عكسبوم
نمایشگاه ِ عكسِ سهند اشتر نخعی، با درونمایه موضوعی انتزاعی همچون بازگشت به طبیعت در گالری اكنونِ اصفهان تا هشت شهریورِ جاری برقرار است.
اصفهان زیبا: نمایشگاه ِ عكسِ سهند اشتر نخعی، با درونمایه موضوعی انتزاعی همچون بازگشت به طبیعت در گالری اكنونِ اصفهان تا هشت شهریورِ جاری برقرار است. این نمایشگاه عكس كه جمعه، دوم شهریور جاری گشایش یافته است، 14 «عكسبوم» از سهند اشتر نخعی را به نمایش درآورده كه او میكوشد تا از خلالِ بررسی تاثیراتِ جبری و جوی ِ جغرافیای اصفهان بر دیوارهای بلند پس كوچههای محلههای سید علیخان، مادی فرشادی، چهارراه تختی، ناژوان، خاقانی و سنگتراش ها و... مفهومی انتزاعی از طبیعت را به مخاطب انتقال دهد و به او گوشزد كند كه « همواره حق با طبیعت است، حتی پشتِ دیوار.» این نگاه انتزاعی اما، حاصلِ نوعی مویه نوستالژیک جزءپردازانه بر از دست شدنِ طبیعتی است كه روزیروزگاری در بستر رودخانه خشک زندهرود جاری بوده و روزی قبلتر، در شریان های تپنده دشتِ اصفهان میتپیده؛ تا آنگاه كه غولِ بی شاخ و دمِ صنعت، مالكیتِ خصوصی و درونگرایی افراطی، دیوار را به دور خود میكشد و پچپچههایِ خاموشِ طبیعت را در جنگل آسفالت، به قول برتولد برشت، به خاک می سپارد.
به سوی طبیعتِ بی جان
سهند اشتر نخعی، متولدِ 5/3/1366، دانشجوی كارشناسی ارشد متالوژی دانشگاه نجفآباد است و مانند بسیاری از هنردوستان از كودكی عاشق موسیقی، نقاشی، طراحی و هنرهای تجسمی بوده و كار با دوربین آنالوگ را دنبال میكرده است؛ اما نه بصورت حرفهای، بلکه بهصورت تفرجِ یک ذهنِ زیباشناس كه میكوشد تا زیبایی را در ابتدا تنها برای خود كشف و تعریف كند تا « آن چهارسالِ پیش» که تصمیمی می گیرد و دربارهاش میگوید:« كارم را بهصورت حرفهای شروعكردم و بیشترین فعالیتم هم در ژانرهایِ طبیعت و عكاسی شب متمركز شد.» نمایشگاه بازگشت به طبیعت، اولین نمایشگاه او و حاصل تركیب و انتخاب از میان پنج هزار قطعه عكس به نمایش در نیامده است. پنج هزار قطعه عكسی كه طی یكسالونیم عكاسی شده و شروع آن از ثبت تصویری در خیابانِ آمادگاه رقم خورده است. به گفته نخعی، قضیه از این قرار بوده است كه« من همیشه به دنبال آن بودم تا طبیعتِ شهری را به صورت لنداِسكِیپ به تصویر بكشم، كما اینكه اصفهان به انضمام زاینده رودش این پتانسیل را داشت؛ اما پس از قطعِ شریان، بسیاری از مكانها انگار از زیبایی خاصِ طبیعت خودشان تهی شدند» بنابراین، او مجبور میشود تا دوربین به دوش،
به سوی نازیباییهای شهر و واشكافی طبیعت بعضا زیبا اما بیجان رهسپارشود و همین سیر در خشكی باعث میشود تا سهندِ عكاس:« به جستوجوی طبیعت و زیبایی در «جایی دیگر» برآید؛» چرا كه او به این نتیجه رسیده است كه« حتما نباید به دنبال طبیعت در خودِ مظاهر طبیعت گشت.»
زیبایی مجرّدِ شهری
نخعی، در روند جستوجوهای زیباشناسانهاش به دنبال طبیعت و پیوندش با عكاسی مجرد، به عكاسی انتزاعی از طبیعت روی میآورد. به واقع:«انتزاع را وارد طبیعتی كه به دنبال آن میگشتم كردم.» و همانطور كه به مرور زمان مجموعه عكس دیوارهای ِ بلند، بالا میرفت و به حیات خود ادامه میداد، به این نتیجه میرسد كه« ما حتی میتوانیم آثارِ طبیعت را روی دیوار ببینیم كه بعضی از نقوشِ منقوش بر آن، شباهت بسیاری با خودِ طبیعتِ اصلی دارند، بنابراین پس از كار و تجربه و پالایش بسیار ِعكسهای جمعآوری شده دیوارها در میان دیوارها، نزدیک به 68 عكس تهنشین شدند كه از میان آنها، 14 قطعه برای گالریِ اكنون انتخاب شدند.»
عكسبوم؛ عیار افزوده به زیبایی
یكی از ویژگیهای این نمایشگاه، چاپِ عكسها بر بوم است. اتفاق جالبی كه در نگاه اول ممكن است مخاطب را در تشخیصِ نقاشی از عكس و عكس از نقاشی دچار تذبذب كند؛ اما پس از آنكه به محاذاتِ عكسبومِ كوفته به دیوار مقابلتان پیش بروید و به آن زل بزنید، خواهید دید كه زیبایی افزوده بوم به عكس، عیار كار را به نحوی افزون كرده است؛ چنانكه خود عكاس دراین باره معتقد است:«اولین هدف من از این كار، به چالش كشیدن بیننده هنگام مواجهه با اثر و تطبیقِ ذهنی او با تبلیغات ما برای یک نمایشگاه عكس بود» كه با بازخورد جالبی هم همراه آورده است. بازخوردی كه در آن، بعضی از مخاطبان اظهار كردهاند كه « آیا این اثر در مواجهه اول عكس است یا نقاشی؟» و هدفِ عكاس نیز همین بوده است؛ چرا كه« میخواستم به مخاطب نشان بدهم كه آنچه ما به عنوان زیبایی هنری تولید یا خلق میكنیم، در ابتدای امر و در شكل نخستین خود در زیباترین قالب موجود بهوسیله طبیعت ارائه شده و من تنها آنها را به شما نشان دادهام.» شاهد این مدعا را میتوانید در طبقه دوم گالریِ اكنون در تابلوهایی مشاهده كنید كه از پراكندگی نقشه جغرافیایی جهان، تا رنگهای گلینِ آبی آنروزها كه با آب قاطی و
با پیستوله به دیوار می پاشیدند و هنگام بارش باران، با شرِه های گل ولای و دوده بر دیوارها جریان مییافت، ببینید.
نمود تاثیرات طبیعت بر دست ساختههای بشر
سهندِ نخعی با تحلیل خود در شناخت این زیبایی و لایههای بهوجود آورنده آن بر دیوار، معتقد است كه همانگونه كه دست تصرف آدمی طبیعت را كژ و كوژ و بعضا نازیبا جلوه میدهد، طبیعت به عنوان یک نیروی زیباشناس مصلح، این دخل و تصرف را با دخالت دادن عوامل خود در اشكالِ ظاهری و لایه های زیرینِ این نقوش، آن را تصحیح میكند. ما اما این تصاویر را به شرط آنكه تیزبین بوده باشیم، در بسیاری از اماكن شهر دیدهایم، تصاویری كه از دیدگاهِ عكاسِ این مصاحبه در ادامه زیبایی طبیعت قرار دارد و به نوعی خودِ طبیعت است؛ اما از نظر نگارنده، این زیبایی ، نمودِ تاثیراتِ طبیعت بر دست ساختههای بشر است و جاندار نیست. نخعی اما معتقد است:« اتفاقا این طبیعت كاملا جاندار است و نمیتوان گفت جان ندارد. زمانی جان ندارد كه شما بگویید درختی به طور كامل خشک شده و فعالیت زیستی در آن صورت نمیگیرد؛ اما این تصاویر منقوش بر دیوار، هر روز در معرض باد و باران و تابش آفتاب هستند و همین امر باعث می شود تا این آثار روزبه روز پیشرفت كرده و شكل جدیدی به خود بگیرند، پس نمیتوان گفت كه این اشكالِ طبیعی، طبیعت كاملا مرده به حساب می آید، قطعا خود طبیعت نیست و ما
آنها را به صورت زیباییهای بصری می بینیم.»
دیوار در برابر طبیعت
عكاس مصاحبه ما در انتها بر این باور است كه « دیوار، مفهوم اولیه صنعتی شدن زندگی تمام انسانهاست. دیوار بافتی است كه انسان آن را برای پیشرفتِ هر چه بیشتر در صنعت برپا كرد و برای درست كردنِ آن دیوارها، قطعا طبیعت را از بین برده است؛ اما طبیعت با این شیوه زیبا، دوباره خود را به اثباط رسانیده است.» مصاحبه ما در حالی به پایان میرسد كه ایده پردازی عباس كیارستمی در خلق چنین فضاهیی در ذهن من تاب میخورد، كمااینكه آن را با سهندِ اشتر نخعی در میان میگذارم و او اینگونه پاسخ میدهد:« شاید بتوان گفت كه عباس كیارستمی، اسطوره بسیاری از هنرمندان ایرانی است.» و چه خوب است قرابت این یاد و نام، با جمله ای كه آقای كیارستمی به عنوانِ استیتمنت نمایشگاه عكس درها و دیوارهاش برگزید:« در انتهای هر دیواری در هست...»نمایشگاهِ عكس« بازگشت به طبیعت» حاصلِ سعی سهند اشتر نخعی تا هشت شهریور ماه جاری در گالریِ اكنون، واقع در خیابان خاقانی(از سمت وحید) كوچه افشین(11) بن بست حریر، پلاک 9 از ساعت 17 تا 21 پذیرای مخاطبان است.