به‌صورت مستقیم به متکدیان کمک نکنید
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران یکی از راه‌های گسترش جرائم و آسیب‌های جامعه را تکدی‌گری دانست و با اشاره به آئین‌نامه مصوبه سال ۱۳۷۸ شورای عالی اداری که حدود ۱۱ دستگاه در این حوزه مسئولیت دارند، گفت: به نظر می‌رسد هنوز نتوانسته‌ایم این آئین‌نامه را به‌درستی اجرا کنیم.
سید حسن موسوی چلک با بیان اینکه موضوع تکدی‌گری موضوعی بسیار قدیمی و ریشه‌دار است که تنها مربوط به ایران نیست، به ایسنا گفت: در سراسر جهان موضوع تکدی‌گری و بی‌خانمانی وجود دارد اما در روش‌ها و اشکال متفاوت انجام می‌گیرد. تکدی‌گری معمولا در کشورهای فقیر و درحال‌توسعه نمود بیشتری دارد و ایران نیز از این موضوع مستثنا نیست. او در پاسخ به این سؤال که آیا آماری از تعداد متکدیان وجود دارد؟ اظهار کرد: چه در سطح داخلی و چه در سطح بین‌المللی هیچ آماری از تعداد متکدیان در دست نیست، زیرا تکدی‌گری موضوعی نیست که قابل ثبت و شناسایی مستمر باشد. درواقع بیشتر قضاوت‌هایی که در این زمینه وجود دارد یا بر اساس مشاهدات میدانی است یا بر اساس تعداد متکدیانی که به مراکز ارجاع و یا نگهداری می‌شوند. از سوی دیگر اجرای طرح‌های ضربتی و غیر کارشناسانه و ناکارآمد باعث به دست آمدن آمارهای نادرست در این زمینه می‌شود. بنا بر اظهارات رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران، متکدیان در چند گروه تقسیم‌بندی می‌شوند؛ دسته اول افرادی هستند که شغلشان تکدی‌گری است و اغلب از این راه کسب درآمد می‌کنند. دسته دوم افرادی هستند که به دلیل نیازمندی و فقر و به‌منظور تأمین معاش به تکدی‌گری روی آورده‌اند. دسته سوم افرادی هستند که درگیر جرائمی مانند مواد مخدر هستند و برای تأمین آذوقه و مواد مخدر تکدی‌گری می‌کنند. عده دیگری افرادی هستند که به دلیل بی‌پولی ناشی از مهاجرت تکدی‌گری می‌کنند. او ادامه داد: برخی دیگر از متکدیان اتباع بیگانه‌ای هستند که به دلیل بی‌سرپناهی، بی‌هویتی و بی شغلی به این کار روی می‌آورند اما برخی دیگر افرادی هستند که در قالب تکدی‌گری به جرائمی مانند قاچاق و توزیع مواد مخدر اقدام می‌کنند. درواقع تکدی‌گری پوششی برای پنهان کردن جرائم آنان به شمار می‌رود. موسوی چلک با بیان اینکه در ایران تکدی‌گری از راه‌های مختلفی مانند دست‌فروشی، پاک کردن شیشه خودروها و غیره انجام می‌شود، اظهار کرد: درواقع برخی از افرادی که دست‌فروشی می‌کنند، فروش کالا بهانه‌ای برای تکدی‌گری آنان است. حال‌آنکه دست‌فروشان حقیقی که در قبال ارائه کالا و خدمات پول دریافت می‌کنند به‌هیچ‌عنوان به ترحم و کمک مردم تن نمی‌دهند و حاضر به دریافت اعانه نیستند. به گفته رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران، تکدی‌گری در قالب معضل اجتماعی شناسایی‌شده و دارای عوارض و آسیب‌هایی ازجمله افزایش مشارکت متکدیان در ارتکاب جرائم مختلف ازجمله جرائم خرد و افزایش احتمال گرایش به مواد مخدر در متکدیان است. درواقع تکدی‌گری جرمی است که افراد از طریق آن قانون را دور می‌زنند. از سوی دیگر برخی با ظاهری غیر آراسته و تظاهر به بیماری یا معلولیت موجب بی‌اعتمادی مردم جامعه می‌شوند زیرا ایرانیان افراد نوع‌دوستی هستند و در صورت مواجهه با افرادی که در قالب فقرا کلاهبرداری می‌کنند اعتمادشان به‌طورکلی از بین می‌رود و همین امر موجب می‌شود برای اعمال خیر حقیقی نیز کار خود را به تأخیر بیندازند. او در ادامه یکی از راه‌های گسترش جرائم و آسیب‌ها را تکدی‌گری دانست و گفت: قانون حوزه قضایی کشور در مواردی به‌منظور برخورد با متکدیان قوانینی را پیش‌بینی کرده اما تجربه نشان داده برخوردهای قضایی و بگیروببندها منجر به تأثیرگذاری پایدار برای کنترل و کاهش تکدی‌گری نشده است. اگرچه قانون‌گذاران درباره موضوع تکدی‌گری قوانینی نوشته‌اند اما در این زمینه باید به مردم نیز آموزش‌هایی ارائه کرد تا به هر فردی کمک نکنند و مروج آسیب‌ها نباشند و درصورتی‌که تمایل به کمک به دیگران دارند، از محل منابع اجتماعی و مؤسسات معتبر به نیازمندان کمک‌رسانی کنند. رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران ادامه داد: طبق آئین‌نامه مصوب سال ۱۳۷۸ شورای عالی اداری وظایف دستگاه‌های مختلف در خصوص متکدیان مشخص شده است اما به نظر می‌رسد شهرداری، بهزیستی و نیروی انتظامی بیش از هر دستگاه دیگری درگیر این موضوع هستند و بیشترین بار روی دوش آن‌هاست چراکه ما در انجام کارهای گروهی به‌خوبی عمل نمی‌کنیم. او با اشاره به آئین‌نامه مصوبه سال ۱۳۷۸ شورای عالی اداری که حدود ۱۱ دستگاه در این حوزه مسئولیت دارند و ازجمله آنها سازمان برنامه‌وبودجه است، گفت: در این آئین‌نامه پیش‌بینی شده است که سازمان برنامه‌وبودجه، بودجه لازم را به‌منظور ساماندهی متکدیان برای دستگاه‌های مرتبط پیش‌بینی کند، شهرداری مکان و هزینه‌های جاری را تأمین کند و نمایندگان دستگاه‌هایی همچون بهزیستی، کمیته امداد، دادگستری، نیروی انتظامی، علوم پزشکی و غیره در مکان پیش‌بینی شده حضور داشته باشند. به نظر می‌رسد هنوز نتوانسته‌ایم این آئین‌نامه را به‌درستی اجرا کنیم. موسوی چلک در پایان در پاسخ به این سؤال که مردم در برخورد با متکدیان باید چگونه رفتار کنند؟ اظهار کرد: مردم نباید به‌صورت مستقیم به متکدیان کمک کنند زیرا کمک‌های مستقیم عاملی برای تشویق متکدیان و افزایش تکدی‌گری است. حتی در دین اسلام به این موضوع اشاره شده است که اگر مردم قصد دارند به فقیران کمک کنند ابتدا به ارحام و خویشان نیازمند سپس به ایتام کمک کنند البته تحت هیچ شرایطی نباید به متکدیان بی‌احترامی کرد اما قرار نیست که افراد از هر دست‌فروشی خرید کنند یا اگر کسی دست نیازی به آنان دراز کرد به آنان کمک کنند چراکه بسیاری تفاوت نیازمند و غیر نیازمند را نمی‌توانند تشخیص دهند.