مقررات ملی ساختمان به محض تصویب و ابلاغ لازم الاجراست

به گزارش خبرنگار ایمنا، از سوی دیگر سهم بخش ساختمان در مصرف انرژی کشورها قابل توجه است و به همین دلیل طی چند دهه اخیر، در اکثر کشورهای صنعتی، اقدامات اساسی در زمینه اصلاح الگوی مصرف، با استفاده از ابزارهای مختلف از جمله تدوین مقررات و ضوابط، صورت گرفته است.

در کشور ما نیز، بخش ساختمان حدود ۴۰ درصد از کل مصرف انرژی را به خود اختصاص می‌دهد. متاسفانه با این وجود، اقدامات انجام شده در سال‌های اخیر اثربخشی مورد انتظار را در کاهش مصرف انرژی بخش ساختمان نداشته است و رشد مصرف، همچنان روند افزایشی نگران کننده‌ای دارد.

بدیهی است که تداوم این وضعیت، تبعات اقتصادی و زیست محیطی جبران ناپذیری برای کشور به دنبال خواهد داشت. تجربه‌ کشورهای صنعتی به روشنی لازمه تدوین ضوابط و مقررات منطبق با شرایط موجود در هر کشور را آشکار می‌سازد.

در همین راستا، در سال ۱۳۷۰ اولین ویرایش مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، تحت عنوان صرفه‌جویی در مصرف انرژی تدوین گردید که بخش اعظم آن ضوابط طراحی عایق‌کاری حرارتی پوستة خارجی ساختمان بود.

اما متاسفانه به دلیل عدم وجود آمادگی لازم در جامعه مهندسی ساختمان، ضوابط تعیین شده در این ویرایش، در اکثر پروژه‌های ساختمانی، اعم از دولتی و خصوصی، نادیده گرفته شد.

با توجه به این موضوع، در سال ۱۳۷۸، جلد اول راهنمای این مبحث تهیه شد و در آن اصول کلی عایق‌کاری حرارتی ساختمان مطرح شد و در ادامه در سال ۱۳۸۱، ویرایش دوم مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان تهیه و ابلاغ گردید.

در این ویرایش، علاوه بر پوستة خارجی، تاسیسات مکانیکی و روشنایی ساختمان نیز، هریک در فصلی جداگانه مطرح شدند و توصیه‌هایی نیز برای طراحی ساختمان ارائه گردید. از طرف دیگر، در گروه‌بندی ساختمان‌ها، علاوه بر کاربری، عوامل دیگری نظیر نیاز انرژی سالانه نیز مدنظر قرار گرفت.

همچنین برای یکسان‌سازی داده‌های فنی در خصوص مصالح و فرآورده‌های ساختمانی مورد استفاده در پوستة خارجی ساختمان، ضرایب هدایت حرارت و مقاومت‌های حرارتی مورد نیاز در طراحی و محاسبات نیز ارائه شد.

در ویرایش مبحث نوزدهم، مسائل متعددی همچون ساده سازی متن مبحث تا حد امکان، گسترش حوزه شمول و ساده‌سازی راه‌حل‌های تجویزی، ارائه راهنمایی‌های لازم جهت تسهیل و یکسان سازی روش محاسبات طراحی عایق‌کاری حرارتی پوسته ساختمان مطابق با ضوابط مبحث ۱۹، افزودن پیوست جامعی در رابطه با سایه‌بان‌های مناسب برای شهرهای مختلف کشور، تکمیل و ساده‌سازی فصل مربوط به تاسیسات مکانیکی و تاکید بر مواردی نظیر کاربرد سیستم‌های کنترل و برنامه ریزی، افزودن اطلاعات فنی و مقادیر عددی مورد نیاز برای محاسبه انواع پل حرارتی در پوسته ساختمان، تکمیل و ساده‌سازی فصل مربوط به سیستم روشنایی و تاسیسات الکتریکی، تکمیل داده‌های حرارتی مربوط به مصالح و فرآورده‌های مورد استفاده در ساخت و ساز فعلی کشور و همچنین فرآورده‌های نوینی نظیر شیشه‌های دوجداره با پوشش‌های خاص، پنجره‌های یو پی وی سی و آلومینیوم گرماشکن و ... که جهت بهبود عملکرد حرارتی پوستة خارجی ساختمان قابل استفاده هستند، مورد توجه قرار گرفته است.

مقررات ملی ساختمان با اقتصاد مقاومتی ارتباط مستقیم دارد

معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان در گفتگو با خبرنگار " ایمنا " گفت: مقررات ملی ساختمان مباحث مختلفی دارد که هر کدام به صورت جداگانه توسط وزارت راه و شهرسازی چاپ شده و جنبه قانونی دارد و رعایت مقررات ملی ساختمان در ساخت و ساز و صدور پروانه الزامی است.

سید جمال الدین صمصام شریعت افزود: یکی از موارد آن مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان است که صرفه جویی در مصرف انرژی را تاکید می کند و با اقتصاد مقاومتی هم ارتباط مستقیم دارد.

وی با بیان اینکه یکی از مباحث مهم مقررات ملی ساختمان که مرتبط با اقتصاد مقاومتی است، صرفه جویی در مصرف انرژی ساختمان هاست، اظهارکرد: عایق ساختمان ها باید به نحوی باشد که بتوان آنها را از نظر میزان صرفه جویی در مصرف انرژی رتبه بندی کرد و حتی برچسب سبز بگیرد تا همه بدانند کدام ساختمان با حداقل مصرف انرژی بالاترین کاربری را دارد، البته این اقدام را از سال گذشته برای ساختمان های بزرگ شروع و در صورتجلسات شورای ویژه شهرسازی، ساختمان های بزرگ و ویژه را موظف به رعایت مقررات ملی ساختمان از جمله مبحث ۱۹ کردیم.

معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان اضافه کرد: تشویق درانجام اقداماتی از جمله استفاده از انرژی پاک (استفاده از انرژی خورشیدی برای گرمایش ساختمان و گرم کردن آب ساختمان)، استفاده از عایق های مختلف، دیوراهای دوجداره ای که بین آنها از عایق پوشیده شده باشد، شیشه های دو جداره ای که هم عایق حرارت و برودت و هم عایق صوتی باشد و آلودگی های صوتی را به درون ساختمان منتقل نکند، استفاده عایق بام ساختمان که بسیار اهمیت دارد و قبل از شیب بندی پشت بام باید نسبت به اجرای آن اقدامات لازم صورت گیرد، علاوه بر صرفه جویی در مصرف انرژی باعث می شود ساختمان برای مصرف کننده هم مقرون به صرفه بوده و در آینده در حداقل ممکن نسبت به پرداخت هزینه های اضافی بابت آب، برق و گاز اقدام کند.

وی تصریح کرد: از دیگر مباحث مقررات ملی ساختمان، مبحث ایمنی ساختمان است، در حین ساخت و ساز باید رعایت مقررات ملی ساختمان به نحوی باشد که نه تنها خطری برای سازندگان و ساختمان پیمانکار نباشد، بلکه برای عابران و خودروهایی که از کنار ساختمان عبور می کنند نیز خطری وجود نداشته باشد.

صمصام شریعت با تاکید بر رعایت موارد ایمنی آسانسور و پله برقی در ساختمان ها گفت: باید استانداردهای لازم مطابق با آنچه در مقررات ایمنی آسانسورها ذکر شده، رعایت شود، ضمن اینکه پیش بینی پله های فرار، پیش بینی موارد مربوط به اعلام و اطفای حریق به خصوص برای ساختمان های عمومی جزء ضروریات به شمار می رود.

وی در پاسخ به این سؤال خبرنگار ما مبنی بر اینکه مقررات ملی ساختمان چه ارتباطی می تواند با معماری اسلامی یا معماری بومی و سنتی داشته باشد؟، اظهارکرد: مقررات ملی ساختمان بیشتر به نکات فنی توجه دارد ولی در خصوص نماسازی مواردی ذکر شده از جمله اینکه جنس نمای ساختمان ها باید به گونه ای باشد که هم مقاوم باشد و هم آلودگی ها را به خود جذب نکند و هم به نحوی باشد تا چنانچه حریقی اتفاق افتاد، مصالح مصرفی در نما از جنسی نباشد که به حریق دامن بزند بلکه در مقابل حریق مقاوم باشد تا در هنگام حادثه به عنوان مثال خطر پرتاب سنگ به سمت عابران پیاده وجود نداشته باشد.

معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان در خصوص اینکه آیا مقررات ملی ساختمان در اصفهان رعایت شده است هم گفت: وقتی مقررات ملی ساختمان تصویب و ابلاغ شد، از همان تاریخ لازم الاجرا بوده و کم و بیش هم موارد آن به خصوص در بخش سازه ای و اینکه ساختمان ها در برابر زلزله مقاوم سازی شود و یا در ایمنی ساختمان ها در برابر حریق موفق عمل کرده ایم اما برخی از موارد مقررات ملی ساختمان کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

امید است در آینده‌ای نه چندان دور، برای نیل هرچه بیشتر به استانداردهای مطرح جهانی در زمینه مصرف انرژی، گام های لازم برداشته شود که به نظر می‌رسد اهم اقدامات در این زمینه اشاعه فرهنگ پایداری، ساختمان‌های سبز، ‌سیستم‌های هوشمند، کاربرد انرژی‌های تجدیدپذیر، سیستم‌های نوین تهویه و تعمیم برچسب انرژی به تمامی فرآورده‌ها و تجهیزاتی است که در راستای بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند.