تأکید بر پیشگیری اولیه با محوریت آموزش
«خشونت رتبه نخست آسیبهای مدارس استان را دارد بعد از آن کودکآزاری، مصرف دخانیات، اعتیاد و خودکشی بوده است.»
رئیس اداره مراقبت از آسیبهای اجتماعی اداره کل آموزشوپرورش استان اصفهان ضمن بیان این مطلب در مورد وضعیت کاهش آسیبهای اجتماعی در مدارس به ایمنا گفت: حدود ۸ سال است که اداره مراقبت در برابر آسیبهای اجتماعی بهصورت یک اداره مستقل تخصصی در حوزه کاهش آسیبهای اجتماعی در ادارات کل آموزشوپرورش فعالیت دارد. مریم ژاله با بیان اینکه سیاست اصلی آموزشوپرورش در کنترل و کاهش آسیبهای اجتماعی پیشگیری اولیه است، افزود: پیشگیری اولیه بیشتر با آموزش تحقق مییابد که در این زمینه سه برنامه اصلی در این اداره انجام میشود. رئیس اداره مراقبت از آسیبهای اجتماعی اداره کل آموزشوپرورش استان اصفهان در مورد این سه محور اصلی تصریح کرد: یکی از این محورها آموزش و توانمندسازی است که در این زمینه کارگاههای آموزشی و برنامههایی برای کلیه مقاطع در سه دسته دانشآموزان، معلمان و والدین در نظر گرفته که شامل برخی آموزشهای تلفیقی پیشگیری در کلاس درس همچنین آموزشهای مبتنی بر شواهد میدانی انجام میشود. او در مورد طرح آموزش پیشگیری رشدمدار اظهار کرد: این طرح متناسب با گروه سنی دانشآموزان در هر مقطع سنی مهارتهایی را به دانشآموزان آموزش میدهد که امسال ۵۵ درصد مدارس استان زیرپوشش این طرح بودند که تا سال ۱۴۰۰ این پوشش به صد درصد میرسد.
ژاله با بیان اینکه دومین محور پیشگیرانه نهضت فرهنگی پیشگیری از آسیبهای اجتماعی است، تصریح کرد: این نهضت فرهنگی شامل برنامههای مناسبتی است که بدین منظور هفته مبارزه با اعتیاد در مدارس را از سه سال قبل طراحی کردند که مقارن با آخرین هفته آبان ماه است همچنین جشنواره نوجوان سالم در مدارس با محورهای مختلف فرهنگی فیلم، عکس، مقاله با دو محور پیشگیری از رفتارهای پرخطر و خشونت در سه سطح مدارس، مناطق و استانی اجرا میشود همچنین راهاندازی نمایشگاههای فرهنگی دائمی، توزیع محصولات فرهنگی از دیگر اقدامات محور دوم پیشگیری است. او در مورد محور مراقبت اجتماعی دانشآموزان، اظهار کرد: از سه سال قبل اطلاعات آسیبها کامل نبود و بین وضعیت موجود و آمارها تضادهایی بود که وزارتخانه بهصورت متمرکز سامانه پایش آسیبهای اجتماعی را راهاندازی کرد که مدیران مدارس موظف به پر کردن فرمهایی در این سامانه هستند که هدف از این سامانه جمعآوری دادههای مدیران مدارس و تهیه نقشه خطرپذیری بوده است.
نیروی مستقل در حوزه کاهش آسیبهای اجتماعی در مدارس نداریم
رئیس اداره مراقبت از آسیبهای اجتماعی اداره کل آموزشوپرورش استان اصفهان با بیان اینکه فعالیتهای بعدی بر اساس نقشه خطرپذیری خواهد بود، افزود: باید بدانیم که آسیبهای اجتماعی و رفتارهای پرخطر همهجا هست و نمیتوانیم بگوییم یک منطقه خاص پاک است یا مناطق دیگر پرخطر است چراکه تنوع و تعدد آسیبهای مناطق استان متفاوت است اما سعی ما همواره بر این بوده که تمام تمرکز خود را در مناطق خطرپذیر متمرکز کنیم که مناطق حاشیهنشین مهاجرنشین و دارای خردهفرهنگهای بسیار تعدد و تنوع آسیبها را بیشتر دارند. او در مورد طرح نماد اظهار کرد: طرح نظام مراقبت اجتماعی دانشآموزان با عنوان نماد دو سال است که در اصفهان بهصورت پایلوت انجام میشود اگر این طرح نماد در همه مدارس انجام شود همه برنامههای پیشگیری ذیل این برنامه خواهد بود که در سال گذشته این طرح در ۶ واحد آموزشی فلاورجان و ۶ واحد در ناحیه ۳ آموزشوپرورش اجرا شد و امسال با پوشش صددرصدی در واحدهای آموزشی فلاورجان انجام شده است. ژاله با بیان اینکه برای سال آینده این طرح باید در ۱۵۰۰ واحد آموزشی اجرا شود، گفت: در چشمانداز سال ۱۴۰۰ تمام مدارس زیر چتر طرح نماد خواهند بود اما چون در این طرح ۱۴ دستگاه نقش دارند فعلا بهصورت پایلوت در کشور اجرا شده است. او در مورد طرحهای اجتماعمحور آموزشوپرورش در کاهش آسیبها افزود: از صد درصد برنامهها نیمی از آنها رشدمدار و نیم دیگر اجتماعمحور است که در طرح اجتماعمحور با استفاده از پتانسیل ذینفعان محلی در بیرون از مدارس انجام میشود و برای نمونه برای روز دخانیات در محلههای مختلف از فروشگاهها و مغازههایی که دخانیات عرضه نمیکردند تقدیر شد. رئیس اداره مراقبت از آسیبهای اجتماعی اداره کل آموزشوپرورش استان اصفهان با بیان اینکه در اجرای طرحهای کاهش آسیب دو مشکل اساسی وجود دارد، گفت: نیروی مستقل و متخصص نداریم و کادر مستقلی برای این کار در مدارس نداریم و دیگر اینکه زمان مستقل و خاصی برای اجرای این طرحها در مدارس نداریم چراکه مهمترین مطالبه والدین از مدارس رویکرد آموزشی است هرچند در سالهای گذشته با وجود کتابهای اجتماعی، تفکر و سبک زندگی یا سواد رسانهای این روند بهتر شده است. او با اشاره به اینکه تلاش بر این بوده پیشگیری را یک رسالت عمومی بدانیم، اظهار کرد: سعی ما بر این بوده همه دبیران مهارتهای لازم در این زمینه را کسب کنند چراکه در گذشته تنها دبیران پرورشی و اجتماعی یا دروس عمومی این مهارت را داشته باشند اما امروز همه کارکنان حتی معلمان فیزیک، شیمی یا ریاضی مهارتهای پیشگیری را به دانشآموزان منتقل کنند.
مصرفکننده حرفهای مواد مخدر در مدارس نداریم
ژاله با تأکید بر اینکه باید اولویت پرورش بر آموزش باید مطالبه اصلی والدین باشد، تصریح کرد: طرح توانمندسازی همزمان دانشآموزان، والدین و معلمان را در ۴۱۵ مدرسه ابتدایی و در دو دوره متوسطه همه مدارس دولتی اجرایی کردیم که در این طرح ۳۷۶ هزار و ۸۳۳ دانشآموز، ۳۳۳ هزار و ۸۸۵ نفر والدین و ۲۳ هزار نفر از کارکنان در کل استان آموزشهای لازم را در سه جلسه دریافت کردند. او با اشاره به اینکه از نظر اجرای برنامههای کاهش آسیب استان اصفهان وضعیت خوبی نسبت به دیگر استانها دارد، افزود: دستگاههای مربوطه در استان اصفهان تعامل درون بخشی خوبی با هم دارند که این تعامل منجر به همکاری میشود که این تعامل در بسیاری استانها وجود ندارد همچنین همکاران فرهنگی هم همکاری خوبی دارند و کمبود اعتبار یا موانع دیگر به دلیل وجود احساس مسئولیت کمرنگتر است. رئیس اداره مراقبت از آسیبهای اجتماعی اداره کل آموزشوپرورش استان اصفهان در خصوص مهمترین آسیبهای موجود در مدارس استان گفت: به ترتیب خشونت رتبه اول آسیبهای مدارس استان را دارد بعد از آن کودکآزاری، مصرف دخانیات، اعتیاد و خودکشی بوده است کودکآزاری در اینجا خارج از سیستم مدارس صورت گرفته بود اما به مدرسه گزارش شده بود و در بحث اعتیاد دانشآموزان معمولا سوءمصرف مواد دارند و بههیچوجه مصرفکننده حرفهای نداریم و همان حد اعتیاد هم بیشتر در مورد دخانیات بوده است و در مورد آسیبهای اجتماعی وضعیت غرب و شرق استان برابر است اما تنوع آسیبها باهم متفاوت است.