افزایش سرعت حذف پسماند با تفکیک از مبدأ
با ترویج تفکیک از مبدأ زمینه مدیریت صحیح پسماندها برای بازیافت را فراهم کنیم
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان در ارتباط با روش‌های تفکیکی پسماندها از یکدیگر و بویژه ضرورت تفکیک پسماندهای خطرناک و بیمارستانی توضیحاتی ارائه کرد.
به گزارش مهر، اگرچه مدیریت پسماند بخش‌ها و اجزای مختلفی دارد که از زمان تولید تا پردازش و بازیافت ادامه می‌یابد، اما به دلیل اهمیت و نقش ویژه‌ای که تفکیکِ از مبدأ در موفقیت و کیفیت بخش‌های بعدی مدیریت پسماندها دارد، اجرای صحیح این بخش همواره مورد تأکید بوده و از منظر زیست‌محیطی، مدیریت شهری و مسئولیت اجتماعی حائز اهمیت است. به همین منظور در مورد وضعیت و ضرورت مسئله تفکیک از مبدأ با علی دهنوی مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان به گفتگو نشست‌هایم که مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید.
هدف از تفکیک پسماندها در مبدأ چیست؟
پسماندها بخش اجتناب‌ناپذیر زندگی هر انسانی هستند و برای آن‌که آسیب این مواد زائد به محیط‌زیست و سلامت انسان کاهش یابد، لازم است اصولی را رعایت کنیم. بر این اساس الگوی مورد تأیید در سطح جهان، پیروی از هرم استراتژیک مدیریت پسماند است که بر اساس آن بهترین روش‌ها کاهش تولید (Reduction)، استفاده مجدد (Reuse) و در ادامه تفکیک و بازیافت (Recycle) هستند که اصطلاحا به آنها «R3» گفته می‌شود. گرچه به‌طور مستمر برای آموزش و فرهنگ‌سازی در زمینه کاهش پسماندها تلاش می‌کنیم، اما ازآنجایی‌که حذف کامل پسماندها و یا حتی کاهش چشمگیر آنها به‌سرعت محقق نمی‌شود، لازم است برای مدیریت پسماند تولیدی برنامه داشته باشیم و با ترویج امر تفکیک از مبدأ و فراهم‌سازی زیرساخت‌ها، زمینه مدیریت صحیح و جمع‌آوری این پسماندها برای بازیافت و مدیریت صحیح را فراهم کنیم تا از پراکندگی آنها در محیط‌زیست و آسیب‌های متعددشان جلوگیری شود.
در حال حاضر تفکیک از مبدأ و بازیافت در اصفهان چه فرآیندی دارد؟
هم‌اکنون شهروندان اصفهانی بعد از تفکیک پسماندهای خشک خود، آنها را یا به ایستگاه‌های ثابت بازیافت در نواحی مختلف شهر تحویل داده و یا در اختیار خودروهای مجاز جمع‌آوری قرار می‌دهند. البته در برخی موارد هم به دلیل عدم آگاهی یا کم‌کاری شهروندان این پسماندها در اختیار عوامل غیرمجاز و دوره‌گردها قرار می‌گیرد و یا در کیسه پسماند تر قرار می‌گیرند اما آن دسته از شهروندان که پسماندهای خشک خود را به ایستگاه‌ها و یا خودروهای مجاز تحویل می‌دهند، در ازای مقدار پسماند، از اقلام تشویقی و هدایای سازمان برخوردار خواهند شد که این هدایا شامل مواد شوینده، شارژ اصفهان کارت، کیسه‌زباله و غیره خواهد بود. این اقلام پس از جمع‌آوری در مرکز پردازش پسماند خشک انباشت و مورد پردازش قرار می‌گیرند تا هرکدام به فرآیند تبدیل مربوط به خود منتقل و بازیافت شوند. پسماندهای تر نیز بعد از تحویل به کارخانه تولید کود آلی ارسال‌شده و در آنجا به فرآیند تبدیل به کمپوست می‌پیوندند که لازمه این امر نیز تفکیک صحیح و جداسازی پسماندها با دقت بالاست؛ البته باید بدانیم تفکیک تنها در پسماند تر و خشک خلاصه نمی‌شود و منظور ما جداسازی همه گروه‌ها از جمله جزو ویژه و خطرناک نیز هست.
برای شهروندان در ارتباط با تشخیص پسماندهای تر و خشک و دیگر گروه‌ها تردیدهایی وجود دارد و نمی‌دانند کدام پسماندها از چه طریقی تحویل دهند؟
شهروندان باید به این نکته توجه کنند که پسماند خانگی، بخشی از پسماندهای عادی است اما همین پسماند خانگی، خود دارای بخش‌های مختلفی مانند پسماند تر، خشک، ویژه و خطرناک است که هرکدام باید به درستی شناخته و جمع‌آوری شود. پسماندهای تر عبارت‌اند از هرگونه مواد آلی موجود در پسماندها که قابلیت تجزیه داشته باشد، مانند باقی‌مانده غذاها، میوه‌ها، سبزیجات، تفاله چای و غیره که باید به‌طور مجزا در کیسه مخصوص جمع‌آوری و در روز و ساعت مقرر بیرون از منزل قرار بگیرد. پسماندهای خشک نیز گروه مشخصی هستند که از آن جمله می‌توان به کاغذ و کارتن، بطری‌های شیشه‌ای و پلاستیکی، قوطی‌های فلزی و انواع بسته باندی‌ها اشاره کرد که همه تحت عنوان پسماند خشک تحویل ایستگاه‌ها و یا خودروهای مجاز می‌شوند. موکت و فرش کهنه، منسوجات، مبلمان و غیره دیگر دسته پسماندهای خانگی هستند که تحت عنوان پسماند حجیم شناخته می‌شوند و شهروندان برای تحویل آنها باید با سامانه ۱۳۷ ارتباط برقرار کند. گروه دیگر پسماندهای خانگی هم پسماندهای ویژه هستند که انواع تیغ، ژیلت، سرسوزن دار سرنگ، سرنگ استفاده‌شده، لانست قند خون، باتری و موارد مشابه را شامل می‌شود که لازم است پس از جمع‌آوری در جعبه‌های ایمن، تحویل ایستگاه‌های بازیافت شوند.
در حال حاضر سطح مشارکت شهروندان در فرآیند تفکیک از مبدأ چطور است؟
به‌طورکلی و نسبت به وضعیت کلی کشور، مردم اصفهان همکاری خوبی در مبحث جداسازی پسماندها دارند. اگرچه هنوز با سطوح جهانی فاصله زیادی داریم اما در سطح ملی وضعیت خوبی داریم و این تنها محدود به پسماندهای تر و خشک نمی‌شود بلکه طرح جداسازی پسماندهای ویژه هم علی‌رغم نوپا بودن در سطح کشور، بازخوردهای خوبی از مشارکت به همراه داشت. مردم اصفهان در پذیرش و همراهی با طرح‌های جدید حوزه پسماند پیشگام هستند و به نظر می‌رسد در این مسیر مشارکت به‌تدریج بهبود می‌یابد. در راستای همین مشارکت هم طرح جداسازی پسماند ویژه و خطرناک با جعبه‌های ایمن برای اولین بار در کشور در شهر اصفهان در حال انجام است که طی آن شهروندان پسماندهای ویژه خود را در جعبه‌های ایمن جداسازی کرده و پس از تحویل جعبه پرشده به ایستگاه بازیافت، جعبه جدید دریافت می‌کنند.