سراغ هر صنفی برویم از ما شکایت میکنند
مهدی فخیم زاده در برنامه «چشم شب روشن» گفت: من دیگر سراغ فیلم پلیسی نمیروم چون باید فیلم پروپاگاندا پلیسی بسازم. اما اگر شما بگویید خوب یک پلیس را بگویید باید پلیس بد را هم نشان دهید. پزشکان و کارخانهدارها هم همینطور هستند. این ما را محدود میکند به درون خانواده و ازدواج و عشق و عاشقی و... .
مهدی فخیم زاده در برنامه «چشم شب روشن» گفت: من دیگر سراغ فیلم پلیسی نمیروم چون باید فیلم پروپاگاندا پلیسی بسازم. اما اگر شما بگویید خوب یک پلیس را بگویید باید پلیس بد را هم نشان دهید. پزشکان و کارخانهدارها هم همینطور هستند. این ما را محدود میکند به درون خانواده و ازدواج و عشق و عاشقی و... .
به گزارش روابط عمومی برنامه تلویزیونی چشم شب روشن، برنامه «چشم شب روشن» به تهیه کنندگی امیر قمیشی و با اجرای محمد صالح علا، چهارشنبه 6 بهمن با اجرا و کارشناسی اکبر نبوی در بخش سینما میزبان مهدی فخیمزاده بازیگر و کارگردان سینما و تلویزیون بود. اکبر نبوی در ابتدای این برنامه با ابراز تسلیت خود به خاطر فاجعه پلاسکو، در سخنانی گفت: بسیاری از اقشار اجتماعی از جمله آتش نشانان، کارگران و... سهمی در سینما و تلویزیون ندارند. در حالی که یکی از وظایف سینما است که به آنها بپردازد. در قسمتهای بعدی برنامه این موضوع را در گفتوگو با مدیران و فیلمسازان مورد کنکاش و بررسی قرار خواهیم داد. وی همچنین راهیابی «فروشنده» به جمع پنج فیلم نامزد بهترین فیلم خارجی در رقابت اسکار را تبریک گفت و آرزو کرد اصغر فرهادی برای دومین بار موفق به گرفتن اسکار شود.
سینما در مدیریت جدیدش، همانی است که باید باشد
سپس فخیمزاده درباره ارزیابیاش از وضعیت سینما در آستانه جشنواره فیلم فجر، اظهار کرد: به نظرم خوب است. حال سینما بد نیست. بعد از چند سالی که حال سینما خوب نبود، دو سه سالی است که در این مدیریت جدید، همانی است که باید باشد. البته سینما هیچوقت حال آرام و بیدردسری نخواهد داشت. ذات این صنعت بحران است. کسی که تخته برمیدارد و روی موج میرود، طالب هیجان و التهاب و استرس است و گرنه میتوانست کنار ساحل بماند. وی افزود: سینما سرشار از اختلاف سلیقه و بحران و هیجان است و اگر این عناصر را از آن بگیریم دیگر سینما نیست.
سینما و تلویزیون برایم فرقی ندارد
فخیمزاده در پاسخ به اینکه چرا فیلم نمیسازد، بیان کرد: من دو سال پیش سریال ساختم و فکر نمیکنم فیلم و سریال تفاوتی داشته باشند. مگر اینکه تو پرونده سریالسازی را از فیلمسازی جدا کنی که من این کار را نکردم. حالا یک ذره حال تلویزیون خوب نیست و شاید سراغ سینما بروم. اما در مجموع فرقی برایم نمیکند. تلویزیون حسنی نسبت به سینما دارد. فیلمساز میخواهد بازخورد کارش بین مردم را ببیند اما یک سال طول میکشد. اما در تلویزیون خیلی سریع این اتفاق میافتد.
امیدوارم «وی او دی» به تولید کلان برسد
وی تأکید کرد: امیدوارم «وی او دی» کاری که آقای ایوبی به آن دل بسته بود به تولید برسد که یکی از راههای خیلی خوب در سینما خواهد بود و از بیکاری کم میکند و امیدوارم به تولید کلان برسد.
سینمای دولتی نمیتواند صنف داشته باشد
این بازیگر درباره دولتی شدن سینما، بیان کرد: در این زمینه یک اشتباهی شد و همچنان مسئولان پرهیز میکنند از این اشتباه، اما این ریلی که چیده شده هنوز هست. مشکلی در صنوف ما هست ولی این مشکل از جای دیگری نشأت گرفته، سینمای دولتی که دستاندرکاران آن همه توقع داشته باشند پول فیلم را از جایی بگیرند و با آن فیلم بسازند. این موضوع باعث میشود چنین سینمایی نتواند صنف داشته باشد. سینمای دولتی رییس دارد و صنف در آن معنایی ندارد.
اصطلاحا باید فیلمسازان را از شیر گرفت!
وی تصریح کرد: ایوبی تلاش کرده این را کمرنگ کند اما این توقع از سوی فیلمسازان از بین نرفته است. مثل این میماند که بچه ای 20 ساله باشد ولی هنوز شیر بخورد، باید آنها را از شیر گرفت!
فخیمزاده با اشاره به اینکه در دهه 60 سینماگران برای ساخت فیلم وام میگرفتند، یادآور شد: این وامها برای ساخت فیلمهای ارزشی گرفته میشد و به مرور فیلمسازان به این نتیجه رسیدند بهتر است اصلا آن را پس ندهند. در دهه 70 هم این تفکر غلبه کرد که اصلا چرا از جیبمان خرج کنیم. بنابراین دولتی شدن سینما به مرور اتفاق افتاد.
سطح بندی فیلمها در دهه 60 نفس سینما را برید
کارگردان سریال «تنهاترین سردار» با اشاره به اینکه مدیران در دهه 60 و 70 خدمت زیادی به سینما کردند،افزود: آدمهای مختلف سینما را از دیدگاه خودشان میخواستند. سطحبندی فیلمها هم نفس سینما را برید. انگار آدمها را به «الف و ب و جیم» درجهبندی کردند. الف هم کسی بود که خط و مشی خاصی را پیروی میکرد. این موضوع ارتباط سینما با مخاطبان را قطع کرد و باعث شد فیلمسازان از مدیران تغذیه کنند نه اینکه به مردم متکی باشند.
«تپش» را برای درجه بندی ساختم و «خواستگاری» را برای خودم
وی در پاسخ به این سوال نبوی که چرا بعد از دهه 60، اوضاع سینما بهتر نشد، گفت: سالنهای سینما در دهه 60 تعطیل و تولید به یک جهت دولتی سوق داده شد. آن زمان معدود فیلمهای خوبی ساخته شد اما سینما خوب نبود. من فیلمی به نام «تپش» ساختم که اعتقادی به آن نداشتم. اما میخواستم درجه بگیریم. بعد درجه بندی را ول کردم و فیلمی به نام «خواستگاری» ساختم که به آن «ج» دادند. حتی یکی از مسئولان رسما به من گفت این فیلم بدی است و من نمیخواستم به آن پروانه بدهم اما مجبور شدم. ولی آن فیلم هنوز هم پخش میشود.
فخیمزاده با اشاره به اینکه ممنوعالکار شدن چند نفر معدود در دهه 60 باعث میشد احساس ناامنی داشته باشیم، با اشاره به دهه 50 گفت: ما سال 56 فقط 11 فیلم داخلی داشتیم و آن زمان سینماها را فیلمهای فرنگی در بر گرفته بود.
من هم فیلم انقلابی ساختم اما برای آن از هیچ جا پولی نگرفتم
این فیلمساز بعد از پخش دقایقی از فیلم «تشریفات» درباره آن توضیح داد: من این فیلم انقلابی را سال 63 ساختم و برای ساخت آن از هیچ جا پولی نگرفتم. دومین فیلم پرفروش سال شد و بسیار مورد استقبال قرار گرفت. بنده و خیلیهای دیگر آدمهای قبل از انقلاب بودیم اما به انقلاب اعتقاد داشتیم و این فیلم را ساختیم. فیلم ارزشی بد نیست اما سعی نکنیم فیلم آن را از دولت بگیریم.
وی با اشاره به اینکه در سال 51، سینمای ایران 90 تولید داشت، اظهار کرد: دولت آن زمان دفتر کمپانیهای فیلم را بست و به بخش خصوصی سپرد و به مرور سینمای ایران خفه شد و تمام گروههای سینمایی به آثار خارجی اختصاص پیدا کرد. سینمای ایران از آن زمان از کمبود مخاطب نمرد، بلکه دیگر هیچ سینمایی حاضر نبود فیلم ایرانی اکران کند. چرا که میتوانست سه شب به سه شب فیلمهای جدید خارجی نمایش بدهد.
فخیمزاده ادامه داد: انقلاب که شد سینما، بیشترین نیرویی که از دست داد هنرپیشههایش بود چرا که آن هنرپیشهها به درد فیلمهای با مضامین کافه و رقص و ... میخوردند. اما یک دسته هنرپیشه حاضر و آماده بودند و آن اهالی تئاتر بودند. سینمای ما پورنوگرافی و خشونت را از دست داد و به قصه متکی شد. قصه هم به هر حال کاراکتر و شخصیت داشت و هنرپیشههای تئاتر در آن سینما قرار گرفتند.
کارگردان «ولایت عشق» افزود: این سینما اگر گلخانهای نشده بود، میتوانست رشد پیدا کند و ادامه خود را در گرو قصهگویی و بازیگری و شخصیتپردازی بداند. آن وقت میتوانستیم برای جلب مخاطب به کیفیت متکی شویم نه اینکه بگوییم من فیلم ارزشی ساختهام میزان مخاطب آن هم مهم نیست، پولش را به من بدهید.
وی درباره فیلم «همسر» که آن را برای مخاطب عام ساخته و با تولیدات دیگرش مثل «مسافران مهتاب» فاصله دارد، بیان کرد: این دو فیلم هشت سال با یکدیگر فاصله دارند. من برای ساخت فیلم «تاواریش» به ارمنستان رفتم و هفت ماه سختی و دردسر کشیدم تا ساخت آن را تکمیل کردم.
وقتی کارگردانی فیلم بد میسازد چرا ایوبی باید در مجلس پاسخگو باشد؟
فخیمزاده با بیان اینکه صنعت دیجیتال همه چیز را دگرگون کرده است، گفت: اکنون وقتی یک فیلم بد ساخته میشود، آقای ایوبی را به مجلس میکشانند. بنابراین وزارت ارشاد مجبور است پروانه ساخت را محکمتر بگیرد. من میگویم من فیلمساز باید پاسخگو باشم، چرا ایوبی باید جواب بدهد؟
افراد به خانه سینما میروند، چون نیازمند هستند
بازیگر سریال «دندون طلا» ادامه داد: خانه سینما از طرف افرادی که منافع مشترک دارند ایجاد نشده بلکه از بالا شکل گرفته است. بودجه آن هم هنوز از ارشاد میآید. اما پول مجمع تولیدکنندگان را خود اعضایش میدهند. همانطور که یک صنف باید اینگونه باشد و حافظ آن هم خود اعضایش باشند. ولی اکنون افراد به خانه سینما میروند چون نیازمند هستند.
وی افزود: با یکی از بچههایی که حالا خیلی مطرح است، اخیرا در یک کاری بودیم و گفت من عضو خانه سینما نیستم. عضو هیچ صنفی نیستم. چون عضو بودن یا نبودن هیچ فرقی نمی کند. نه چیزی از تو می خواهند و نه تو میتوانی از آن چیزی بخواهی! اینکه صنف نیست!
روشهای مسالمتآمیز ایوبی چیزی از او کم نمیکند بلکه بزرگش میکند
فخیمزاده اظهار کرد: بعد از چند سال که در سروکله هم زدهایم، برای جنگ اعلام آتش بس شده است. اگر ما منافع مشترکی داریم چرا یکی نیستیم؟ همه اینها از دخالت دولت میآید. به نظر من چند مسئول سینمایی بعد از انقلاب هستند که میشود از آنها نام برد. یکی از آنها ایوبی است. او دارد با روشهای مسالمتآمیز نه جنگ و دعوا کار را جلوتر میبرد. این روش چیزی از او کم نمیکند بلکه او را بزرگتر میکند.
«خانه پدری» و «رستاخیز» پروانه داشتند اما مشکل آنها از جای دیگری بود
وی تأکید کرد: امیدوارم بتواند این مسیر را ادامه دهد و زور او برسد. مثلا برای فیلمهای «خانه پدری» و «رستاخیز» که پروانه نمایش داده شده، مشکل از جای دیگری است. آیا صلاح است به خاطر یک فیلم، کل سینما را بزنند؟ کار بدی بود که فیلم رضا درمیشیان را شب اختتامیه جشنواره از بخش مسابقه بیرون کشیدند. بعضی جاها باید سعی کنیم از بغل قضیه عبور کنیم در حالی که راضی نیستیم.
اگر شیوه عدالتخواهانه ایوبی ادامه پیدا کند سینما رشد می کند
بازیگر «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران» ادامه داد: به شخصه فکر میکنم اگر این وضعیت ادامه پیدا کند این شیوه عدالت خواهانه ادامه پیدا کند سینمای ما قدم به قدم به سمت ذات سینما یعنی رودر رویی با مخاطب و جستجو کردن کیفیت از دل مخاطب پیش برود. برای اینکه فیلم بفروشد مجبور به ساخت آثار بنجل نشویم. برای فیلم ارزشی هم سوبسید نگیریم.
سراغ هر صنفی برویم از ما شکایت میکنند
فخیمزاده در پاسخ به این سوال نبوی که چرا اقشار در سینما نیستند و موقعیتهای دراماتیک را در دل موقعیتهای انسانی در مشاغل و اصناف اجتماعی نمیبریم و صرفا قصههایی مدام در سینما تکرار میشوند، گفت: سوال این است که چه کسانی هستند!؟ ما به سمت هر گروهی برویم از ما شکایت میکنند. مثلا اگر بخواهیم به تعطیلی کارخانهدارها بپردازیم، میگویند چرا مارا سرمایهدار زالو صفت معرفی میکنید؟ وقتی ما بخواهیم سراغ هر گروه اجتماعی برویم، مجبوریم به آنتاگونیست آن هم فکر کنیم و اینجا دچار مشکل می شویم. مسئولان بازبینی ما هم دچار ممیزی وحشت هستند.
در شورای پروانه ساخت منتظر قصههایی درباره اقشار هستیم
نبوی نیز در ادامه گفت: من به عنوان یک عضو شورای پروانه ساخت با صدای بلند میگویم هر قصهای که درباره اقشار و گروهها باشد که مصالح و امنیت ملی را رعایت کند، ما در شورا تشنه وار منتظر چنین قصههایی هستیم.
فخیم زاده در این باره بیان کرد: بعدش با شکایت مردم چه میکنید؟ من در سریال «ساختمان 85»، 5 نفر مختلف از پزشکان قانونی را نشان دادم. آخرین نفر پزشک جوانی بود که اولین بار جسد دیده بود و حالش بهم خورده بود. پزشکی قانونی نامه نوشت و از ما شکایت کرد که شما آبروی ما را بردهاید.
باید به تره بار و بهشت زهرا هم فیلمنامه ارائه کنیم
نبوی نیز گفت: ما در پروانه ساخت نسبت به این موضوع نگرانیم. ما از آقای ایل بیگی و آقای ایوبی خواستهایم و همین جا از آقای وزیر هم میخواهیم. هر کدام از اعضای خانواده سینما بخواهد فیلم بسازد، هر جا بخواهد مجوز بگیرد و دوربین مستقر شود، از او فیلمنامه میخواهند! این شگفت انگیز است! از میادین تره بار گرفته تا سازمان بهشت زهرا و این موضوع باید حل شود.
فخیم زاده تصریح کرد: آقای بیضایی یک فیلم ساخته بود که یک شخصیت تهیه کننده در آن بود. همه میگفتند او به کل سینما و تهیه کنندهها بدو بیراه گفته، جلوی او را بگیریم! من هم گفتم ما خودمان همیشه از این موضوع ناراضی هستیم، خودمان این کار را نکنیم! ما هم مثل بقیه هستیم و این حس در خود ما هم هست. هر صنفی میگوید اگر سراغ من میآیید از من در حد پروپاگاندا تعریف کنید!
دیگر سراغ فیلم پلیسی نمیروم
وی ادامه داد: من دیگر سراغ فیلم پلیسی نمیروم چون باید فیلم پروپاگاندا پلیسی بسازم. اما اگر شما بگویید خوب یک پلیس را بگویید باید پلیس بد را هم نشان دهید. پزشکان و کارخانهدارها هم همینطور هستند. این ما را محدود میکند به درون خانواده و ازدواج و عشق و عاشقی و... .
اسامی اعضای پروانه ساخت مخفی بود
این بازیگر و کارگردان در پاسخ به اینکه تا کی قرار است این وضعیت ادامه پیدا کند، اظهار کرد: فرهنگ باید قدم به قدم تغییر کند. یک شبه نمیشود. همین که شما به عنوان یکی از اعضای شورای پروانه ساخت میآیید و این سوالها را از من که سالها است فیلم می سازم میپرسید، برایم تازگی دارد. اصلا اینکه اکبر نبوی جزو اعضای شورای پروانه ساخت است برایم تازگی دارد. ما اصلا نمیدانستیم. اسم اعضای پروانه ساخت مخفی و پنهان بود و کسی نمیگذاشت اسم آنها فاش شود.
«چشم شب روشن» به تهیه کنندگی امیر قمیشی، با اجرای محمد صالح علاء شنبه تا چهارشنبه هر شب ساعت 23 از شبکه چهار سیما روی آنتن میرود.