ترس کلاس اولیها از مدرسه را جدی بگیرید
یک از دلایل و ریشههای مهم بروز این رفتار در برخی از کودکان تربیت نامناسب دوران کودکی و آشنا نکردن فرزندان با مهارتهای اجتماعی و برقراری ارتباط با دیگران است.
فصل بازگشایی مدارس همواره برای برخی از کودکان اصفهانی یادآور کابوسهای وحشتناک جدایی از خانواده است، کارشناسان معتقدند علت بروز اختلال روانی ترس از مدرسه دانشآموزان پیشدبستانی و کلاس اولی باید ریشهیابی اصولی شود. کودکانی که تا ماهها پس از آغاز کلاسهای درس هر روز با چشمانی اشکبار و نگاهی نگران ثانیههای سخت جدایی از خانواده را میگذرانند و با این اختلال روانی دستوپنجه نرم میکنند. ترس از مدرسه یکی از اختلالهای روانی شایع در دوران مدرسه است که در کودکان دبستانی بیشتر دیده میشود که به اعتقاد کارشناسان نباید از کنار این موضوع مهم بهسادگی گذشت. بسیاری از کودکان هنگام جدا شدن از والدین ناراحت میشوند، بویژه در خانوادههایی که حمایت افراطی از کودک انجام و در او این شائبه ایجاد میشود که وارد محیط خطرناک و قفس مانندی به دور از دسترسی از خانواده خواهد شد. برخی از پزشکان معتقدند این اختلال و اضطراب به شکلهای گوناگون مانند بیاشتهایی، دردهای شکمی، حالت تهوع، مشکلات خواب، سردرد و کابوسهای شبانه خود را نشان میدهد. در صورت بروز علائم اضطراب جدایی در کودکان باید به بررسی و درمان جدیتر پرداخته شود زیرا در
برخی موارد علائم اولیه افسردگی در دوره نوجوان و جوانی همین اضطراب جدایی در کودکی است. واقعیت این است که درمان کودک مدرسه هراس بسیار با اهمیت است و والدین نباید نسبت به آن بیتفاوت باشند زیرا مدرسه نرفتن تأثیرات بدی بر کودک و خانواده او میگذارد. بسیاری از اختلافات خانوادگی، مشکلات تحصیلی، کم شدن تعاملات اجتماعی کودک و در نهایت ایجاد روحیه بزهکاری، اضطراب و افسردگی به اعتقاد برخی از روان شناسان از عواقب درمان نکردن اختلال مدرسه هراسی در کودکان است.
یک روانشناس بالینی درباره علت و ریشه هراس از مدرسه در کودکان بویژه دانش آموزان پیشدبستانی و کلاس اولی گفت: یک از دلایل و ریشههای مهم بروز این رفتار در برخی از کودکان تربیت نامناسب دوران کودکی و آشنا نکردن فرزندان با مهارتهای اجتماعی و برقراری ارتباط با دیگران است. افسانه برومند افزود: حمایت افراطی خانواده و بویژه مادران از کودک و ایجاد وابستگی و دلبستگی بسیار در او علاوه بر اینکه در دوران مدرسه بهعنوان نخستین جدایی به کودک فشارهای روحی و جسمی وارد میکند میتواند در آینده برای حضور او در جامعه نیز مشکلساز باشد. او اظهار داشت: انحصارطلبی و سلطه گری مادر در کانون خانواده و همچنین وجود اضطراب و استرس در برخی مادران موجب میشود که فرزندان تنها امید و دلبستگی خود را در خانواده و بویژه مادر بیایند. این روانشناس با بیان اینکه این کودکان اغلب ترسو و خجالتی هستند و بیشتر اوقات تصور نادرستی از تواناییهای خود، بویژه در مقایسه با دیگر بچهها دارند گفت: این دسته از کودکان از حضور فردی و بهتنهایی در جمع خارج از خانواده هراسان هستند. او تصریح کرد: بررسیهای علمی و پژوهشی نشان داد که کودکان مبتلا به این اختلال به شدت در معرض خطر ابتلا به هراس اجتماعی هستند. برومند با اشاره به اینکه این کودکان، مستعد پارهای ناراحتیهای عاطفی هستند و هراس از مدرسه تنها یکی از اشکال متعددی است که حالت رکود و شکست را منعکس میکند میتوان گفت نشانه یا عارضه هراس از مدرسه گرچه فقط یکی از شیوههای بروز درد است، گاهی به اختلال رابطه میان یکی از والدین و کودک نیز اشاره دارد. او تصریح کرد: ترسهای مفرط و غیرمعقول از مدرسه بهطورمعمول برای نخستین بار در دوره پیشدبستانی، کودکستان یا کلاس اول نمایان میشوند و در کلاس دوم به اوج خود میرسند، بااینحال خودداری از رفتن به مدرسه میتواند در هر سنی رخ دهد. برومند تأکید کرد: واقعیت این است که درمان کودک مدرسه هراس بسیار با اهمیت است و والدین نباید نسبت به آن بیتفاوت باشند زیرا مدرسه نرفتن تأثیرات بدی بر کودک و خانواده میگذارد. روانشناس تربیتی دراینارتباط گفت: یکی از راهکارهای پیشگیری از اختلال ترس از مدرسه افزایش توانمندی و اعتمادبهنفس در سالهای پیش از ورود به مدرسه در کودکان است. زهره کثیری افزود: برای این منظور لازم است که مهارتهای ارتباطی و شیوه برقراری رابطه با همسالان به کودکان آموزش داده شود. او ازجمله راهکارهای مقابله با مدرسه هراسی در کودکان را پرهیز از تنبیه و توهین شدید و یا بکار بردن الفاظ نامناسب به کودکان برشمرد و گفت: بهجای این رفتار باید مهربانی و جلب نظر کودک به صحبت پیرامون علت ترس از مدرسه و همدلی و رفع اضطراب و نگرانی او در این رابطه پرداخت. این روانشناس، کمک گرفتن از مشاوران روانشناس برای ریشهیابی و رفع حالت هراس از مدرسه و همچنین ارزیابی و شناسایی مشکلات احتمالی در مدرسه مثل بدرفتاری معلم و یا همسالان و همچنین استفاده از راهکار تشویق و ترغیب برای رفتن بهموقع به مدرسه و انجام فعالیتها و تکالیف مربوط را از دیگر اقدامات برای مقابله با مدرسه هراسی کودکان عنوان کرد. کثیری با بیان اینکه هراس از مدرسه ازجمله ترسهای رایج دوران کودکی است گفت: لازم به ذکر است که هرگونه بیتوجهی به درمان این اختلال علاوه بر کاهش بهره هوشی، پیامدهای تحصیلی و اجتماعی جدی برای کودک به همراه خواهد داشت. او تصریح کرد: کودکانی که در معرض اضطراب و استرس قرار دارند بخشی از مغز که به حافظه مربوط میشود در مقایسه با همسالانشان کوچکتر است. این روانشناس تربیتی بیان کرد: این تفاوت نهتنها در اندازه فیزیکی مغز، خودش را نشان نمیدهد بلکه در تواناییهای شناختی هم مؤثر است که بر این اساس کودکان مضطرب در سنجش حافظه کوتاهمدت مشکلات بیشتری دارند. او ازجمله علائم فیزیکی اضطراب را در این دسته از کودکان اختلال در خواب، پرخاشگری، ناخن جویدن، شبادراری و لکنت زبان عنوان کرد. او با بیان اینکه اضطراب و نگرانی از رفتن به مدرسه ازلحاظ روانی نیز باعث کاهش اعتمادبهنفس، تنش عضلانی و غیره در کودکان میشود گفت: این دسته از کودکان در بزرگسالی در حوزههای تحصیلی و شغلی و خانوادگی دچار مشکل خواهند شد.