احیای زاینده‌رود با تنفس مصنوعی

گروه اصفهان: 24 شهریور سال گذشته حسن روحانی در سفر انتخاباتی‌اش برای دومین دور ریاست جمهوری در میدان نقش‌جهان قول داد که پس از دریاچه ارومیه این بار نوبت زاینده‌رود است تا باتدبیر مدیران در دولت یازدهم احیا و جاری شود. قولی که این روزها محسن مهرعلیزاده، استاندار اصفهان در تلاش است تا قبل از بازنشستگی با ارائه طرح‌های مختلف و گاهی عجیب‌وغریب قول رئیس‌جمهور را عملی کند. ازاین‌رو هفته گذشته در مجمع نمایندگان استان اصفهان خبر از اجرای طرح بازچرخانی آب در زاینده‌رود داد. طرحی که به گفته مهرعلیزاده از ابتدای مهر امکان اجرایی آن فراهم است. چراکه تنها با 52 کیلومتر لوله‌گذاری از ابتدای حوضه آبریز تا انتهای حوضه آبریز و تالاب گاوخونی قرار است مشکل خشکی زاینده‌رود حل شود. طرحی که برای اجرای آن بیش از 500 میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی‌شده و قرار است در مدت یک سال اجرایی شود. البته این بار نیز مانند سایر طرح‌های پیشنهادی استاندار اصفهان صف طولانی از موافقان و مخالفان به راه افتاده است.

جلوگیری از فرونشست زمین با اجرای طرح گردش آب در زاینده‌رود

ابوالفضل ابوترابی، نماینده مردم شهرستان‌های نجف‌آباد و تیران و کرون در مجلس با این عنوان که طرح گردش و برقراری جریان آب در رودخانه زاینده‌رود از فرونشست و ترک خوردن زمین و مشکلات مربوط در استان اصفهان جلوگیری می‌کند یکی از موافقان طرح است. ابوترابی معتقد است: طرح انتقال حداقل منابع آبی و پساب تصفیه‌شده ظرفیت خوبی است که از طریق آن می‌توانیم مشکل ریز گردها، زاینده‌رود و حفاظت از آثار تاریخی را رفع کرد.

طرح علمی و کارشناسانه است

علی بختیار، نماینده مردم گلپایگان و خوانسار در مجلس نیز بابیان اینکه طرح بازچرخانی آب کارشناسی شده و جدید است و در جهت احیای رودخانه زاینده‌رود نقش اساسی دارد با کلیات طرح موافق است اما اعتقاد دارد برخی از جزئیات باید اصلاح شود. موارد اصلاحی موردنظر بختیار مربوط به رعایت حقوق مردمی است که در کنار زاینده‌رود زندگی می‌کنند. حقوق ساکنانی که حقابه‌دار هستند و چند سالی است سوءمدیریت و کاهش نزولات آسمانی سبب شده تا از این حق قانونی خود محروم شوند. بختیار معتقد است طرح بازچرخانی آب را می‌توان در سایر استان‌های درگیر باکم آبی هم اجرا کرد؛ اما صف منتقدان طرح بازچرخانی آب در زاینده‌رود طولانی‌تر از موافقان است و به‌جز برخی از نمایندگان مجلس تعداد قابل‌توجهی از کارشناسان محیط‌زیست و کشاورزی منتقد جدی طرح مذکور هستند. سیدناصر موسوی‌لارگانی، رئیس مجمع نمایندگان استان، ازجمله افرادی است که صریح‌ترین نقدها را نسبت به طرح پیشنهادی استاندار اصفهان دارد و معتقد است با اجرایی شدن این طرح حقابه کشاورزان در شهرستان‌های فلاورجان، مبارکه و لنجان تأمین نمی‌شود.

بازچرخانی آب در زاینده‌رود، پاک کردن صورت‌مسئله است

اسفندیار امینی، مدیرعامل کانون خبرگان کشاورزی اصفهان یکی دیگر از مخالفان جدی طرح بازچرخانی آب است. امینی معتقد است: اگر دولت توان بازگرداندن حقابه‌های مردم را ندارد، نباید با ایجاد آب نمایی در وسط شهر اصفهان، صورت‌مسئله خشکی زاینده‌رود را پاک کند. به گفته امینی طرح بازچرخانی آب و جاری شدن آب در زاینده‌رود با این روش خلاف قانون و حقوق حقابه داران است. امینی برخلاف نظر بختیار، طرح استاندار را غیرعلمی می‌داند و معتقد است نباید با طرح‌ها و وعده‌های واهی که پایه علمی ندارد افکار عمومی را تحت شعاع قرارداد و جامعه کشاورزان را به هم بریزیم. امینی بابیان اینکه طبق قانون حفظ و حراست از حریم و بستر رودخانه در حوزه اختیارات دولت است، گفت: این موضوع نباید سبب شد که دولت با ایجاد آب‌نما در وسط رودخانه، مسئله خشکی زاینده‌رود را پاک کند. مدیرعامل کانون خبرگان کشاورزی اصفهان بابیان اینکه استاندار اصفهان نسبت به شرایط بی‌آبی استان بی‌اطلاع است، گفت: استاندار اصفهان جایگاه قانونی نسبت به اظهارنظر برای حقابه داران ندارد. امینی هم‌چنین با تأکید بر اینکه مطابق ماده 96 قانون شهرداری‌ها، اگر طرحی قرار باشد در محیط شهری اجرا شود، مسئولیت آن با شهرداری‌ها است، گفت: بر این اساس متولی اجرای طرح بازچرخانی آب استانداری نیست، بنابراین نفس و شیوه کار غیرقانونی است و کشاورزان اجازه اجرای چنین طرحی را نخواهند داد از سوی دیگر نیز شهرداری اصفهان مخالف اجرای چنین طرحی است. مدیرعامل کانون خبرگان کشاورزی اصفهان بابیان اینکه اجرای چنین طرحی در اصفهان نیازمند اعتبار بالایی است، اظهار کرد: قرار بود فولادمبارکه مبلغ 450 میلیارد تومان را بابت خسارت به کشاورزان شرق پرداخت کند، اما گویا این رقم به اجرای طرح بازچرخانی آب در اصفهان و لوله‌گذاری در زاینده‌رود تخصیص داده‌شده است. امینی با اشاره به اینکه طرح بازچرخانی آب برای احیای زاینده‌رود حقوقی، قانونی، اخلاقی و اجتماعی نیست، تصریح کرد: کشاورزان مخالف این طرح هستند و با اجرای آن مقابله می‌کنند، کما اینکه در زمان آقای بختیاری چنین بحثی مطرح بود که کف رودخانه به‌صورت مصنوعی آبدار شود تا توجه افکار عمومی معطوف به برداشت‌های بی‌رویه و طرح‌های غیرقانونی آب در بالادست نشود. حال طرح به شکلی دیگر دوباره مطرح‌شده است. هرچند به گفته استاندار اصفهان مشکلی برای اجرای طرح بازچرخانی آب در زاینده‌رود وجود ندارد و مهرماه امکان اجرایی طرح وجود دارد؛ اما نباید به این اظهارنظر چندان هم خوش‌بین بود. چراکه علاوه بر مباحث مالی و تأمین اعتبار برای اجرای طرح افزایش کیفیت پساب تصفیه‌شده نخستین چالش جدی در اجرای طرح است. باوجوداینکه ارتقای کیفیت پساب تصفیه‌خانه‌های اصفهان یکی از مصوبات کارگروه سازگاری باکم آبی استان است که چند ماه پیش به تصویب رسید؛ اما تاکنون اعتباری برای اجرای این مصوبه تخصیص داده نشده است. تصفیه‌خانه‌های که با فناوری 40 سال قبل ایجاد ساخته‌شده و برای به‌روزرسانی و ارتقای تنها اعتباری معادل 280 میلیارد تومان برآورد شده است. اعتباری که تأمین آن از طریق منابع استانی تقریباً غیرممکن است و به دلیل محدودیت‌های دولت در تخصیص اعتبار باوجود گذشت چندین ماه طرح ارتقای تصفیه‌خانه‌های اصفهان در حد مصوبه‌ای روی کاغذ باقی‌مانده است. حال باید منتظر ماند و دید که آیا در فرصت دو ماه باقی‌مانده تا قبل از اجرای قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان مهرعلیزاده در کسوت استاندار اصفهان می‌تواند از سد مخالفان عبور کرده و طرح بازچرخانی آب در زاینده‌رود در محدوده شهر اصفهان را اجرایی کند یا این طرح نیز به عاقبت نافرجام طرح احیای دریاچه ارومیه گرفتار می‌شود.