ردپای فرسایش در سنگ‌های صفوی پل خواجو
«پل خواجو بیش از سایر آثار تاریخی اصفهان نیاز به توجه دارد زیرا سنگ‌های آن‌که مربوط به عصر صفوی است در حال پوسته‌پوسته شدن است و نیاز به استحکام‌بخشی دارد.»
گروه اصفهان| «پل خواجو بیش از سایر آثار تاریخی اصفهان نیاز به توجه دارد زیرا سنگ‌های آن‌که مربوط به عصر صفوی است در حال پوسته‌پوسته شدن است و نیاز به استحکام‌بخشی دارد.»
عضو هیئت‌علمی دانشکده مرمت دانشگاه هنر اصفهان ضمن بیان این مطلب به ایمنا گفت: اگر آثار تاریخی را بیان‌کننده هویت فرهنگی و اجتماعی هر جامعه بدانیم، پس حفظ آنها یکی از ضروریات است چرا که به این وسیله می‌توانیم هویت فرهنگی، اجتماعی، مذهبی و ملی آن جامعه را حفظ کنیم بنابراین حفظ آثار تاریخی اقدامات ویژه‌ای را می‌طلبد. داریوش حیدری با اشاره به تعدادی از آثار تاریخی شاخص اصفهان همچون مسجد جامع عباسی، عالی‌قاپو، پل‌های تاریخی و... اظهار کرد: این آثار اهمیت جهانی دارد و به‌طور نسبی حفظ و مرمت می‌شوند. آثار تاریخی بسیار دیگری مانند خانه‌های تاریخی نیز در اصفهان وجود دارد که بسیار نفیس هستند و برخی از آنها در گذشته احیا و مرمت شدند مانند خانه مشروطیت اصفهان اما به برخی دیگر هیچ توجهی نشده است و در حال از بین رفتن هستند. این استاد مرمت آثار باستانی افزود: برخی از مالکان برای سودجویی نه‌تنها به این خانه‌ها رسیدگی نمی‌کنند، بلکه زمینه‌های آسیب آنها را نیز فراهم می‌کنند و زمانی که این خانه‌ها تقریبا به ویرانی نزدیک شد آن را تخریب کرده تا به‌جای آن ساختمان جدیدی بسازند و برای خود سودآوری کنند. حیدری اضافه کرد: برخی از این خانه‌ها، ثبت ملی شده‌اند و زیر نظر اداره میراث فرهنگی استان است اما به دلیل اینکه میراث فرهنگی بودجه‌های لازم را ندارد تا به این خانه‌ها تخصیص دهد و آنها را مرمت کند می‌بینیم که برخی از آنها نیز در حال نابودی است. زمانی که ما می‌خواهیم یک بنای تاریخی را تغییر کاربری دهیم مسائل مختلفی را باید در نظر بگیریم. در برخی از موارد بخش خصوصی با در نظر گرفتن سودآوری خود وارد می‌شود، در نتیجه در برخی از موارد جنبه سودآوری تغییر کاربری بر همه جنبه‌های دیگر آن مسلط شده است و حتی می‌بینیم که معماری داخلی که در برخی از این بناها کار شده بسیار بازاری است برای مثال این بناها را به سفره‌خانه و چایخانه با تزئیناتی که در شأن بنا نیست، تبدیل می‌کنند چراکه در این موارد هدف جذب مشتری و سودآوری است. حیدری در مورد دخالت بخش خصوصی در مرمت آثار تاریخی تصریح کرد: من معتقدم که بخش خصوصی باید سرمایه‌گذاری کند، اما این کار باید با حساب‌وکتاب و ضابطه صورت بگیرد، در واقع بخش خصوصی باید کارشناسانی را در کنار خود داشته باشد و به ضوابط میراث فرهنگی پایبند باشد و از طرف دیگر میراث فرهنگی باید بر نحوه تغییر کاربری‌ها نظارت داشته باشد به‌گونه‌ای که هم هویت ملی بنا حفظ و هم توجیه اقتصادی برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی وجود داشته باشد. او با اشاره به اینکه میراث فرهنگی نقش خود را به‌خوبی ایفا می‌کند، گفت: میراث فرهنگی در میان کوهی از مشکلات، نبود بودجه، کمبود کارکنان مجرب و غیره گیر افتاده است و نمی‌تواند به همه‌جا اشراف داشته باشد.
ناصر طاهری اظهار کرد: سنگ‌ها بر اثر فرسایش طبیعی آسیب‌پذیر می‌شود، عوامل طبیعی مانند باران، یخ‌زدگی، گرما، سرما، انبساط و انقباض به سنگ هم چون سایر مصالح ساختمانی آسیب می‌رساند. او با تائید پوسته‌پوسته شدن سنگ‌های دوره صفوی پل خواجو، گفت: این اتفاق به‌مرورزمان رخ‌داده و نه‌تنها سنگ‌ها بلکه سایر مصالح ساختمانی نیز در معرض آسیب‌دیدگی است؛ اگر بتوانیم عوامل فرسایشی را کنترل کنیم عمر سنگ‌ها در بناهای تاریخی بدون محافظ مانند پل خواجو طولانی‌تر می‌شود، در بناهایی مانند تخت جمشید نیز چنین مشکلاتی وجود دارد. برای حفاظت از بناهای تاریخی که امکان مسقف کردن آنها وجود ندارد اقداماتی در حال انجام است تا عوامل فرسایش طبیعی تا جای ممکن کنترل شود و کمترین آسیب را به بنا بزند. برای مرمت تا جایی که امکان داشته باشد سنگ اصلی بازسازی می‌شود؛ اما در برخی موارد که سنگ کاملا از بین رفته باشد باید آن را تعویض کرد.
عضو هیئت‌علمی دانشکده مرمت دانشگاه هنر اصفهان ضمن بیان این مطلب به ایمنا گفت: اگر آثار تاریخی را بیان‌کننده هویت فرهنگی و اجتماعی هر جامعه بدانیم، پس حفظ آنها یکی از ضروریات است چرا که به این وسیله می‌توانیم هویت فرهنگی، اجتماعی، مذهبی و ملی آن جامعه را حفظ کنیم بنابراین حفظ آثار تاریخی اقدامات ویژه‌ای را می‌طلبد. داریوش حیدری با اشاره به تعدادی از آثار تاریخی شاخص اصفهان همچون مسجد جامع عباسی، عالی‌قاپو، پل‌های تاریخی و... اظهار کرد: این آثار اهمیت جهانی دارد و به‌طور نسبی حفظ و مرمت می‌شوند. آثار تاریخی بسیار دیگری مانند خانه‌های تاریخی نیز در اصفهان وجود دارد که بسیار نفیس هستند و برخی از آنها در گذشته احیا و مرمت شدند مانند خانه مشروطیت اصفهان اما به برخی دیگر هیچ توجهی نشده است و در حال از بین رفتن هستند. این استاد مرمت آثار باستانی افزود: برخی از مالکان برای سودجویی نه‌تنها به این خانه‌ها رسیدگی نمی‌کنند، بلکه زمینه‌های آسیب آنها را نیز فراهم می‌کنند و زمانی که این خانه‌ها تقریبا به ویرانی نزدیک شد آن را تخریب کرده تا به‌جای آن ساختمان جدیدی بسازند و برای خود سودآوری کنند. حیدری اضافه کرد: برخی از این خانه‌ها، ثبت ملی شده‌اند و زیر نظر اداره میراث فرهنگی استان است اما به دلیل اینکه میراث فرهنگی بودجه‌های لازم را ندارد تا به این خانه‌ها تخصیص دهد و آنها را مرمت کند می‌بینیم که برخی از آنها نیز در حال نابودی است. زمانی که ما می‌خواهیم یک بنای تاریخی را تغییر کاربری دهیم مسائل مختلفی را باید در نظر بگیریم. در برخی از موارد بخش خصوصی با در نظر گرفتن سودآوری خود وارد می‌شود، در نتیجه در برخی از موارد جنبه سودآوری تغییر کاربری بر همه جنبه‌های دیگر آن مسلط شده است و حتی می‌بینیم که معماری داخلی که در برخی از این بناها کار شده بسیار بازاری است برای مثال این بناها را به سفره‌خانه و چایخانه با تزئیناتی که در شأن بنا نیست، تبدیل می‌کنند چراکه در این موارد هدف جذب مشتری و سودآوری است. حیدری در مورد دخالت بخش خصوصی در مرمت آثار تاریخی تصریح کرد: من معتقدم که بخش خصوصی باید سرمایه‌گذاری کند، اما این کار باید با حساب‌وکتاب و ضابطه صورت بگیرد، در واقع بخش خصوصی باید کارشناسانی را در کنار خود داشته باشد و به ضوابط میراث فرهنگی پایبند باشد و از طرف دیگر میراث فرهنگی باید بر نحوه تغییر کاربری‌ها نظارت داشته باشد به‌گونه‌ای که هم هویت ملی بنا حفظ و هم توجیه اقتصادی برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی وجود داشته باشد. او با اشاره به اینکه میراث فرهنگی نقش خود را به‌خوبی ایفا می‌کند، گفت: میراث فرهنگی در میان کوهی از مشکلات، نبود بودجه، کمبود کارکنان مجرب و غیره گیر افتاده است و نمی‌تواند به همه‌جا اشراف داشته باشد.
فرسایش عامل آسیب دیدن سنگ‌های صفوی پل خواجو است
معاون اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اصفهان با تائید پوسته‌پوسته شدن سنگ‌های دوره صفوی پل خواجو، گفت: این اتفاق به دلیل عوامل فرسایشی است که به‌مرورزمان رخ‌داده و نه‌تنها سنگ‌ها بلکه دیگر مصالح ساختمانی نیز در معرض آسیب قرار می‌دهد.ناصر طاهری اظهار کرد: سنگ‌ها بر اثر فرسایش طبیعی آسیب‌پذیر می‌شود، عوامل طبیعی مانند باران، یخ‌زدگی، گرما، سرما، انبساط و انقباض به سنگ هم چون سایر مصالح ساختمانی آسیب می‌رساند. او با تائید پوسته‌پوسته شدن سنگ‌های دوره صفوی پل خواجو، گفت: این اتفاق به‌مرورزمان رخ‌داده و نه‌تنها سنگ‌ها بلکه سایر مصالح ساختمانی نیز در معرض آسیب‌دیدگی است؛ اگر بتوانیم عوامل فرسایشی را کنترل کنیم عمر سنگ‌ها در بناهای تاریخی بدون محافظ مانند پل خواجو طولانی‌تر می‌شود، در بناهایی مانند تخت جمشید نیز چنین مشکلاتی وجود دارد. برای حفاظت از بناهای تاریخی که امکان مسقف کردن آنها وجود ندارد اقداماتی در حال انجام است تا عوامل فرسایش طبیعی تا جای ممکن کنترل شود و کمترین آسیب را به بنا بزند. برای مرمت تا جایی که امکان داشته باشد سنگ اصلی بازسازی می‌شود؛ اما در برخی موارد که سنگ کاملا از بین رفته باشد باید آن را تعویض کرد.