توقف‌های ١٠ روزه پشت مرزهای دوغارون رانندگان را کلافه کرده است
توقف‌های طولانی کامیون‌های ترانزیتی در مرز دوغارون افغانستان دوباره مسئله‌ساز شده و برای رانندگان و صاحبان کالا مشکلاتی را ایجاد کرده است.
توقف‌های طولانی کامیون‌های ترانزیتی در مرز دوغارون افغانستان دوباره مسئله‌ساز شده و برای رانندگان و صاحبان کالا مشکلاتی را ایجاد کرده است. این موضوع بارها رسانه‌ای شده است و در حالی که مسئولان هر بار مسائلی از قبیل کم بودن ظرفیت پذیرش طرف افغانستانی را دلیل این سرگردانی مطرح کرده‌اند، برخی کارشناسان و نمایندگان بخش خصوصی معتقدند مسئولان طرف خودمان نیز به این مرز بااهمیت توجه کافی ندارند و در واقع، مشکل را بین یکدیگر پاس‌کاری می‌کنند. حتی عده‌ای مشکل را ریشه‌ای‌تر می‌دانند و آن را به وجود مافیاهای متعددی که با سامان‌دهی مرزهای ترانزیتی منافعشان را در خطر می‌بینند ربط می‌دهند. گمرک دوغارون با قدمتی صدساله یکی از پنج گمرک برتر کشور است که سالانه بیش از یک میلیون تن انواع کالا از طریق آن به افغانستان صادر می‌شود.
توقف‌های ٧ تا ١٠ روزه در مرز دوغارون
رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی خراسان رضوی دراین‌باره میگوید: این توقف‌ها مدتهاست در مرز دوغارون وجود دارد. هر توقفی موجب می‌شود زمانی که صاحب کالا برای رسیدن کالای خود به بازار هدف پیش‌بینی کرده است افزایش یابد و کالا با تأخیرهای چند‌روزه به مقصد برسد. در این شرایط، به غیر از افزایش هزینه‌های حمل، صاحبان کالا بازار خود را از دست خواهند داد و صادرات استان با مشکل روبه‌رو می‌شود. احمد زمانیان با اعلام اینکه اکنون کامیون‌های ترانزیتی توقف‌های دست کم هفت‌روزه در مرز دوغارون دارند می‌افزاید: اگر حجم کالا زیاد شود و تعطیلات پیش بیاید، این توقف‌ها به بیش از ١٠ روز هم می‌رسد.
وی توضیح می‌دهد: دوغارون به این علت که هم دارای گمرک است و هم منطقه ویژه اقتصادی به شمار می‌رود، با تراکم زیاد کامیون‌های ترانزیتی روبه‌رو‌ست. با این حال، در طرف افغانستان، ظرفیت پذیرش این حجم کامیون وجود ندارد.
اعزام هیئت کارشناسی برای آسیبشناسی
زمانیان با اشاره به اینکه مدتهاست بر ضرورت ایجاد هماهنگی ایرانی‌ها و افغانستانی‌ها دراین‌باره تأکید می‌شود میگوید: به دنبال این هستیم که بر سر خروج روزانه حداقل ٣۵٠ کامیون در مرز دوغارون توافق شود. هر‌چند سازمان‌های ایرانی در مرز دوغارون درباره اجرایی شدن این مسئله اعلام آمادگی کرده‌اند، طرف افغانستانی هنوز اقدامی نکرده است. وی ادامه می‌دهد: با این حال، افغانی‌ها مدعی هستند ظرفیت لازم برای افزایش ورود کامیون‌های ایرانی را دارند اما مسئولان ایرانی با آن‌ها همکاری لازم را نمی‌کنند.
وی از اعزام یک گروه کارشناسی همراه با خبرنگاران به مرز دوغارون از سوی انجمن حمل و نقل بین‌المللی خبر می‌دهد و میگوید: امیدواریم این هیئت که امروز به مرز دوغارون خواهد رفت بتواند مشکلات را از نزدیک مشاهده، و دراین‌باره به‌درستی آسیبشناسی کند.
اعتراض رانندگان
رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی خراسان رضوی بخش دیگری از توقف‌های طولانی روزهای اخیر رانندگان ترانزیتی در مرز دوغارون را متوجه بخشنامه جدید سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای کشور می‌داند که محدودیت‌هایی برای ابعاد و اوزان کامیون‌ها ایجاده کرده است.
زمانیان توضیح می‌دهد: قرار بود این بخشنامه در اردیبهشت اجرایی شود که با اعتراض انجمن حمل و نقل به تعویق افتاد. با این حال، از روز گذشته، این بخشنامه اجرایی شده است. وی ادامه می‌دهد: براساس این بخشنامه، کامیون‌های پنج‌محور حداکثر می‌توانند ۴٠ تن بار حمل کنند و بارهای ۴٠ تن به بالا باید با کامیون‌های شش‌محور حمل شوند. بیشتر کامیون‌های ما پنج‌محور هستند و همین کامیون‌ها قبلا تا ۴٣ تن هم بار می‌زدند ولی از روز گذشته و با اجرای این بخشنامه، باید جریمه‌ای بین ۴۵٠ تا ۵٠٠ هزار تومان بابت هر تن بار اضافه بپردازند. دراین شرایط، تعداد زیادی از کامیون‌ها که قبلا بار زده‌اند و به مرز دوغارون رسیده‌اند با این جریمه روبه‌رو شده‌اند و اعتراض دارند.
مافیای پول و زور
با این حال، رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان ریشه مشکل را «لانه کردن مافیای اقتصادی و کسانی در دو سوی مرز که هم رابطه دارند و هم زور و هم پول» می‌داند و میگوید: وجود این مافیا سبب شده است بسیاری از اقدامات دولت‌ها عقیم بماند و پیگیر‌ی‌های اتاق‌های بازرگانی هم در دو سوی مرز کم‌نتیجه باشد.
محمود سیادت به اقدامات سال گذشته والی هرات در برخورد جدی با بعضی عوامل فساد که از گذشته در مرز دوغارون ریشه دوانده و منافع درخور توجهی برای خود تعریف کرده بودند اشاره می‌کند و میگوید: یک عده که منافعشان از بعضی سازمان‌دهی‌ها و مبارزه با گروه‌های فساد آسیب دیده است با طولانی کردن فرایند ورود کامیون‌های ترانزیتی و طولانی شدن توقف در این مرز دارند انتقام
می‌گیرند.
وی ادامه می‌دهد: در طرف ایرانی، این موضوع به شکل مافیا مصداق ندارد.
بزرگ‌ترین مرز صادراتی استان
سیادت با تأکید بر اهمیت امن کردن مسیر ترانزیت و تسریع فرایند ترانزیت میگوید: ترانزیت برای هر کشوری، هم از نظر اقتصادی و هم از نظر روابط بین‌المللی، فرصتی بسیار قیمتی است که با کمترین هزینه به دست می‌آید. اگر نتوانیم مسیر ترانزیتی را امن و منطقی نگه داریم، مسیرهای ترانزیتی عوض خواهند شد.
رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان ادامه می‌دهد: بارها تذکر داده‌ایم که باید به دوغارون به عنوان اصلی‌ترین مرز ایران و افغانستان توجه شود زیرا افغانستان هدف اول صادرات استان است و بیشترین ترانزیت کشور به مقصد این مرز انجام می‌شود. لازم است مسئولان سرمایه‌گذاری بیشتری در این مرز در بعد سخت‌افزاری و نرم‌افزاری انجام دهند.
سرگردانی ۶٠٠ کامیون ترانزیتی
معاون حمل و نقل اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی نیز کم بودن ظرفیت پذیرش گمرک افغانستان در مرز دوغارون را دلیل ازدحام و سرگردانی کامیون‌های ترانزیتی و صادراتی در این مرز می‌داند و به ایرنا گفته است: از یک ماه قبل، به دلیل ناامنی در استان فراه افغانستان، تردد از مرز میلک کاهش یافته و بیشتر ترددها به مرز دوغارون منتقل شده است. این در حالی است که ظرفیت پذیرش کامیون‌ها در مرز افغانستان ثابت
مانده است.
جواد وحدتی فرد مسئله ازدحام کامیون‌ها در مرز دوغارون را دارای سابقه می‌داند و میگوید: بارها به طرف افغانستانی اعلام شده است ظرفیت و زمان پذیرش کامیون‌های ترانزیتی را افزایش دهد اما متأسفانه این موضوع تاکنون محقق نشده است. روزانه ٢٢٠ دستگاه کامیون از پایانه مرزی و ١٨٠ دستگاه نیز از بازارچه مرزی و منطقه ویژه وارد افغانستان می‌شوند. این در حالی است که تقاضا برای ورود به این کشور بیش از این است و اکنون حدود ۶٠٠ کامیون با بار ترانزیتی و صادراتی در انتظار ورود به خاک افغانستان هستند.