همدلی اجتماعی تبریزی‌ها، بالا است

اصفهان امروز- حامد خسروشاهی:

بازار تبریز، مرکزیت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در این شهر دارد، مدرسه‌های علمیه، مساجد و خیریه‌هایی در آن فعال هستند و مراسم مذهبی هم در آن با حضور مردم اجرا می‌شود. تبریز، شهری بدون گدا است، چون از اواخر دوره قاجاریه، بازاری‌های آن، انجمن‌های خیریه برای کمک به خانواده‌های بی‌بضاعت راه انداختند که این انجمن‌ها هنوز بدون کمک نهادهای دولتی فعالیت می‌کنند.

تبریز، قطب اقتصادی منطقه آذربایجان هم هست و 70درصد مردم تبریز از بازار آن خرید می‌کنند و به همین دلیل، بالا شهر و پایین‌شهر به آن معنا در آن مطرح نیست و شکاف طبقاتی بالایی ندارد. رونق بازار تبریز، باعث ظهور دستفروش‌هایی هم در اطراف آن شده است. تبریز، بازار عتیقه‌فروش‌های دستفروش هم دارد که شهرداری هم به آنها کمک می‌کند. با توجه به اینکه اصفهان هم یک‌قطب اقتصادی است، بازار دستفروش‌های صنایع‌دستی می‌تواند در آن ایجاد شود.

اصفهانی‌ها دیرجوش هستند که این، از یک شهر توریستی انتظار نمی‌رود، به‌ویژه درباره راننده‌های تاکسی که باید با مسافرانی که به شهر می‌آیند، ارتباط برقرار کنند. در تاکسی‌های اصفهان مکالمه شکل نمی‌گیرد، اما در تاکسی‌های تبریز امکان ندارد حرفی بین افراد ردوبدل نشود. بازار سنتی اصفهان هم، دیگر نقش گذشته خود را ندارد و به همین دلیل، اصناف مختلف از آن خارج‌شده‌اند و برای مثال در بازار قیصریه بیشتر مغازه‌های عتیقه‌فروشی می‌توان یافت.

نکته دیگر این است که غذاهای خیابانی مثل سیب‌زمینی و تخم‌مرغ آب‌پز یا برنج و خورش با قیمت پایین در تبریز فروخته می‌شود، ولی در اصفهان اگر غذای خیابانی پیدا شود، قیمت بالایی دارد.

بااین‌وجود اصفهان مهد هنر است و از این نظر، قابل‌مقایسه با هیچ شهر دیگری در ایران نیست. قابلیت‌های اصفهان در حوزه گردشگری هم خیلی بیشتر از تبریز است. بیشتر بناهای تاریخی تبریز به‌واسطه زلزله اواخر صفویه این شهر ازدست‌رفته‌اند، به‌جز باقی‌مانده مسجد کبود و ارگ علیشاه. به همین دلیل، در تبریز، بناهای مربوط به قبل از دوران قاجار نداریم و درنتیجه تبریزی‌ها برای بازسازی تاریخ خود، طی سال‌های گذشته، 10 موزه در خانه‌های تاریخی تبریز راه انداخته‌اند و این شهر، برخلاف اصفهان موزه‌های زیادی دارد. بیشتر، خود مردم تبریز، خانه‌های تاریخی را که به آنها به ارث رسیده، تبدیل به موزه کرده‌اند و اشیای موزه‌ها هم، بیشتر اهدایی مردم است. من یک‌بار به موزه سیتی سنتر اصفهان رفتم. اشیای موجود در این موزه، قابلیت قرار گرفتن در ده موزه مختلف را دارند و در اصفهان هم می‌توان داشته‌های تاریخی خانواده‌ها را در موزه‌هایی جمع‌آوری کرد.

مردم تبریز، همدلی زیادی با همدیگر دارند، به‌راحتی موج‌های اجتماعی می‌آفرینند و به هم کمک می‌کنند که حرکت‌های جمعی آنها برای کمک به بازماندگان زلزله ورزقان و حمایت از باشگاه تراکتورسازی از این جمله است.

در بحث انتخاب تبریز به‌عنوان پایتخت گردشگری اسلامی در سال 2018، هم تبریزی‌ها بدون کمک دولت، حرکت‌هایی کردند و برای مثال یک چاپخانه، پوسترهای زیادی مربوط به این موضوع چاپ و در میان مردم توزیع کرد. هشتگ تبریز 2018 هم در شبکه‌های اجتماعی تبریز رواج زیادی یافته است. درواقع اقداماتی که نهادهای دولتی تبریز به آنها دست می‌زنند، بدون کمک مردم به نتیجه نمی‌رسد.

اهالی تبریز به‌راحتی با مسافرانی که به این شهر می‌آیند، خو می‌گیرند و درگیر بحث‌های قومیتی نمی‌شوند. اصفهان هم بیش از 300 نقطه دیدنی با ارزش گردشگری دارد، اما خود اصفهانی‌ها، آنها را نمی‌شناسند و برای مثال، کمتر مسجد جامع یا تخت فولاد و بیشتر میدان نقش‌جهان را به مسافران معرفی می‌کنند. به نظرم، اصفهانی‌ها باید داشته‌های تاریخی خود را بشناسند، ازجمله کنیسه‌ها، مساجد، کلیساها و امامزاده‌ها.