مخالفت قوه قضاییه با حذف آزمون وکالت
آخر هفته گذشته در روزی که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران به اصفهان سفر کرد و از نمایشگاه گردشگری استان اصفهان بازدید داشت، آیت‌ا... محمد مصدق، معاون حقوقی رئیس قوه قضاییه نیز دیگر مهمان پایتخت‌نشین اصفهانی‌ها بود تا در «نشست صنفی بررسی موضوعات روز نهاد وکالت» حضور داشته باشد. در این جلسه نخست لیلا رئیسی، رئیس کانون وکلای اصفهان بخشی از عمده مشکلات این نهاد صنفی را مطرح کرد و در ادامه اعضای مختلف کانون وکلای اصفهان دغدغه‌های خود را با معاون حقوقی رئیس قوه قضاییه، رئیس دادگستری و دادستان اصفهان مطرح کردند. در صدر مواردی که مطرح شد عدم حذف آزمون وکالت، توهین رسانه‌های صداوسیما و مکتوب به جایگاه وکیل و استقلال کانون وکلا بیش از هر مورد دیگری از مطالبات این صنف بود.
استفاده از مشورت وکلا در دستگاه قضا
در همین راستا رئیس کانون وکلای استان اصفهان با بیان اینکه خواسته کانون‌های وکلا تعامل بیشتر با قوه قضاییه است، اظهار داشت: وقتی گفته می‌شود وکیل و قاضی دو بال فرشته عدالت هستند، برای تحقق این امر نیازمند تعامل هستیم که این تنها با جلسات مستمر و ثابت تحقق می‌یابد. رئیسی با تأکید بر لزوم توجه به نقش وکلا تصریح کرد: وکلا نقش مهمی در تحول قوه قضاییه به‌منظور مبارزه با فساد و سلامت سازی دستگاه قضا دارند. او با اشاره به نقش مشورتی وکلا در کشورهای پیشرفته، اظهار کرد: نخستین خواسته کانون وکلا این است که از مشورت وکالت در دستگاه‌ها قضا استفاده شود و دیگر خواسته آنها از دستگاه قضایی حفظ جایگاه نهاد وکالت است چرا که این نهاد یک نهاد مدنی است که در قانون اساسی هم موردتوجه قرارگرفته است. رئیسی با انتقاد از وجود هجمه‌های رسانه ملی و مطبوعات به وکلا گفت: اوضاع وکالت و حمایت از این نهاد مطلوب نیست چرا که برخی افراد مغرضانه در مورد وکلا می‌نویسند و هجمه‌هایی روا می‌دارند که باعث سخیف کردن و پایین آوردن نهاد وکالت می‌شود و نباید وجود اندک تخلف یا اشتباهی را در هر صنفی به پای همه آن صنف گذاشت. او نفرت پراکنی موجود در این زمینه را به ضرر نظام دانست و تصریح کرد: این رفتارها باعث گسستن انسجام کشور خواهد بود و در این شرایط که کشور مورد انواع تهدیدها و تحریم‌هاست اتخاذ چنین رفتارهایی چندان مناسب نیست. عدم‌حمایت لازم از نهاد وکالت در شرایطی انجام می‌شود که این نهاد یکی از دستگاه‌های مهم در تحقق عدالت است. او با تأکید بر لزوم توجه دستگاه قضایی به قوانین حوزه وکالت گفت: نهاد وکالت یک نهاد قراردادی نیست بلکه قانونی است و تمام مباحث از آزمون دادن، گرفتن پروانه تا تخلفات و اخلاق حرفه‌ای یک وکیل در مقابل دستگاه قضا، مردم و موکل همگی در قانون درج شده است. رئیسی با انتقاد از وجود یک نهاد موازی خاطرنشان کرد: نباید کانون وکلا از طرف قوه قضاییه نادیده گرفته شود و به موازات آن نهاد دیگری فعالیت مشابه انجام دهد بلکه باید جایگاه قانونی قوانین را شناخت و اگر لازم به اصلاح است قوانین اصلاح شوند. رئیس کانون وکلای اصفهان از دستگاه قضایی استان درخواست کرد شأن وکیل را رعایت کنند و افزود: به طور مرتب گزارش‌هایی مبنی بر بی‌احترامی و برخوردهای نامناسب با وکلا در دادسراها داریم که می‌طلبد دستگاه قضا در این موردتوجه و رسیدگی بیشتری داشته باشد. او با ابراز تأسف از هجمه‌های شکل‌گرفته علیه نهاد وکالت گفت: آنچه واقعیت دارد این است که هر نهادی باید به عملکرد خود تکیه کند اما قطعا این هجمه‌ها در بدبین کردن جامعه تأثیر دارد و باعث سلب اعتماد جامعه و توهین به وکلا در محاکم می‌شود.
هر سازمانی حق گزینش دارد
در ادامه و پس از مطرح کردن دغدغه مسئولان بخش‌های مختلف کانون وکلا، معاون حقوقی رئیس قوه قضائیه به مطلبی اشاره کرد که باعث دلگرمی بسیار زیاد اعضای کانون وکلا شد. آیت ا... محمد مصدق موضع خود در این مورد را چنین اعلام کرد: با حذف آزمون وکالت مخالفیم و چرا که عقل و منطق به هر سازمانی اجازه گزینش نیروهای خود را می‌دهد و این گزینش همان پذیرفته شدن از طریق آزمون است بنابراین قوه قضاییه به‌موقع در برابر این موضوع مخالفت خود را اعلام و از این امر دفاع می‌کند چرا که قطعا نهاد وکالت نیازمند آزمون، گزینش و تائید صلاحیت نیروهای خود است. او با انتقاد از وجود برخی تعابیر نسبت به فعالیت نهاد موازی با نهاد وکالت گفت: گاهی تعابیری همچون «وکیل دولتی، وکیل غیردولتی» را از اعضای کانون وکلا یا مرکز مشاوران می‌شنویم که استفاده از آن درست نیست. بهتر است گفته شود با فعالیت دو نهاد موازی موافق نیستیم نه اینکه چنین تعابیری استفاده شود و باید در نهایت تصمیم‌گیری در این زمینه را به قوه قضاییه بسپاریم و به طعنه زدن، شعار دادن و تنش‌ها در این زمینه پایان دهیم. معاون حقوقی قوه قضاییه با بیان اینکه واقعا معنایی ندارد که در یک موضوع واحد دو نهاد موازی کار کنند، تصریح کرد: ساماندهی موسسأت حقوقی در دستور کار است و به زودی با بررسی شرایط این امر استفاده از وکلا در مشاغل و صنوف هم در آینده نزدیک بیشتر می‌شود. او تأکید کرد: هر دستگاهی اجازه گزینش نیروهای خود را دارد، اعتقاد قوه قضاییه بر این است وکیل باید به نفع موکلش تلاش کند اما نباید در موضوعات امنیتی یا جاسوسی که برای نظام مطرح است خود را مدافع چنین کسانی تصور کنند. مصدق در مورد مسائل و موضوعات مطرح در نهاد وکالت اظهار کرد: رویکرد ریاست جدید قوه قضاییه نسبت به تمام صنوف مختلف اعم از جامعه دانشگاهی، حوزوی وکلا و مشاوران دیدگاه مثبتی است و در آینده نزدیک تعاملات و ارتباطات بیشتری با این صنوف از جمله کانون‌های وکلای کشور خواهیم داشت. اعتقاد داریم اگر قانونی برای قشری تدوین می‌شود باید با توجه به نظرات فرهیختگان آن صنف باشد. به اعتقاد ما جامعه وکالت از قوه قضاییه جدا نیست و به همین دلیل از وکلا در کمیسیون‌های تشکیل شده استفاده می‌کنیم چرا که همین وکلا در دانشگاه‌ها و دستگاه قضا حضور دارند و باید دستگاه قضا مشکلات را از زبان آنها بشنود. معاون حقوقی قوه قضاییه در مورد هجمه‌های رسانه‌ای به نهاد وکالت تصریح کرد: قوه قضاییه هیچگاه راضی به این نبوده که رسانه ملی مطلب تخریب‌کننده‌ای نسبت به وکلا مطرح کند که جایگاه این قشر را خدشه‌دار کند به‌هیچ‌وجه نباید تصور کرد اگر رسانه‌ای مطلبی درباره نهاد وکالت را مطرح می‌کند قوه قضاییه با آن موافق است. او با اشاره به اینکه وکلا نباید طوری وانمود کنند که مدافع جاسوسان هستند، افزود: اعتقاد قوه قضاییه بر این است وکیل باید به نفع موکلش تلاش کند اما نباید وقتی موضوعات امنیتی یا جاسوسی برای نظام مطرح است وکلا خود را مدافع چنین کسانی تصور کنند و اینکه وکیلی برای مطرح‌شدن هم‌صدا با جاسوس باشد معنایی ندارد هرچند چنین افرادی انگشت‌شمار هستند.
لزوم توجه وکلا به سیاست‌های نظام
رئیس‌کل دادگستری استان اصفهان در این نشست نیز با تأکید بر توجه وکلا به سیاست‌های نظام گفت: ممکن است برخی وکلا در رسانه‌ها مصاحبه‌هایی انجام دهند ولی ما نمی‌توانیم به بهانه دفاع از متهم یا متهمان خطوط قرمز را مخدوش کنیم. این را هیچ نظام حاکمیتی نمی‌پذیرد و موضوع دفاع با این‌گونه حواشی، بیانیه‌ها و موضع‌گیری‌ها متفاوت است. محمدرضا حبیبی با اشاره به اینکه کشور زیر انواع فشارها و هجمه‌ها قرار دارد، گفت: اگر جایی پرونده‌ای تشکیل شد، حق متهم داشتن وکیل است، اما پذیرفته نیست که اعضایی از کانون وکلایی بیانیه‌ای صادر کنند که کل کار دستگاه قضا را زیر سؤال ببرند و بیرون کشور این موضوعات را پررنگ کنند. جایگاه دستگاه قضایی بسیار مهم است و اگر دستگاه نظارتی تیزبین باشد کار به برخی موضع‌گیری‌ها و اظهارنظرهای غیرمسئولانه توسط افرادی خارج از مجموعه شما نمی‌رسد.
او با بیان اینکه ما هرگز وکیل را مقابل و مزاحم خود نمی‌دانیم، اظهار کرد: حتی زمانی که در محکمه بودم، وقتی در پرونده‌ای وکلا حضور داشتند، استرس کمتر بود. او خطاب به اعضای کانون وکلا گفت: ممکن است در تورم قوانین، قاضی در پیچ‌وخم‌های آن گم شود و این همکاری وکیل به‌نوعی چراغ‌راهنما است مشروط به اینکه هم من در مقام قضاوت و هم شما در مقام وکالت، پایبند به سوگند خود باشیم. وکیل تضمین‌کننده حق متهم در برابر قدرت بی‌بدیل دولت است و معمولا دستگاه‌های کاشف همانند دیگر کشورها وابسته به دولت هستند و ممکن است برخی قضات سختگیر باشند و اگر در برخی مواقع وکیل نباشد حق متهم تضییع می‌شود، بنابراین حضور وکیل در جریان تحقیقات کمک بسیاری به دستگاه قضایی می‌کند.
حفظ حرمت وکلا خواسته دستگاه قضاست
دادستان اصفهان در این نشست به مسائل و موضوعات مطرح در نهاد وکالت اشاره کرد و گفت: عمده دغدغه جامعه وکلا بحث استقلال کانون‌های وکالت و فعالیت یک نهاد موازی با آنها است. علی اصفهانی با تأکید بر اینکه وکلا و قضات یک هدف دارند، افزود: کشف حقیقت هدف هر دوی این افراد است که اگر هر دوی آنها در این جهت حرکت کنند قطعا مشکلی به وجود نمی‌آید. دادستان اصفهان با اشاره به وجود خوب و بد در هر صنفی تصریح کرد: هیچ‌وقت نمی‌توان با قطعیت گفت در یک صنف همه خوب یا همه بد هستند و هر صنفی باید اصلاح را از خودش شروع کند و وقتی یک نفر عملکرد بدی دارد آن را به همه تعمیم ندهیم. اصفهانی با تأکید بر اینکه باید مسائل مالی وکلا شفاف باشد، اظهار کرد: فساد اخلاقی و مادی در کانون وکلا یا دستگاه قضایی حتی اگر به میزان کم هم وجود داشته باشد زیاد است و شفافیت مسائل مالی وکلا بسیاری از مشکلات را کاهش می‌دهد. او با تأکید بر لزوم شفافیت در حق‌الوکاله وکلا گفت: اگر به‌واقع چیزی پشت پرده پرداختی‌های موکل به وکیل نیست اعلام شود تا نه برای موکل و نه برای قاضی ابهامی پیش نیاید. دادستان استان اصفهان با تأکید بر لزوم حفظ حرمت وکلا، اظهار کرد: این حفظ حرمت وکلا خواسته دستگاه قضاست چرا که وکیل هم شأن قاضی است و باید امنیت او حفظ شود. او در مورد هجمه‌های منفی علیه وکلا تصریح کرد: برای تغییر در نگرش جامعه باید عمل افراد درست باشد، وقتی عمل خود را صحیح بدانیم نباید نگرانی خاصی از گفتار دیگران داشته باشیم.