کارتن خوابی را ریشه کن کنیم نه درمان!
زمستان سال پیش بود که پدیده گورخوابی و کارتن‌خوابی در کشور از طریق رسانه‌ها انعکاس داده و با گسترش عکس‌های گورخوابی در حومه تهران تصویر سیاه این معضل و آسیب بزرگ اجتماعی به جامعه نشان داده شد که سبب بروز ناهنجاری‌های اجتماعی شده‌اند. به گفته رییس سازمان بهزیستی کشور هشت هزار کارتن خواب در کشور وجود دارند و این آمار به گفته معاون پیشگیری اداره کل بهزیستی استان اصفهان، حدود 500 نفر برآورد می شود که 200 تن از آنان در مناطقی همچون جوی آباد در غرب و حصه و ارزنان در شرق شهر اصفهان زندگی می کنند.
اصفهان امروز-مینا عباسپور: زمستان سال پیش بود که پدیده گورخوابی و کارتن‌خوابی در کشور از طریق رسانه‌ها انعکاس داده و با گسترش عکس‌های گورخوابی در حومه تهران تصویر سیاه این معضل و آسیب بزرگ اجتماعی به جامعه نشان داده شد که سبب بروز ناهنجاری‌های اجتماعی شده‌اند. به گفته رییس سازمان بهزیستی کشور هشت هزار کارتن خواب در کشور وجود دارند و این آمار به گفته معاون پیشگیری اداره کل بهزیستی استان اصفهان، حدود 500 نفر برآورد می شود که 200 تن از آنان در مناطقی همچون جوی آباد در غرب و حصه و ارزنان در شرق شهر اصفهان زندگی می کنند.
بروز مسئله کارتن خوابی و شیشه ای شدن نگاه جامعه به وضعیت ایشان، لزوم رسیدگی مسئولین ذی‌ربط به این معضل اجتماعی را بیش‌ازپیش برانگیخت اما همزمان با آن چه سال گذشته در خصوص وضعیت کارتن‌خواب ها و گورخواب ها مطرح شد، در اصفهان تشکلی مردمی شکل گرفت که تصمیم داشت تا زمان رسیدگی اساسی از سوی مسئولین ذی‌ربط بیکار ننشسته و به‌صورت خودجوش به همدردی و همراهی با این قشر بپردازد. اگرچه گروه پایان کارتن‌خوابی حدود سه سال است که در اصفهان فعالیت دارد اما در سال گذشته فعالیت این گروه فصل جدیدی را آغاز کرد و دامنه فعالیت‌های مؤثر خود برای حمایت از کارتن‌خواب‌ها را گسترش داد. پیش از آن هفته‌ای یک یا دو بار برای اطعام، لباس، پتو و درمان کارتن‌خواب‌ها فعالیت خیرخواهانه انجام می‌شد؛ اما سال گذشته هر شب توزیع غذا و میوه و بعضی روزها حتی صبحانه نیز به روند این فعالیت‌ها افزوده شد.
ضرورت ایجاد سرپناه در سرمای زمستان
مؤسس تنها گرمخانه مردمی کارتن‌خواب‌ها کشور، در این باره گفت: با توجه به سرمای هوا و فوت شدن چند نفر کارتن‌خواب در طی یک هفته، ضرورت ایجاد سرپناه و یا گرمخانه به وجود آمد؛ بنابراین طی جلساتی که با مقامات محترم شهری و استانی ازجمله مدیرکل اجتماعی استاندار، دبیر ستاد مواد مخدر و فرماندار اصفهان، معاون دادستان، پلیس مواد مخدر، شهرداران مناطق و مسئولین بهزیستی و غیره داشتیم اولین گرمخانه کاملاً مردمی ایران در اصفهان توسط انجمن خیریه پایان کارتن‌خوابی اصفهان افتتاح شد.
ثبت انجمن پایان کارتن‌خوابی امید
محسن انصاری ادامه داد: خوشبختانه پس از طی مراحل ثبت نهایی این انجمن تحت عنوان انجمن خیریه پایان کارتن‌خوابی امید در استانداری اصفهان به‌صورت رسمی ثبت‌شده و گواهی معرفی‌نامه همکاری ارگان‌های ذی‌صلاح توسط استانداری نیز صادر شد. این در حالی است که تعدادی از بزرگان و خیرین سرشناس اصفهان عضو هیئت مؤسس آن بوده و در اداره امور انجمن را یاری می‌کنند. وی درباره فعالیت‌های انجام‌شده برای کارتن‌خواب‌ها می‌گوید: کارتن‌خواب‌های شناسایی‌شده توسط گروه و یا شهرداری و نیروی انتظامی به گرمخانه آمده و پس از سوزاندن کلیه البسه ایشان، استحمام، اصلاح، پوشش گرم و اطعام می‌شوند. همچنین هرروز حداقل دو ساعت پزشک و روانپزشک کلیه افراد را معاینه می‌کند. در ادامه ما کامل‌ترین نوع درمان اعتیاد و جسمی را در گرمخانه مردمی انجام می‌دهیم. صبحانه، پیش نهار و نهار و عصرانه و شام به همراه میوه و شیرینی و چای و سیگار و غیره کاملاً رایگان بوده و حتی درب‌های گرمخانه برای تردد افراد باز است.
به دنبال تأسیس گرمخانه بانوان
مؤسس گروه پایان کارتن‌خوابی امید تصریح کرد: در حال حاضر بیش از 50 نفر مددجو تحت پوشش‌داریم و اقدام مؤثر و فوری مسئولین در ایجاد مرکزی با ظرفیت بالاتر کاملاً احساس می‌شود. تعداد افراد همدل و همیار عضو در گروه پایان کارتن‌خوابی نیز حدود ۳ هزار نفر است که در شبکه اجتماعی تلگرام باهم در ارتباط هستند. وی درباره فعالیت‌های انجام‌شده برای بانوان اظهار داشت: برای گرمخانه زنان اصفهان که نیاز ضروری شهر اصفهان است نامه‌ای به امضا چند هزار نفر از مردم اصفهان به استاندار اصفهان تحویل داده شد که انشا اله به‌زودی با مساعدت و همکاری بیشتر ارگان‌ها مخصوصاً اداره بهزیستی به سرانجام خواهد رسید. مقررشده است تا با هماهنگی و همکاری ارگان‌ها، اولین گرمخانه زنان را راه‌اندازی کنیم بنابراین در این باره کمک و همیاری مسئولین را طلب می‌کنیم. شهردار اصفهان نیز قول اختصاص زمین جهت گرمخانه و مرکز پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی را داده‌اند ولی هنوز انجام‌نشده است. باید اشاره‌کنم تاکنون بیش از ۵۰ نفر از کارتن‌خواب‌های مرد اصفهان با همکاری معاون دادستان به کمپ فرستاده شدند. مددجویان (که به اعتراف خودشان در امر بزهکاری و دزدی و زورگیری و غیره فعالیت داشتند) نیز در گرمخانه مردمی اصفهان ۲۴ ساعته حضور و اسکان دارند. خوشبختانه با عملکرد بی‌نظیر خیریه پایان کارتن‌خوابی در شهر اصفهان به‌ندرت کارتن‌خواب متجاهر مرد دیده می‌شود و توانسته‌ایم همگی را تحت پوشش قرار دهیم، منتها در محله‌های جوی‌آباد، خمینی‌شهر و مهرنجان هنوز کارتن‌خواب مرد و زن وجود دارند که به علت بعد مسافت و ظرفیت محدود گرمخانه نتوانسته‌ایم همه را اسکان دهیم. بااین‌وجود اطعام کارتن‌خواب‌های این مناطق هنوز در دستور کارگروه قرار دارد.
درمان اعتیاد کارتن‌خواب‌های گرمخانه
وی در خصوص وضعیت اعتیاد افراد کارتن‌خواب و درمان ایشان بیان کرد: در حال حاضر مددجویان ما در گرمخانه حدود ۷۰ درصد تست اعتیاد منفی دارند و تعدادی حتی داروی متادون و سیگار را هم ترک کرده‌اند. به لطف خدا و دعای خیر مردم بزرگوار اصفهان باگذشت 9 ماه از افتتاح گرمخانه مردمی و خیریه پایان کارتن‌خوابی امید اصطلاحاً حتی یک قطره خون از بینی کسی نریخته و مشکلی برای افراد تحت حمایت ایجاد نشده است. به‌طوری‌که بعد از افتتاح گرمخانه، تلفات جانی و فوت کارتن‌خواب مرد در شهر اصفهان نداشتیم؛ اما متأسفانه زنان وضعیت وخیمی در شهردارند.
نیاز به اشتغال مددجوها توسط مسئولین ذی‌ربط
انصاری درباره نیاز این مددجویان بیان داشت: جهت به‌کارگیری و اشتغال مددجوها در حال رایزنی هستیم و در این رهگذار دست یاری و کمک تمامی خیرین و مسئولین امر را به گرمی می‌فشاریم. در تمام طول این مدت فعالیت هم گاهی تا هفت‌صد پرس غذا روزانه در بین مستمندان مناطق محروم اصفهان توزیع غذا داشته‌ایم و نیز چند هزار دست لباس در اختیار نیازمندان واقعی قراردادیم و این امر مایه افتخار ماست که بتوانیم بیش‌ازپیش در این مسیر تأثیرگذار باشیم.
بررسی معضل کارتن‌خوابی، بایدها و نبایدها
اما با بررسی وضعیت موجود بدیهی است که تنها یک انجمن با رسیدگی به وضعیت کارتن‌خواب‌ها نمی‌تواند این معضل را برای همیشه از بین ببرد و ضرورت حمایت همه‌جانبه از سوی دیگر بخش‌های جامعه نیز احساس می‌شود. در این رابطه رئیس انجمن آسیب‌های اجتماعی کشور در خصوص ایجاد انجمن پایان کارتن خوابی که اخیراً به مرحله ثبت رسیده و در قالب کار خیریه به فعالیت خود ادامه می‌دهد را مصادف با مواجهه سرمای بی‌سابقه زمستان سال گذشته و خیزش همدلانه مردم برای کمک به افراد بی‌خانمان دانست که به‌صورت همزمان در چندین کلان‌شهر ازجمله در مشهد و تهران نیز شکل گرفت. او این حرکت را در نوع خود حرکتی قابل‌تحسین دانست که توانسته حمایت‌های بسیاری از خیرین را جلب کند و فعالیت‌های قابل‌توجهی در راستای کمک‌رسانی به قشر آسیب‌پذیر کارتن خواب به انجام برساند.
کنترل جمعیت کارتن‌خواب‌ها
کورش محمدی همچنین اقدام به راه‌اندازی گرمخانه برای افراد کارتن خواب را که توسط این انجمن و با جلب حمایت برخی از سازمان‌ها و خیرین انجام شد را اقدامی بسیار خداپسندانه و ارزشمند دانست. اوی در ادامه به بیان نظرات خود در رابطه با رویکردی که این انجمن در ادامه فعالیت‌های خود باید پیش بگیرد پرداخت و گفت: اگر انجمن پایان کارتن خوابی، صرفاً تمام انرژی و توان خود را بر حمایت از کارتن خواب‌ها متمرکز کند و یا پایان کارتن خوابی را با این مفهومی که الآن شاهد آن هستیم مدنظر داشته باشد، طبیعتاً پیش‌بینی می‌شود که در درازمدت توفیقی نخواند داشت چراکه به دلایل مختلف مرتباً برشمار کارتن خواب‌ها افزوده می‌شود؛ این امر از آنجایی حاصل می‌شود که ما هنوز مکانیسم‌هایی برای کنترل کارتن خوابی در جامعه پیاده نکرده¬ایم و ریشه‌های عوامل اصلی کارتن خوابی هنوز شناسایی و کنترل نشده¬اند. نماینده منتخب پنجمین دوره شورای اسلامی شهر افزود: به اعتقاد من برنامه‌ریزی اساسی در این راستا هنوز صورت نگرفته و دستگاه‌های مختلف به‌طورجدی ورود پیدا نکرده‌اند؛ بنابراین آن بخش پیشگیرانه در ارتباط با شکل-گیری یا گسترش کارتن خوابی در رویکرد کاری این انجمن دیده نمی شود. وی ضمن تأکید بسیار بر خداپسندانه¬ و قابل‌تحسین بودن اعمال این انجمن، به لزوم پیوند انرژی و پتانسیل این مجموعه با گروه‌ها و کارشناسانی که در استان در ارتباط با این مورد هستند اشاره کرد و افزود: اگرچه بنده تا حدودی از نزدیک شاهد برنامه‌های این گروه و ارتباط آنها با برخی از مجموعه‌های دیگر که در حوزه کنترل اعتیاد و یا پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی فعالیت می‌کنند بوده‌ام اما مقصود اصلی من این است که این انجمن که اکنون باهمت این دوستان برپاشده است و در نظر دارد کار خود را در قالب یک خیریه ادامه دهد باید از دستاوردهایی که تاکنون داشته است مراقبت کرده و آن را حفظ کند و این نیازمند همراهی و حمایت تمامی سازمان‌ها و ارگان‌های ذی‌ربط خواهد بود. این مهم میسر نمی‌شود مگر اینکه انجمن یادشده به سمت ایجاد یک هم‌افزایی در راستای پیشگیری از شکل‌گیری کارتن خوابی پیش برود و همان‌طور که مشاهده می‌شود تاکنون در این زمینه نیز اقدامات پیگیرانه‌ای داشته است.
ریشه کارتن‌خوابی خشکیده شود
محمدی اظهار داشت: ریشه‌های کارتن خوابی باید خشکیده شود و متأسفانه سیستمی که جامعه در بخش‌های مختلف پیش‌گرفته موجب افزایش معضل کارتن خوابی شده است. وقتی ما فقط منتظر باشیم که کارتن خوابی تولید شود و ما از این افراد حمایت کنیم دقیقاً همان مدلی را پیش‌گرفته‌ایم که به‌جای پیشگیری از بیماری‌ها، منتظر می‌مانیم که افراد بیمار شده و آن‌وقت برایشان نسخه¬ی درمانی می‌پیچیم. یا همان مدل قیاس رودخانه‌ای که در خیلی از کشورهای دنیا کنار گذاشته‌شده است.
پتانسیل انجمن پایان کارتن‌خوابی امید را نادیده نگیریم
درواقع هدف من نقد اقدام ارزشمند دوستان در انجمن پایان کارتن خوابی نیست بلکه توصیه می‌کنم حال که این انجمن توانسته است به‌صورت خودجوش یک هم‌افزایی را در راستای حمایت از قشر آسیب‌پذیر ایجاد کند و دستاوردهای ارزشمندی را به دست بیاوردند؛ به ویژه در آن سرمای استخوان سوز زمستان چاره‌ای جز این نبود و حال که این انجمن به یک شخصیت حقوقی دست پیداکرده بهتر است در اساسنامه و مرامنامه‌ای که تعریف خواهد کرد حتماً تغییرات را به سمت توانمندسازی جامعه ببرد و در این مسیر همان‌طور که اشاره شد ارگان‌های ذی‌ربط همراهی و حمایت خود را انجام دهند.
نگذاریم استعدادهای کارتن‌خوابی در شهر بالفعل شوند
رئیس انجمن آسیب‌های اجتماعی کشور در ادامه، این توانمندسازی را مبتنی بر آموزش و آگاهی دادن به افراد و همچنین ایجاد یک هماهنگی و هارمونی در بین دستگاه‌های متولی دانست که برای اقدامات پیشگیرانه در جامعه و به‌منظور شناسایی استعدادهای کارتن خوابی و جلوگیری از وقوع آن صورت می‌گیرد. پایان کارتن خوابی را هیچ‌وقت نمی‌توان اعلام کرد مگر اینکه استعدادهای کارتن خوابی را در جامعه شناسایی کرده و از بین ببریم. نباید بگذاریم این استعدادها در جامعه بالفعل بشود بلکه این‌ها را باید در همان ریشه بخشکانیم؛ طبیعتاً فعالیت‌هایی که توسط این انجمن تابه‌حال صورت گرفته اقدامات ارزشمندی است و بیش از این هم در آن مقطع نمی‌شد از این گروه انتظاری داشت؛ اما اکنون‌که توانمندی‌شان به جامعه نشان داده‌شده و به همه ثابت‌شده است که می‌توانند کارهای قابل‌توجهی انجام دهند طبیعتاً توقع سیستم اجتماعی از افراد این انجمن بالا می‌رود. محمدی به‌ضرورت گسترش پوشش دهی این انجمن نیز اشاره کرد و افزود: نکته دیگر اینکه این انجمن در حال حاضر عمدتاً کارتن خواب‌های مرد را تحت پوشش قرار داده است و باید اقداماتی نیز درباره زنان آسیب‌دیده که اتفاقاً بخش بزرگی از آنها نمی‌توانند کارتن خواب باشند و کارتن خوابی در بسیاری از موارد برای آنان میسر نیست، صورت دهد؛ بنابراین بهتر است که این پوشش را بیشتر کند و به سمت زنان آسیب‌پذیر توسعه دهد. اتفاقاً توصیه می‌کنم با سایر ان‌جی‌او هایی که در این حوزه فعال هستند تعامل داشته باشند و با جلب حمایت¬های سازمان‌های مرتبطی مانند سازمان بهزیستی، تلاش کنند که همه اقشار جامعه را یعنی زنان و مردان و همچنین کودکان آسیب‌دیده را تحت پوشش خود قرار دهند و در راستای همین اقدامات وسیع، چندبعدی و گسترده است که بسیاری از ریشه‌های این معضل اجتماعی شناسایی و رفع خواهند شد.
تعامل شورای شهر جدید با انجمن پایان کارتن‌خوابی امید
نماینده منتخب دوره پنجم شورای اسلامی شهر در ادامه سخنان خود با تأکید بر اهمیت بخش آموزش در این انجمن، آن را ضرورتی خواند که حتماً باید موردتوجه قرار گیرد. وی همچنین حمایت خود را از طریق انجمن آسیب‌های اجتماعی و همچنین شورای شهر آینده از این انجمن اعلام کرد و افزود: بنده به‌عنوان یک کارشناس اجتماعی از هیچ‌گونه کمکی از سوی سیستمی که در آن مشغول فعالیت هستم دریغ نخواهم کرد همچنین در شورای شهر آینده نیز سعی خواهیم کرد که ارتباطمان را با این انجمن برقرار کنیم. منتها نگاه ما نگاهی سطحی نیست بلکه نگاهی مشارکتی، پویا و کاملاً فعال است و به دنبال توانمندسازی افراد هستیم. ما می‌خواهیم جامعه به سطحی از باور، توانایی و اعتماد برسد که اصلاً دیگر شاهد کارتن خوابی نباشیم؛ بنابراین باید به سمتی حرکت کنیم که به‌تدریج گرمخانه‌ها را به کلاس‌های آموزشی تبدیل کنیم و در این صورت توفیق خواهیم داشت. وی همچنین با تأکید بر ضرورت توجه به‌تمامی اقشار آسیب‌پذیر جامعه، از افرادی یادکرد که هنوز برچسب کارتن خوابی نخورده‌اند اما وضعیتشان به‌مراتب بدتر از افراد کارتن خواب است و استعداد جدی ورود به آسیب‌های اجتماعی رادارند اما جامعه از آنها تصوری به‌عنوان یک فرد کارتن خواب ندارد و در این رابطه افزود: ما کارتن خوابی را به‌عنوان یک معضل اجتماعی می‌شناسیم و افرادی را به‌عنوان کارتن خواب مشاهده می‌کنیم. درحالی‌که جامعه مملو از افرادی است که شرایطی به‌مراتب بدتر از کارتن خواب‌ها دارند اما این شرایط شناسایی نشده و در دسترس و در معرض شناسایی یا اقدام انجمن‌هایی مثل انجمن پایان کارتن خوابی قرار نگرفته است. افرادی در جامعه هستند که اصلاً در محدوده‌هایی زندگی می‌کنند که ممکن است سقفی هم بالای سرشان باشد و در منزلی هم سکونت داشته باشند اما شرایطشان به‌مراتب ناگوارتر از کارتن خواب‌ها باشد. اینجاست که لازم است که نگاهی کاملاً هوشمندانه به سمت این افراد داشته باشیم و این اقشار هم باید شناسایی شوند.
نیاز انجمن امید به واحد دیده‌بان
درواقع می‌توان گفت که انجمن پایان کارتن‌خوابی نیاز به یک واحد دیده‌بان دارد که جامعه را رصد کند. حتی این انجمن باید به فکر ایجاد و گسترش شعباتی نه‌فقط برای ایجاد سرپناه بلکه برای شناسایی استعدادهای کارتن‌خوابی باشد که بتواند این افراد را به جامعه معرفی کند. محمدی در ادامه سخنانش بابیان اینکه کارتن خوابی همه درد این افراد نیست به سایر مشکلات این قشر اشاره کرد و ریشه دردهای آنان را در اعتیاد و طلاق و فقر و بیکاری و سایر معضلات اجتماعی دیگر دانست. وی بابیان اینکه هدایت این افراد به گرمخانه‌ها تنها مسکنی موقتی برای دردهای این افراد است، به لزوم توجه به سایر مشکلات این افراد پرداخت و گفت: لازم است که تنها به فکر التیام دردهای ظاهری و موقت این افراد نباشیم اگرچه به لحاظ حیاتی ضرورت دارد که نیاز اولیه این افراد یعنی سرپناه برطرف گردد و برای فردی که در زمستان در خیابان می‌خوابد طبیعتاً اولین اقدام این است که او را به گرمخانه‌ای هدایت کنیم و این کار درستی است که این انجمن انجام داده است؛ اما فراموش نکنیم که این حرکت یک التیام و مسکن موقتی است و اگر این انجمن روزی نتواند این افراد را پوشش دهد و یا اینکه بعد از مدتی این‌ها را رها کند و درحالی‌که ریشه‌های اصلی معضل کارتن خوابی این اشخاص حل‌نشده باقی بماند همچنان در جرگه کارتن خواب‌ها باقی خواهند ماند. پس‌نیاز است که این انجمن در کنار اینکه یک التیام و مسکن موقت به این افراد تزریق می‌کند و آنها را به لحاظ حیاتی پوشش می‌دهد حتماً به فکر ریشه‌های این کارتن خوابی و رفع آنها نیز باشد. وی در ادامه به کمبود امکانات این انجمن اشاره کرد و گفت: طبیعتاً این انجمن امکانات وسیعی ندارد و نمی‌شود از آن انتظار زیادی داشت و تا همینجا نیز بسیار اقدامات قابل‌توجهی انجام داده است؛ اما نکته اینجاست که انتظار و توقع ما این است که با توجه به شخصیت حقوقی که امروز برای این انجمن ایجادشده بتواند از همه ظرفیت‌های موجود، هم‌ظرفیت خیرین و هم‌ظرفیت دستگاه‌های مرتبط استفاده کند و در راستای هم‌افزایی که ایجاد می‌شود بتواند به رفع ریشه‌های این معضل اجتماعی کمک کند.
انجمن پایان کارتن‌خوابی، نیازمند حمایت همه‌جانبه مسئولین و مردم
محمدی در پایان به‌ضرورت برقراری ارتباط این انجمن و سایر ان‌جی‌او ها با سیستم دولتی و سازمان‌های متولی، برای استفاده از ظرفیت‌های این قبیل انجمن‌ها اشاره کرد و افزود: ما نباید تمام توانمان را بر روی ان‌جی‌او ها متمرکز کنیم؛ در غیر این صورت خیلی زود شاهد خستگی این گروه‌ها و ناامیدی آنها خواهیم بود. آنها نمی‌توانند فردی را برای سال‌ها نگه‌داری کنند. اینجاست که نیاز است یک فکر اساسی برای این افراد کنیم که در دو بخش تعریف می‌شود؛ یکی توانمندسازی و دیگر بسیج ظرفیت‌های استان که به لحاظ دولتی مسئولیت دارند باید در این زمینه درگیر شوند و اقدامات لازم را انجام دهند. درواقع می‌توان گفت تمرکز بیش‌ازاندازه بر توان ان‌جی‌او ها می‌تواند غفلتی را در سیستم دولتی ایجاد کند؛ بنابراین توصیه دیگرم این است ان‌جی‌او هایی که تشکیل می‌شوند حتماً باید فشار و ارتباطشان را بر دستگاه‌های مرتبط متمرکز کرده و دستگاه‌های دولتی را در امور خود درگیر کنند. باید از همه ظرفیت‌ها ازجمله شهرداری، بهزیستی و غیره استفاده شود که رد آن صورت امید می‌رود شاهد پاک شدن رنگ و لعاب فقر و مصادیق آن یعنی کارتن خوابی در جامعه باشیم.
علاقه‌مندان به همکاری و همراهی انجمن پایان کارتن‌خوابی امید می‌توانند به آدرس محل دفتر این گروه در اصفهان واقع در خیابان میر، مقابل هلال‌احمر پلاک ۸۲ مراجعه و یا با شماره موبایل 09903381268 تماس داشته باشند. کلیه نذورات غذایی، بهداشتی، البسه و غیره در محل دفتر از ساعت ۱۰ تا ۱۸ دریافت می‌شود.
بروز مسئله کارتن خوابی و شیشه ای شدن نگاه جامعه به وضعیت ایشان، لزوم رسیدگی مسئولین ذی‌ربط به این معضل اجتماعی را بیش‌ازپیش برانگیخت اما همزمان با آن چه سال گذشته در خصوص وضعیت کارتن‌خواب ها و گورخواب ها مطرح شد، در اصفهان تشکلی مردمی شکل گرفت که تصمیم داشت تا زمان رسیدگی اساسی از سوی مسئولین ذی‌ربط بیکار ننشسته و به‌صورت خودجوش به همدردی و همراهی با این قشر بپردازد. اگرچه گروه پایان کارتن‌خوابی حدود سه سال است که در اصفهان فعالیت دارد اما در سال گذشته فعالیت این گروه فصل جدیدی را آغاز کرد و دامنه فعالیت‌های مؤثر خود برای حمایت از کارتن‌خواب‌ها را گسترش داد. پیش از آن هفته‌ای یک یا دو بار برای اطعام، لباس، پتو و درمان کارتن‌خواب‌ها فعالیت خیرخواهانه انجام می‌شد؛ اما سال گذشته هر شب توزیع غذا و میوه و بعضی روزها حتی صبحانه نیز به روند این فعالیت‌ها افزوده شد.
ضرورت ایجاد سرپناه در سرمای زمستان
مؤسس تنها گرمخانه مردمی کارتن‌خواب‌ها کشور، در این باره گفت: با توجه به سرمای هوا و فوت شدن چند نفر کارتن‌خواب در طی یک هفته، ضرورت ایجاد سرپناه و یا گرمخانه به وجود آمد؛ بنابراین طی جلساتی که با مقامات محترم شهری و استانی ازجمله مدیرکل اجتماعی استاندار، دبیر ستاد مواد مخدر و فرماندار اصفهان، معاون دادستان، پلیس مواد مخدر، شهرداران مناطق و مسئولین بهزیستی و غیره داشتیم اولین گرمخانه کاملاً مردمی ایران در اصفهان توسط انجمن خیریه پایان کارتن‌خوابی اصفهان افتتاح شد.
ثبت انجمن پایان کارتن‌خوابی امید
محسن انصاری ادامه داد: خوشبختانه پس از طی مراحل ثبت نهایی این انجمن تحت عنوان انجمن خیریه پایان کارتن‌خوابی امید در استانداری اصفهان به‌صورت رسمی ثبت‌شده و گواهی معرفی‌نامه همکاری ارگان‌های ذی‌صلاح توسط استانداری نیز صادر شد. این در حالی است که تعدادی از بزرگان و خیرین سرشناس اصفهان عضو هیئت مؤسس آن بوده و در اداره امور انجمن را یاری می‌کنند. وی درباره فعالیت‌های انجام‌شده برای کارتن‌خواب‌ها می‌گوید: کارتن‌خواب‌های شناسایی‌شده توسط گروه و یا شهرداری و نیروی انتظامی به گرمخانه آمده و پس از سوزاندن کلیه البسه ایشان، استحمام، اصلاح، پوشش گرم و اطعام می‌شوند. همچنین هرروز حداقل دو ساعت پزشک و روانپزشک کلیه افراد را معاینه می‌کند. در ادامه ما کامل‌ترین نوع درمان اعتیاد و جسمی را در گرمخانه مردمی انجام می‌دهیم. صبحانه، پیش نهار و نهار و عصرانه و شام به همراه میوه و شیرینی و چای و سیگار و غیره کاملاً رایگان بوده و حتی درب‌های گرمخانه برای تردد افراد باز است.
به دنبال تأسیس گرمخانه بانوان
مؤسس گروه پایان کارتن‌خوابی امید تصریح کرد: در حال حاضر بیش از 50 نفر مددجو تحت پوشش‌داریم و اقدام مؤثر و فوری مسئولین در ایجاد مرکزی با ظرفیت بالاتر کاملاً احساس می‌شود. تعداد افراد همدل و همیار عضو در گروه پایان کارتن‌خوابی نیز حدود ۳ هزار نفر است که در شبکه اجتماعی تلگرام باهم در ارتباط هستند. وی درباره فعالیت‌های انجام‌شده برای بانوان اظهار داشت: برای گرمخانه زنان اصفهان که نیاز ضروری شهر اصفهان است نامه‌ای به امضا چند هزار نفر از مردم اصفهان به استاندار اصفهان تحویل داده شد که انشا اله به‌زودی با مساعدت و همکاری بیشتر ارگان‌ها مخصوصاً اداره بهزیستی به سرانجام خواهد رسید. مقررشده است تا با هماهنگی و همکاری ارگان‌ها، اولین گرمخانه زنان را راه‌اندازی کنیم بنابراین در این باره کمک و همیاری مسئولین را طلب می‌کنیم. شهردار اصفهان نیز قول اختصاص زمین جهت گرمخانه و مرکز پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی را داده‌اند ولی هنوز انجام‌نشده است. باید اشاره‌کنم تاکنون بیش از ۵۰ نفر از کارتن‌خواب‌های مرد اصفهان با همکاری معاون دادستان به کمپ فرستاده شدند. مددجویان (که به اعتراف خودشان در امر بزهکاری و دزدی و زورگیری و غیره فعالیت داشتند) نیز در گرمخانه مردمی اصفهان ۲۴ ساعته حضور و اسکان دارند. خوشبختانه با عملکرد بی‌نظیر خیریه پایان کارتن‌خوابی در شهر اصفهان به‌ندرت کارتن‌خواب متجاهر مرد دیده می‌شود و توانسته‌ایم همگی را تحت پوشش قرار دهیم، منتها در محله‌های جوی‌آباد، خمینی‌شهر و مهرنجان هنوز کارتن‌خواب مرد و زن وجود دارند که به علت بعد مسافت و ظرفیت محدود گرمخانه نتوانسته‌ایم همه را اسکان دهیم. بااین‌وجود اطعام کارتن‌خواب‌های این مناطق هنوز در دستور کارگروه قرار دارد.
درمان اعتیاد کارتن‌خواب‌های گرمخانه
وی در خصوص وضعیت اعتیاد افراد کارتن‌خواب و درمان ایشان بیان کرد: در حال حاضر مددجویان ما در گرمخانه حدود ۷۰ درصد تست اعتیاد منفی دارند و تعدادی حتی داروی متادون و سیگار را هم ترک کرده‌اند. به لطف خدا و دعای خیر مردم بزرگوار اصفهان باگذشت 9 ماه از افتتاح گرمخانه مردمی و خیریه پایان کارتن‌خوابی امید اصطلاحاً حتی یک قطره خون از بینی کسی نریخته و مشکلی برای افراد تحت حمایت ایجاد نشده است. به‌طوری‌که بعد از افتتاح گرمخانه، تلفات جانی و فوت کارتن‌خواب مرد در شهر اصفهان نداشتیم؛ اما متأسفانه زنان وضعیت وخیمی در شهردارند.
نیاز به اشتغال مددجوها توسط مسئولین ذی‌ربط
انصاری درباره نیاز این مددجویان بیان داشت: جهت به‌کارگیری و اشتغال مددجوها در حال رایزنی هستیم و در این رهگذار دست یاری و کمک تمامی خیرین و مسئولین امر را به گرمی می‌فشاریم. در تمام طول این مدت فعالیت هم گاهی تا هفت‌صد پرس غذا روزانه در بین مستمندان مناطق محروم اصفهان توزیع غذا داشته‌ایم و نیز چند هزار دست لباس در اختیار نیازمندان واقعی قراردادیم و این امر مایه افتخار ماست که بتوانیم بیش‌ازپیش در این مسیر تأثیرگذار باشیم.
بررسی معضل کارتن‌خوابی، بایدها و نبایدها
اما با بررسی وضعیت موجود بدیهی است که تنها یک انجمن با رسیدگی به وضعیت کارتن‌خواب‌ها نمی‌تواند این معضل را برای همیشه از بین ببرد و ضرورت حمایت همه‌جانبه از سوی دیگر بخش‌های جامعه نیز احساس می‌شود. در این رابطه رئیس انجمن آسیب‌های اجتماعی کشور در خصوص ایجاد انجمن پایان کارتن خوابی که اخیراً به مرحله ثبت رسیده و در قالب کار خیریه به فعالیت خود ادامه می‌دهد را مصادف با مواجهه سرمای بی‌سابقه زمستان سال گذشته و خیزش همدلانه مردم برای کمک به افراد بی‌خانمان دانست که به‌صورت همزمان در چندین کلان‌شهر ازجمله در مشهد و تهران نیز شکل گرفت. او این حرکت را در نوع خود حرکتی قابل‌تحسین دانست که توانسته حمایت‌های بسیاری از خیرین را جلب کند و فعالیت‌های قابل‌توجهی در راستای کمک‌رسانی به قشر آسیب‌پذیر کارتن خواب به انجام برساند.
کنترل جمعیت کارتن‌خواب‌ها
کورش محمدی همچنین اقدام به راه‌اندازی گرمخانه برای افراد کارتن خواب را که توسط این انجمن و با جلب حمایت برخی از سازمان‌ها و خیرین انجام شد را اقدامی بسیار خداپسندانه و ارزشمند دانست. اوی در ادامه به بیان نظرات خود در رابطه با رویکردی که این انجمن در ادامه فعالیت‌های خود باید پیش بگیرد پرداخت و گفت: اگر انجمن پایان کارتن خوابی، صرفاً تمام انرژی و توان خود را بر حمایت از کارتن خواب‌ها متمرکز کند و یا پایان کارتن خوابی را با این مفهومی که الآن شاهد آن هستیم مدنظر داشته باشد، طبیعتاً پیش‌بینی می‌شود که در درازمدت توفیقی نخواند داشت چراکه به دلایل مختلف مرتباً برشمار کارتن خواب‌ها افزوده می‌شود؛ این امر از آنجایی حاصل می‌شود که ما هنوز مکانیسم‌هایی برای کنترل کارتن خوابی در جامعه پیاده نکرده¬ایم و ریشه‌های عوامل اصلی کارتن خوابی هنوز شناسایی و کنترل نشده¬اند. نماینده منتخب پنجمین دوره شورای اسلامی شهر افزود: به اعتقاد من برنامه‌ریزی اساسی در این راستا هنوز صورت نگرفته و دستگاه‌های مختلف به‌طورجدی ورود پیدا نکرده‌اند؛ بنابراین آن بخش پیشگیرانه در ارتباط با شکل-گیری یا گسترش کارتن خوابی در رویکرد کاری این انجمن دیده نمی شود. وی ضمن تأکید بسیار بر خداپسندانه¬ و قابل‌تحسین بودن اعمال این انجمن، به لزوم پیوند انرژی و پتانسیل این مجموعه با گروه‌ها و کارشناسانی که در استان در ارتباط با این مورد هستند اشاره کرد و افزود: اگرچه بنده تا حدودی از نزدیک شاهد برنامه‌های این گروه و ارتباط آنها با برخی از مجموعه‌های دیگر که در حوزه کنترل اعتیاد و یا پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی فعالیت می‌کنند بوده‌ام اما مقصود اصلی من این است که این انجمن که اکنون باهمت این دوستان برپاشده است و در نظر دارد کار خود را در قالب یک خیریه ادامه دهد باید از دستاوردهایی که تاکنون داشته است مراقبت کرده و آن را حفظ کند و این نیازمند همراهی و حمایت تمامی سازمان‌ها و ارگان‌های ذی‌ربط خواهد بود. این مهم میسر نمی‌شود مگر اینکه انجمن یادشده به سمت ایجاد یک هم‌افزایی در راستای پیشگیری از شکل‌گیری کارتن خوابی پیش برود و همان‌طور که مشاهده می‌شود تاکنون در این زمینه نیز اقدامات پیگیرانه‌ای داشته است.
ریشه کارتن‌خوابی خشکیده شود
محمدی اظهار داشت: ریشه‌های کارتن خوابی باید خشکیده شود و متأسفانه سیستمی که جامعه در بخش‌های مختلف پیش‌گرفته موجب افزایش معضل کارتن خوابی شده است. وقتی ما فقط منتظر باشیم که کارتن خوابی تولید شود و ما از این افراد حمایت کنیم دقیقاً همان مدلی را پیش‌گرفته‌ایم که به‌جای پیشگیری از بیماری‌ها، منتظر می‌مانیم که افراد بیمار شده و آن‌وقت برایشان نسخه¬ی درمانی می‌پیچیم. یا همان مدل قیاس رودخانه‌ای که در خیلی از کشورهای دنیا کنار گذاشته‌شده است.
پتانسیل انجمن پایان کارتن‌خوابی امید را نادیده نگیریم
درواقع هدف من نقد اقدام ارزشمند دوستان در انجمن پایان کارتن خوابی نیست بلکه توصیه می‌کنم حال که این انجمن توانسته است به‌صورت خودجوش یک هم‌افزایی را در راستای حمایت از قشر آسیب‌پذیر ایجاد کند و دستاوردهای ارزشمندی را به دست بیاوردند؛ به ویژه در آن سرمای استخوان سوز زمستان چاره‌ای جز این نبود و حال که این انجمن به یک شخصیت حقوقی دست پیداکرده بهتر است در اساسنامه و مرامنامه‌ای که تعریف خواهد کرد حتماً تغییرات را به سمت توانمندسازی جامعه ببرد و در این مسیر همان‌طور که اشاره شد ارگان‌های ذی‌ربط همراهی و حمایت خود را انجام دهند.
نگذاریم استعدادهای کارتن‌خوابی در شهر بالفعل شوند
رئیس انجمن آسیب‌های اجتماعی کشور در ادامه، این توانمندسازی را مبتنی بر آموزش و آگاهی دادن به افراد و همچنین ایجاد یک هماهنگی و هارمونی در بین دستگاه‌های متولی دانست که برای اقدامات پیشگیرانه در جامعه و به‌منظور شناسایی استعدادهای کارتن خوابی و جلوگیری از وقوع آن صورت می‌گیرد. پایان کارتن خوابی را هیچ‌وقت نمی‌توان اعلام کرد مگر اینکه استعدادهای کارتن خوابی را در جامعه شناسایی کرده و از بین ببریم. نباید بگذاریم این استعدادها در جامعه بالفعل بشود بلکه این‌ها را باید در همان ریشه بخشکانیم؛ طبیعتاً فعالیت‌هایی که توسط این انجمن تابه‌حال صورت گرفته اقدامات ارزشمندی است و بیش از این هم در آن مقطع نمی‌شد از این گروه انتظاری داشت؛ اما اکنون‌که توانمندی‌شان به جامعه نشان داده‌شده و به همه ثابت‌شده است که می‌توانند کارهای قابل‌توجهی انجام دهند طبیعتاً توقع سیستم اجتماعی از افراد این انجمن بالا می‌رود. محمدی به‌ضرورت گسترش پوشش دهی این انجمن نیز اشاره کرد و افزود: نکته دیگر اینکه این انجمن در حال حاضر عمدتاً کارتن خواب‌های مرد را تحت پوشش قرار داده است و باید اقداماتی نیز درباره زنان آسیب‌دیده که اتفاقاً بخش بزرگی از آنها نمی‌توانند کارتن خواب باشند و کارتن خوابی در بسیاری از موارد برای آنان میسر نیست، صورت دهد؛ بنابراین بهتر است که این پوشش را بیشتر کند و به سمت زنان آسیب‌پذیر توسعه دهد. اتفاقاً توصیه می‌کنم با سایر ان‌جی‌او هایی که در این حوزه فعال هستند تعامل داشته باشند و با جلب حمایت¬های سازمان‌های مرتبطی مانند سازمان بهزیستی، تلاش کنند که همه اقشار جامعه را یعنی زنان و مردان و همچنین کودکان آسیب‌دیده را تحت پوشش خود قرار دهند و در راستای همین اقدامات وسیع، چندبعدی و گسترده است که بسیاری از ریشه‌های این معضل اجتماعی شناسایی و رفع خواهند شد.
تعامل شورای شهر جدید با انجمن پایان کارتن‌خوابی امید
نماینده منتخب دوره پنجم شورای اسلامی شهر در ادامه سخنان خود با تأکید بر اهمیت بخش آموزش در این انجمن، آن را ضرورتی خواند که حتماً باید موردتوجه قرار گیرد. وی همچنین حمایت خود را از طریق انجمن آسیب‌های اجتماعی و همچنین شورای شهر آینده از این انجمن اعلام کرد و افزود: بنده به‌عنوان یک کارشناس اجتماعی از هیچ‌گونه کمکی از سوی سیستمی که در آن مشغول فعالیت هستم دریغ نخواهم کرد همچنین در شورای شهر آینده نیز سعی خواهیم کرد که ارتباطمان را با این انجمن برقرار کنیم. منتها نگاه ما نگاهی سطحی نیست بلکه نگاهی مشارکتی، پویا و کاملاً فعال است و به دنبال توانمندسازی افراد هستیم. ما می‌خواهیم جامعه به سطحی از باور، توانایی و اعتماد برسد که اصلاً دیگر شاهد کارتن خوابی نباشیم؛ بنابراین باید به سمتی حرکت کنیم که به‌تدریج گرمخانه‌ها را به کلاس‌های آموزشی تبدیل کنیم و در این صورت توفیق خواهیم داشت. وی همچنین با تأکید بر ضرورت توجه به‌تمامی اقشار آسیب‌پذیر جامعه، از افرادی یادکرد که هنوز برچسب کارتن خوابی نخورده‌اند اما وضعیتشان به‌مراتب بدتر از افراد کارتن خواب است و استعداد جدی ورود به آسیب‌های اجتماعی رادارند اما جامعه از آنها تصوری به‌عنوان یک فرد کارتن خواب ندارد و در این رابطه افزود: ما کارتن خوابی را به‌عنوان یک معضل اجتماعی می‌شناسیم و افرادی را به‌عنوان کارتن خواب مشاهده می‌کنیم. درحالی‌که جامعه مملو از افرادی است که شرایطی به‌مراتب بدتر از کارتن خواب‌ها دارند اما این شرایط شناسایی نشده و در دسترس و در معرض شناسایی یا اقدام انجمن‌هایی مثل انجمن پایان کارتن خوابی قرار نگرفته است. افرادی در جامعه هستند که اصلاً در محدوده‌هایی زندگی می‌کنند که ممکن است سقفی هم بالای سرشان باشد و در منزلی هم سکونت داشته باشند اما شرایطشان به‌مراتب ناگوارتر از کارتن خواب‌ها باشد. اینجاست که لازم است که نگاهی کاملاً هوشمندانه به سمت این افراد داشته باشیم و این اقشار هم باید شناسایی شوند.
نیاز انجمن امید به واحد دیده‌بان
درواقع می‌توان گفت که انجمن پایان کارتن‌خوابی نیاز به یک واحد دیده‌بان دارد که جامعه را رصد کند. حتی این انجمن باید به فکر ایجاد و گسترش شعباتی نه‌فقط برای ایجاد سرپناه بلکه برای شناسایی استعدادهای کارتن‌خوابی باشد که بتواند این افراد را به جامعه معرفی کند. محمدی در ادامه سخنانش بابیان اینکه کارتن خوابی همه درد این افراد نیست به سایر مشکلات این قشر اشاره کرد و ریشه دردهای آنان را در اعتیاد و طلاق و فقر و بیکاری و سایر معضلات اجتماعی دیگر دانست. وی بابیان اینکه هدایت این افراد به گرمخانه‌ها تنها مسکنی موقتی برای دردهای این افراد است، به لزوم توجه به سایر مشکلات این افراد پرداخت و گفت: لازم است که تنها به فکر التیام دردهای ظاهری و موقت این افراد نباشیم اگرچه به لحاظ حیاتی ضرورت دارد که نیاز اولیه این افراد یعنی سرپناه برطرف گردد و برای فردی که در زمستان در خیابان می‌خوابد طبیعتاً اولین اقدام این است که او را به گرمخانه‌ای هدایت کنیم و این کار درستی است که این انجمن انجام داده است؛ اما فراموش نکنیم که این حرکت یک التیام و مسکن موقتی است و اگر این انجمن روزی نتواند این افراد را پوشش دهد و یا اینکه بعد از مدتی این‌ها را رها کند و درحالی‌که ریشه‌های اصلی معضل کارتن خوابی این اشخاص حل‌نشده باقی بماند همچنان در جرگه کارتن خواب‌ها باقی خواهند ماند. پس‌نیاز است که این انجمن در کنار اینکه یک التیام و مسکن موقت به این افراد تزریق می‌کند و آنها را به لحاظ حیاتی پوشش می‌دهد حتماً به فکر ریشه‌های این کارتن خوابی و رفع آنها نیز باشد. وی در ادامه به کمبود امکانات این انجمن اشاره کرد و گفت: طبیعتاً این انجمن امکانات وسیعی ندارد و نمی‌شود از آن انتظار زیادی داشت و تا همینجا نیز بسیار اقدامات قابل‌توجهی انجام داده است؛ اما نکته اینجاست که انتظار و توقع ما این است که با توجه به شخصیت حقوقی که امروز برای این انجمن ایجادشده بتواند از همه ظرفیت‌های موجود، هم‌ظرفیت خیرین و هم‌ظرفیت دستگاه‌های مرتبط استفاده کند و در راستای هم‌افزایی که ایجاد می‌شود بتواند به رفع ریشه‌های این معضل اجتماعی کمک کند.
انجمن پایان کارتن‌خوابی، نیازمند حمایت همه‌جانبه مسئولین و مردم
محمدی در پایان به‌ضرورت برقراری ارتباط این انجمن و سایر ان‌جی‌او ها با سیستم دولتی و سازمان‌های متولی، برای استفاده از ظرفیت‌های این قبیل انجمن‌ها اشاره کرد و افزود: ما نباید تمام توانمان را بر روی ان‌جی‌او ها متمرکز کنیم؛ در غیر این صورت خیلی زود شاهد خستگی این گروه‌ها و ناامیدی آنها خواهیم بود. آنها نمی‌توانند فردی را برای سال‌ها نگه‌داری کنند. اینجاست که نیاز است یک فکر اساسی برای این افراد کنیم که در دو بخش تعریف می‌شود؛ یکی توانمندسازی و دیگر بسیج ظرفیت‌های استان که به لحاظ دولتی مسئولیت دارند باید در این زمینه درگیر شوند و اقدامات لازم را انجام دهند. درواقع می‌توان گفت تمرکز بیش‌ازاندازه بر توان ان‌جی‌او ها می‌تواند غفلتی را در سیستم دولتی ایجاد کند؛ بنابراین توصیه دیگرم این است ان‌جی‌او هایی که تشکیل می‌شوند حتماً باید فشار و ارتباطشان را بر دستگاه‌های مرتبط متمرکز کرده و دستگاه‌های دولتی را در امور خود درگیر کنند. باید از همه ظرفیت‌ها ازجمله شهرداری، بهزیستی و غیره استفاده شود که رد آن صورت امید می‌رود شاهد پاک شدن رنگ و لعاب فقر و مصادیق آن یعنی کارتن خوابی در جامعه باشیم.
علاقه‌مندان به همکاری و همراهی انجمن پایان کارتن‌خوابی امید می‌توانند به آدرس محل دفتر این گروه در اصفهان واقع در خیابان میر، مقابل هلال‌احمر پلاک ۸۲ مراجعه و یا با شماره موبایل 09903381268 تماس داشته باشند. کلیه نذورات غذایی، بهداشتی، البسه و غیره در محل دفتر از ساعت ۱۰ تا ۱۸ دریافت می‌شود.