افزایش کارگران کوچک در خیابان‌های نصف جهان
تعداد کودکان کار در استان اصفهان سال ۹۵، ۳۴۹ مورد اعلام شده که نسبت به سال قبل با تعداد ۱۵۷ نفر، افزایش ۱۲۰ درصدی را نشان می‌دهد.
به گزارش گروه جامعه خبرگزاری ایمنا، وقتی بعد از یک روز پرکار از گرمای هوا به اتوبوس پناه می‌بری و برای رسیدن به هوای خنک خانه لحظه‌شماری می‌کنی؛ دیدن پسربچه ۵، ۶ ساله‌ای که جعبه آدامس‌هایش را میان مسافران اتوبوس می‌چرخاند، می‌تواند آزاردهنده باشد، دیدن صورت آفتاب‌سوخته و عرق‌های پیشانی‌اش باید دل هر فردی را ریش کند و دیدن خواب عمیقش روی دو صندلی اتوبوس باید همه را به فکر وادارد، اما این‌ها بایدهایی است که اتفاق نمی‌افتند، اتفاق نمی‌افتند چون هرروز آن‌ها را دیده‌ایم، چون عادت کرده‌ایم بچه‌های خانواده ما با اسباب‌بازی‌هایشان گرم بازی باشند و این کودکان گرم اصرار و التماس برای فروش یک آدامس بیشتر در سرما و گرما. شاید عجیب باشد اما این‌ها همان کودکان کارند که این‌همه در تلویزیون، رادیو و اخبار از آن‌ها می‌شنویم، همه برای بهبود وضع آن‌ها داد سخن می‌دهند اما از آن‌همه تنها کسانی که سهم نمی‌برند همین فروشنده‌های کوچک هستند.
۱۲ ژوئن هر سال در تقویم سازمان ملل با نام روز جهانی منع کار کودک نام‌گذاری شده و شعار سال ۲۰۱۷ این روز «محافظت از کودکان کار در مقابل فقر و جنگ» اعلام شده است.
بر اساس آمار سازمان جهانی کار، سالانه ۲۵۰ میلیون کودک ۵ تا ۱۴ ساله در جهان از کودکی محروم می‌شوند، طبق این آمار ۱۲۰ میلیون نفر از آن‌ها وارد بازار کار شده و مشغول به کار تمام وقت هستند، ۶۱ درصد این کودکان در آسیا، ۳۲ درصد در آفریقا و۷ درصد در آمریکای لاتین زندگی می‌کنند.
تعداد دقیق کودکان کار در اصفهان در دست نیست
مرضیه فرشاد، معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان در گفتگو با خبرنگار ایمنا ، بابیان اینکه تعداد دقیق کودکان کار در دست نیست، می‌گوید: این کودکان یا از طریق شهرداری از خیابان جمع‌آوری و به بهزیستی منتقل می‌شوند و یا خود و خانواده هایشان به مراکز بهزیستی مراجعه می‌کنند، ازآنجایی‌که جمع‌آوری این کودکان در حیطه وظایف بهزیستی نیست، ممکن است وجود داشته باشند کودکانی که ما از وجود آن‌ها بی‌اطلاع باشیم.
او اضافه می‌کند: خدماتی که بهزیستی به این کودکان ارائه کرده در سال ۹۵ نسبت به سال ۹۴ افزایش داشته است.
افزایش ۱۲۰درصدی کودکان کار در نصف جهان
فرشاد بابیان اینکه رویکرد بهزیستی بر خدمت‌رسانی به این کودکان رویکردخانواده محور است، می‌گوید: خدمات متمرکز بر کودک کار، نتیجه‌ای چندانی ندارد چراکه در این صورت کودک به حلقه کار و خیابان بازمی‌گردد.
معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان خدمت‌رسانی به این کودکان را کاری سخت و سنگین می‌داند و می‌گوید:رویکرد ما حمایت خانواده محور و همه‌جانبه از این کودکان است.
فرشاد تعداد کودکان کار در استان اصفهان سال ۹۵، را ۳۴۹ مورد اعلام می‌کند که نسبت به سال قبل با تعداد ۱۵۷ نفر، افزایش ۱۲۰ درصدی را نشان می‌دهد.
او ادامه می‌دهد: از این تعداد کودکان کار، ۳۰۵ نفر پسر و ۴۴ نفر دختر بوده‌اند، که این تعداد در سال گذشته ۱۲۸ نفر پسر و ۲۸ دختر بوده است.
فرشاد در خصوص تابعیت این کودکان می‌گوید: ۱۳۶ نفر از این کودکان ایرانی و ۲۱۳ نفر از اتباع بیگانه بوده‌اند.
او با اظهار نگرانی از افزایش آمار کودکان کار، ترحم مردم به این کودکان و کمک آن‌ها به کودکان در حال دست‌فروشی را یکی از عوامل افزایش تعداد کودکان کار اعلام می‌کند.
معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان، افزایش آمار ۱۲۰ درصدی کودکان خیابانی را بیانگر افزایش خدمات دریافتی این کودکان از اداره کل بهزیستی استان اصفهان می‌داند و تأکید می‌کند: این افزایش، به معنای افزایش عدد خام کودکان خیابانی نیست.
فرشاد اضافه می‌کند: یکی از علل اصلی این افزایش آمار، شروع فعالیت رسمی موسسه سرمد به‌عنوان خیریه فعال در حوزه کودکان کار و خیابان در کنار بخش دولتی بوده که انتظار می‌رود خدمات ارائه‌شده به این کودکان افزایش یابد.
وی در خصوص روند خدمات‌رسانی به این کودکان می‌گوید: کودکانی که وارد مرکز نگهداری کودکان خیابانی می‌شوند، هم‌زمان با اقامت ۲۰ روزه در این مراکز، وضعیت آن‌ها مانند اوضاع خانوادگی، مالی، بهداشتی آن‌ها بررسی‌شده و در صورت امکان با ارجاع کودک به خانواده، خدمات آموزشی، مددکاری، روان‌شناسی، امکانات بهداشتی و در صورت لزوم حمایت‌های مالی به خانواده ارائه می‌شود.
همچنین درصورتی‌که کودک سرپرست مؤثر نداشته باشد به مراجع خاص برای نگهداری معرفی می‌شود.
مشارکت مردم در حل معضل کودکان کار
در ایران ماده ۷۹ قانون کار، اشتغال به کار کودکان زیر ۱۵ سال را ممنوع دانسته است البته کارگران شاغل در کارگاه‌های خانوادگی که کارفرمای آن‌ها، همسر یا بستگان و خویشاوندان نسبی درجه یک باشند، مشمول قانون کار نیستند در نتیجه حداقل سن کار در مورد چنین کارگرانی رعایت نمیشود؛ بر اساس قانون کار اگر یک کارفرما کودک زیر ۱۵سال را به کار بگیرد، متخلف خواهد بود و برای نخستین بار مجازات نقدی، بار دوم مجازات نقدی و حبس و بار سوم علاوه بر این موارد، کارخانه یا کارگاه پلمپ و پروانه کار فرد متخلف ابطال خواهد شد.
از سوی دیگر ماده ۸۴ قانون کار پیش‌بینی کرده است که در مشاغل و کارهایی که ماهیت آن برای سلامتی یا اخلاق کارآموزان و نوجوانان زیانآور است، حداقل سن کار ۱۸ سال تمام خواهد بود که تشخیص این امر با وزارت کار و امور اجتماعی است.
افزایش فعالیت تشکل‌های مردم‌نهاد و خیریه‌هایی که درزمینهٔ حمایت از کودکان کار و کودکان بد سرپرست یکی از اتفاقاتی است که باعث امیدواری به حل این مشکل می‌شود.
برنامه‌هایی از قبیل طرح افطاری کودکان بد سرپرست و پویش «من حامی کودکان کار هستم» ضمن جلب همراهی و مشارکت مردم در شناخت و حل معضلات جامعه، باعث حل مشکلات این کودکان می‌شود.