کدام خوراکی ها نفاخ و کدام ضد نفخ هستند؟
خوراکی های غنی از پتاسیم مانند موز، آواکادو، کیوی، پرتقال و پسته با تنظیم سطح سدیم در بدن باعث کاهش نفخ می شوند.همچنین فیبر موجود در این میوه ها از بروز یبوست جلوگیری می کند.یبوست خود از عوامل دچار شدن به نفخ است.
در کل برخی از مواد غذایی مثل میوه ها ایجاد کننده ی نفخ هستند چرا که این گروه از مواد غذایی حاوی ترکیبات قندی هستند که دستگاه گوارش انسان، آنزیمی که برای هضم این ترکیبات لازم است را ندارد. ترکیبات قندی مثل رافینوز و استاکیوز ترکیباتی سه قندی و دو قندی با چنین خاصیتی هستند.
ترکیبات نفاخ در چه غذاهایی یافت می شود؟
این ترکیبات علاوه بر این که در برخی حبوبات یافت می شوند، در برخی سبزیجات نظیر چغندر هم وجود دارند و هضم نشدن شان سبب تخمیر شدن در روده و تولید گاز و بعد هم احساس پُری و نفخ می شود.
علاوه بر این ها خوردن نوشابه‌های گازدار، هوای بلعیده شده هنگام غذا البته در حجم بالا، یبوست و حتی استرس و ناراحتی های روزانه هم می تواند سبب دردناک شدن شکم و نفخ شود.
اما گاهی علت نفخ، بیماری به نام سندروم روده تحریک پذیر یا کولیت عصبی است و چون سیستم روده‌ای با اعصاب روده‌ای کنترل می شود، کولیت های عصبی و سندرم روده تحریک پذیر با استرس روانی نیز شدت می یابد. انسداد روده هم ممکن است با ایجاد این عارضه همراه باشد.
برخی از بیماری ها نظیر دیابت، اختلالات تیروئیدی و بیماری های التهابی نیز می توانند فرد را با نفخ رو به رو کنند.
عفونت ها و رشد بیش از حد باکتری ها نیز در روده می تواند سبب نفخ شود. به طوری که یکی از علایم وجود میکروب هیلکوباکترپیلوری که خود عامل زخم معده است همین نفخ های پی در پی هستند.
افرادی که زیاد نفخ می کنند از چه غذاهایی باید بپرهیزند؟
قطعا مصرف غذاهای نفاخ مثل حبوبات، برخی میوه ها و سبزی ها باید کنترل شده باشد. از این‌رو برای شما چند توصیه را پیشنهاد می کنیم:
اول اینکه مصرف میوه ها باید کمتر شود یا به دفعات و در هر وعده به میزان کمی میل شوند. به طور مثال مصرف میوه‌هایی نظیر هندوانه باید محدود شود.
دوم، حبوبات را قبل از مصرف در آب به مدت چند ساعت خیس کرده و بعد از دور ریختن آب آن، بپزید چرا که با این کار ترکیبات قندی وارد آب شده و شدت نفخ پایین می آید.
سوم این که مقدار موز، سیر، کلم و پیاز مصرفی را نیز محدودتر کنید.
پس می توان چنین نتیجه گرفت، در صورتی که علایم هشدار دهنده با نفخ همراه نباشد، با رعایت نکات ظریف و اصلاح عادات غذایی البته در کنار کاهش استرس، نفخ بهبود پیدا کرده و کمتر می شود.
به علاوه، می توان از ضد نفخ های طبیعی مثل عرق نعناع،رازیانه، کنستانتره زیره برای درمان 90 درصد از موارد نفخ استفاده کرد. در واقع در صورتی که نفخ شدید و بیمارگونه نباشد به کمک درمان های گیاهی قابل کنترل است.
کلم بروکلی، هویج، کلم پیچ
کلم بروکلی، هویج و کلم پیچ بسیار نفاخ هستند چرا که دارای ماده ای به نام رافینوز هستند. رافینوز گونه ای قند است که تا زمانی که بر اثر باکتری های موجود در معده تخمیر نشوند هضم نمی شوند. همین فرایند باعث نفخ شکم می شود.البته از خوردن این غذاها به طور کلی صرف نظر نکنید چرا که این خوراکی ها در طولانی مدت به دلیل داشتن فیبر بالا دستگاه گوارش شما را قوی می کنند.
اگر می خواهید بعد از خوردن این سبزیجات دچار نفخ نشوید می توانید آنها را کمی آب پز کنید.
حبوبات
حبوباتی مانند لوبیا، عدس و نخود فرنگی خوراکی های بسیار نفاخی هستند. این خوراکی ها هم حاوی قند هایی هستند که هضم نمی شود و بعد از ورود به روده باکتری های روده آنها را تخمیر می کند.برای رفع این مشکل بهتر است حبوبات را با غلاتی مانند برنج مصرف کنید.
لبنیات
اگر بعد از خوردن تکه ای پنیر یا کمی شیر احساس نفخ می کنید باید بدانید که به لاکتوز حساسیت دارید.یعنی بدن شما فاقد آنزیم لازم برای شکستن لاکتوز است و همین باعث نفخ می شود.
سیب
خوردن یک سیب در روز شما را از دکتر بی نیاز می کند. اما سیب با همه فوایدی که دارد به دلیل دارا بودن مقادیر بالایی فروکتوز بسیار نفاخ است.
یک سیب 4.5 گرم پروتئین و 10 درصد نیاز روزانه بدن به ویتامین C را تامین می کند به همین دلیل به شما توصیه نمی شود که به دلیل نفاخ بودن، این میوه را از لیست غذاهای خود حذف کنید.سیب خطر ابتلا به بیماری های قلبی، برونشیت و بیماری های تنفسی را کاهش می دهد. سعی کنید در خوردن سیب زیاده روی نکنید و با فاصله زمانی از وعده غذایی تان از این میوه استفاده کنید.گلابی، هلو وآلو هم نفاخ هستند.
غذاهای پر نمک
غذاهای پر نمک منجر به ورم کردن معده می شود. فست فود ها جزو غذاهای پر نمکی هستند که بسیار نفاخ هستند. برای رفع این مشکل از این غذاها دوری کنید و در صورتی که نتوانستید از این غذاها چشم پوشی کنید سعی کنید بعد از میل کردنشان مقدار زیادی آب بنوشید.
بهترین ها:
خیار
گفته می شود خیار پف زیر چشم را رفع می کند. جالب است بدانید که این میوه پف شکم را هم رفع می کند. می توانید برای رفع مشکل نفخ، خیار را ماننده میوه های دیگر میل کنید یا از آن شربت درست کنید و استفاده کنید.
موز
خوراکی های غنی از پتاسیم مانند موز، آواکادو، کیوی، پرتقال و پسته با تنظیم سطح سدیم در بدن باعث کاهش نفخ می شوند.همچنین فیبر موجود در این میوه ها از بروز یبوست جلوگیری می کند.یبوست خود از عوامل دچار شدن به نفخ است.
مارچوبه
مارچوبه ضد نفخ است.البته مارچوبه باعث بوی بد ادرار می شود اما منافع بسیار زیادی دارد.
مارچوبه حاوی پروبیوتیک هایی است که باعث رشد باکتری های مفید در دستگاه گوارش می شوند و باعث ایجاد تعادل در این دستگاه و ضد نفخ است.
ماست
همانطور که گفته شد پروبیوتیک باعث رشد باکتری های مفید در دستگاه گوارش می شود. برای رسیدن به این منظور باید مکمل های حاوی پروبیوتیک مصرف کنید. مخلوط ماست و عسل و ماست و مربا می تواند بسیار مفید باشد.
زنجبیل
زنجبیل داروی سرماخوردگی، بدن درد،گرفتگی عضلات و همچنین ضد نفخ است.این ماده غذایی دارای آنزیم هایی است که باعث جذب پروتئین می شود. کاهش میزان پروتئین موجود در دستگاه گوارش باعث کاهش نفخ می شود.
نعنا و چای بابونه
اگر بعد از شام احساس نفخ می کنید یک لیوان چای بابونه یا کمی عرق نعنا می تواند مشکل را حل کند.چای بابونه علاوه بر اینکه ضد نفخ است باعث تسکین اعصاب و همچنین کاهش معده درد هم می شود.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده مشکلات زیر همراه با نفخ، به پزشک مراجعه کنید:
درد شکم،مشاهده خون در مدفوع یا داشتن مدفوع سیاه و قیرمانند، اسهال، سوزش سردل که بدتر می شود، تهوع، کاهش وزن
خوردن غذا پشت میز: از این به بعد غذا را آهسته بخورید و کامل بجوید اگر شما بعد از غذا خوردن بلافاصله دراز بکشید،اجازه میدهید تا گاز هوا به درون شکم شما برود و این کاملا مضر میباشد.در حالت ایده آل ،شما باید مستقیم و صاف ترجیحا پای میز بنشینید.و وسط غذایتان نوشیدنی مصرف نکنید.که اگر این اتفاق بیفتد باعث افزایش مصرف هوا میشود و خطر ابتلا به گاز را نیز افزایش میدهد.و در صورتی که هوای بیش از حد را فرو ببرید،گاز درون بدن شما افزایش می یابد و به سمت پایین ،یعنی شکم شما میرود و باعث نفخ معده و شکم می شود.
مصرف سبزی جات : مانند ، مارچوبه و کرفس در طول روز ،از گزینه های عالی برای نگهداشتن شکم شما در وضیعت نرمال است.
شکم خود را ماساژ دهید: مامان ها میدانند که وقتی شکم کودک درد گرفت آن را ماساژ دهند گاهی اوقات نفخ کردن ،ممکن است به دلیل یبوست یا رشد بیش از حد باکتری در روده ایجاد شود پس بنابراین آن را به آرامی ماساژ دهید تا شروع به حرکت کند وبهبود یابد.یک متخصص جراحی در مرکز پزشکی دایکوسن در بوستان میگوید؛ماساژ شما باعث حرکت کردن در دستگاه گوارش شما میشود.کنار کولون خود را نیز فشار دهید،از سمت راست شکمتان به قسمت معده تان بروید و سپس مجددا برعکس از سمت چپ شکمتان به قسمت معدتان بروید.
اجتناب از مصرف ویتامین ها قبل از خواب: مصرف ویتامین ها، باعث تقویت سلامت شما می شود. بعضی از مکمل های ویتامین ،به علت وجود مواد معدنی خاص ،باعث افزایش ورم شکم می شود. ویرجینیا ،متخصص گوارش میگوید:؛برخی از مکمل های ویتامین دارای الکل های شکر غیر قابل جذب هستند. مانند:شربت های سوربیتول و زیسیتول .اینها غیر قابل هضم هستند.به این خاطر که بدن ما دچار مشکل در هضم الکل های قندی ،مواد افزودنی ،پر کننده های موجود در برخی مکمل ها است.و باعث میشود که باکتری ها گاز تولید کنند خیلی بهتر است که ویتامین ها و مواد معدنی خود را از منابع طبیعی با خوردن یک رژیم غذایی متعادل دریافت کنید.
تمرینات قبل از خوابتان کم است: انجام حرکات ورزشی سبک قبل از خواب میتواند دلیلی برای حرکات مواد در طول شب و همچنین تسکین دهنده نفخ شکم در طول روز باشد.پیاده روی و یا انجام تمرینات ورزشی 15 دقیقه پس از خوردن باعث افزایش حرکت شما میشود و دستگاه گوارش را به حرکت در می آورد تا در صورت داشتن احساس نفخ به شما کمک کند.یک مطالعه بسیار دقیق و کوچک نشان داده است که انجام 15 دقیقه دوچرخه سواری به هضم و گوارش کمک میکند.و احساس نفخ آنها کمتر از زمانی است که به مدت 3 دقیقه در بین ورزش استراحت میکند.
نوشیدن چای نعناع: همانطور که برای خیلی چیزها مفید است،در کنارش میتواند باعث شل شدن دستگاه گوارش شود و در نهایت منجر به هضم سریع میشود و نفخ را از بین میبرد.
روغن نخود فرنگی ، یک کشف جالب این است: روغن نخود فرنگی (که با کمی آب مخلوط میشود) ممکن است به آنزیم های گوارشی کمک کند تا غذا را بهتر بشکنند و به سادگی غذا را هضم کنند.
نسخه درمان قطعی نفخ و ورم معده
بیشتر بخوانید: درمان خانگی نفخ شکم
هر آنچه ار نفخ ؛علل و درمان ان باید بدانید را در این لینک مشاهده کنید.