سختی‌های تئاتر کار کردن برای زنان اصفهان

اصفهان امروز، محمدرضا رهبری، کارگردان تئاتر:

تئاتر طی 100 سال گذشته از خارج به ایران آمد و عنصر غریبه‌ای محسوب می‌شد، به همین دلیل بسیاری از خانواده‌ها نمی‌پذیرفتند دخترانشان وارد کار بازیگری تئاتر شوند. در دهه 30 و 40 شرایط بهتر شد و آموزشگاه‌ها و دانشگاه‌ها به آموزش تئاتر پرداختند. سختی‌های فعالیت تئاتری در تهران و بیشتر از آن، شهرستان‌ها بوده است. این سختی‌ها بعد از انقلاب هم ادامه یافت، اما در دهه اول و دوم بعد از انقلاب به دلیل تغییر نگاه به کارکرد و فضای هنری، فضا متفاوت شد. در دهه دوم بعد از انقلاب، شاهد فعالیت فراگیر مراکز آموزشی تئاتر نبودیم و آموزش تئاتر بیشتر متمرکز در تهران بود.

لیلا پرویزی هم دانش‌آموخته تئاتر در اوایل دهه 70 است و به همین دلیل این سختی‌ها برای او هم بود. از میانه دهه 70، رشته تئاتر در دانشگاه‌های آزاد و غیرانتفاعی تهران و پس‌ازآن شهرستان‌ها راه‌اندازی و توجه دولت به ایجاد فضا برای فعالیت‌های هنری بعد از جنگ ایران و عراق بیشتر شد که این به خاطر تغییرات رخ‌داده در ساختار اجتماعی ما بود. در ابتدای دهه 80 هم در اصفهان، رشد آموزشگاه‌های تئاتری و اختصاص سالن اختصاصی تئاتر را داشتیم و بودجه ویژه‌ای برای تئاتر در بودجه‌بندی فرهنگی شهر در نظر گرفته شد. اینها باعث راحت‌تر شدن کار شد، گرچه هنوز به دلیل صبغه‌اش، کار سخت بود. در دهه‌هایی پیدا کردن بازیگر زن توانمند تئاتر در اصفهان سخت بود، بعد برعکس شد و بازیگران زن تئاتر بیشتر از بازیگران مرد بودند. این نوسان همیشه بوده و ارتباط مستقیم با فعالیت‌های آموزشگاه‌های تئاتر دارد. در زمینه کارگردانی شرایط از این هم سخت‌تر است و زنانی که به‌طور ویژه به کارگردانی بپردازند، کمتر داشته‌ایم و زیاد شاهد کسانی نبوده‌ایم که تخصصی به کارگردانی و نویسندگی بپردازند. کم‌کم کسانی مثل لیلا پرویزی ظهور کردند که پرویزی، گروه تئاتر بانوان هم داشت و دخترانی در عرصه تئاتر تربیت کرد که بعضی مثل مژگان خالقی در سطح کشور شناخته‌شده هستند. در دهه 80 هم هنرستان دخترانه هنرهای زیبا شروع به پذیرش هنرجو در رشته نمایش کرد که این به ورود دختران به تئاتر اصفهان کمک کرد، ولی به دلیل اقتضائات ویژه تئاتر هنوز هم ورود به این عرصه برای کسانی که گرایش دینی قوی‌تری دارند، کمی با تردید همراه است و این باعث می‌شود سختی‌های عرصه تئاتر همچنان وجود داشته باشد. برخی از این سختی‌ها البته بحق است، چون ما نتوانسته‌ایم فضای تئاتر کاملا مطمئنی برای خانواده‌ها ایجاد کنیم و از طرف دیگر گاهی هم نتوانسته‌ایم با تئاترهای خوب، به نیاز جامعه پاسخ دهیم تا تئاتر بانوان پذیرفته شود.

در زمینه تئاتر، ضعف امکانات آموزشی و اجرایی داریم، ولی این مشکل برای بانوان صدچندان است و به همین دلیل، تئاتر کار کردن بانوان نیاز به یک جسارت ویژه دارد. درنتیجه فعالیت مداوم لیلا پرویزی در عرصه تئاتر مهم است، به‌ویژه که او تنها کسی در بین هم‌دوره‌ای‌هایش است که فعالیت او به‌عنوان کارگردان تئاتر استمرار داشته است. گو اینکه مریم موحدیان هم از هم‌دوره‌ای‌های پرویزی است و به‌عنوان نویسنده و پژوهشگر او هم تداوم داشته است.