هنوز باورها در مورد تاثیر پلاسمادرمانی در درمان کووید19 ضعیف است

پیمان عشقی، مدیرعامل سازمان انتقال خون در وبینار پلاسمادرمانی در بیماران مبتلا به کووید19 با اشاره به چالش‌های کارآزمایی این شیوه درمان در دوران طغیان و جایگاه سازمان انتقال خون در این حوزه گفت:کارآزمایی بالینی پلاسمادرمانی در حالی در کشور آغاز شد که ایران به عنوان دومین کشور پیشگام در این عرصه مطرح بود. سازوکار آن نیز از روز 24 اسفند ماه دو سه هفته پس از اعلام رسمی آغاز همه‌گیری کرونا در کشور در بیمارستان بقیه الله (عج) شروع شد.

وی افزود: سازمان انتقال خون از ابتدای این فعالیت در حوزه ی پلاسماگیری خون وارد نشد به این دلیل که در این زمان با بحران کمبود خون هم مواجه بودیم و نگران بودیم که در صورت آگاهی جامعه از پلاسماگیری خون از بیماران و بهبودیافتگان کووید19 کسی برای اهدای خون به سازمان مراجعه نکند.

عشقی همچنین گفت: جا دارد از شرکت دارویی درمان آرا قددرانی کنیم که به عنوان بخش خصوصی به این مساله ورود برخی قوانین موجب شده است که سازمان انتقال خون و بخش های خصوصی نتوانند در ایجاد ارتباط و جذب اهداکنندگان پلاسما برای پیشبرد پلاسمادرمانی کووید19 موفق عمل کنند

وحمایت کرد و اسپانسر پلاسما گیری در مراحل نخست درمان شد. این پروژه پس از دو هفته در بیمارستان های قم، مسیح دانشوری و اصفهان و چند بیمارستان دیگر کشور پیگیری شد و 6 تا 7 بیمارستان با وجود مشکلات مختلف کارآزمایی بالینی پلاسمادرمانی را آغاز کردند. ضمن آنکه روش جدید مطالعه و پروتکل ها و بخش عمده ای از مسوولیت این کار برعهده ی بیمارستان بقیه الله (عج) بود که در ابتدای کار رعایت پروتکل تدوین شده در این زمینه به دلیل اوج گیری بیماری و خستگی شدید کادردرمان کمی سخت بود و به همین دلیل انتخاب بیمار در این میان بسیار مشکل بود و قابل اجتناب نبود که از نظر اخلاقی در این زمینه خشک و راندوم عمل کنیم.

رییس سازمان انتقال خون با بیان اینکه در شرایطی که هرروز یک خبر، یک قانون، یک رگولیشن و تصمیم گیری در مدیریت در سطح کلان و بین المللی در این زمینه عنوان می شد دو هفته ی نخست فعالیت در این حوزه را کمی سخت می کرد، اظهار داشت: از همه مهمتر در این شرایط از همان ابتدا از سوی برخی افراد و منتقدین بر ما خرده گرفته می شد که چرا وارد این وادی نمی شویم در حالی که ما تازه دو هفته بود که این کار را شروع کرده بودیم جا دارد از شرکت دارویی درمان آرا قددرانی کنیم که به عنوان بخش خصوصی به این مساله ورود وحمایت کرد و اسپانسر پلاسما گیری در مراحل نخست درمان شد

و پلاسمایی نداشتیم چون بهبودیافته‌ای نداشتیم و همین موضوع برای ما ایجاد مشکل کرده بود. با یاری همه همکاران ، دوستان و رسانه ها با هر مشکلی که بود پلاسما جمع‌آوری شد و سازمان انتقال خون بسیار تلاش کرد تا توانستیم دستگاهها را جابه جا کنیم . در بیمارستان های آلوده همکاران ما داوطلبانه وارد بیمارستان های قم، تهران، یزد، اصفهان و حتی بابل و بعضی از شهرهای دیگر شدند و پلاسماگیری از بهبودیافته های کووید19 در همان بیمارستان ها انجام شد.

وی ادامه داد: بنابراین کارازمایی بالینی که با حدود 200 بیمار بعد از یکی دو ماه بسیار موفقیت آمیز و امیدوارکننده به پایان رسید.

عشقی تصریح کرد: پاندمی کووید19 مشخص نیست چه زمان به پایان می رسد. ما شاید 5 ماه یا یک سال دیگر درگیر این بیماری باشیم و از همه مهمتر بهبود یافته گان کووید19ممکن است تا ابد تیتر آنتی بادی نداشته باشند به همین دلیل ما فرصت کمی داریم که آنتی بادی را از آنان بگیریم. بنابراین مساله سبب شد که سازمان انتقال خون در اولین فرصتی که یک ماه از بهبود بیماران گذشته باشد وارد مرحله‌ی عملیاتی جمع آوری پلاسمای بهبودیافتگان شود و با عنوان پاندمی کووید19 مشخص نیست چه زمان به پایان می رسد. ما شاید 5 ماه یا یک سال دیگر درگیر این بیماری باشیم و از همه مهمتر بهبود یافته گان کووید19ممکن است تا ابد تیتر آنتی بادی نداشته باشند به همین دلیل ما فرصت کمی داریم که آنتی بادی را از آنان بگیریم

وظیفه ی سازمانی وارد عمل شده و دستورالعمل های خود با استفاده از گایدلاین های معتبرجهانی و مستندات موجود را تنظیم کرد.

وی همچنین اظهار داشت که هدف اصلی سازمان انتقال خون ازجمع آوری پلاسما، دادن آن به بیمارانی است که در حال حاضر در بیمارستان ها بستری هستند و اجرای بهینه ی آن مستلزم این است که ما از همه ی گروههای خونی پلاسما داشته باشیم که در شرایط حاضر نیز برای همه‌ی گروه‌های خونی پلاسمای کووید19 داریم .

رییس سازمان انتقال خون در مورد ذخیره پلاسما اظهار گفت: براساس مطالعه اپیدمیولوژیکی که از اهداکنندگان خونی که اکثرا از مناطق هات پوینت کووید19 مانند استان‌های گیلان، مازندران و گلستان بودند انجام دادیم بیش از 30 درصد از اهداکنندگان خون آنتی بادی‌شان مثبت بود پلاسمای خون آنان به عنوان افکتیو ریکاور ذخیره شد و ما هم برای اقدامات درمانی و هم برای اقدامات احتمالی بعدی که ممکن است تولیدی باشد از این پلاسماها چه ریکاورآن و چه سورس استفاده می کنیم که لیبل های مختلف گذاشته شده است.

وی همچنین در اعلام آخرین آمار اهداکنندگان خون به سازمان انتقال خون گفت: تا روز سه‌شنبه 20 خرداد ماه تا روز سه‌شنبه 20 خرداد ماه ما 1500 مراجعه کننده برای اهدا در سطح کشور داشتیم که بعضی از آنها در هنگام خون گیری انصرف دادند اما در کل از حدود 1226 نفر نهایتا توانستیم در سطح کشور طی 40 و چند روز پلاسما جمع کنیم

ما 1500 مراجعه کننده برای اهدا در سطح کشور داشتیم که بعضی از آنها در هنگام خون گیری انصرف دادند اما در کل از حدود 1226 نفر نهایتا توانستیم در سطح کشور طی 40 و چند روز پلاسما جمع کنیم. اهداکنندگان عمدتا مردان بودند و زنان مجرد و زنانی که تاکنون بارداری نداشته اند 77 نفر بودند و جالب اینکه بیشترآنان از اهداکنندگان مستمر و باسابقه‌ی سازمان انتقال خون بودند یعنی حدود 730 نفر از آنان اهداکنندگان مستمر و 500 نفر برای نخستین بار خون اهدا می کردند که عمدتا متاهل بودند.

عشقی در بیان مشکلات و چالش های پلاسما درمانی در کشور عنوان کرد: در حال حاضر ما با چالش هایی برای پلاسماگیری روبه‌رو هستیم. اولا هنوز ما تست های سرولوژی معتبری نداریم که بدانیم به چه میزان پلاسما و در چه تیتری در اختیار درمانگران قرار گیرد که این مساله بخصوص برای مصرف مستقیم در بیماران خیلی مهم است.

وی ادامه داد: مردم نگران‌اند پلاسما درمانی برای کسی که بیمار است و حال که دوره نقاهت خود را می‌گذراند مشکل ایجاد کند همچنین پرسنل نگران‌اند که از طریق اهداکنندگان به این بیماری مبتلا نشوند. در حالی که هیچ گزارش و رسمی و یکی از مشکلات ما آزارهایی که از فضای مجازی و افراد مغرض و نادان در این زمینه صورت می گیرد که انشالله دست از این کارها بردارند و اگر برندارند ما توضیحات کافی داریم که در اختیار رسانه ها قرار خواهیم داد

معتبری از RCTها منتشر نشده است و تاسف می خورم که یکی از بهترین RCTها در ایران انجام شد و به دلیل تنگ نظری‌های خارج از کشور از انتشار آن جلوگیری شد.

عشقی همچنین گفت: این عدم انتشار موجب می شود باور به تاثیر پلاسمادرمانی کم یا نباشد. جامعه فکر می کند که بیماری خوب شده و دیگر نیازی به دادن پلاسما وجود ندارد.از سوی دیگربرخی قوانین برای ما محدودیت به وجود می آورد. بویژه قوانینی که بر محرمانگی مشخصات بیماران اصرار دارد و همین مساله موجب شده است که حتی ما و بخش های خصوصی نتوانیم ارتباط نزدیکی در فراخون و جذب اهداکنندگان داشته باشیم.

وی یکی از مشکلات دیگر در این باره را اینگونه بیان کرد که ما چگونه وقت و انرژی و رفت و آمد بیماران را جبران کنیم. سازمان راهکارهایی برای این کار دارد که در اساسنامه اش آمده و سازمان در حد خود انجام می دهد

عشقی با اظهار نارضایتی از برخی اظهارات گفت: یکی از مشکلات ما آزارهایی که از فضای مجازی و افراد مغرض و نادان در این زمینه صورت می گیرد که انشالله دست از این کارها بردارند و اگر برندارند ما توضیحات کافی داریم که در اختیار رسانه ها قرار خواهیم داد.