سواد رسانه‌ای نیاز خانواده‌های ایرانی
استفاده کودکان زیر ١۴ سال از فضای مجازی نه یک حق که نوعی امتیازدهی به آن‌ها محسوب می‌شود و باید با نظارت خانواده همراه باشد.
بهاره نصیری | در زمان حاضر رسانه‌ها نه یک ابزار که در حقیقت فضایی به‌منظور شکل‌دهی ساختار و محیط اجتماعی محسوب می‌شوند. به‌عبارت‌دیگر مفهوم رسانه به فناوری تولید و توزیع نمادها اشاره می‌کند و با فناوری‌های فرهنگی متفاوت است. فناوری‌های فرهنگی (شبکه‌های اجتماعی و...) در حال کاربست نمادها و معناها است و شیوه‌های زندگی بشری (تفکرات و اندیشه و...) را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در حال حاضر متخصصان علوم ارتباطات نیز بر این تأثیر اذعان می‌کنند و فرار از تأثیر رسانه‌ها به مانند عدم تنفس در یک محیط آلوده است. هدف اساسی سواد رسانه‌ای آگاهی بخشی به اقشار مختلف جامعه در مسیر ایجاد حمایت، آماده‌سازی و تدارک گری است. سواد رسانه‌ای همواره باید رشد و توسعه یابد؛ چراکه فناوری و فناوری به طور مداوم به‌روز می‌شود. سواد رسانه‌ای یک علم بین‌رشته‌ای است و به رشته‌های علوم ارتباطات محدود نمی‌شود و بسیاری از رشته‌های هنری، علمی و آموزشی را دربرمی گیرد. سواد رسانه‌ای جامعه را از بی‌عدالتی رسانه‌ای خارج می‌سازد. ازاین‌رو، برخی از معیارهای آموزشی و جایابی نقش‌ها موضوعی راهبردی است که باید به عنوان کاربست‌های فکری در دستور کار والدین نیز قرار گیرد. آموزه‌های جامعه باید با تربیت والدین سازگار باشد؛ در حال حاضر ابزارهای کمی رسانه‌ای افزایش‌یافته اما انتخاب والدین در زندگی رسانه‌ای کودکان و نوجوانان کاهش یافته است. در طول تاریخ بشریت آموزه‌های اجتماعی نسل به نسل و چهره به چهره انتقال یافته و قابل الگوبرداری است؛ چرا که در سال‌های پیشین جریان تغییر تدریجی بود. امروزه انگیزه، علاقه و سطح دسترسی فرزندان به‌منظور بهره‌برداری از سواد رسانه‌ای و همچنین دغدغه‌های اقتصادی و اجتماعی والدین افزایش‌یافته و بر این اساس فرزند هزاره سوم نیازمند برخی از ملاحظات است. بهره‌برداری از فضای مجازی (بازی‌های رایانه‌ای و...) از روابط اجتماعی کودکان می‌کاهد و این مهم باید برای آن‌ها تفسیر شود. کودک امروز از لمس حیوانات، طبیعت و... فاصله گرفته است. این امر سبب تبعات روحی و روانی متعددی می‌شود. والدین امروز باید حداقل ۵٠ دقیقه برای کودکان و نوجوانان زمان صرف کنند. تجارب مشترک داشته باشند و درک و اعتماد متقابل را افزایش دهند. تمرکز و ارتقای مهارت‌های فردی بسیاری از سؤالات سواد رسانه‌ای را پاسخ و مسئولیت اجتماعی را ارتقا می‌بخشد. والدین و فرزندان باید در خصوص افکار و علایق خود با یکدیگر گفت‌وگو کنند. چراکه عدم توجه به این مهم ارتباطات اجتماعی و روابط عاطفی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و این امر باید موردنظر قرار گیرد. دیجیتالی شدن فرهنگ ایرانی نیازمند والدگری رسانه‌ای است، والدین مدیریت را از خود آغاز کنند؛ با فرزندان وقت بگذرانند، حریم خصوصی را بازتعریف کنند و به‌منظور کاهش فاصله در روابط اجتماعی و خانوادگی در خصوص نیازمندی‌ها و علاقه‌مندی فرزندان همواره گفت‌وگو کنند./ایرنا
*عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی