۳۰ درصد دانشآموزان در معرض آسیبهای روانی و اجتماعی
گروه جامعه: معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزشوپرورش گفت: آسیبهای اجتماعی جزو اولویتهای نظام است و در آموزشوپرورش نیز از دغدغههای مهم به شمار میرود. علیرضا کاظمی افزود: در چند سال گذشته در آموزشوپرورش اطلس آسیبهای اجتماعی از سطح استان تا مدرسه تهیهشده و تمام برنامههای ما مبتنی بر این اطلس طرحریزی و اجرا میشود. معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزشوپرورش با اشاره به برگزاری آزمون غربالگری سلامت روانی و اجتماعی دانشآموزان گفت: این آزمون برای سه میلیون دانشآموز دوره متوسطه اول برگزار و دانشآموزان در چهار حیطه مورد سنجیده قرار گرفتند. آسیبهای روانشناختی، ابعاد مثبت روانشناختی، مسائل خانواده و مدرسه، کیفیت زندگی و حیطه حمایتی در عرصه اجتماعی در قالب ۲۴ شاخص و در پنج محور مورد ارزیابی قرار گرفت. کاظمی اضافه کرد: طبق تحلیلهای بهدستآمده از این آزمون، حدود یک درصد دانشآموزان نیازمند درمان و در معرض شدید آسیبهای روانی و اجتماعی قرار دارند. همچنین ۳۰ درصد دانشآموزان بهشدت نیاز به توانمندسازی دارند و در معرض آسیبهای اجتماعی قرارگرفتهاند. آمار سامانه غربالگری ائتلاف نماد (نظام مراقبت در برابر آسیبهای اجتماعی دانشآموزان) نیز همین نتایج را نشان میدهد که یک درصد دانشآموزان نیازمند خدمات اورژانسی از سوی دستگاههای ائتلاف نماد هستند؛ مثلا آنها که در معرض خودکشی یا مصرف مواد قرارگرفتهاند باید مداخلات را سریعا دریافت کنند. آسیبها را به دودسته تقسیم کنیم؛ یک بخش اعتیاد و مواد مخدر است و دسته دوم شامل آسیبهای اجتماعی و روانی چون افسردگی، اضطراب، خشم، پرخاشگری، فرار از مدرسه و خانه، انحرافات اخلاقی و اباهه گری اخلاقی میشود. او با بیان اینکه گزارشها حاکی از آن است که رشد آسیبهای اجتماعی نسبت به رشد جمعیت فزایندهتر است عنوان کرد: سیاست اول کنترل و بعد شناسایی و درمان است. البته باید توأمان رویکرد پیشگیرانه و توانمندسازی را هم داشته باشیم. کاظمی درباره برخی آمارهای مطرحشده در جامعه پیرامون آسیبهای اجتماعی گفت: گاهی اوقات ادراک ذهنی کاذبی ایجاد میشود، ضمن اینکه آسیبهای اجتماعی برای ما حائز اهمیت است اما نباید آمار را بهگونهای جلوه دهیم که باعث یاس و بیاعتمادی بشود. او با تأکید بر اینکه آموزشوپرورش نیازمند نیروی انسانی متخصص بویژه در زمینه مشاور است گفت: لازم است دستگاههایی چون سازمان برنامه و سازمان امور استخدامی که فضای جذب نیرو را فراهم میکنند به ما کمک کنند. با ۱۲ هزار نیروی مشاور تحصیلی و اجتماعی حدود ۱۴ میلیون دانشآموز را پوشش میدهیم، درحالیکه بر اساس استانداردها نیازمند ۴۰ هزار نیروی مشاور هستیم. البته مدلهای جایگزینی نظیر توانمندسازی خود معلمان را نیز امتحان کردهایم، ولی طبیعتا نمیتوانند کار نیروی متخصص را انجام دهند. معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزشوپرورش افزود: در همه بخشهای آموزشوپرورش مشکل کمبود نیروی انسانی وجود دارد. نیازمند ساماندهی کامل نیروی انسانی و ایجاد توازن در رشته و مناطق جغرافیایی مختلف هستیم. آزمون سلامت روانی برای تمام مدارس و دانشآموزان و در یک مرحله نیازمند ۲۰ میلیارد تومان اعتبار است و اگر بخواهیم دومرتبه برای سنجش اثربخشی برنامهها، غربالگری را اجرا کنیم ۴۰ میلیارد تومان میشود که با توجه به بودجهای که داریم رقم قابلتوجهی میشود. کاظمی با بیان اینکه سال آینده توسعه خدمات نماد را مدنظر داریم گفت: در فاز سوم طرح نماد، یکمیلیون دانشآموز را در ۶۵۰۰ مدرسه تحت پوشش قرار دادیم. قصد داریم سال تحصیلی جدید ۱۴ میلیون دانشآموز را با استفاده از ظرفیت هستههای مشاوره تحت پوشش ببریم. همه هستهها را به سامانه نماد متصل خواهیم کرد و آن دانشآموزان که در معرض آسیب هستند به هستهها ارجاع داده و در این مسیر از ظرفیت دستگاههای دیگر عضو نماد نیز استفاده خواهیم کرد. او با اشاره به اینکه با ناجا در حوزه کاهش آسیبها تفاهمنامهای داریم ادامه داد: طرح جدیدی هم با ستاد مبارزه با مواد مخدر داریم که با ایده سردار مؤمنی شکلگرفته که تشکیل کانون یاریگران زندگی به همت تشکلهای دانشآموزی است. سال آینده را با ۲۰ برنامه جدید آغاز میکنیم. او در برنامه تلویزیونی پرسشگر درباره بودجه طرح نماد نیز گفت: عددی که روی کاغذ است مناسب است اما همه آن محقق نمیشود. بودجه نماد ۱۴۰ میلیارد تومان است که شاید کمتر از ۳۰ میلیارد آن محقق شده است.