تاثیر منفی دخانیات بر رشد و نمو کودکان

به گزارش گروه علم و فناوری خبرگزاری ایمنا، تاثیرات منفی دود سیگار برای همه افراد و در تمام سنین آشکار است. اما برای برخی از گروه های حساس مانند زنان باردار و کودکان تاثیر منفی بیشتری دارد. اثر دود سیگار و قلیان بر روی جنین می تواند علاوه بر تأخیر رشد داخل رحمی، بر روی نمو عصبی-روانی جنین هم تأثیر منفی بگذارد. اجزائی از دود سیگار و قلیان که این عوارض را ایجاد می کنند احتمالاً مونوکسید کربن و نیکوتین هستند. همچنین مصرف سیگار مادر باردار ، باعث قرار گرفتن جنین وی در معرض سموم دود سیگار و قلیان از راه جفت به جنین منتقل و باعث کاهش وزن تولد جنین می شود.

در همین راستا گفتگویی با " مهدی رفیعی، مدیر گروه مهندسی بهداشت محیط استان اصفهان" داشته ایم که مشروح آن را در ادامه می خوانید:

عوارض دود سیگار بر جنین چیست؟

اختلال تکامل در جنین و ناهنجاری های مادرزادی به عنوان دیگر عوارض وابسته به دود سیگار و قلیان در دوران بارداری با عوارضی از جمله سقط خود بخود و جفت سرراهی یا کنده شدن جفت همراه است. برخی مطالعات رابطه مصرف سیگار و قلیان پدر و ناهنجاری های مادرزادی در جنین را نشان داده اند. به علاوه دود سیگار و قلیان می تواند باعث تولد نوزاد نارس شود.

سندرم مرگ ناگهانی شیرخوار به مرگ غیر منتظره شیرخوار با ظاهر سالم در حین خواب گفته می شود که، اگرچه مصرف دخانیات توسط مادر در دوران بارداری می تواند با مرگ ناگهانی شیرخوار همراه باشد، کشیدن سیگار و قلیان بعد از دوران بارداری، همین طور مصرف دخانیات توسط پدر و دیگر افراد خانواده نیز می تواند این مشکل را ایجاد کند.

مصرف سیگار توسط مادر چه خطرات جبران ناپذیری را به دنبال دارد؟

قرار گرفتن در معرض دود دخانیات از جمله مصرف سیگار و قلیان توسط مادر در دوران بارداری به عنوان یک عامل خطر عمده برای بیماری های بدخیم از جمله سرطان خون یا لوسمی در سنین بعدی در فرزند او محسوب می شود، بنزن موجود در دود سیگار و قلیان می تواند باعث ایجاد لوسمی در افراد غیر سیگاری شود که در معرض دود دخانیات قرار دارند. همچنین استنشاق دود سیگار و قلیان می تواند باعث افزایش بیماری بدخیم بافت لنفاوی موسوم به لنفوم در کودکان شود.

مطالعات مختلف رابطه سرطان ریه در بزرگسالی با استنشاق دود دخانیات در کودکی را نشان داده اند. گرچه شدت تماس افراد سیگاری ثانویه با مواد سرطان زای دود سیگار کمتر از افراد سیگاری فعال است، اما از آنجا که تماس با دود سیگار و قلیان در محیط، بسیار زود تر از افراد در معرض دود دخانیات شروع می شود و ممکن است از اوایل تولد وجود داشته باشد، بنابراین افراد سیگاری غیرفعال دوره طولانی تری با دود دخانیات تماس دارند. در مجموع، یافته های پژوهش های مختلف، رابطه قرار گرفتن در معرض دود دخانیات با سرطان ریه را نشان داده اند.

آیا شانس ابتلا به بیماری های دستگاه تنفس تحتانی در شیرخوارانی که والدین سیگاری یا قلیانی دارند، بیشتر است؟

شیرخوارانی که والدین سیگاری یا قلیانی دارند بیشتر در معرض خطر بیماری های دستگاه تنفس تحتانی قرار دارند، افزایش ابتلا به برونشیت، ذات الریه یا پنومونی و برونشیولیت در سال اول زندگی به دلیل تشدید علائم این بیماری های عفونی است.

تماس با دود دخانیات در دوران جنینی می تواند با ایجاد تغییراتی بر روی راه های هوائی در افزایش خطر بیماری های دستگاه تنفس تحتانی موثر باشد. به طور تقریبی اگر هر کدام از والدین دخانیات مصرف کنند، ۵۰ درصد شانس ابتلا به بیماری های تنفس تحتانی در فرزندشان افزایش می یابد. به علاوه خطر ایجاد بیماری های دستگاه تنفس تحتانی به مقدار دود سیگار موجود در محیط نیز بستگی دارد. همچنین قرار گرفتن در معرض دود سیگار می تواند باعث افزایش احتمال ایجاد عفونت های تنفسی و سرفه های شبانه کودکان شود.

سایر علائم بیماری های تنفسی در فرزندان والدین سیگاری چیست؟

در فرزندان افراد مصرف کننده دخانیات، احتمال سرفه های مزمن، احتقان و خس خس سینه افزایش می یابد. اگر هر دوی والدین سیگاری باشند، بیشترین میزان خطر برای فرزندشان وجود دارد.

تماس با دود دخانیات می تواند باعث بروز و تشدید علائم بیماری آسم شود که شاید به علت افزایش تعداد عفونت های تنفس تحتانی در اوایل کودکی یا به دلیل التهاب سلول های اپی تلیوم مجاری هوائی است. اگر مادر باردار دخانیات مصرف کند، و به این وسیله جنین او در معرض دود قرار گیرد، سموم موجود در دود دخانیات می تواند بر روی نمو ریه تأثیر گذاشته و خطر آسم را افزایش دهد و همچنین باعث کاهش عمل تهویه ریوی بلافاصله بعد از تولد شود. به علاوه تماس با دود دخانیات در دوران کودکی می تواند باعث افزایش احتمال شروع بیماری آسم در دوران بزرگسالی است.

عوارض تنفسی مزمن ناشی از دود سیگار و قلیان چیست؟

در هوای بازدمی تنفس افراد در معرض دود سیگار و قلیان همان عوامل التهابی است که در دراز مدت باعث ایجاد بیماری های انسدادی مزمن ریه می شود.

استنشاق دود سیگار و قلیان در بزرگسالان با کاهش چندین معیار کارکرد ریوی همراه است، اما این حالت دستگاه تنفسی کودکان را بیشتر از بزرگسالان تحت تأثیر قرار می دهد. دود سیگار و قلیان می تواند باعث التهاب بینی و سینوس ها یا رینوسینوزیت مزمن شود.

دود سیگار و قلیان بر روی چه بیماری هایی تأثیر می گذارد؟

در بسیاری از مطالعات نشان داده شده که التهاب عود کننده گوش میانی به طور شایع در کودکانی که در معرض دود دخانیات قرار دارند اتفاق می افتد. قرار گرفتن در معرض دود دخانیات همچنین خطر جمع شدن مایع در گوش میانی و اوتیت مزمن گوش میانی را افزایش می دهد.

رابطه دود دخانیات و بیماری های آلرژیک چیست؟

در افراد مصرف کننده دخانیات و افرادی که حتی در معرض دخانیات قرار دارند، سطح ایمونوگلبولین E افزایش می یابد. بنابراین با وجود قوی بودن زمینه ژنتیکی در بیماری های آتوپی، آسم و آلرژی، نقش عوامل محیطی از جمله دود سیگار و قلیان در بروز این بیماری ها را نباید نادیده گرفت.

دود دخانیات بر روی طول عمر نیز تاثیر دارد؟

قرار گرفتن در معرض دود دخانیات باعث کاهش طول عمر می شود. اما ترک سیگار و قلیان این خطر را به نصف می رساند. بر اساس یافته های پژوهش های مختلف، مصرف دخانیات و یا قرار گرفتن در معرض دود آنها باعث افزایش مرگ و میر و کاهش طول عمر می شود.

دود دخانیات، عوارض عصبی-روانی هم دارد؟

دود سیگار و قلیان باعث ایجاد و تشدید افسردگی و بر روی تکامل کودکان تأثیر منفی می گذارد و باعث تأخیر در تکامل طبیعی شیرخوار می شود. مصرف دخانیات توسط مادر در دوران بارداری، با افزایش احتمال تومورهای سیستم اعصاب مرکزی در کودکان همراه است، این عوارض وابسته به مقدار مصرف سیگار و مدت قرار گرفتن در معرض دود آن هستند.

دخانیات چه تأثیری بر روی دستگاه گوارش می گذارد؟

دود سیگار و قلیان می تواند باعث ایجاد و تشدید بازگشت محتویات معده به مری یا ریفلاکس شود. دود سیگار موجود در محیط می تواند در ایجاد و تشدید قولنج شیرخواران یا کولیک نقش داشته باشد و عامل مهمی در بروز و تشدید گاستریت و زخم های پپتیک است.