاد تاج، همچنین اساتید آواز آقایان احمدی، دوامی، بطلانی، یزد خواستی، اعظمی کیا، قناعت نوازنده قرنی، آهنگرزاده نوازنده عود، دارابی نوازنده ویولن، هنرمند نوازنده نی، شیخ صراف نوازنده نی، پورابوطالب نوازنده تنبک، مطاع نوازنده تنبک و منصوری نوازنده نی که اجرای برنامه نیز به عهده ایشان بود.
در این نشست همچنین دکترمحمدعیدی، مدیر هنری سازمان فرهنگی تفریحی و منصور قربانی، مدیر دفتر تخصصی موسیقی هنر سرای خورشید شهرداری اصفهان حضور و در برگزاری این سلسله از مراسم و تجلیل از هنرمندان زحمات زیادی کشیدند.
در پایان، فضل‌الله صلواتی، خانم ناهید دایی‌جواد (استاد خواننده بانوان)، حسن اکلیلی، استاد محمد مراد دارابی (نوازنده ویولن)، جوایز استاد خسرو چناریان را اهدا و از پوستر وی رونمایی و توسط هنرمندان حاضر در جلسه حاشیه‌نویسی شد.
امیدواریم با برگزاری این برنامه‌ها، توجه و علاقه‌مندی نسل جوان به موسیقی اصیل و سنتی کشورمان و آشنایی با دستگاه‌ها و ردیف‌ها بیشتر شود و این گنجینه ارزشمند کشورمان بر تارک جهان بدرخشد.
خسرو چناریان در سال 1352 پس از اخذ دیپلم با یکی از شاگردانش که بینا بود عاشقانه ازدواج و این عشق و علاقه‌مندی ادامه داشته و دارد و همواره از همراهی‌های این همسر صبور در زندگی، به نیکی یاد می‌کند. او 5 دختر موفق تربیت و تحویل جامعه داده است که یکی از فرزندانشان نیز از ویولن‌نوازان خوب اصفهان است. همیشه سلامت و شاد بادا.