نیم قرن سکوت، کرباس بافی را به دست فراموشی کشاند

به گزارش خبرنگار ایمنا از شهرستان دهاقان، کرباس بافی یا کار بافی یکی از قدیمی ترین شیوه های بافت در صنعت نساجی است.

کرباس جامه سپید پنبه ای را گویند که در گذشته مردم دهاقان به بافت این منسوجات نخی شهرت داشتند و علاوه بر آنکه مایحتاج پوشاک خود را تأمین می کردند اضافه از مصرف خود را به شهرهای یزد، اصفهان، سمنان صادر می کردند و در آنجا معامله پایاپای می کردند و مایحتاج خوراکی خود از قبیل نخود، عدس، لوبیا و.. را تهیه می کردند.

از آنجا که دستگاه بر روی چاله ای به عمق ۷۰ سانتی متر تعبیه می شود و بافنده برای بافت پشت چاله می نشیند و ابزار آن کار می کند این هنر با نام کار چاله نیز شهرت فراوانی دارد .
دست بافته هایی چون حوله، سفره، روانداز، خشک کن و انواع البسه از تولیدات این هنر صنعت می باشد، تمام مراحل تهیه و تولید از قبیل نخ ریسی، آهار زنی، رنگرزی، چله دوانی و بافت به شیوه ی کاملاً سنتی انجام می شودو از جمله مزایای این منسوجات سازگاری با پوست، طبیعی بودن و خنک بودن آن می باشد .
گفتنی است کرباس، پارچه ساده و بدون نقشی است که با استفاده از نخ پنبه یی به عنوان تار و پود بافته می شود و از آن به دلیل ارزنی قیمت بیشتر برای بسته بندی کالا،لایه ی لباس،آستری کفش و قاب دستمال جهت نظافت اتومبیل و ماشین آلات مختلف استفاده می شود .
این نوع پارچه بیشتر در شهر یزد و بر روی دستگاه های دو وردی و با عرض حدود 70 سانتیمتر و طول 80 متر بافته می شود .

نیم قرن سکوت کرباس بافان،این هنررا دست فراموشی کشاند

مرتضی طیاری، رییس اداره میراث فرهنگی،صنایع دستی وگردشگری شهرستان دهاقان، در گفت وگو با خبرنگار ایمنا اظهار داشت: کرباس بافی در دهاقان بیش از نیم قرن است که فراموش شده است.

وی باتوجه به اینکه در چند سال گذشته نمایشگاه وآموزش این هنر در دهاقان برگزار شد، افزود: برای اینکه بتوان زمینه آموزش را برای باردیگر در شهرستان فراهم کنیم نیاز به اعتبار و فضای آموزشی داریم ،مضاف براینکه دستگاه کاربافی هم دیگر در خانواده ها نیست واگر هم به ندرت یافت شود،استاد کار و کسی که بتواند ابتدا دستگاه را مرتب کند ،سپس آموزش دهد هم پیدا نمی شود وهمچنین استقبال خوبی هم از این هنر در بین بانوان دیده نمی شود.

رییس اداره میراث فرهنگی،صنایع دستی وگردشگری شهرستان دهاقان بااشاره به اینکه در این هنر، تمامی مراحل تولید پارچه از قبیل نخ ریسی، آهار زنی، چله دوانی، رنگرزی و بافت منسوجات به شیوه کاملا سنتی و با دست انجام می شود . ،اذعان داشت: مزایای این نوع منسوجات نخی، سازگاری با پوست انسان، طبیعی بودن الیاف و خنک بودن آن است .

طیاری خاطر نشان شد:درگذشته کرباس بافی دهاقان به نقاط مختلف کشور صادر می شده است.

احیای کاربافی در مناطق مختلف استان جان تازه ای به صنایع دستی می دهد

ناهید خالو احمدی ،کارشناس ارشد صنایع دستی استان تهران،در گفت وگو با خبرنگار ایمنا ،اظهار داشت:کاربافی همان کرباس بافی است منتها کاربافی یک اسم عام است،ودرجاهای مختلف ایران باتوجه به پارچه هایی که بافته می شده اگر ازنوع کرباس باشد،کرباس بافی گفته می شود .

وی باتوجه به اینکه زنان در محله ومناطق مختلف کشور عادت داشتند بادستگاه کاربافی،کرباس ببافند،اذعان داشت:اگر با همان دستگاه سفره حوله،یاچادر شب خوابی ببافند هم نوعی هنر نساجی راانجام داده اند ودرواقع12نوع بافت رادر کاربافی داریم همانندکیسه بافی،کرباس بافی،بغچه بافی و... که همه از نوع کاربافی هستند.

این کارشناس ارشد صنایع دستی،معتقد است شغل بیشتر زنان در گذشته کاربافی بوده و برای امرار ومعاش انجام نمی شده ،بلکه برای برآوردن نیاز های پوشاک و...بوده واگر هم برای همسایه یا فرددیگری نوعی از این هنررا می بافتند در قبال آن وجه کم ویا مبادلات کالا به کالا انجام می دادند.

خالو احمدی،افزود:مردان هم در گذشته به دلیل نیاز به پارچه در زمین های زراعتی خود قسمتی رابرای کشت پنبه اختصاص می دادند وپس از آن محصول به بار آمده رادراختیار بانوان قرار می دادند تا نیاز های آنها را برطرف سازند،اما کشت پنبه نیز بیشتر در نواحی مرکزی،شمالی وجنوبی ممکن بوده ودر غرب کمتر از این محصول برخوردار بوده اند.

وی خاطر نشان کرد:امروزه در بسیاری از مناطق کشور واستان اصفهان همچون زواره اردستان،ورزنه،ابیانه تاحدودی این هنر احیا شده ودر دهاقان نیز زنان روستایی به این کار مشغول بوده اند.

نیازبه پوشاک و پارچه زمینه ساز هنر کرباس بافی

عبدالکریم ادیب،پژوهشگر دهاقانی نیز در این گفت وگو، اظهار داشت: اغلب دهاقانی ها درخانه ها یشان کارگاه کرباس بافی داشتندو خود کفا بودند ،افرادی بودند که نخها را مرتب می کردند بنام کاردون بعدنخها را آهار یا شو می دادند بنام( شومال)بعد مقداری از نخها را رنگ می کردند و بعد کرباس در رنگهای متنوع و زیبا تهیه می شدکه برای لباس،دوشک و لحاف و سایر لوازم مورد استفاده قرار می گرفت.

وی ادامه داد:در حال حاضر نیزدر خانه های قدیمی دهاقان و عطا آباد یا پوده کارگاه کرباس بافی هم پیدا می کنید ما هم در خانه قدیمی یک اطاق بنام کارگاه مادر بزرگ داشتیم، کرباس راه راه سفید و آبی برای قبا استفاده می شد،کرباس های چهار خانه سفید و آبی یا آبی و سبز و آبی و پیازی برای بقچه کرسی یا بقچه رختخواب و کرباس سبز برای لحاف و دوشک استفاده می شد در رنگرزی هم ازپوست گردو برای رنگ قهوه ای ،پوست انار برای رنگ سبز،پوست پیاز برای رنگ پیازی و ریشه روناس برای رنگ قرمز خوشرنگ استفاده می شد.در بافت هم از نخهای رنگی نقشهای بسیار زیبا در می آوردند.بافندگی مثل:قالی بافی،گلیم بافی،جاجیم بافی و کرباس بافی متفاوت بود. کارگاه کرباس بافی معمولا یک چاله برای جای پا گود تر از جاهای دیگر اطاق داشت.