افسردگی شایع‌ترین اختلال روان‌پزشکی در اصفهان
بنا بر گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یک‌چهارم مردم ایران دچار بیماری اختلالات روانی هستند و این در حالی است که هنوز جای قانون سلامت روان در نظام سلامت کشور خالی است.
به گزارش ایمنا، سلامت روان مردم یک جامعه نیاز اصلی و اساسی جوامع پیشرفته و یا درحال‌توسعه است، موضوعی که چنانچه به آن توجه نشود به‌اندازه‌ای قدرت دارد که می‌تواند توسعه اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی جامعه را تحت تأثیر قرار دهد. سلامت روان به رفاه احساسی و روانی اشاره دارد که به زندگی سالم کمک می‌کند، استراتژی‌های بسیاری می‌تواند به حفظ سلامت روان کمک کند، بیماری روحی می‌تواند توانایی افراد برای انجام زندگی روزانه را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهد همچنین طبق گفته موسسه ملی سلامت روان، زنان بیشتر احتمال دارد که بیماری روانی خطرناک را نسبت به مردان تجربه کنند. بنا بر اظهارات رئیس دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان علوم پزشکی ایران، یک‌چهارم مردم ایران از اختلالات روانی رنج می‌برند؛ این در حالی است که سلامت روان در برنامه‌ریزی کشور موردتوجه نیست و افزایش آسیب‌های اجتماعی و رفتارهای پرخطر بویژه در زمینه خودکشی ریشه در همین اختلالات نهفته‌ای دارد که به آن توجه نشده و در نهایت به‌صورت رفتارهای پرخطر بروز و ظهور می‌یابد.
ناهید گرامیان مدیر واحد بهداشت روان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان اصفهان دراین‌ارتباط اظهار می‌کند: بر اساس آخرین پیمایش ملی، اختلالات خلقی و افسردگی شایع‌ترین اختلالات روان‌پزشکی در کشور هستند. او با بیان اینکه آموزش موارد اختلالات روان‌پزشکی توسط کارشناسان سلامت روان شاغل در مراکز جامع سلامت به مردم ارائه می‌شود، می‌افزاید: در همه مراکز جامع سلامت استان غربالگری اولیه اختلالات شایع روان‌پزشکی انجام می‌شود چرا که آگاهی افراد جامعه بویژه خانواده‌ها نقش مؤثری در حفظ و ارتقاء سلامت جامعه دارد. مدیر واحد بهداشت روان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان اصفهان نقش محیط‌های آموزشی در مورد کنترل یا کاهش اختلالات روانی تصریح می‌کند: محیط‌های آموزشی علاوه بر نقش آموزشی خود محیطی برای برقراری تعادل و ارتباطات بین فردی است که شیوه صحیح این تعاملات می‌تواند نقش مهمی در ارتقای سلامت جامعه داشته باشد. او با تأکید بر اینکه رعایت برخی اصول ساده خود مراقبتی احتمال بروز اختلالات روان‌پزشکی را در افراد کاهش می‌دهد، در خصوص نقش خانواده‌ها در پیشگیری از این اختلالات، می‌گوید: برخورد با بیماری‌های روان‌پزشکی در خانواده‌ها متفاوت از بیماری‌های جسمی است و این امر به دلیل کمبود آگاهی، نگرش منفی و انگ اجتماعی در ارائه مراقبت‌ها مؤثر است بنابراین خود مراقبتی و آگاه کردن افراد خانواده نقش مؤثری در پیشگیری و کاهش این اختلالات دارد.
روانشناسی مثبت‌نگر سلامت روان را معادل بهزیستی روان‌شناختی معرفی می‌کند
احسان کاظمی روانشناس، مدرس مهارت‌های زندگی و خانواده درمانگر اظهار می‌کند: اگرچه اصطلاح سلامت روان در ادبیات پژوهشی بیشتر به چشم می‌خورد، اما در چند سال اخیر برخی پژوهشگران با الهام از نهضت روانشناسی مثبت‌نگر، سلامت روانی را معادل کارکرد مثبت روان‌شناختی، تلقی کرده و آن را در قالب اصطلاح بهزیستی روان‌شناختی مطرح کرده‌اند. او با اشاره به اینکه سلامت روانی یک مفهوم چندبعدی است که فراتر از فقدان بیماری یا اختلال روانی است، تصریح می‌کند: داشتن سلامت روان به معنای وجود احساس شادکامی و بهزیستی است، افراد بااحساس بهزیستی بالا به طور عمده‌ای هیجانات مثبت را تجربه می‌کنند و از حوادث و وقایع پیرامون خودارزیابی مثبتی دارند، درحالی‌که افراد بااحساس بهزیستی پایین، حوادث و موقعیت زندگی خود را نامطلوب ارزیابی می‌کنند و بیشتر هیجانات منفی نظیر اضطراب، افسردگی و خشم را تجربه می‌کنند. این روانشناس با بیان اینکه بهزیستی روان‌شناختی سهم قابل‌توجهی در زندگی افراد دارد، اظهار می‌کند: افزایش شادی و نشاط در خانواده، افزایش تعاملات بین فردی، افزایش تاب‌آوری، بهبود عملکرد آموزشی و تحصیلی، توجه به خود در همۀ ابعاد یا همان خود مراقبتی و به‌طورکلی اصلاح سبک زندگی افراد همگی از تأثیرات داشتن بهزیستی روان‌شناختی است. او با تأکید بر اینکه کودکان و نوجوانان تحت تأثیر الگوهای رفتاری در خانواده قرار دارند، خاطرنشان می‌کند: توجه به مؤلفه‌های بهزیستی روان‌شناختی و آموزش آن در بین اقشار مختلف جامعه تا حدود زیادی می‌تواند نقش مصون‌سازی خانواده‌ها در نوجوانان و جوانان را داشته باشد همچنین اهتمام به آموختن آنها می‌تواند سبک زندگی ما را اصلاح‌کرده و کیفیت زندگی را ارتقاء بخشد.
مؤلفه‌های سلامت روان یا بهزیستی روان‌شناختی
کاظمی در مورد مؤلفه‌های بهزیستی روان‌شناختی می‌گوید: مواردی چون پذیرش خود، ارتباط مثبت با دیگران، خودمختاری، تسلط بر محیط، هدفمندی در زندگی و رشد فردی است. او در مورد مؤلفه پذیرش خود، اظهار می‌کند: برای داشتن سلامت روان یا همان بهزیستی روان‌شناختی پذیرش خود امر مهمی است بدین معنا که نگرش مثبت نسبت به خود و زندگی فرد وجود داشته باشد و در رجوع به گذشته خود احساس خشنودی کند. این خانواده درمانگر در خصوص ارتباط مثبت با دیگران، تصریح می‌کند: این مؤلفه به معنای داشتن رابطه با کیفیت با دیگران است، افراد با این ویژگی عمدتا انسان‌هایی مطبوع، نوع‌دوست و توانا در دوست داشتن دیگران هستند و می‌کوشند رابطه گرم بر اساس اعتقاد متقابل با دیگران ایجاد کنند. او داشتن مؤلفه خودمختاری را معادل داشتن استقلال و قدرت تنظیم رفتار از درون می‌داند و خاطرنشان می‌کند: فردی که بتواند بر اساس افکار، احساسات و باورهای شخصی خود تصمیم بگیرد دارای ویژگی خودمختاری است، در واقع خودمختاری توانایی فرد برای مقابله با فشارهای اجتماعی است و فرد دارای خودمختاری توجه چندانی به تائید دیگران نداشته و دارای منبع کنترل درونی است. کاظمی در مورد مؤلفه تسلط بر محیط می‌گوید: این مؤلفه به معنای توانایی فرد برای مدیریت زندگی و مقتضیات آن است بر این اساس فردی که احساس تسلط بر محیط داشته باشد، می‌تواند ابعاد مختلف محیط و شرایط آن را تا حد امکان دست‌کاری کند، تغییر دهد و بهبود بخشد. او در مورد ویژگی مهم این افراد با عنوان هدفمندی در زندگی اظهار می‌کند: این مؤلفه به معنای دارا بودن اهمیت درازمدت و کوتاه‌مدت در زندگی و معنادار شمردن آن است، فرد هدفمند نسبت به رویدادهای زندگی علاقه نشان می‌دهد و به شکل مؤثر با آنها درگیر می‌شود.
وجود سلامت معنوی در افراد دارای بهزیستی روان‌شناختی
این مدرس مهارت‌های زندگی در تشریح رشد فردی می‌افزاید: داشتن رشد فردی به معنای گشودگی نسبت به تجربیات جدید و داشتن رشد شخصی پیوسته و مستمر است، این ویژگی به فرد امکان می‌دهد تا همواره درصدد بهبود زندگی شخصی خویش از طریق یادگیری و تجربه باشد. او با بیان اینکه داشتن بهزیستی روان‌شناختی کمک می‌کند افراد خود را آنگونه که هستند بپذیرند، خاطرنشان می‌کند: این افراد از استعدادهای خود بهره‌مند می‌شوند، نگرانی، ترس، اضطراب و تنش کمتری احساس می‌کنند و دارای اعتمادبه‌نفس هستند. کاظمی افراد دارای سلامت روان یا بهزیستی روان‌شناختی را این‌گونه معرفی می‌کند: این افراد نسبت به محیط زندگی خود و دیگران، احساس مسئولیت بیشتری دارند و از چالش‌های زندگی نمی‌گریزند و تلاش می‌کنند با درایت و تدبیر بر مشکلات غلبه کنند همچنین در امور اجتماعی مشارکت کرده و الگوی مناسبی از سازگاری را ارائه می‌دهند. او این افراد را از سلامت معنوی بالاتری برخوردار می‌داند و می‌افزاید: آنها زندگی خود را با همه تلخ و شیرینی‌هایش دارای معنا و ارزش می‌دانند، تمایلی به مقایسه کردن خود با دیگران ندارند و هرگز به قضاوت دیگران نمی‌پردازند. در زندگی خود تلاش می‌کنند بیشتر بدانند و رشد و پیشرفت فردی را متوقف نمی‌کنند.