پایان عصر توقیف؟

اصفهان زیبا: معاون سازمان نظارت و ارزشیابی به تازگی اعلام کرده که مشکل نمایش پنج فیلم توقیفی آشغال های دوست داشتنی، پارادایس، خانه پدری، خانه دختر و عصبانی نیستم حل شده و این فیلم‌ها به زودی به روی پرده می‌روند.

معضل فیلم‌های توقیفی طی چند سال گذشته، به مشکل نخ نمایی برای سازمان سینمایی تبدیل شده است.بالغ بر 10 فیلم، گرفتار این مشکل هستند که به صورت ممتد توسط رسانه ها، به عنوان چماقی بر سر این سازمان فرود می‌آیند.معضلی که با توجه به در پیش گرفتن سیاست‌هایی جدید طی چند سال اخیر از سوی وزارت ارشاد، دیگر چندان دلیلی برای توجیه آن وجود ندارد و توقیف این فیلم‌ها بیشتر حالتی تابوشکنانه دارد تا اینکه بخواهیم واقعا بپذیریم اثرات منفی آنها، ساحت خانواده ها را جریحه دار می‌کند.

با توجه به نهضت استقبال از فیلم ها توسط مردم که از ابتدای سال گذشته آغاز شده و همچنین تغییر سبک زندگی مردم، دیگر توقیف به این شکل، نه ضرورتی دارد و نه حکم بازدارنده ای است برای سینماگرها. آن هم برای فیلم هایی که خود ارشاد به فیلم‌نامه آنها مجوز ساخت داده!برای روشن شدن دلیل توقیف هر فیلم و عدم ضرورت این جریان، نگاهی به هر یک از این آثار خواهیم انداخت.

آشغال های دوست داشتنی
محسن امیر یوسفی، کارگردان اصفهانی سینما، این فیلم را در سال 91 با جمع زیادی از بازیگران شناخته شده هم چون اکبر عبدی، شهاب حسینی، صابر ابر، هدیه تهرانی و نگار جواهریان جلوی دوربین برد؛ اما فیلم در همان سال توقیف می شود آن هم به دلیل پرداختن به ماجرای 88، در حالی ‌که کارگردان، بارها گفته که داستانش تنها بر بستری از این اتفاق رخ می دهد.این که دلیلی برای توقیف نیست کما اینکه چندین فیلم دیگر بر بستر این اتفاق ساخته شده و خیلی راحت توانسته اند اکران شوند.بنابراین یک توقیف بیهوده سبب شد تا این فیلم به مانند دیگر آثار امیریوسفی نتواند در زمان مقرر خود به روی پرده برود.

پارادایس
علی عطشانی این فیلم را در سال 94 ساخت.فیلمی که اطلاع چندانی از دلیل توقیف آن وجود ندارد؛ اما با مراجعه به داستان آن می توان تا حدودی متوجه شد که دلیل توقیف این فیلم چه بوده است.داستان فیلم در مورد دو طلبه است که می‌خواهند برای شرکت در سمیناری به آلمان سفر کنند اما رئیس حوزه علمیه آنها این اجازه را به آنها نمی دهد تا اینکه آن دو طلبه، رئیس حوزه را اغفال کرده و با خود به آلمان می برد.البته در مورد شدت و جنس این شوخی‌ها نمی توان تا زمان اکران فیلم، اظهارنظری به عمل آورد؛ اما اگر شوخی ساده باشد که قبح آن سال هاست در سینما شکسته شده حداقل از زمان اکران مارمولک تا همین امروز که اکسیدان به روی پرده است؛ فیلم های بسیاری، روحانیت را در موقعیت های شوخی قرار داده و نه توهینی به ساحت روحانیت صورت گرفته و نه اتفاق ناهنجاری به هنگام اکران رخ داده است.با این حال، مشکل فیلم، هر چه که هست، سازندگان آن سر و صدای چندانی در زمان توقیف به راه نینداختند.

خانه پدری
کیانوش عیاری این فیلم را در سال 89 جلوی دوربین برد.فیلمی که از همان زمان دچار حاشیه شد و دلیل اختلاف آن نیز تنها نمایش یک سکانس است که در آن، پدر خانواده با سنگ به سر دخترش می‌کوبد و او را می کشد.عیاری حاضر به حذف این سکانس نمی شود و مسئولان سینمایی نیز اعلام می‌کنند تا زمان حذف این سکانس، حاضر به نمایش آن نیستند.این فیلم نشان می‌دهد که چطور خانواده‌ها پس از انقلاب، دچار بلوغ فکری شده اند و جایگاه افراد خانواده از اهمیت عاطفی و انسانی بیشتر برخوردار شده است.کما اینکه شاید نشان دادن آن سکانس تاثیرگذار در آن سال، به صلاح نبود؛ اما هم اکنون سکانس هایی از این دست، یک اتفاق بسیار عادی برای خانواده ها محسوب می شود که صحنه های بدتر از آن را نیز به کرات و به صورت روزانه از مجاری اینترنتی مشاهده می‌کنند و قطعا مضحک است اگر فیلم بخواهد تنها به همین دلیل ساده در محاق توقیف باقی بماند.ضمن اینکه هزینه های توقیف این فیلم که حتی به شبکه ها و رسانه های آن طرف آب نیز کشیده شد، به شدت برای فرهنگ کشور نامطلوب ارزیابی شد و خانه پدری نماد فیلم های توقیفی در سینمای ملی به حساب می آید.

خانه دختر
شهرام شاه حسینی این فیلم را در سال 93 جلوی دوربین برد.فیلمی که وقتی در سالن رسانه های جشنواره به نمایش درآمد، کسی متوجه قبح آن نشد تا اینکه بعدها و با اعلام ارشاد مبنی بر توقیف این فیلم، تازه ذهن ها به سمت آن دلیلی رفت که به زعم ارشاد، دلیل توقیف آن اعلام شد.داستان فیلم در مورد دختری است که در آستانه ازدواج قرار دارد و مادر داماد از وی می خواهد که طی یک آزمایش مشخص شود که وی پیش از ازدواجش، با کسی رابطه جنسی نداشته است.البته این مصداق، با نهایت احتیاط و سربسته بودن در فیلم نمایش داده می شود و اصلا شکل جریحه داری ندارد.یعنی این اتفاق، تنها در عرض چند دقیقه کوتاه در فیلم رخ می دهد و داستان فیلم اصلا در مورد دلیل کشته شدن یک دختر قبل از ازدواجش است که داستان به این بحث می کشد.اگر ارشاد راه نمایش بر این فیلم را نمی بست،خانه دختر بدون اینکه سر و صدایی بلند کند، نمایش داده می شد و خیلی راحت، کار به توقیف ها و گل درشت شدن نام فیلم نمی‌کشید.