ردپای بی‌فرهنگی روی دیوارهای شهر
شاید تاکنون بر روی دیوارهای شهر این جملات را زیاد دیده باشید «لوله کشی آب و فاضلاب»، «باشگاه ورزشی»، «تاکسی تلفنی»، «آشغال‌های خود را در این مکان نریزید» و ...؛ جملاتی که حتی گاه اینقدر بدخط نوشته می‌شود که گویی تنها هدف نگارنده زشت کردن دیوارهای شهر است.
به گزارش ایمنا، آیا تاکنون از خود این سوال را کرده‌اید که چرا و با چه هدفی برخی افراد در و دیوار شهر را نازیبا می‌کنند؟ در حالی که زیبایی شهر می‌تواند نقش به سزایی در شادابی و پویایی شهروندان داشته باشد البته حس تعلق مکانی افراد به محل زندگی خود در این راستا از اهمیت بسیاری برخوردار است چراکه این حس تعلق اگر به خوبی تقویت و شناخته شود، تأثیر آن بر روی ماندگاری افراد در محل زیست و زادگاهشان افزایش می یابد و تا جایی ادامه خواهد یافت که حتی افراد حاضر می شوند برای دفاع از محل و مکانی که به آن تعلق دارند فداکاری کنند نه اینکه به جان این محیط افتاده و باعث نازیبایی محل زندگیشان شوند.
این موضوع را از زوایای مختلف دیگری همچون اختلاف طبقاتی، مشکلات روحی و روانی، نداشتن اوقات فراغت، داشتن دوستان ناباب و ... نیز می‌توان بررسی کرد. طبق ماده ۹۲ قانون شهرداری‌ها، نوشتن هر نوع مطلب یا الصاق هر نوشته‌ای بر روی دیوارهای شهر که مخالف مقررات انجمن شهر باشد، ممنوع است مگر در محل‌هایی که شهرداری برای نصب و الصاق اعلانات معین می‌کند.
معضل دیوارنویسی شهری در حالی همچنان پابرجا بوده است که طی سالیان گذشته شهرداری‌های کلانشهرهای کشور بارها از هزینه گزاف پاکسازی این تبلیغات گله کرده‌اند البته عده‌ای بر این باور هستند که برخورد نکردن جدی با پدیده دیوار نویسی در شهر سبب شده تا روز به روز بر تعداد این نوشته ها افزوده شود، از این رو شهرداری اصفهان باید با اتخاذ تدابیر فوری و مناسب مانند برخورد با متخلفان و تبلیغ کنندگان و زیباسازی مناظر و دیوارهای شهری با طرح‌های زیبا جلوی رشد روز افزون این پدیده زشت را بگیرند.
چرا دیوارنویسی؟
«امان‌الله قرایی مقدم» یکی از جامعه‌شناسان در این باره به ایمنا می‌گوید: بدآموزی پدیده دیوارنویسی از خود مسئولان نشأت گرفته است؛ وقتی از ابتدا شعارها و حرف‌های گوناگون را بر روی دیوارها با استفاده از اسپری نوشتند، این پدیده شایع شد و امروزه هرکسی به خودش اجازه می‌دهد که دیوارها را کثیف و کالبد شهر را مخدوش کند.
وی اظهار می‌کند: اصولاً افرادی که دست به دیوارنویسی می‌زنند از نظر خانوادگی، تربیتی مشکل داشته و به دلیل محرومیت‌ها، محدودیت‌ها، فشارها و ناامیدی‌هایی که در طول زندگی برآنها وارد شده، عامل این مشکلات را از جامعه و مسئولان می‌دانند، از این رو یک اسپری برداشته و شعارها یا دل نوشته‌های ناشایست بر دیوار معابر یا حتی منازل شهر می‌نویسند.
وی تاکید می‌کند: برای از بین بردن مشکلات اجتماعی، باید علل و انگیزه‌های ایجاد آن مشکل یا معضل را شناسایی کرد و پس از شناسایی این عوامل باید برای رفع آن اقدام جدی شود.
این جامعه شناس که معتقد است: «عوامل اجتماعی بسیاری در انجام رفتارهایی همچون دیوارنویسی مؤثر است، اختلاف آشکار و واضح طبقات اجتماعی موجب می‌شود افراد متاثر از این امر، دست به کارهای غیر عرف بزنند، البته از دیگر عوامل اجتماعی این رفتار، می‌توان فقر فرهنگی را نام برد که این عوامل نوجوانان و جوانان را بیش از دیگران تحت تأثیر قرار می‌دهد، علاوه بر موارد ذکر شده دوستان ناباب و محیط آلوده نیز می‌تواند از دیگر عوامل اجتماعی چنین رفتارهایی باشد«.
وی با اشاره به اینکه تربیت ناصحیح، نبود کنترل و نظارت والدین بر فرزندان، مشکلات عاطفی و بی‌سوادی خانواده و... می‌تواند زمینه ساز بروز چنین مشکلات رفتاری باشد، تصریح می‌کند: شاید بتوان طرد اجتماعی این گونه افراد را نیز عامل دیگری برای انجام این رفتار اشتباه دانست، چرا که افراد با داشتن چنین شرایطی برای جبران این نوع کمبودها و برای رهایی از این گونه بی مهری‌ها و معضلات جامعه، دست به دیوارنویسی و نوشتن کلمات و جملات رکیک می زنند.
قرایی مقدم ادامه می‌دهد: شاید بعضی اوقات این نوشتار فقط یک کار تفنّنی و به عنوان گذراندن اوقات فراغت باشد و فقط به خاطر اینکه لحظاتی با دوستان خود خوش باشند، دست به انجام این رفتار بزنند، اگر فرد، تنها برای سرگرمی و تنوع این کار را انجام دهد، این کار به صورت نامحسوس زمینه سوق یافتن نوجوان و جوان به سمت رفتار ناشایست را فراهم می‌کند.
پاک کردن دیوارنویسی‌ها سالانه یک میلیارد تومان هزینه دارد
شهرداری‌ها هر ساله برای پاکسازی و زیباسازی این معابر هزینه‌های زیادی را متحمل می‌شوند؛ هزینه‌هایی که بی‌شک اگر به شهر تحمیل نمی‌شد به طور حتم در سایر طرح‌های زیباسازی شهر به طور مؤثرتری مورد استفاده قرار می‌گرفت.
«غلامرضا ساکتی»، رییس اداره خدمات شهری شهرداری اصفهان در این باره می‌گوید: شهرداری اصفهان سالانه برای امحاء و پاکسازی دیوارنویسی‌های مناطق ۱۵ گانه شهر یک میلیارد تومان اعتبار هزینه می‌کند که ۷۵۰ میلیون تومان از این هزینه شامل حقوق نیروها، تامین وسایل مورد نیاز و حدود ۲۵۰ میلیون تومان هزینه خرید رنگ و سایر تجهیزات است.
وی تاکید می‌کند: بر اساس ماده ۹۲ قانون شهرداری‌ها نوشتن هر نوع مطلب یا الصاق هر نوشته، عکس، برچسب و نظایر آنها در تمامی فضاها و اماکنی از قبیل در و دیوار املاک و کف خیابان که در مرئی و منظر عموم بوده و برخلاف مصوبات شورای اسلامی شهر باشد، ممنوع است مگر در محل‌هایی که شهرداری برای این منظور مشخص می‌کند و در این محل‌ها فقط باید به نصب و الصاق آگهی اکتفا کرد و نوشتن روی آن نیز ممنوع است.
رییس اداره خدمات شهری شهرداری اصفهان ادامه می‌دهد: یک خلاء قانونی که وجود دارد این است که رقم جریمه دیوارنویسی در قانون زیاد نیست و متخلف علاوه بر تأدییه خسارت مالکان تنها به پرداخت ۱۰ تا ۵۰ میلیون ریال جریمه نقدی به نفع شهرداری و معادل مبلغ هزینه‌شده جهت پاکسازی و مرمت محل محکوم می‌شود، از این رو مکاتبه‌ای با شورای عالی استان‌ها انجام شده تا این ماده قانونی در مجلس شورای اسلامی اصلاح شود.