حرکت صنایع اصفهان در مسیر سبز
شرکت شهرک‌های صنعتی به عنوان متولی نواحی و شهرک‌های صنعتی، مرکزی راهبردی برای صنعت هر استان محسوب می‌شود. بسیاری از جهت‌گیری‌های صنایع در همین شرکت رقم می‌خورد و این موضوع اهمیت این مرکز را دوچندان کرده است؛ به ویژه در استانی مانند اصفهان که از حدود 9 هزار واحد صنعتی برخوردار است و سرنوشت جمعیت قابل‌توجهی از اصفهانی‌ها نیز با صنعت گره خورده. برای بررسی آخرین وضعیت شهرک‌ها و نواحی صنعتی استان اصفهان و اتفاقات و طرح‌هایی که در آنها رخ داده است، گفتگویی با محمدجواد بگی، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان اصفهان انجام دادیم که در ادامه آن را می‌خوانید.
شرکت شهرک‌های صنعتی به عنوان متولی نواحی و شهرک‌های صنعتی، مرکزی راهبردی برای صنعت هر استان محسوب می‌شود. بسیاری از جهت‌گیری‌های صنایع در همین شرکت رقم می‌خورد و این موضوع اهمیت این مرکز را دوچندان کرده است؛ به ویژه در استانی مانند اصفهان که از حدود 9 هزار واحد صنعتی برخوردار است و سرنوشت جمعیت قابل‌توجهی از اصفهانی‌ها نیز با صنعت گره خورده. برای بررسی آخرین وضعیت شهرک‌ها و نواحی صنعتی استان اصفهان و اتفاقات و طرح‌هایی که در آنها رخ داده است، گفتگویی با محمدجواد بگی، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان اصفهان انجام دادیم که در ادامه آن را می‌خوانید.
شهرک‌های صنعتی اصفهان به لحاظ سطح فعالیت‌ها در چه شرایطی هستند؟
استان اصفهان 68 ناحیه و شهرک صنعتی عملیاتی دارد که از این تعداد حدود 40 شهرک و ناحیه صنعتی فعال و از شرایط مطلوبی نیز برخوردار هستند. حدود 28 شهرک و ناحیه صنعتی هم در استان وجود دارد که یا مسائل سیاسی در ایجاد آنها نقش داشته است یا از جهاد کشاورزی به شرکت شهرک‌های صنعتی منتقل شده‌اند؛ متأسفانه این شهرک‌ها و نواحی صنعتی فعالیت چشمگیری ندارند؛ لذا باید روی آنها برنامه‌ریزی مناسبی انجام شود تا در آینده‌ای نزدیک بتوانیم با ظرفیت‌های منطقه‌ای که دارند این شهرک‌ها و نواحی صنعتی را فعال کنیم.
آمارهایی که سال گذشته منتشر شدند، نشان می‌داد 30 درصد واحدهای صنعتی استان اصفهان تعطیل شده‌اند؛ امسال شرایط چگونه است آیا این درصد افزایش پیدا کرده؟
این آمار یا ثابت مانده یا کاهش یافته؛ اما به این 30 درصد چیزی اضافه نشده است؛ چراکه به دلیل طرح رونق اقتصادی و تسهیلاتی که در اختیار واحدهای راکد و نیمه تعطیل قرار داده شده، توانستیم این واحدها را به چرخه تولید بازگردانیم. فعلاً می‌توانم بگویم این آمار ثابت مانده و حتی 5 یا 6 درصد کاهش یافته است.
برخی شهرک‌های صنعتی اصفهان، مانند شهرک صنعتی میمه با مشکلات زیربنایی و امکانات اولیه روبرو هستند، شرکت شهرک‌ها برنامه‌ای برای حل این مشکلات دارد؟
ببینید شهرک صنعتی میمه تمام امکانات زیربنایی لازم را برای تولید دارد و آنچه در تعهد شرکت شهرک‌های صنعتی استان اصفهان بوده، طبق دفترچه قرارداد انجام شده است. این شهرک فقط زیرساخت فیبر نوری ندارد که آن‌هم تا پایان سال از طریق شرکت FCB این مشکل را مرتفع می‌کنیم تا شهرک صنعتی میمه نیز از این امکان برخوردار شود؛ اما خوشبختانه این شهرک از نعمت آب، برق، گاز، خطوط تلفن ثابت، جاده دسترسی و فضای سبز برخوردار است.
تصفیه‌خانه شهرک‌های صنعتی، یکی از مهمترین طرح‌های شرکت شهرک‌ها بوده؛ این طرح تا چه اندازه پیشرفت داشته است؟
در هر شهرکی که در شبانه روز بیشتر از 150 مترمکعب پساب صنعتی ثابت داشته باشد، ما تصفیه‌خانه ایجاد می‌کنیم. به طور میانگین هر سال 2 یا 3 تصفیه‌خانه در شهرک‌های صنعتی مختلف راه اندازی می‌شود؛ اما هم‌اکنون در 10 شهرک صنعتی تصفیه‌خانه ایجاد کرده‌ایم و تصفیه‌خانه 2 شهرک صنعتی دیگر نیز در دست اجرا است. همچنین مطالعات ایجاد تصفیه‌خانه 3 شهرک صنعتی دیگر نیز آغاز شده است.
امروزه همه کشورهای در حال توسعه به سمت طرح زون بندی شهرک‌های صنعتی حرکت کرده‌اند. این موضوع تا چه اندازه در شهرک‌های صنعتی استان اصفهان پیگیری شده است؟
طبق تفاهم‌نامه سه‌جانبه‌ای که با سازمان صنعت، معدن و تجارت و اداره کل حفاظت محیط‌زیست داشته‌ایم، بر موضوع زون بندی واحدهای صنعتی تأکید بسیاری کرده‌ایم. علاوه بر اینکه قبلاً این موضوع رعایت می‌شده است، در این دوره و طبق تفاهم‌نامه نیز قرار شده است که به طور دقیق بحث استقرار صنایع پیگیری و اقدامات لازم انجام شود تا در آینده بتوانیم ضوابط زیست‌محیطی حاکم بر شهرک‌های صنعتی را به شکل دقیق و متقن رعایت کنیم. همچنین بر اساس این تفاهم‌نامه سه‌جانبه، قرار است تا شعاع 50 کیلومتری شهر، هیچ صنایع آلاینده‌ای مستقر نشود و بر واحدهای صنعتی خارج از این شعاع، نظارت دقیقی صورت بگیرد تا به بهانه خارج بودن از محدوده، اجازه ایجاد آلایندگی را پیدا نکنند؛ چراکه هدف نخست ما این است که محیطی پاک، سبز و سالم داشته باشیم. ضمن اینکه هدف استقرار شهرک‌های صنعتی نیز این است که با تمرکز صنایع و ایجاد تصفیه‌خانه‌ها و مراکز دفن پسماند و نظارت ویژه، به محیط‌زیست آسیبی وارد نشود.
در برخی شهرک‌های صنعتی استان اصفهان سوله‌ها و کارگاه‌هایی وجود دارند که نیمه‌کاره رها شده‌اند و سال‌هاست توجهی به این ساختمان‌ها نمی‌شود؛ دلیل به وجود آمدن این مشکل چیست؟
این موضوع دو دلیل دارد؛ دلیل اول این است که سرمایه‌گذار بدون اندیشیدن به چگونگی تأمین منابع مالی مورد نیاز، سرمایه خود را صرف زمین و ساخت‌وساز کرده و به دیگر مسائل توجهی نداشته است. برخی از این ساخت‌وسازها آنقدر طولانی شده‌اند که طرح مورد نظر به طور کلی از حیث انتفاع خارج شده و از نظر فنی و اقتصادی دیگر توجیه خود را از دست داده است. متأسفانه از این دست طرح‌ها در استان بسیار زیاد است. سرمایه‌گذار در ابتدای کار نباید صرفاً به منابع بانکی متکی باشد؛ چراکه وقتی منابع بانک‌ها کاهش می‌یابند و ارائه تسهیلات دشوارتر می‌شود، طرح نیمه‌تمام می‌ماند. دلیل دوم این است که بیشتر این طرح‌ها مربوط به افرادی است که بدون مطالعه دقیق وارد بازار کار شده‌اند. در حالی اشخاص دیگر با مطالعه وارد عرصه می‌شوند و بدون هیچ مشکلی طرح خود را به سرانجام می‌رسانند و حتی پیگیر توسعه کسب‌وکار خود می‌شوند. متأسفانه 90 درصد درخواست‌های سرمایه‌گذاری در کشور مربوط به صنایع مکرر هستند؛ یعنی صنایع تکراری. در حالی که صنایع تکراری اشباع شده‌اند و بازار نیز ظرفیتی برای محصولات این صنایع ندارد.
در یکی دو سال اخیر کلینیک‌های مشاوره کسب‌وکار در شهرک‌های صنعتی اصفهان با استقبال صنعتگران و فعالان روبرو شده است؛ چه پیشرفت‌هایی در این طرح به دست آمده؟
تا امروز یک هزار و 200 واحد صنعتی از خدمات مشاوره کسب و کار استفاده کرده‌اند. همچنین تلاش می‌کنیم تا پایان امسال هر هفته یک کلینیک در شهرستان‌ها و شهرک‌های فعال صنعتی استان ایجاد کنیم. این خدمات مشاوره در قالب 30 خدمت رایگان به صنعتگران ارائه می‌شوند؛ البته امید ما این است که در هر شهرک صنعتی یک مرکز خدمات مشاوره کسب و کار ثابت ایجاد کنیم. اولویت ما این است این طرح را به بخش خصوصی بسپاریم؛ به عبارت دیگر شرکت شهرک‌های صنعتی استان اصفهان این آمادگی را دارد که مجوزهای لازم را برای ایجاد کلینیک‌های مشاوره کسب و کار توسط بخش خصوصی، صادر کند.
به نظر شما کلینیک‌های مشاوره تا چه اندازه اثرگذار بوده‌اند؟
بالاخره مشاوره یکی از ارکان سرمایه‌گذاری است. اگر مشاوران خوبی داشته باشیم چه در حوزه ایجاد و چه در حفظ واحدهای تولیدی موفق خواهیم بود.
طرح فن بازار و تجاری‌سازی ایده‌ها در چه مرحله‌ای است آیا در این زمینه به نتیجه ملموسی رسیده‌اید؟
ما با کارگزار فن بازار منطقه‌ای استان اصفهان دوباره قرارداد منعقد کرده‌ایم و این طرح را ادامه می‌دهیم. تا زمانی که بخش خصوصی به صورت جامع مدیریت فن بازار را به دست نگیرد، شرکت شهرک‌های صنعتی به نقش حمایتی خود ادامه می‌دهد. چون نقطه اتصال نیازهای فناورانه واحدهای صنعتی و ایده‌های صاحبان فکر و نخبگان، همین فن بازار است که البته این اتفاق در راستای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی نیز به عنوان یکی از ارکان محسوب می‌شود.
با توجه به تعداد بسیار زیاد واحدهای صنعتی در استان اصفهان و آلایندگی برخی از آنها، تا چه اندازه با اداره کل حفاظت محیط‌زیست همکاری و تعامل دارید؟
باید تأکید کنم که نخستین رکن اساسی فعالیت‌های ما حفظ محیط‌زیست است. تمامی اقدامات ما در راستای حفظ منافع ملی، منابع طبیعی و محیط‌زیست استان و کشور قرار دارد. چون ما باید به فکر محیط زیستی سالم برای آیندگان و ابناء بشر باشیم، اگر غیر از این باشد با وجود همه پیشرفت‌ها در صنعت و تولید، در صورت نبود محیط‌زیست سالم، انسان سالمی هم وجود نخواهد داشت که به تولید و صنعت بپردازد. در همین راستا در چارت جدید، مدیریت HSE شرکت را به عنوان یک مجموعه مستقل تشکیل داده‌ایم. فعالیت در بخش ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست با تشکیل کمیته‌های HSE در نواحی و شهرک‌های صنعتی با همکاری بخش خصوص و مشاوران متخصص آغاز شده است و تلاش می‌کنیم موضوع ایمنی، بهداشت، محیط‌زیست و حتی انرژی را در سطح شهرک‌ها و نواحی صنعتی، مدیریت و بهینه‌سازی کنیم.