رایتل پیش­گام در تعاملات بین المللی اپراتوری

نیویورک‌تایمز در خبری رسماً توافق اپراتور سوم همراه ایران؛ رایتل را با مشهورترین اپراتور مخابراتی آمریکا AT&T اعلام کرد. هرچند اپراتورهای مختلف با شرکت‌های مخابراتی متعددی در سراسر جهان همکاری دارند اما توافق با مطرح‌ترین اپراتور دنیا بااهمیت‌تر از یک توافق ساده تجاری است. شرکت ای‌تی‌اند‌تی (AT&T) بزرگترین شرکت مخابرات تلفن ثابت و سرویس‌دهنده اینترنت پهن باند در ایالات‌متحده و پنجمین شرکت بزرگ غیرنفتی این کشور است. با اعلام خبر همکاری و توافق رایتل، این اپراتور احتمال دارد اولین اپراتور همراهی باشد که پا را از مرزهای کشورمان فراتر گذاشته و با بزرگترین شرکت مخابراتی دنیا وارد همکاری شود.

رایتل و AT&T چه توافق‌هایی کرده‌اند؟

«سید مجید صدری» مدیرعامل رایتل در گفتگو با ایسنا درباره توافق رایتل و AT&T گفت: «در قرارداد رومینگ تمهیداتی ازجمله تهاتر ترافیک رومینگ دوطرفه بر اساس قراردادهای استاندارد بین‌المللی ترافیک لحاظ شده است.»

صدری در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: با استفاده از سرویس رومینگ بین‌المللی رایتل، نیازی به خرید سیم‌کارت کشور میزبان نخواهد بود و استفاده‌کنندگان از این سرویس می‌توانند از سیم‌کارت خود برای برقراری و دریافت تماس و پیامک در کشورهای طرف قرارداد بهره ببرند.

با توجه به توافق‌های انجام‌شده توسط ای‌تی‌اندتی و رایتل انتظار می‌رود که سیم‌کارت‌های ایرانی (رایتل) در آمریکا و کشورهای تحت پوشش AT&T و سیم‌کارت‌های AT&T در ایران قابلیت برقراری تماس داشته باشند و کاربران بتوانند از خدمات اپراتورهای خود در کشورهای طرف قرارداد بدون نیاز به تعویض سیم‌کارت استفاده کنند.

اما توافق و همکاری شرکت‌های مخابراتی ایرانی با شرکت‌های بزرگ خارجی به اپراتورها محدود نمی‌شود و شرکت‌ خدمات اینترنتی «های‌وب» نیز به‌تازگی همکاری و قراردادهایی را با شرکت مشهور وودافون Vodafone امضا کرده است. این مشارکت دربر دارنده بهره‌گیری‌ از توان فنی و تخصصی وودافون به‌صورت انحصاری در بازار ایران است .

مزایای همکاری با اپراتورهای خارجی برای کاربران ایرانی

همکاری‌های دوجانبه اپراتورهای ایرانی با اپراتورهای خارجی در کنار منافع اقتصادی و تجاری، برای مصرف‌کنندگان نیز مزایای بسیاری را به همراه خواهد داشت. آنطور که مدیرعامل رایتل شرح داده است با توافق رایتل و AT&T سیم‌کارت‌های ایرانی در کشورهای خارجی تحت پوشش این اپراتور آمریکایی قابل‌استفاده خواهند بود و کاربران ایرانی بدون تعویض سیم‌کارت خود می‌توانند از خدماتی همانند تماس تلفنی، اینترنت، پیامک و سایر خدمات ارتباطی تلفن همراه بهره‌مند شوند درحالی‌که پیش‌ازاین ایرانی‌ها در سفرهای خارجی مجبور به تعویض سیم‌کارت و در برخی از کشورها حتی مجبور به تعویض تلفن همراه خود می‌شدند. علاوه بر این، با ورود شرکت‌های مشهور و برتر بین‌المللی همانند Nippon Telegraph، Verizon، Vodafone، AT&T و… پای جدیدترین فناوری‌های حوزه مخابراتی دنیا به کشورمان باز می‌شود و می‌توان انتظار داشت که این فناوری‌ها با سرعت بیشتری در اختیار مصرف‌کنندگان قرار بگیرد.

همکاری و توافق، نه جایگزینی!

به حتم ورود شرکت‌های بزرگ مخابراتی و اپراتورهای تلفن همراه به کشورمان باید جنبه همکاری و توافق‌گونه داشته باشد؛ چراکه ورود مستقیم این برندها و شرکت‌ها به کشورمان می‌تواند مسبب لطمه‌های اقتصادی بسیاری شود؛ لطمه­هایی که به دلیل عدم توانایی رقابت اپراتورهای داخلی با توجه به توان فنی فعلی آنها به وجود می­آیند؛ بنابراین، اگرچه امضای قراردادها و توافقات چندجانبه با شرکت‌های بین‌المللی مخابراتی می‌تواند علاوه بر توسعه اقتصادی در کشور امکانات بهتر و مناسب‌تری را در اختیار کاربران قرار دهد، اما با ورود مستقیم، این اپراتورها به‌مرور جایگزین نمونه‌های داخلی می‌شوند که این می­تواند اقدامی باشد که به ضرر اقتصاد ملی و حمایت از کسب‌وکارهای ایرانی بیانجامد.

بازار رقابت داغ می‌شود!

با اعلام این همکاری اپراتورهای همراه دیگر بی‌کار نخواهند نشست و در فضای رقابتی به وجود آمده به دنبال همکاری و توافق با سایر شرکت­های مخابراتی خواهند بود. درحالی‌که پیش‌ازاین، رقابت اپراتورهای همراه تنها به چند طرح محدودشده و عملاً در سرویس‌دهی و قیمت‌ها، امکانات و خدمات یکسانی عرضه می‌شد؛ ورود شرکت‌های بزرگ خارجی می‌تواند تنور رقابت واقعی را در میان اپراتورهای همراه داغ کند و کاربران نیز می‌توانند خدمات مختلف تلفن همراه و اینترنت را با شرایط گوناگون داشته باشند.

زیرساخت‌هایی برای توسعه توافق‌های مخابراتی

ورود کمپانی‌های بزرگ و صاحب‌نام مخابراتی به کشورمان بی‌شک نیاز به زیرساخت‌ها و امکاناتی ویژه دارد. طبق اعلام شرکت‌ های‌وب و طبق توافق‌نامه صورت گرفته با وودافون، این شرکت می‌تواند محصولات و خدمات وودافون را در بازار ایران عرضه کرده و به مشتریان بین‌المللی این شرکت در صورت ورود به ایران خدمات دهد. این در حالی است که رایتل رایزنی خاصی پیرو زیرساخت‌ها و فناوری‌های مرتبط با خدمات انحصاری شرکت ای‌تی‌اند‌تی نداشته است. هرچند که مشخص است لزوم توافق با این شرکت‌های بزرگ منوط به تأمین زیرساخت‌هایی است که به‌احتمال‌زیاد با عقد قراردادهای مختلف با آن‌ها تأمین می‌شود. به‌طور کل می­توان گفت با ورود برندهای مهم به ایران باید منتظر توسعه زیرساخت‌های مخابراتی نیز باشیم، مسئله‌ای که هم به سود اپراتورهای ایرانی است و هم مزایای بسیاری را برای کاربران به همراه خواهد داشت.

اپراتور مجازی

اپراتورهای مجازی موضوع مطرح‌شده جدیدی هستند که در سراسر جهان و به‌ویژه اروپا موجی را به راه انداخته­اند، اتفاقی خوب که در کشور ما نیز به‌تازگی و به‌واسطه اولین اپراتور مجازی بانام «سامان تل» شکل‌گرفته است. اپراتور مجازی موبایل (MVNO) یک اپراتور تلفن همراه است که با استفاده از امکانات و تجهیزات خود در بخش‌های core (HLR)HSS و IN، Billing و CC و اجاره بخش ACC شامل (BSC+BTS) از اپراتورهای موبایل MNO که به آنها اپراتور میزبان گفته می‌شود، انواع سرویس‌های پایه از قبیل USSD-SMS-Data-Voice به‌علاوه سرویس‌های ارزش‌افزوده VAS و همچنین سرویس‌های اینترنت اشیاء IOT و سایر سرویس‌های M2M را ارائه می‌دهد. به زبان ساده‌تر تفاوت اپراتورها با اپراتور مجازی این است که اپراتور مجازی فرکانس و BTS از خود نداشته و تجهیزات خود را از سایر اپراتورها و شرکت‌ها تأمین می‌کنند.

با ورود کمپانی‌های مطرح مخابراتی و اپراتورهای خارجی می‌توان به شرکت‌های خصوصی این فرصت را داد تا با امضای قراردادهای همکاری با این شرکت‌ها، به‌صورت مجازی به همکاری بپردازند، به این صورت که شرکت‌های مخابراتی خارجی، فناوری‌ها و تجهیزات خود را در ایران پیاده‌سازی کرده و به شرکت‌های خصوصی داخلی اجاره دهند. اپراتورهای مجازی علاوه بر بهبود خدمات، هزینه‌های اضافی را کم کرده و به این صورت رقابت را بین شرکت‌های خصوصی داخلی افزایش می‌دهند.

لزوم توافق اپراتورهای ایرانی و خارجی

همکاری اپراتورهای ایرانی با شرکت‌های صاحب‌نام و مهم، بی‌شک بستری مناسب برای ورود فناوری‌های جدید ارتباطی و مخابراتی فراهم خواهد شد. هرچند رایتل و شرکت داده‌گسترعصرنوین (های‌وب) با دو شرکت مهم مخابراتی و بین‌المللی قرارداد همکاری امضا کرده‌اند اما همچنان اپراتورهای قدرتمندی همچون همراه اول و ایرانسل به‌عنوان اپراتورهای اول و دوم همراه کشور، اقدامات جدی به جهت همکاری‌های چندجانبه با شرکت‌های مهم خارجی نداشته‌اند؛ بنابراین کماکان این خلأ وجود دارد که صاحبان سیم‌کارت‌های همراه اول و ایرانسل به‌جز برخی از کشورهای همسایه در سایر کشورها نیازمند تعویض سیم‌کارت باشند چراکه این اپراتورها هیچ همکاری با اپراتورهای خارجی وجود نداشته و طرح رومینگ خود را با معدود کشورهای همسایه آن‌هم با مشکلات و چالش‌های متعدد انجام می­دهند. ضمن اینکه کاربران اپراتورهای خارجی نیز با ورود به ایران قادر به استفاده و بهره‌مندی از امکانات اپراتورهای داخلی بدون نیاز به تعویض سیم‌کارت نیستند. فراموش نکنیم هرچند شرکت رایتل گام اول همکاری با اپراتورهای خارجی را برداشته است اما طبق آمار منتشرشده همراه اول با ضریب نفوذ 25/57 درصد، ایرانسل با ضریب نفوذ 19/39 درصد و رایتل با ضریب نفوذ 46/2 درصد در میان کاربران ایرانی محبوبیت دارند و این به آن معنا است که سهم دو درصدی این شرکت از ضریب نفوذ اپراتورهای داخلی سهم اندکی محسوب می­شود و این مهم لزوم همکاری دو اپراتور دیگر را با سایر برندهای خارجی نمایان می­کند .

چالش‌های بسیاری پیش روی ورود اپراتورهای خارجی به ایران است؛ توان پایین سیستم ارتباطات و فناوری‌های کشورمان ازیک‌طرف و محدودیت‌هایی همچون تحریم‌ها از سوی دیگر می‌تواند موانعی بزرگ بر سر راه شرکت‌های بزرگ مخابراتی برای ورود و همکاری با شرکت‌های داخلی محسوب شود. بااین‌حال می­توان امیدوار بود که پای فناوری‌های جدید مخابراتی به کشور با توجه به تغییرات پیش‌آمده باز شود و این موضوع فضای جدیدی از رقابت، پیشرفت و همچنین خدمت را به وجود آورد.

نویسنده:راضیه چنگیز نائین / ماهنامه دانش امروز