بحران زیاد داریم؛ ولی مدیریت بحران کم داریم

اصفهان از جمله شهرهای بزرگ کشور و یکی از کلان شهرهای مهم دنیا به حساب می‌آید و این اهمیت تمهید مدیریت بحران را در این شهر دو چندان می‌کند؛ هرچند که در سایر نقاط کشور نیز چنین نیازی مشهود است. شاید اصفهان روی لبه خطر زلزله قرار نداشته باشد، اما زلزله از آن نوع بلایای طبیعی است که در زمان وقوعش کار مشخص و حساب‌شده‌ای را نمی‌توانی انجام بدهی و همین بر حساسیت این موضوع بیشتر می‌افزاید.
نگاه به آمار‌ها و زلزله‌هایی که در سال‌های گذشته و حتی امسال در نزدیکی شهر اصفهان رخ داده است، گواه این موضوع است که این شهر هم ممکن است روزی دچار این حادثه شود و آن طور که کار‌شناسان گفته‌اند، اگر اصفهان دچار زلزله شود، تمامی میراث تاریخی به یک‌باره از بین می‌رود و بافت‌های فرسوده فرو می‌ریزد. این موضوع در مورد کم آبی و بی‌آبی نیز مصداق دارد.
مسئله ای که اصفهان را با خطر بزرگی برای بیابانی شدن روبه‌رو کرده است. با توجه به اینکه چندی پیش معاون وزیر نیرو از قرار گرفتن بخش وسیعی از شهرهای کشور در معرض تنش آبی خبر داده و اصفهان را جزو 6 کلانشهر در بین بوشهر، بندرعباس، شیراز، کرمان، مشهد و 289 شهر کشور در معرض تنش آبی قرار داده است.
پیشگیری و داشتن نقشه بحران در زمان حادثه، تنها راهی است که می‌تواند از تلفات انسانی تا حدود زیادی جلوگیری کند. در این زمینه چندی پیش منصور شیشه فروش، مدیر کل مدیریت بحران استان اصفهان اعلام کرد که باید در برابر پتانسیل‌های بحران که در اصفهان به شکل بالقوه وجود دارد، همه دستگاه‌ها آماده باشند. او در حالی مدیریت بحران را تاکید می‌کند که سال‌هاست اصفهان به عنوان معین پایتخت به شمار می‌رود و باید بتواند در مواقع بحرانی بالاترین توانایی‌ها را برای مدیریت داشته باشد.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، در مواقع بحرانی تمام آموزش‌ها باید بر مبنای مدیریت باشد، بر این مبنا که در زمان وقوع حادثه فرد بداند که باید چه کاری انجام دهد.
متاسفانه با شوک حاصل از زلزله بیشتر افراد توانایی خود را به طور کامل از دست می‌دهند و با رفتارهای کنترل نشده خود فقط می‌خواهند خود و خانواده‌شان را از مهلکه نجات دهند و در این بین هر کاری را انجام می‌دهند. پای بلایای طبیعی که پیش می‌آید، ذهنیت بسیاری از مردم بر این است که کمتر کاری می‌توان در برابر زلزله یا سیل یا بلایای دیگر انجام داد. تجسم غولی غیرقابل مدیریت، مردم را به این باور رسانده که نمی‌توان در برابر این بلایا کاری انجام داد؛ ذهنیتی که می‌گوید اصفهان امکانات مناسب برای پیشگیری یا کاهش بحران را ندارد.
بحران‌هایی که فقط شامل زلزله نیست، بلکه بافت‌های فرسوده، حاشیه نشینی، مراکز صنعتی، ترانزیتی بودن این شهر و حوادث مربوط به تصادفات و ... این شهر را با انواع پتانسیل‌های بالقوه بحران روبه‌رو کرده است، مسئله‌ای که به اعتقاد مدیر بحران و پدافند غیرعامل شهرداری اصفهان جز در سایه مشارکت و همکاری مردم و دستگاه‌های مختلف نمی‌توان از آن نجات یافت.
احمدرضا مرادی، از امکاناتی می‌گوید که شهرداری اصفهان از همه نظر داراست، اما آنچه که مهم است، فعالیت‌های بنیادی است که در قالب همکاری تمام دستگاه‌ها اتفاق می افتد.
به نظر او اگر بخواهیم تأیید کنیم که امکانات کامل را برای مقابله با بحران‌ها داریم غیرکارشناسی حرف زده‌ایم درعین حال اگر بگوییم که آماده نیستیم هم باز بدون فکر سخن گفته‌ایم، اما آنچه که مهم است امکاناتی است که وجود دارد؛ اما به هر حال در حد شهر نیست و باید تکمیل شود.
به گفته مدیربحران و پدافند غیرعامل شهرداری اصفهان فعلاً بحران غالب در اصفهان آب‌های سطحی است که با ایجاد ستاد جمع آوری آب‌های سطحی و هدایت آنها مشکلاتی که در این زمینه وجود داشت حل شده است: تمام نیروهای آتش نشانی آموزش دیده‌اند وآمادگی کامل برای پشتیبانی مدیریت بحران آب‌های سطحی را دارند.
این درحالی است که شهرداری‌های مناطق 15 گانه و سازمان خدمات موتوری سازمان آتش نشانی و اداره خدمات شهری هم مجهز به تجهیزات کامل بوده و آمادگی مقابله با آبگرفتگی‌ها را دارند.
اما اصفهان فقط با این بحران روبه‌رو نیست و مرادی معتقد است با اینکه اصفهان شهر زلزله‌خیزی نیست، اما باید به هر حال امکانات لازم برای مقابله با این بحران هم ایجاد شود.
به گفته مرادی سازمان نوسازی بهسازی شهرداری مطالعات لازم را در رفع و شناسایی محل‌هایی که گلوگاه بحران هستند انجام داده و سعی کرده در زمینه بافت‌های فرسوده که یکی از پتانسیل‌های بالقوه بحران به شمار می‌رود نیز اقدامات لازم را انجام دهد.
پیشگیری و داشتن نقشه بحران درزمان حادثه، تنها راهی است که می‌تواند از تلفات انسانی تا حدود زیادی جلوگیری کند. در این زمینه چندی پیش منصور شیشه فروش، مدیر کل مدیریت بحران استان اصفهان اعلام کرد که باید در برابر پتانسیل‌های بحران که در اصفهان به شکل بالقوه وجود دارد، همه دستگاه‌ها آماده باشند. او در حالی مدیریت بحران را تاکید می‌کند که سال‌هاست اصفهان به عنوان معین پایتخت به شمار می‌رود و باید بتواند در مواقع بحرانی بالاترین توانایی‌ها را برای مدیریت داشته باشد.