سقف شیشه‌ای اشتغال زنان مانع فرزندآوری
«تحمل تنزل در پایگاه شغلی برای بسیاری از افراد تنش‌زاست، همچنین قوانین نانوشته‌ای برای اشتغال زنان وجود دارد که شبیه سقف شیشه‌ای عمل می‌کند و این امر در همه مراحل استخدام، تعیین سمت، ارتقای شغلی برای زنان وجود دارد.»
عضو هیئت‌علمی گروه روانشناسی دانشگاه اصفهان در مورد دلایل کاهش تمایل به فرزندآوری، به ایمنا گفت: امروزه آمارها نشان می‌دهد که تمایل به باروری و بچه‌دار شدن در جوامع مختلف پائین آمده و این امر در ایران نیز صادق است و این مسئله در مورد زنان شاغل و غیر شاغل با دلایل نسبتا متفاوتی نتیجه یکسانی را موجب شده است.
سیما جنتیان با بیان اینکه پژوهش‌ها نشان داده‌اند با افزایش سن، قصد فرزندآوری افزایش می‌یابد، تصریح کرد: این درحالی است که با افزایش سطح تحصیلات زنان، در قصد فرزندآوری کاهش قابل‌ملاحظه‌ای دیده می‌شود همچنین شاغل بودن نیز بر تمایل به فرزندآوری و فاصله تولد بین فرزندان تأثیر دارد. عضو هیئت‌علمی دانشگاه راغب اصفهان فرزند دار شدن را تصمیم‌گیری در مورد زندگی و دعوت یک انسان دیگر به این دنیا دانست و اظهار کرد: زوجین مایل‌اند تا قبل از آن تمهیداتی بیندیشند که آمادگی نسبتاً کاملی برای پذیرش عضو جدید در خانواده داشته باشند و از اینکه می‌توانند مسئولیت نوزاد خود را تا سال‌های بعد تمام و کمال بپذیرند اطمینان یابند.
اعتقاد به کاهش آزادی، زوجین را از فرزندآوری دور می‌کند
او در مورد اعتقاد برخی زوجین مبنی بر کاهش آزادی‌ها با وجود فرزند، خاطرنشان کرد: برخی از زوجین اعتقاددارند که آزادی و لذت بردنشان از زندگی با متولد شدن یک فرزند به‌شدت تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد این درست است که بسیاری از رفت‌وآمدها، میهمانی‌ها و شب‌زنده‌داری‌ها به‌محض شروع بارداری تغییر شکل می‌دهد و با تولد بچه این تغییرات به شکل بارزتری خودنمایی می‌کند. جنتیان با بیان اینکه گاهی زوج‌ها با پیشگیری از فرزند دار شدن در پی این هستند که سطح رضایتمندی خود را بالا نگه‌دارند، گفت: این تصمیم معمولا ناشی از اختلالات روانی، نداشتن مهارت‌های فرزندپروری و اعتمادبه‌نفس پائین است. او با ابراز تأسف از اینکه برخی رسانه‌های دیداری و شنیداری، زنان را تنها به‌عنوان ابزاری برای فرزندآوری می‌دانند، تصریح کرد: این نوع نگاه، زنان را دچار تنش و مقاومت در برابر فرزندآوری کرده است، صرف‌نظر از این سوءبرداشت‌ها عمده دلیل نگرانی زنان غیر شاغل و خانه‌دار از فرزندآوری مربوط به وضعیت اقتصادی و معیشتی است. این روانشناس در تشریح این موضوع گفت: عدم ثبات شغلی و اقتصادی همسر، نداشتن امنیت شغلی و ترس از آینده‌نگرانی قابل‌تأملی است چراکه فرزندآوری مسئله‌ای است که هزینه‌های خاص خود را بر خانواده تحمیل می‌کند. او با تأکید بر اینکه نوع ارتباط همسران با یکدیگر بر قصد فرزندآوری زنان شاغل و غیر شاغل اثرگذار است، افزود: هنگامی‌که زنان رابطه خود و همسرشان را متزلزل احساس کنند یا در زندگی زناشویی تنش‌های زیادی را تجربه نمایند میل به مادری در آنان به ترس از مادری تبدیل می‌شود و همین امر می‌تواند آنها را در دستیابی به این هدف متزلزل کند.
جنتیان در مورد دلایل روان‌شناختی ترس از فرزندآوری خاطرنشان کرد: آسیب‌ها و تجربیات تلخ دوران کودکی برخی زنان آنها را به این نتیجه می‌رساند که بهتر است فرد دیگری به میل و اراده آنان به دنیا نیاید و رنجی که آنها تجربه کرده‌اند تکرار نشود همچنین برای زنانی که مادران کارآمدی نداشته‌اند و به دلیل اشتباهات رفتاری مادران خود خدشه‌هایی بر روان آنان واردشده، ترس از مادری یا مادر خوب نبودن نیز می‌تواند یکی از دلایل دور شدن از میل به فرزندآوری باشد. او دلایل زنان شاغل برای این امر را فراتر از موارد یادشده دانست و تصریح کرد: معمولا زنان شاغل مسئولیت زنان خانه‌دار را هم دارند و مجبورند علاوه بر مسئولیت‌هایی که در محیط کار دارند به‌محض برگشتن به خانه تقریباً همه وظایف زنان خانه‌دار را انجام دهند و حتی در صورت وجود همسری یاری‌دهنده اما معمولا مسئولیت امور خانه خواسته نانوشته‌ای است که از آنان طلب می‌شود و اگر قرار باشد وظیفه دیگری افزوده شود زنان در تصمیم به فرزندآوری تأمل بیشتری می‌کنند. این استادیار دانشگاه با تأکید بر اینکه ﺗﺤﺼﯿﻼت و اﺷﺘﻐﺎل ﻣﻬمترﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﻨﺰﻟﺖ و اﺳﺘﻘﻼل زﻧﺎن است، اظهار کرد: به دست آوردن شغل در دنیای امروز کار مشکلی است، چراکه بازار کار به‌شدت رقابتی شده و کاریابی برای زنان سخت‌تر از مردان است و در این حال بارداری و منفک شدن از کار برای ماه‌ها، در بسیاری از موارد مسئله نگران‌کننده‌ای است چراکه زنان پس از اتمام مرخصی زایمان، شغلی را که با زحمت زیاد به دست آورده بودند از دست می‌دهند. او با ابراز تأسف از حمایت ضعیف قوانین از مادران شاغل در کشور گفت: زنان را به فرزندآوری و تغذیه نوزادان با شیر مادر تشویق می‌کنند اما کمکی در این جهت به آنان نمی‌شود و همین امر باعث می‌شود زنان بااحتیاط به مسئله مادر شدن بنگرند.
استقبال کارفرمایان از بازگشت به کار مردان بیشتر است
او در مورد تداوم این وضعیت در ساختارهای دولتی و غیردولتی تصریح کرد: در این ساختارها هم زنان توانمند به‌محض فرزندآوری از موقعیت شغلی خود کنار گذاشته می‌شوند حتی در مشاغل دانشگاهی نیز اساتیدی که مرخصی زایمانشان در نیمه‌ترم تحصیلی به پایان می‌رسد و در زمان بازگشت به کار آنان مدتی از شروع ترم گذشته نمی‌توانند به تدریس بپردازند و مجبور می‌شوند تا شروع ترم تحصیلی بعدی مرخصی بدون حقوق بگیرند یا به‌عنوان کارمند در بخش دیگری از دانشگاه به کار خود ادامه دهند. جنتیان با تأکید بر اینکه تحمل تنزل در پایگاه شغلی برای بسیاری از افراد تنش‌زاست، اظهار کرد: قوانین نانوشته‌ای بر سر راه‌کار کردن زنان وجود دارد که شبیه سقف شیشه‌ای عمل می‌کند و این امر در همه مراحل استخدام، تعیین سمت و ارتقای شغلی برای زنان وجود دارد. عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان با بیان اینکه کارفرمایان از بازگشت به کار مردانی که مدتی از کار منفک شده‌اند استقبال مناسبت‌تری می‌کنند، افزود: اما برای زنانی که به دلایل درگیر شدن در وظایف مادری شغل خود را برای مدتی ترک کرده‌اند، معمولاً اضطراب از دست دادن شغل بیش از مردان وجود دارد.