وقتی سرنوشت‌ها به هم گره می‌خورند

حسن روانشید- اصفهان امروز: بحرین که تا دوره پهلوی دوم استان پانزدهم ایران بود و در دوران بازگشت موریانه‌وار انگلستان به امیرنشین‌های حاشیه خلیج‌فارس با فشار دربار شاهنشاهی به مجلس شورای ملی در پایان دهه 40 مستقل شد، درحالی‌که جمعیت اکثریت آن با شیعیانی بود که ایرانی‌الاصل بودند و با این جدایی مخالفت می‌کردند. این مصوبه خیانت‌بار نمایندگان مجلس تحت‌فشار دربار تنها با یک رأی مخالف از جانب دبیر کل حزب پان‌ایرانیست که نماینده اقلیت این حزب در مجلس بود به تصویب رسید. شروع این جدایی آغاز فشار اقلیت وهابی‌های بحرین به اکثریت شیعیان آن شد که با حمایت غرب و بویژه انگلستان نزدیک نیم‌قرن ادامه داشت تا شاید مجبور به ترک این امیرنشین شوند. داستان غم‌انگیز حذف بحرین از نقشه ایران یکی دیگر از صفحات سیاه و ننگین تاریخ حکومت پهلوی تحت سلطه غرب برای کشور است. چنانکه در سال‌های گذشته گروه‌های تازه‌ای از وهابیان ساکن کشورهای مختلف آسیا و همچنین آفریقا با استفاده از امتیازات تابعیتی که دولت بحرین به آنها می‌دهد وارد این شیخ‌نشین شده‌اند تا هرروز معضل تازه‌ای برای شیعیان به وجود آورند. از اینها می‌توان به محدودیت‌های تازه برای رهبران این گروه اکثریت شیعه اشاره کرد. ورود بحرین به اتحاد متخاصمین عربستان، امارات و چند کشور دیگر که معدودی از آن خارج شدند، برای ظلم در حق مسلمانان یمن آخرین اقدام خصمانه علیه مسلمانان جهان و بویژه حوثی‌های ساکن این کشور اسلامی است که در حیطه حصر قرارگرفته‌اند تا 17 میلیون سکنه آن از فرط گرسنگی و بیماری‌های مسری در تنش فنا واقع شوند. درحالی‌که انگلستان همچنان نسبت به تأمین تسلیحات متعارف و غیرمتعارف عربستان، امارات و بحرین برای ادامه این تجاوز اعلام آمادگی می‌کند. اما دفاع غیرتمندانه مردم یمن در طول این سال‌ها اتحاد متخاصمان دنیا را به شگفتی واداشته و این نفی جدی از سوی جامعه جهانی عربستان را با چالشی بزرگ روبرو کرده تا به‌واسطه مسائل حاشیه‌ای توجه استقلال‌طلبان را به مسئله‌ای دیگر معطوف سازد که داستان ترور فجیع خاشقچی روزنامه‌نگار سعودی در استانبول از این نمونه است. اما این ماجرای جدید نه‌تنها نتوانست افکار عمومی را از مسئله یمن جدا سازد بلکه به چالشی تازه برای عربستان و همدستان او تبدیل شد و آنها را ناچار کرد تا در فکر ایجاد ماجراهای تازه برای کمک و یاری ولیعهد سعودی باشند. ازاین‌جهت دادگاه استیناف در بحرین حکم حبس ابد را برای شیخ علی سلمان دبیر کل جمعیت وفاق مسلمانان صادر می‌کند، درحالی‌که سازمان ملل متحد بلافاصله آن را رد می‌کند. بحرین که وسعتی کمتر از پایتخت ایران دارد درعین‌حال پذیرای ده‌ها پایگاه نظامی از کشورهای غربی است. در این شیخ‌نشین برگزاری هرگونه انتخاباتی ممنوع است، از این نظر کمترین نقشی در سیاست‌های منطقه ندارد. موضع بسیار ضعیف این امیرنشین باعث شده که پس از قطع ارتباط سیاسی عربستان با قطر بلافاصله به تعصی از آن سفیر خود را از قطر فراخوانده و راه‌های ارتباط با آن را مسدود کند. اما امروز به دلایل متعدد احتمال به هم خوردن معادلات موجود در منطقه پس از پایان جنگ عربستان علیه یمن وجود دارد که جزیره شکننده بحرین با غرق شدن در سیاست‌های خارجی عربستان می‌رود تا پیامدهای سقوط سیاسی این شریک را نیز در خود بپذیرد. سالیان دراز است پس از انگلستان، پادشاهی عربستان پدرخوانده بحرین شده که سیاست‌های این دو منطقه اینگونه به هم گره‌ خورده است، اگر تلاش‌ها در تغییر و برکناری محمد بن سلمان از ولیعهدی عربستان رقم بخورد برای حکومت بحرین بسیار گران تمام خواهد شد و نتیجه جنگ علیه یمن پس از سه سال متوالی نیز همه معادلات موجود در منطقه را به ضرر عربستان و درنهایت بحرین رقم خواهد زد.

ادامه دارد