چالش آموزش پرورش در جایگزینی روزهای تعطیل

مینا عباسپور| پنجشنبه هفته گذشته بود که اداره کل هواشناسی اصفهان پیش‌بینی تداوم و ثبات وضعیت جوی اصفهان را اعلام کرد و به دنبال آن مدارس برخی مقاطع در اصفهان و شهرستان‌ها تعطیل اعلام شد. البته این در حالی بود که در پایتخت وضعیت جوی و آلودگی هوا تا جایی ناسالم بود که تعطیلی مدارس برای روز شنبه و یکشنبه اعلام شد. بااین‌وجود آلودگی همچنان دست در گریبان هوای کشور ماند اما در اصفهان ابتدا صحبت از باز بودن مدارس اصفهان در تمام مقاطع تعطیلی در روز دوشنبه مطرح شد. پس‌ازآن پایتخت‌نشینان از تعطیلی مدارس تا پایان هفته سخن گفتند و در اصفهان نیز کار به کمیته اضطرار کشیده شد. در همین راستا مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان از تعطیلی مهدهای کودک‌، پیش‌دبستانی‌ها و همه مقاطع تحصیلی مدارس اصفهان و ۹ شهر دیگر استان تا روز سه‌شنبه هفته جاری به دلیل استمرار آلودگی هوا خبر داد. منصور شیشه‌فروش، اظهار داشت: این تصمیم عصر روز یکشنبه در جلسه کارگروه اضطرار آلودگی هوا در استانداری به دلیل افزایش غلظت و انباشت آلاینده‌های موجود در هوا گرفته شد.
بنا بر اعلام مرکز پایش کنترل کیفی هوای اداره کل محیط‌زیست استان اصفهان، میانگین شاخص کیفی هوا تا عصر امروز عدد ۱۵۴ را نشان می‌دهد که بیانگر وضعیت بسیار ناسالم هوای اصفهان و ۹ شهرستان دیگر استان برای عموم است. بر این اساس تمام مهدهای کودک، واحدهای پیش‌دبستانی، دبستان و مدارس متوسطه اول و دوم در نواحی شش‌گانه شهر اصفهان و شهرستان‌های زرین‌شهر، فولادشهر، فلاورجان، پیربکران، خمینی‌شهر، شاهین‌شهر، برخوار، کاشان و آران بیدگل تا روز سه‌شنبه هفته جاری تعطیل خواهد بود. تصمیم‌گیری درباره تعطیلی مدارس با هدف ماندن افراد در منازل، انجام و توصیه می‌شود که گروه‌های حساس و کودکان در روز تعیین‌ شده در منزل بمانند و از رفت‌وآمد در فضاهای باز خودداری کنند.

نیاز به مصوبه شورای عالی ترافیک برای اجرای طرح زوج و فرد از در منازل

مسئله آلودگی هوا در چند ماه گذشته به‌اندازه‌ای شدت گرفت که چندین بار در جلسه علنی شورا در مورد آن صحبت شد از جمله جلسه هفته جاری شورا که با واکنش چند تن از اعضا درباره رسیدگی به آلودگی کلان‌شهر اصفهان در نطق‌هایشان همراه بود و پیشنهاد اجرای طرح زوج و فرد از درب منازل نیز مطرح شد. در همین راستا روز گذشته رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و ترافیک شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه یکی از تصمیمات کارگروه شرایط اضطرار آلودگی هوای مدیریت بحران اصفهان اجرای طرح زوج و فرد از در منازل است، اظهار کرد: این طرح به دنبال افزایش تعداد روزها با هوای آلوده پیشنهاد شده است. البته باید توجه داشت که اجرای این طرح منوط به دریافت مصوبه شورای عالی ترافیک استان است. امیر احمد زندآور اجرای طرح زوج و فرد از در منازل را راهکار خوبی برای کاهش آلاینده‌های جوی دانست و گفت: البته اجرای این طرح نیاز به زیرساخت‌هایی دارد که در صورت ایجاد این زیرساخت‌ها می‌تواند تأثیرگذار باشد. تأمین نیروی انسانی و تجهیزات موردنیاز باید برای اجرای این طرح تأمین شود، باید توجه داشت که در حال حاضر پلیس راهور نیرو و امکانات موردنیاز را در دسترس ندارد و به نظر می‌رسد از نظر کنترل مستقیم موفقیتی در این طرح به دست نمی‌آوریم. زندآور با بیان اینکه اجرای طرح زوج و فرد از در منازل در صورت تصویب برای اجرا به‌صورت فصلی اجرایی می‌شود، افزود: اجرای این طرح بسیار کمک کننده است و با اجرای آن می‌توان از تعطیلی مدارس و صنایع در روزهای آلوده جلوگیری کرد. او اطلاع‌رسانی به شهروندان برای اجرای طرح زوج و فرد از در منازل را در صورت تصویب برای اجرا مهم دانست و گفت: همچنین باید در مورد تردد کامیون‌ها در سطح شهر برنامه‌ریزی جدی صورت گیرد، اغلب کامیون‌ها شب‌ها و در ساعات بامداد در سطح شهر تردد دارند و شهری را در طول روز تحویل می‌دهند که هوایی آلوده داشته و قابل‌کنترل نیست.

استفاده از ظرفیت نیمه نخست خردادماه برای جبران ساعات آموزشی

از آنجایی که بروز وضعیت آلودگی در پاییز و شدت یافتن آن در روزهای منتهی به امتحانات دانش آموزان باعث اختلال در وضعیت آموزش شده بود پیشنهادهایی برای جبران این وضعیت مطرح شد از جمله اینکه معاون آموزش متوسطه آموزش‌وپرورش استان اصفهان از لزوم جبران روزهای تعطیلی مدارس ناشی از آلودگی هوا خبر داد و به تسنیم گفت: همه مدارس موظف هستند با توجه به اقتضای فضای منطقه، ناحیه و مدرسه درصدد جبران روزهای تعطیل بربیایند. محمدرضا ناظم‌زاده با اشاره به برنامه‌های مدارس برای جبران روزهای تعطیلی ناشی از آلودگی، اظهار داشت: خانواده‌های دانش‌آموزان دغدغه عقب افتادن فرزندانشان را از دروس دارند ولی بیشتر دغدغه مربوط به مسئولان آموزش‌وپرورش است که وضعیت و زمان آموزش دانش‌آموزان با آسیب جدی روبه‌رو شده است. مسئولان آموزش‌وپرورش نگران‌هایی زیادی در این زمینه دارند و دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش نامه‌ای به استان‌ها برای ارسال پیشنهاد‌های مبنی بر جبران تعطیلات فرستادند که این امر نشان از اهمیت موضوع دارد. معاون آموزش متوسطه آموزش‌وپرورش استان اصفهان با بیان پیشنهاد‌های و نظراتی که مسئولان آموزش‌وپرورش استان به آن رسیده‌اند، گفت: تجویز نسخه واحد برای همه مدارس وجود ندارد و نمی‌توان به همه واحدهای آموزشی اعلام کرد که از ظرفیت روزهای پنج‌شنبه استفاده کنند چرا که بعضی از دبیران روزهای پنج‌شنبه در کلاس‌های فوق‌برنامه حضور دارند و نمی‌توانند به مدرسه بیایند. با نواحی آموزش‌وپرورش استان اصفهان جلساتی مبنی بر جبران روزهای تعطیل برگزار شده و اینکه بر اساس اقتضا‌های هر منطقه، ناحیه و مدرسه تصمیم‌گیری صورت بگیرد. به‌عنوان‌مثال یک مدرسه می‌تواند از ظرفیت روزهای پنج‌شنبه استفاده کند یا یک مدرسه دیگر از بعد از ظهرها و مدرسه دیگر از روز جمعه برای جبران تعطیلی استفاده کند، فرقی نمی‌کند ولی همه مدارس باید برای جبران کمبود ساعات آموزشی برنامه داشته باشند. تمامی مدارس باید برنامه‌های جبرانی برای روزهای تعطیلی ناشی از آلودگی داشته باشند و هر مدرسه با توجه به شرایط خودش و هماهنگی با خانواده‌ها در صدد رفع کمبود ساعات آموزشی بربیایند. بعضی از دروس نیاز به برگزاری کلاس اضافه ندارد در این صورت خود دانش‌آموزان باید درس بخوانند ولی دروس پایه که نیاز به زمان بیشتر برای آموزش و یادگیری دارد باید راهکاری برای جبران پیدا کنند. معاون متوسطه آموزش‌وپرورش استان اصفهان افزود: پیشنهاد استفاده از ظرفیت نیمه نخست خردادماه برای جبران ساعات آموزشی دوره ابتدایی داده‌شده و با توجه به اینکه دانش‌آموزان مقطع ابتدایی تا پایان اردیبهشت باید سر کلاس حضور داشته باشند، می‌توان این حضور را تا نیمه نخست خرداد ادامه داد ولی این راهکار برای دوره متوسطه اول و دوم امکان‌پذیر نیست، چرا که از ابتدای خردادماه امتحانات آنان آغاز می‌شود و جبران باید قبل از خرداد صورت بگیرد.
در شرایطی که آموزش‌وپرورش با معضل جبران روزهای تعطیلی مدارس مواجه است و شاخص آلودگی هوا با وجود بارش‌های قابل توجه در استان اصفهان همچنان به مرز هشدار آلودگی برای سنین حساس و گاه برای عموم اعلام می‌شود، مشاهده می‌کنیم که امری مانند تعطیلی مدارس با چه میزان هماهنگی و بررسی میان دستگاهی صورت می‌گیرد و چه هجمه‌ای از انتقادات نیز با تعطیل کردن و تعطیل نکردن مدارس متوجه مسئولان می‌شود اما اگر منصفانه به ماجرا نگاه کنیم خواهیم دید که تمام تقصیر گردن مسئولان نیست؛ مردم و شهروندان نیز درگاه این فشار نقش و سهم دارند. اگرچه تعطیلی مدارس بدون در نظر گرفتن تعطیلی ادارات و خانه ماندن مادران شاغل برای نگهداری از فرزندانشان جزو معضلات این طرح است اما استفاده از حمل‌ونقل عمومی و عدم استفاده از خودروی تک‌سرنشین خواه شخصی و خواه تاکسی‌های اینترنتی و آژانس را هنوز جدی نمی‌گیریم و در روزهایی که مدارس به علت بیرون نیامدن دانش آموزان تعطیل می‌شود، شاهد حضور کودکان در کوچه و خیابانیم؛ بدون اینکه بپذیریم هر یک نفر به‌نوبه خود سهمی تعیین‌کننده درنتیجه بخشی تصمیم‌های منتهی به منافع جامعه است که در این میان به نظر می‌رسد فرهنگ‌سازی همان حلقه گمشده در آلودگی هوا باشد.