طرح‌های تخفیف کتاب، در ماهیت خوب و در اجرا ضعیف
بیشتر از یک سال از طرح تخفیف کتاب در قالب طرح‌های عیدانه، تابستانه، پاییزه و زمستانه کتاب می‌گذرد و دومین طرح تابستانه کتاب در مرحله ثبت‌نام است.
لیلا شهبازیان - اصفهان امروز : بیشتر از یک سال از طرح تخفیف کتاب در قالب طرح‌های عیدانه، تابستانه، پاییزه و زمستانه کتاب می‌گذرد و دومین طرح تابستانه کتاب در مرحله ثبت‌نام است. کتابفروشی ها تا 30 تیرماه فرصت دارند تا در این طرح که آن را ازجمله طرح‌های حمایتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از کتابفروشی ها می‌دانند ثبت‌نام کنند.
زمانی که این طرح کلید خورد برخی از اهالی فرهنگ و دوستداران کتاب و مطالعه و کارشناسان معتقد بودند که بر تعداد مشتریان کتابفروشی ها افزوده می‌شود و این خود بر رشد سرانه مطالعه تأثیرگذار است اما برخی نیز با رد این ادعا گفتند که این طرح در کنار حمایت از کتابفروش ها تنها برای کتابخوان های حرفه‌ای که مشتری پروپاقرص کتابفروشی ها هستند مفید است. صاحب کتابفروشی زمان در پاساژ چهارباغ اصفهان دراین‌باره می‌گوید: در این طرح تعداد مخاطبان بیشتر نمی‌شود. این طرح تنها کمکی که می‌تواند بکند این است که آن‌کسانی که می‌خواهند کتاب بخرند به‌جای یک کتاب، چهار، پنج کتاب بخرند؛ اما ازنظر سرانه مطالعه به کارهای بسیار زیرساختی تر نیاز است. این طرح فقط می‌تواند حمایتی از ناشران باشد که نشرشان تعطیل نشود یا کتابفروشی‌ها بسته نشوند، البته اگر طرح به‌درستی برگزار شود!
محمد زاهدی که در همه دوره‌های این طرح تخفیف کتابفروشی‌ها شرکت کرده با انتقاد از نحوه اجرای آن معتقد است که ماهیت طرح خوب است اما کلیت برگزاری و نحوه اجرای آن، طرح را زیر سؤال می‌برد و آن را تبدیل به یک طرح مخرب می‌کند.
این کتابفروش می‌گوید که باگذشت بیش از یک سال از اجرای این طرح خدماتی که متولیان این طرح که خانه کتاب است، تعهد کرده بودند اجرانشده است. «نخستین تعهدشان بازپرداخت هزینه‌های کتابفروش‌ها در این طرح بوده که تا یک ماه بعد از اجرای طرح، آن را پرداخت کنند. طرح عیدانه امسال تا 15 فروردین بود، تقریبا 27 خرداد هزینه من کتابفروش پرداخت شد. این عملاً آن تخفیف را به من تحمیل می‌کند و بعد پولی که باید به من داده شود داده نمی‌شود، آن حمایت اقتصادی که باید نمی‌شود. تقسیم‌بندی سهمیه‌ها نیز اصلا درست نیست. سهمیه کتابفروشی من در طرح عیدانه امسال روز هشتم، نهم اسفند تمام شد درحالی‌که بیش از 20 روز دیگر از اجرای طرح مانده بود. من مجبور شدم خودم به مشتری تخفیف بدهم و آن یک ماه برای من جز ضرر چیزی نداشت.»
زاهدی روال پرداخت را تنها در ابتدای اجرای این طرح و دوره نخست آنکه طرح عیدانه سال 95 بود خوب ارزیابی می‌کند و می‌گوید که طرح بهاره امسال را هنوز برای بسیاری از کتابفروش ها تسویه نکرده‌اند و بازپرداخت‌ها به کتابفروشی‌ها حالا تقریبا به سه ماه رسیده است.
مناسب نبودن سیستم توزیع بندی سهمیه‌ها و کیفیت پایین و پر از اشکال سخت‌افزاری طرح یعنی سایت آن از دیگر مشکلات از نگاه این فعال بازار کتاب است. «زیرساخت‌های سایت همان است که در زمان برگزاری طرح موجود بود. کتاب‌ها وارد نمی‌شود، در سایت خانه کتاب کامل نیست و در کل فرآیند انجام کار در آن بسیار سخت است. من کتابفروش ترجیح می‌دهم با این روش برگزاری اصلا این طرح نباشد یا اصلاح شود البته ماهیت طرح خوب است اما هیچ‌گونه پاسخگویی وجود ندارد و فقط بهره‌برداری سیاسی می‌کنند که ما این‌قدر هزینه و فعالیت کردیم اما به مشکلاتی که برای کتابفروش و مخاطب با توجه به این طرح ایجاد می‌شود، رسیدگی نمی‌کنند.»
درباره استقبال از موضوعات کتاب‌ها نیز به گفته فعالان بازار کتاب، ازآنجایی‌که مشتریان و استفاده‌کنندگان از طرح‌های تخفیف کتاب همان کتا‌بخوان‌های حرفه‌ای و اهالی کتاب و مطالعه هستند تفاوت چندانی در موضوعات مورد استقبال صورت نگرفته است. صاحب کتابفروشی زمان در این خصوص می‌گوید: «بیشتر از کتاب‌های داستان استقبال شده است. روند استقبال چندان تفاوتی با شرایط عادی کتابفروشی ندارد. تفاوتی که هست این است که مشتری ما که هفتگی یا ماهانه سر می‌زد و کتاب می‌خرید حالا صبر می‌کند تا وقتی‌که طرح تخفیف اجرا می‌شود می‌آید و کتاب‌هایی را که لازم دارد می‌خرد. یکی از مشکلات دیگری که این طرح دارد این است که مشتری‌ها همان قبلی‌ها هستند و بر تعداد خریداران کتاب افزوده نمی‌شود.