آزار کودکان کار، از پرت کردن در سطل زباله تا آزارهای جنسی/ همه طرح‌های ساماندهی شکست خورده‌اند!
شبکه یاری کودکان کار در بیانیه‌ای، کودکان کار را قربانی آزارهای متعدد و قانون‌گریزی‌ها دانست و اعلام کرد باید نظارت‌ها به گونه‌ای سازمان یافته افزایش یابد.
شبکه یاری کودکان کار به مناسبت روز جهانی پیشگیری از کودک‌آزاری بیانیه‌ای منتشر کرده است.
در این بیانیه آمده است: «در روزهای اخیر شاهد انتشار کلیپی از رفتار بیمارگونه افراد آزار رسان با کودکان کار بوده‌ایم که قلب همه ما را به درد آورده است. متاسفانه قبح هر گونه آزار و خشونت برعلیه کودکان کار از بین رفته و آن‌ها بیش از پیش قربانی آزار می‌شوند، یک بار به خوردن «گُل» مجبورشان کردند و بار دیگر آنان در سطل زباله‌ای که نان خود و خانواده را در آن می‌جستند، پرت کرده‌اند تا بساط تفریح و عیش عده‌ای فراهم شود و اکنون هم آزار جنسی کودکان در ملاء عام را شاهد هستیم. رفتارهایی از این دست به همراه افزایش جرم و جنایت و اعتیاد و طلاق و… زنگ خطری برای همه ما باید باشد. اینکه بر اساس اعلام موسسه گالوپ؛ کشور ایران عصبانی‌ترین مردم جهان را دارد و ثبت روزانه ۱۶۰۰ مورد نزاع منجر به ضرب و جرح در پزشکی قانونی (در آمار سال ۹۶) و یا اعلام آمار افزایشی کودک آزاری در جامعه و… اخباری بسیار نگران کننده است و باید هشداری جدی برای سیاستگزاران و تصمیم‌سازان و متولیان امور باشد. در این میان کودکان کار همواره آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه در مقابل هرگونه خشونت و سوءاستفاده و آزارهای جسمی و جنسی بوده‌اند که متاسفانه این موضوع در
سال‌های اخیر به صورت عریان‌تر خود را نشان می‌دهد.
شبکه یاری کودکان کار متشکل از ده‌ها سازمان مردم‌نهاد حامی کودکان در آستانه روز جهانی پیشگیری از کودک آزاری ضمن ابراز تاسف و تاثر از تشدید خشونت و آزار بر تن و جان نحیف و عزیز کودکان کار موارد زیر را به استحضار می‌رساند:
۱-آنچه تاکنون از کلیپ‌های آزار کودکان کار منتشر شد، افشاگری آن به خاطر گسترش فضای مجازی و از اقسام آشکار اشتغال کودکان بوده است. هیچگونه آماری از تعداد کودکان کار در اقسام پنهان آن موجود نیست، بررسی‌های ما نشان می‌دهد که این کودکان در گارگاه‌های زیرزمینی و مخوف به بدترین وجه استثمار می‌شوند، شرایط کار از لحاظ ایمنی کار و سلامتی جسمی بسیار نگران کننده است، ساعات کار طولانی داشته و دستمزد اندک دریافت می‌کنند، آزارهای جسمی و جنسی را متحمل می‌شوند و بسیاری از آنان توان بازگویی آزارها را ندارند.
۲-در مجلس ششم قانون ضد حقوق کودکی به تصویب رسید که بر اساس آن کارگاههای زیر ۱۰ نفر از شمول قانون کار خارج شد و این در حالی است که اغلب کودکان در کارگاههای زیر ده نفر به کار گمارده می‌شوند، و کارگاههای خانگی هم بیش از ۵۰ سال است که از شمول قانون کار خارج است. تاسف بارتر آن است که از مجلس ششم تاکنون گویا نمایندگان ادوار مختلف مجلس دغدغه‌ای برای بررسی وضعیت کودکان کار و حذف این مصوبه نداشته‌اند.
۳-انتشار وسیع کلیپ اخیر نباید مجوزی برای تداوم جمع‌آوری کور و بی‌هدف کودکان خیابانی به بهانه جلوگیری از آزار آن‌ها باشد چراکه حضور پر شمار کودکان کار در سطح خیابان‌های تقریبا تمام شهرهای ایران گویای شکست بیش از ۳۰ طرح دولتی تحت عناوین مختلف «ساماندهی کودکان خیابانی» با صرف بودجه‌های هنگفت بوده است و این بار تفاوتِ آن با دفعات قبل شاید این است که اجرای این طرح را به مقاطعه کار و پیمان کار «ساماندهی» واگذار کرده‌اند که البته واگذاری یک مسئله مهم اجتماعی به پیمانکاری جای تامل و پرسش فراوان است. تمام بررسی‌های کارشناسان ما نشان می‌دهد پس از هر بار اجرای طرح‌های جمع آوری، کودکان به سمت اشتغال پنهان و مخوف‌تر رانده می‌شوند. کارگاههایی که متولیان امور هیچگاه تمایلی به چراغ انداختن به آن‌ها را نداشته‌اند، براستی آیا این غفلت ۲۰ساله کمی عجیب نیست؟
۴-بارها اعلام کرده‌ایم که کار کودکان محصول عوامل مختلفی است که در طی آن فقرا در نبود توزیع عادلانه ثروت به حاشیه رانده شده و از دانش و منزلت و حداقل‌های رفاه محروم مانده‌اند و به گفته جامعه‌شناسان در طی سال‌های اخیر این بی‌عدالتی فراگیر منجر به «حذف طبقه اجتماعی فقرا» و سوق دادن آنان به حاشیه شده است. این طبقه به حاشیه رانده شده‌ای که حالا فقط برای بقای خود تلاش می‌کند، به اشتغال غیررسمی روی می‌آورند که در این فرایند، بخش مهمی از تامین معاش خانواده بر شانه‌های نحیف کودکان سنگینی می‌کند.
۵-برابر مفاد پیمان نامه جهانی حقوق کودک که کشور ما از سال ۷۳ متعهد به اجرای آن است و اصل سی‌ام قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آموزش و تحصیل رایگان و اجباری و با کیفیت حق همه کودکان است، چنانچه دولت خود را مسئول آموزش اجباری همه کودکان بدون توجه به طبقه اجتماعی و ملیت و جنسیت بداند و شرایط حداقلی تحصیل را برای همگان فراهم کند، تبعا از حضور کودکان در کارگاههای زیر زمینی و خیابانی به نحو چشمگیری کاسته شده و در آن صورت آزارهای دلخراش پیدا و پنهان کودکان بی‌پناه نیز کمتر خواهد شد.
۶-ما دلجویی از کودکان آزاردیده و دستگیری و حتی مجازات آزار رسانان به آن‌ها را راه‌حل نهایی خشونت و آزار رو به افزایش بر علیه کودکان نمی‌دانیم و اعتقاد داریم باید به ریشه‌های رواج خشونت از راس تا ذیل جامعه پرداخته شود، بدیهی است با روانکاوی و پیگیری گذشته همه این افراد کودک آزار مشخص خواهد شد که چه تعداد از این افراد مانند «بیجه»، آزارگر معروف کودکان، خود در مراحل مختلف زندگی قربانی یکی از اقسام مختلف آزار جنسی و خشونت و تبعیض و… بوده‌اند.
در پایان یک بار دیگر خشونت‌های بی‌پایان برعلیه کودکان کار را محکوم کرده و نقش متولیان دولتی و مسئولین را به اتخاذ شرایطی برای تامین امنیت و محافظت از همه کودکان و همچنین ایجاد شرایط برابر برای امکان زندگی و تحصیل و برخورداری از حداقل‌های رفاه و آسایش و آرامش برای همه کودکان عزیز کشورمان را فارغ از جنسیت و ملیت یادآور می‌شویم.»