بالقوه : شاهکار، بالفعل : کاملا معمولی

«اکسیدان» فیلم عجیبی است؛ نه می توان آنقدر آن را ساده پنداشت و نه می توان آن را بزرگ کرد. به شدت تابع موقعیت است و به خوبی هم از این موقعیت استفاده کرده است؛ فروش شش میلیاردی فیلم را تا امروز، می تواند در راستای همین استفاده صحیح از موقعیت ها و فضاسازی های مرتبط با ابژه دانست که مورد استقبال مخاطبان هم واقع شده است. حامد محمدی در دومین ساخته بلند سینمایی خود، اثری متفاوت با «فرشته ها با هم می آیند» را جلوی دوربین برد و خواست به پشتوانه پدر (منوچهر محمدی - تهیه کننده کهنه کار سینما) اثری کمدی، احتمالا به قصد تسخیر گیشه ها را به روی پرده بیاورد که موفق هم شد.

چرا اکسیدان، مارمولک نشد؟
زمانی که نخستین تصویرها از اکسیدان منتشر شد، خیلی ها عنوان کردند که منوچهر محمدی قصد داشته تا بار دیگر به داستان مارمولک این بار از نگاه مسیحیت ورود پیدا کند. نقل قول هایی که همان زمان از سوی عوامل فیلم تکذیب شد اما حقیقتا نمی توان اکسیدان را تماشا کرد و به این موضوع اشاره نکرد.اکسیدان به صورت غیرمستقیم، وارد فضای داستانی مارمولک شد. تفاوت این دو فیلم، در نبود فضاهای حادثه ساز و البته غیرمنعطف بودن قهرمان فیلم در خلق حوادث بوده است. قهرمان مارمولک، مولد بود؛ حادثه می آفرید و خودش در بطن حوادث قرار می گرفت حال آن که قهرمان اکسیدان، منفعل است؛ حادثه ساز نیست، حادثه را دیگران برایش رقم می زنند و وی از سر بی میلی تن به آن جریانات می دهد.این دلسردی او در پیوستن به جریانات، به دل مخاطب نمی نشیند؛ تماما احساس می کند که دارد ورود تحمیلی این فرد به ماجراهایی نظیر پوشیدن لباس پدر روحانی یا حتی مواجهه اش با آن زن شنگول داستان را به زور اصرار فیلم، تماشا می کند.تمام داستان های اکسیدان حول کاراکتر بهمن (امیر جعفری) می چرخد. اگر او را از پروسه داستانی حذف کنیم، تمام فیلم الکن می ماند و اصلا به هیچ بحثی ورود نمی یابد. این انفعال قهرمان اکسیدان، اجازه نداد تا به مانند مارمولک، شاهد یک قهرمان بیش فعال باشیم بنابراین، بخش عمده ای از حوادث که می توانست در نتیجه چرخش های داستانی متصل به قهرمان شکل بگیرد، از ساحت اکسیدان حذف شد و بنابراین فیلم از حیز رقابت با پرفروش ترین فیلم کارنامه منوچهر محمدی (مارمولک) عقب افتاد.هر چند این تیم بازیگر نمی توانست آن هیاهوی مارمولک را تداعی کند؛ فیلم با همین فیلمنامه و ساختار اجرایی، بهترین تیم بازیگر را انتخاب کرد و جاذبه های معدود داستانی، کشش پذیرش بازیگر با سطح بالاتر را نداشت.

کمدی موقعیت یا دست درازی به قصد جذابیت؟
همواره کمدی هایی که سوژه هایی ساده نظیر جابه جایی دو فرد در موقعیت های مختلف را به تصویر می کشند، مورد استقبال مخاطبان در گستره جهانی قرار گرفته اند. اکسیدان تابع همین فرمول ابتدایی است. صاحبان اکسیدان، به شدت محتاط وارد گود داستان گویی شده و طبیعتا دست به خودسانسوری هم زدند که همین احتیاط، در نقش ضربه گیر داستانی عمل کرده و اجازه نداده تا روند داستانی، غلظت بیشتری پیدا کند.هر چند، این نگاه نیز نمی توانست مانع ورود به مباحث کلیدی تر که آبستن انگاره های کمیک است، شود. این همان گریزی است که عیار نویسنده یک کار را مشخص می کند که در راه پرداخت به خطوط قرمز تا چه اندازه بر روی لبه تیغ راه می رود . در شکل داستانی، فیلم چندان تلاشی نمی کند تا به اقتضای داستانی ابتدای فیلم، وفادار بماند.مسیر خودش را می رود.تمام تلاش فیلم خنداندن مخاطب است تا جایی که در میانه راه، اصلا دغدغه ابتدایی فیلم که شاید گمان یک درام را بیشتر در مخاطب زنده می کرد تا کمدی، فراموش می شود و اگر همان چند سکانس تماس اسکایپی با نامزد نبود، چه بسا این خط داستانی به فراموشی سپرده می شد.

شوخی هایی دوست داشتنی
فیلم، در کمال تعجب، شخصیت های جدی بسیاری دارد.کاراکتر «بهمن» را که از فیلم کنار بگذاریم؛ تمام کاراکترهای فیلم را شخصیت هایی جدی و کاملا جدی تشکیل می دهند که این حجم گزینه جدی برای یک کار طنز، در نوع خود، یک رکوردشکنی است.همین شکل کنترل شده شوخی ها و عدم پذیرش ریسک بیشتر، دوست داشتنی است به شرطی آن که فیلم را از زاویه یک اثر بی تکلف و بی ادعا نگاه کنیم.تمام انتظارات از این فیلم زمانی مطرح می شود که می بینیم منوچهر محمدی، تهیه کننده فیلم است و صحبت هایی راجع به مقایسه این فیلم با مارمولک مطرح است.تنها بخش قابل ستایس کمدی اکسیدان، منطق ورود به بحث هایی نظیر تغییر جنسیت است که در پازل کلک های سفارت پسند، بسیار خوش می درخشد. کما اینکه احساس می شود در این بخش، جای کار بیشتری وجود داشت که می توانست شدیدا به دلپذیرتر شدن فیلم کمک کند.