نوسازی زردرنگ‌ها، طرحی میان زمین و هوا

طرح نوسازی ناوگان فرسوده تاکسیرانی از ابتدای سال ۹۵ در کشور عملیاتی و طی آن ۷۴ هزار تاکسی فرسوده از رده خارج و ۶۴ هزار خودروی جایگزین، تحویل متقاضیان شد و مابقی نیز به دلیل تمایل نداشتن به فعالیت در حوزه تاکسیرانی، خودروهایشان را اسقاط و وجه متناسب با آن را دریافت کردند.

به گزارش ایمنا، این طرح روند خوبی را در پیش داشت تا اینکه به واسطه تلاطم در بازار و مشکلاتی که در حوزه تولید اتفاق افتاد و از طرفی افزایش قیمت خودروها و کاهش تولید آن، شرکت‌های خودروساز حاضر نشدند درصدی از تولیدات کاهش یافته خود را به این بخش اختصاص دهند.

حالا بیش از دو سال از اجرای این طرح می‌گذرد و در این مدت نوسازی ناوگان دستخوش فراز و نشیب‌های بسیاری اعم از بدهی‌های وصول نشده و نوسانات قیمت ارز شد تا جایی که طرح را تا مرحله توقف رساند .

این روزها با افزایش تلاطم‌های بازار و ارز و مشکلات ایجاد شده، نوسازی تاکسی های فرسوده مسکوت مانده و به گفته مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشور، وزارت صنعت باید در این قضیه دخالت و برای حل این مشکل چاره جویی کند و بخشی از تولیدات شرکت های خودروساز به حوزه تاکسیرانی اختصاص یابد .

این مقام مسئول معتقد است اگر طرح نوسازی ناوگان فرسوده تاکسیرانی دوباره به جریان نیفتد تا پایان سال ۱۴۰۰ تقریبا حوزه تاکسیرانی دچار انباشت فرسودگی شده و به نوعی ۷۰ درصد ناوگان تاکسیرانی در کشور فرسوده خواهد شد .

تردد حدود سه هزار تاکسی فرسوده در شهر

هادی منوچهری، مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهرداری اصفهان در گفت و گو با ایمنا اظهار می‌کند: در سال ۹۵ وام تسهیلات به مبلغ ۲۰ میلیون تومان از سوی وزارت کشور برای تبدیل به احسن کردن خودروها در نظر گرفته شد، مبلغ پنج میلیون تومان نیز آورده رانندگان تاکسی بود، همچنین خودروهای تاکسی نیز اسقاط می‌شد، اما پس از اینکه بیش از ۸۰۰ دستگاه خودرو تاکسی در اصفهان از رده خارج و تعدادی تبدیل به احسن شد، از سال ۹۶ طرح متوقف شد.

وی تصریح می‌کند: موضوع مهم خارج کردن تاکسی‌های فرسوده و جایگزین کردن آنها مدتی است در تمام شهرهای کشور متوقف شده و از سرگیری آن نیاز به مصوبات دولت، حضور بانک عامل، همکاری مرکز اسقاط خودرو و وزارت کشور دارد.

مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهرداری اصفهان تاکید می‌کند: بی‌شک وقتی لایه‌های مختلف در کنار هم قرار گیرد، اجرای این طرح جان می‌گیرد.

وی تصریح می‌کند: با توجه به اینکه کشور با مشکلات ارزی رو به رو شده، تحت تاثیر این شرایط طرح جایگزینی تاکسی‌های فرسوده متوقف شد، البته پیگیری‌های زیادی توسط مسئولان سازمان‌های تاکسیرانی در کشور برای از سرگیری این طرح انجام و قول‌هایی داده شده که امیدواریم این پیگیری ‌ ها باعث شود از ابتدای سال آینده اجرای طرح دوباره شروع شود.

منوچهری با بیان اینکه در شهر اصفهان ۹ هزار و ۱۰۰ دستگاه تاکسی زرد رنگ تردد می‌کند که از این تعداد حدود دو هزار و ۹۰۰ دستگاه تاکسی فرسوده است و باید از سیستم تاکسیرانی خارج شود، می‌گوید: سن فرسودگی تاکسی‌ها ۱۰ سال به بالا است، بدان معنا که در سال‌جاری تاکسی‌های مدل سال ۸۷ به پایین فرسوده به شمار می‌رود و سال آینده خودروهای سال ۸۸ نیز به فرسوده های زردرنگ شهر اضافه می‌شود.

حرکت به سمت استفاده از تاکسی‌های برقی

احمد گلی، عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان در این باره اظهار می‌کند: وقتی سن تاکسی‌ها از ۱۰ سال عبور می‌کند، این خودروها نه تنها جزء خودروهای فرسوده بلکه خودروهای اسقاطی محسوب می‌شود چون کارکرد آنها نسبت به خودروهای شخصی بیشتر بوده و در نتیجه استهلاک بیشتری دارند.

وی می‌گوید: یک تاکسی که ۱۰ سال به صورت مستمر در سطح خیابان‌های شهر تردد داشته، نسبت به خودروهای معمولی تا چند برابر آلودگی دارد، اما رانندگان آنها آنچنان بضاعت مالی برای تعویض قطعات فرسوده خودرو ندارند و بیشتر به سراغ تعمیر آن می‌روند و تا زمانی که خودرو توان حرکت دارد، از آن استفاده می‌کنند، به همین دلیل بسیاری از قطعات خودرو دچار فرسودگی شده و باعث افزایش مصرف سوخت می‌شود.

این دکترای راه و ترابری با بیان اینکه بر اساس آمارهای موجود در کشور حدود ۷۰ هزار تاکسی فرسوده بالای ۱۰ سال وجود دارد که حدود سه هزار تاکسی فرسوده آن در شهر اصفهان است، تصریح می‌کند: در تهران به دلیل نگرش ذره‌بینی که وجود دارد، دولت برنامه‌ مشخصی تدوین کرده و سوبسید مورد نیاز را در نظر گرفته، اما شهرهای دیگر که آلودگی آنها کمتر از تهران نیست، مثل شهرهای اصفهان، تبریز، اراک و تعدادی دیگر از شهرها مغفول واقع شده و مورد توجه قرار نمی‌گیرند.

وی ادامه می‌دهد: امروزه در دنیا به سمت استفاده از تاکسی‌های برقی پیش رفته‌اند زیرا علاوه بر اینکه آلودگی این نوع خودروها نزدیک به صفر است، استهلاک و آلودگی صوتی کمتری نیز دارد و مردم احساس بهتری در استفاده از این نوع تاکسی‌ها دارند.

گلی می‌گوید: تا شش ماه پیش اگر به یک راننده تاکسی ۲۰ میلیون تومان تسهیلات داده می‌شد و حدود ۲۰ میلیون تومان نیز آورده راننده تاکسی بود، امکان خرید سمند یا ال ۹۰ تاکسی وجود داشت، اما امروز با جهش دو تا سه برابری قیمت خودروها، قیمت هر تاکسی به مرز ۶۰ تا ۷۰ میلیون تومان رسیده و در این میان نه راننده تاکسی توان تعویض خودرو دارد و نه با توجه به کاهش درآمد شهرداری‌ها امکان ارائه کمک‌های بلاعوض به رانندگان تاکسیرانی فراهم است.

وی با بیان اینکه تاکسی‌هایی که سن بالا دارند علاوه بر آلایندگی بالا، با توجه به فرسودگی ظاهر و از بین رفتن بخش‌هایی از رنگ خودرو چهره شهر را نازیبا کرده‌اند، اظهار می‌کند: در این راستا دو اقدام می توان انجام داد یکی اینکه شهرداری مشارکت کند، البته نه به صورت وام چون رانندگان تاکسی از وام‌ها به دلیل بازپرداخت کوتاه مدت و گاهی سود بالا دلِ خوشی ندارند، بلکه شهرداری در یک مشارکت خوب، به مالکان تاکسی‌های فرسوده، تاکسی نو ارائه و پس از پنج سال سند را به نام مالک واگذار کند، راهکار دوم سرمایه‌گذاری بر روی تاکسی‌های برقی است که فاقد آلایندگی بوده و فواید زیست‌محیطی زیادی دارد.

‌عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان اضافه می‌کند: وقتی مطالعات و اقدامات ترافیکی شهرهای بزرگ اروپایی را بررسی کنیم، پی می‌بریم که در آن شهر ‌ ها به رانندگان تاکسی برای خرید تاکسی‌های برقی علی‌رغم هزینه‌های بالای آن کمک‌ می شود، چون همه چیز را تبدیل به عدد می‌کنند؛ به عنوان مثال اگر خودروی تاکسی در طول یک روز حدود دو کیلوگرم آلودگی CO۲ دارد این عدد را تبدیل به عددی کرده که نشان می‌دهد این دو کیلوگرم CO۲ چقدر به محیط زیست ضرر می‌زند و سپس اثرات آن را در کاهش بیماری‌های پر هزینه‌ای مثل سرطان یا بیماری‌های قلبی عروقی که شهروندان به دلیل استنشاق گازهای سمی و آلودگی هوا مبتلا می‌شوند، بررسی می‌کنند.

وی ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه ما در شهرهایمان این اعداد تکان دهنده را تبدیل به عدد و رقم نمی‌کنیم، درست سرمایه‌گذاری نکرده و مسایل را درست احساس نمی‌کنیم، در حالی که اگر میزان آلودگی CO۲ بر روی سلامت، بهداشت را تبدیل به عدد و رقم ریالی کنیم، می بینیم که نه تنها سرمایه‌گذاری برای استفاده از تاکسی‌های برقی توجیه دارد، بلکه برای شهر و شهروندان سودآور است.

گلی می‌گوید: دولت می‌تواند برای خودروسازان و مونتاژکاران امکانی فراهم آورد تا خودروهای تاکسی با قیمت‌های ویژه و کیفیت مناسب تولید و به بازار عرضه شود.