هرآنچه درباره ارتودنسی دندان باید بدانید

طبق برآورد‌های رسمی، درصد قابل توجهی از مردمان جهان به یکی از مشکلات مربوط به دندان دست به گریبان هستند که یکی از مهمترین آن‌ها عدم وجود نظم و ترتیب دندان‌ها در فک است. نکته جالب توجه در این است که این مشکل ظاهراً از گذشته‌های دور به قدری شایع بوده است که امروزه بسیاری از کارشناسان تاریخ پزشکی معتقدند که ارتودنتیست یا پزشکی که وظیفه او رفع این بی نظمی دندان‌ها است، قدیمی‌ترین تخصص و حتی اولین تخصص در عرصه دندان پزشکی بوده است. به هرحال عارضه بی نظمی دندان‌ها در فک نه تنها اثر سوء در زیبایی چهره انسان پدید می‌آورد بلکه به نوبه خود مشکلاتی را در دهان و حتی در سیستم گوارش انسان پدید می‌آورد که همین عوامل سبب شده است تا ارتودنسی دندان از اهمیت بسزایی در عرصه دندان پزشکی برخوردار باشد. اما ارتودنسی دندان دقیقاً به چه معناست و این عمل چه مشکلاتی را برطرف می‌کند؟ ارتودنسی دندان برای چه افرادی لازم است و آیا برای همه به یک روش صورت می‌پذیرد؟ ارتودنسی دندان چه مزایا و معایبی دارد و چگونه می‌توان فهمید که دندان‌های ما به ارتودنسی نیاز دارند یا خیر؟ اگر شما نیز به دنبال پاسخ چنین سوالاتی هستید، با ما همراه شوید تا اطلاعات جامعی را در خصوص ارتودنسی دندان در اختیار شما قرار دهیم.

ارتودنسی (Orthodontics) یکی از شاخه‌ها و تخصص‌های رشته دندانپزشکی (dentistry) است. کلمه ارتودنسی مرکب از دو واژه لاتین «ارتو» به معنای «راست» و «درست»، و «ادوس» یا مشتق آن «دنس» به معنای «دندان» است. از همین ریشه شناسی واژه ارتودنسی می‌توان متوجه شد که دندانپزشکان در این تخصص، به درمان عدم هماهنگی و عدم جفت شدن دندان‌ها می‌پردازند که اصطلاحاً به آن مال اکلوژن (malocclusion) نیز گفته می‌شود. به عبارت دیگر ارتودنسی علم تصحیح روابط نامناسب فک و دندان و جفت و ردیف کردن دندان‌های نامنظم است. متخصص ارتودنسی در هماهنگ کردن ناهماهنگی‌های دندان‌ها تخصص دارد و از آنجایی که اغلب درمان‌های ارتودنسی ظاهر و شکل صورت افراد را بهبود می‌بخشند، می‌توان گفت که پروسه‌های درمانی انجام شده در این تخصص، جنبه زیبایی نیز دارند. با این حال باید توجه داشت که پروسه‌های انجام شده در ارتودنسی اغلب با هدف بهبود عملکرد دهان و دندان انجام می‌شود و به همین خاطر جنبه درمانی دارند.

همانگونه که اشاره شد، ارتودنسی با هدف درمان اختلالات دندانی که به طور کلی به مال اکلوژن یا همان عدم هماهنگی و جفت بودن دندان معروف هستند، مرتبط است. در واقع عواملی، چون نبودن چند دندان، کج بودن یا برآمدگی دندان‌ها و یا فشرده بودن آن‌ها به یکدیگر، می‌توانند باعث ناهنجاری‌های دندانی شوند. ناهنجاری‌های دندانی باعث مشکل در جویدن غذا شده و می‌تواند موجب فرسایش برخی از دندان‌ها گردد. این عارضه همچنین می‌تواند باعث گرفتگی و درد عضلانی شود. دندان‌های بیرون زده، آسان‌تر در معرض شکستگی و ترک‌خوردگی قرار می‌گیرند. تمیز کردن دندان‌های کج و فشرده‌شده به هم نیز کار دشواری بوده و این دندان‌ها نسبت به پوسیدگی و بیماری‌های لثه آسیب‌پذیرترند؛ بنابراین ارتودنسی می‌تواند مشکلاتی را برطرف کند که عمده‌ترین آن‌ها را می‌توان به ترتیب زیر برشمرد؛

۱. فاصله میان دندان‌ها: به دلیل عدم هماهنگی فک و دندان‌ها، ممکن است بین دندان‌ها فاصله یا دیاستما ایجاد شود. هرگاه فاصله بین دندان‌ها به اندازه ۰.۵ میلی متر یا بیشتر باشد، این فاصله مشکلاتی، هم در طرح لبخند و هم در عملکرد دندان‌ها ایجاد می‌کند که باید با کمک ارتودنسی دندان یا روش‌های مشابه دیگر بسته شود.

۲. کرادوینگ: کرادونیگ به معنای ازدحام و شلوغی دندان‌ها در فک است. فک‌ها و دندان‌های ما در حالت نرمال و طبیعی از لحاظ سایز و اندازه با هم هماهنگ هستند. زمانی که تناسب و هماهنگی در اندازه آن‌ها به هم بخورد، احتمال بروز مشکلات زیادی از جمله شلوغ شدن دندان‌ها وجود دارد. به طور معمول وقتی فک کوچکتر از حد طبیعی باشد و یا دندان از حد نرمال خود بزرگتر باشد، عارضه کرادوینگ ایجاد می‌شود که با رتودنسی قابل رفع است.

۳. اوربایت: در حالت نرمال، هر دو فک بالا و پایین با هم در هماهنگی بوده و هم‌پوشانی دارند. فک بالا نیز معمولا چند میلی‌متر جلوتر از فک پایین است. اما زمانی که به هر علتی (معمولا ژنتیک یا وراثت) فک بالا بیش از این اندازه جلو باشد، اصطلاحاً گفته می‌شود که شخص اوربایت دارد. اگرچه درمان اصلی اوربایت، ارتودنسی است، اما این درمان معمولا با جراحی فک نیز همراه است.

۴. آندربایت: آندربایت درست برعکس اوربایت است. در آندربایت فک پایین جلوتر از فک بالا است به همین علت به آن جلوزدگی فک پایین (جلو بودن فک پایین) یا عقب رفتگی فک بالا گفته میشود (زیرا به نظر میرسد که فک بالا عقب‌تر است).

۵. اورجت: اورجت یکی از مشکلات رایج ارتودنسی دندان (مخصوصا در کودکان) است. این وضعیت مشابه اوربایت است. با این تفاوت که اوربایت یک مشکل عمودی است، ولی اورجت یک مساله افقی است. به عبارت دیگر در اور جت نه تنها فک بالا جلوتر است که فاصله بین دندان‌های فک بالا و پایین در جلوی دهان زیاد و قابل توجه است.

۶. اپن بایت: هر گاه فک بالا و پایین در موقعیت نرمالی نسبت به هم باشند و همپوشانی خود را حفظ کرده باشند، اما بین دندان‌های بالا و پایین (در جلوی دهان) حین بستن دهان فاصله وجود داشته باشد گفته میشود شخص اپن بایت دارد.

۷. کراس بایت: کراس بایت مربوط به دندان‌های خلفی و طرفی است. هرگاه دندان‌های فک بالا به صورت افقی پشت دندان‌های فک پایین قرار بگیرد اصطلاحا گفته میشود که شخص کراس بایت دارد.

۸. دندان از دست رفته: هر کسی ممکن است بنا به هر دلیلی، یک (یا چند) دندان خود را از دست دهد. از آنجا که دندان‌ها به صورت طبیعی و با افزایش سن می‌توانند آرام آرام حرکت کرده و تغییر موقعیت بدهند، اگر جای خالی در قوس فکی وجود داشته باشد، تمایل آن‌ها و سرعت حرکتشان به سمت جای خالی بیشتر می‌شود. در نتیجه دندان‌ها به مرور زمان کج می‌شوند و روی هم تاثیر می‌گذارند. برای مواجه با این مشکل یا درمان کج شدن دندان‌ها به دنبال جای خالی دندان، به طور معمول درمان ارتودنسی دندان توصیه می‌شود.

۹. دندان نهفته: گاهی اوقات به دلیل رویش نابه جا، کوچک بودن فک و نبود فضای کافی برای دندان ها، برخی از آن‌ها نتوانند از لثه بیرون بیایند. به طور معمول دندان عقل و دندان نیش دچار نهفتگی می‌شود. یکی از مشکلاتی که توسط ارتودنسی دندان برطرف می‌شود، ارتودنسی دندان نیش نهفته و دندان عقل نهفته است.

۱۰. رویش اکتوپیک دندان: این عارضه یک نوع اختلال در روند رویش دندان‌ها است که به آن رویش نابجای دندان دائمی گفته می‌شود. در رویش اکتوپیک، دندان به جای اینکه در مسیر طبیعی خود رشد کند، به جهت یا سمت و سوی دیگری رشد میکند. این مشکل (رویش دندان دائمی به صورت اکتوپیک) میتواند باعث از دست رفتن یا افتادن دندان شیری مجاور شده و در نتیجه دندان دائمی نیز کج دربیاید. شایع‌ترین حالت رویش نابجا یا اکتوپیک، رویش دندان مولر اول (اولین دندان آسیای دائمی) در فک بالا است، که منجر به از دست رفتن دندان مولر دوم (آسیای دوم) شیری می‌شود. این مشکل منجر به کاهش طول قوس دندانی و کمبود فضا برای رویش دندان‌های جایگزین می‌گردد.

هر درمانی علاوه بر رفع مشکلات خاص، به طور معمول می‌تواند برای گروه‌های متفاوت، مزایایی را به همراه داشته باشد. ارتودنسی نیز می‌تواند برای گروه‌های زیر سودمند باشد؛

۱. کودکان و نوجوانان: دندانپزشکان و ارتودنتیست‌ها عقیده دارند که کودکانی که سن آن‌ها کمتر از ۷ سال است نباید ارتودنسی روی آن‌ها انجام شود. پس از ۷ سالگی و در سنین بالاتر تعداد بیشتری از دندان‌های دائمی بیرون آمده و مشکلات دندان بهتر قابل شناسایی می‌باشند؛ بنابراین مراجعه به داندان پزشک پس از بیرون آمدن دندان‌های دائمی و پس از هفت سالگی برای بررسی وضعیت دندان‌های کودک بسیار مهم است و می‌تواند به سادگی هر گونه مشکل در دندان‌ها را پیش از سخت‌تر شدن وضعیت شناسایی و درنهایت درمان کند.

۲. بزرگسالان: بسیاری از افراد نیز در بزرگسالی و پس از روبرو شدن با مشکلاتی در دندان‌های خود، برای ارتودنسی مراجعه می‌کنند. درمان بزرگسالان بسیار سخت‌تر است و این افراد برای رفع مشکل خود به بیش از یک متخصص دندانپزشکی احتیاج دارند. به طور مثال بزرگسالان قبل از انجام ارتودنسی باید مشکلات لثه خود را حل نمایند، زیرا بزرگسالان بیشتر در معرض بیماری‌های لثه قرار دارند. برخی اوقات آن‌ها مشکلات هم ترازی فک نیز دارند که باید از طریق جراحی اصلاح شوند. یکی از بزرگترین محدودیت‌ها در درمان بزرگسالان این است که بزرگسالان دیگر درحال رشد نیستند.

۱. ایجاد پلاک روی دندان: درحالت عادی زمانی که دندان‌های خود را به طور مرتب مسواک میزنید و از نخ دندان استفاده میکنید سلامتی دهان و دندان و در نتیجه سلامتی عمومی شما افزایش پیدا خواهد کرد. اما اگر بهداشت دهان و دندان را رعایت نکنید و مرتبا مسواک نزنید، پلاک و تارتار در پشت دندان‌ها شما تشکیل میشود. در خصوص ارتودنسی نیز همین مشکل وجود دارد. یعنی اگر به طور منظم دندان‌ها و دستگاه ارتودنسی را تمیز نکنید پلاک به طور مشابه روی بخش‌های مختلف دستگاه مثل سیم و براکت تشکیل شود.

۲. واکنش‌های آلرژیک: واکنش‌های آلرژیک از جمله نادرترین عوارض ارتودنسی دندان است و تنها در افرادی رخ میدهد که نسبت به یکی از اجزای بریس ارتودنسی حساسیت داشته باشند. برای مثال ممکن است به جنس سیم یا براکت حساسیت داشته باشید.

۳. تغییر چهره و صورت: به دلیل اینکه دستگاه‌های ارتودنسی به دندان‌ها متصل میشود در ظاهر ممکن است که چهره شما کمی تغییر کند. اگر متخصص ارتودنسی شما با دقت و بدون در نظر گرفتن حالت چهره شما، اقدام به درمان کند، این موضوع قابل توجه‌تر خواهد شد.

۴. ایجاد زخم در دهان: زخمی شدن از عوارض ارتودنسی دندان است، اما خیلی کم پیش می‌آید که داخل دهان زخم شود. زخمی شدن دهان معمولا در افرادی رخ میدهد که ارتونسی ثابت لینگوال یا پشت دندانی دارند. زیرا در این روش بریس ارتودنسی به جای اینکه به جلو دندان وصل شود به پشت دندان‌ها متصل است. در این وضعیت زبان مدام به براکت‌ها و سیم برخورد میکند و احتمال زخمی شدن آن وجود دارد.

۵. درد و ناراحتی: درد و ناراحتی‌های ناشی از انجام ارتودنسی را در حقیقت نمی‌توان یک عارضه نامید، چون وجود درد مختصر، کاملا طبیعی است و پس از اندک زمانی از میان می‌رود. در حقیقت دندان‌های شما در حالت طبیعی ثابت هستند و به کمک رباط‌ها و ساختار‌هایی به لثه و استخوان متصل شده اند. این ساختار‌ها مانع از جابجایی دندان میشوند و وقتی کش می‌آیند و یا تحریک میشوند سیگنال‌هایی به مغز میفرستد که مغز هم در واکنش به این جابجایی به سنسور‌ها و حسگر‌های درد دستور میدهد که کمی حالت درد و ناراحتی ایجاد کنند. اما بعد از مدت کوتاهی زمانی این درد از بین میرود.

۱. کاهش خطر پوسیدگی دندان: از بزرگترین مزایای ارتودنسی کاهش خطر پوسیدگی دندان و بیماری لثه است. ازدحام بیش از حد دندان ها، کج بودنشان و سایر مشکلات مشابه باعث می‌شود که نتوان دندان‌ها را به راحتی تمیز کرد و حتی بخش‌هایی اساسی دندان را نتوان مسواک زد. این مهم باعث تشکیل پلاک دندان می‌شود که در نهایت منجر به پوسیدگی دندان‌ها و همچنین بروز بیماری لثه می‌شود. درمان ارتودنسی بزرگسالان می‌تواند با صاف کردن دندان‌ها باعث کاهش خطر این مشکلات شود.

۲. افزایش اعتماد به نفس: درمان زودرس ارتودنسی، ظاهر و اعتماد به نفس شما را بهبود می‌بخشد. دندان‌های صاف نشانه‌ای از سلامتی دهان و دندان و همچنین داشتن یک لبخند سالم است. اقدام به درمان ارتودنسی نامرئی و یا سرامیکی میتواند به شما کمک کند تا در جامعه و مخصوصا محل کار اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید.

۳. سادگی تمیز کردن دندان ها: از دیگر فواید ارتودنسی دندان این است که پس از انجام آن و خارج کردن کامل دستگاه‌ها از دهان دندان‌ها در سر جای اصلی خود در فک قرار می‌گیرند. همین امر تمیز کردن دندان‌ها را راحت‌تر کرده و در نتیجه باعث افزایش طول عمر در دندان‌ها می‌شود.

۴. رفع مشکلات گوارشی: در حالت طبیعی در دندان‌های منظم هر دندان بالا با دو دندان پایین در تماس است. در حالت غیر عادی که دندان‌ها روی هم افتاده و یا فاصله دار هستند هر دندان بالا با دو دندان پایین در تماس نیست. در نتیجه غذا‌ها خوب آسیاب نمی‌شوند و به خوبی با بزاق دهان ترکیب نمی‌گردنند. یکی از فواید ارتودنسی دندان این است که می‌تواند با ایجاد هماهنگی بین دندان‌های بالا و پایین عملکرد آسیا کردن و جویدن را ارتقا ببخشد.

۵. بهبود عملکرد جویدن: یکی دیگر از فواید ارتودنسی دندان این است که علاوه بر برطرف کردن مشکلات گوارشی و هضم غذا می‌تواند مشکلات عضلانی را در سیستم جونده را نیز درمان کند. اگر شخصی بدلیل کوچک بودن فک مشکلاتی داشته باشد. یا با داشتن عادات نامناسب و غلط همیشه با دندان‌های یک سمت غذا بجود. این فرد در اثر مرور زمان عضلات یک سمت از صورت او بزرگتر از سمت دیگر می‌شود. همچنین صورت و چانه او نامتقارن و نا موزون می‌شود. به همین دلیل، چون صورت همیشه در روابط اجتماعی مرکز توجه قرار دارد بایستی نسبت به رفع این موضوع اقدام لازم را به عمل آید.

ابزار و وسایل ارتودنسی به دو بخش ثابت و متحرک تقسیم می‌شوند و اکثر آن‌ها نیرو و فشار ملایمی را بر روی دندان وارد می‌کنند تا دندان‌ها و عضلات فک به صورت صحیح قرار گیرند. وسایل ثابت ارتودنسی شامل ابزار‌های ذیل می‌شود؛

۱. بریس ها: بریس‌ها از بند، سیم و براکت‌ها تشکیل شده اند. این وسایل به صورت موقتی بر روی دندان قرار داده می‌شوند تا دندان‌ها را در محل صحیح خود قرار دهند.
۲. کش ارتودنسی: برای حرکت دادن دندان‌ها گاهی باند‌های لاستیک ظریفی به بریس متصل می‌شود.
۳. وسایل ثابت ویژه: این وسایل برای کنترل مکیدن انگشت شست یا فشار دادن دندان‌ها توسط زبان، در صورت لزوم استفاده قرار می‌گیرد.
۴. فضانگهدار ثابت: درصورتی که کودک دندان شیری خود را پیش از زمان موعد از دست دهد، از این وسیله تا زمان رشد دندان دائمی استفاده می‌شود.
۵. بریس متحرک: لاینر‌ها و پلاک‌های متحرک وسایلی هستند که بیمار می‌تواند در طول درمان ارتودنسی، آن را از دهان خارج می‌کند.

برای اصلاح مشکلات فک و دندان می‌توان از هر یک از انواع مختلف ارتودنسی دندان به شرح زیر استفاده کرد؛

۱. ارتودنسی ثابت: بریس‌های استاندارد از سیم‌ها و براکت‌های فلزی تشکیل می‌شود که روی دندان‌ها ثابت می‌شود تا آن‌ها را با اعمال نیرو به سمت موقعیتی بهتر هدایت کند. جا به جا کردن دندان‌ها فرایندی زمان بر است و سیم‌ها و براکت‌ها باید به طور منظم توسط متخصص دستکاری و تنظیم شود. این نوع از ارتودنسی ثابت دندان که قدیمی‌ترین نوع آن محسوب می‌شود از جنس استنلس استیل درجه بالا ساخته شده است و دارای براکت‌های فلزی جهت چسباندن به دندان‌ها می‌باشد. این براکت‌ها و اتصال مناسب آن ها، با فشار آوردن به دندان‌ها سبب حرکت آهسته آن‌ها به جایگاه درستشان می‌شود و در نهایت منجر به ردیف شدن دندان و هماهنگ شدن آن‌ها می‌گردد. بریس سرامیکی جایگزینی شفاف برای بریس فلزی است و، چون همرنگ دندان است جلب توجه نمی‌کند. بریس سرامیکی از مواد شیشه‌ای نیمه‌شفاف ساخته می‌شود، براکت‌ها لک نمی‌شود و تغییر رنگ نمی‌دهد، بریس تا پایان درمان ظاهر اولیه خود را حفظ می‌کند.

۲. ارتودنسی دیمون: ارتودنسی دیمون از تکنولوژی متفاوتی بهره می‌گیرد، سازو کار لغزشی کشویی، جایگزین براکت‌های سیمی معمول و کش می‌شود. در نتیجه درمان کوتاه‌تر و مراحل آن سریع‌تر می‌شود، بیمار در طول درمان راحت‌تر است. سیستم دیمون نیرو‌های قوی تری را به دندان‌هایی وارد می‌کند که بی نظمی آن‌ها شدیدتر است. از آنجایی که بخش‌های سرامیکی و استیل ضدزنگ وضوح کمتری دارند، بیمارانی که نگران نظر اطرافیان درباره انجام دادن ارتودنسی هستند، ارتودنسی دیمون را ترجیح می‌دهند.

۳. ارتودنسی لینگوال: تعداد قابل توجهی از مراجعین ارتودنسی بزرگسالانی هستند که ترجیح می‌دهند اطرافیان متوجه تحت درمان بودن آن‌ها نشوند و بتوانند روابط اجتماعی خود را بدون مشکل دنبال کنند؛ بنابراین جای تعجب ندارد که محبوبیت روش‌های ارتودنسی نامرئی در میان بزرگسالان و نوجوانان رو به افزونی است. وسایل ارتودنسی مخفی، پشت دندان‌ها قرار داده می‌شود و بنابراین عملاً نامرئی است. سازو کار ارتودنسی لینگوال (پشت زبانی) و ارتودنسی فلزی یکسان است، با این تفاوت که سیم‌کشی این بار پشت دندان است. عادت کردن به بریس لینگوال زمان بیشتری می‌برد و هزینه آن نیز به دلیل ساخت سفارشی آن‌ها بالاتر است، اما گزینه بهتری برای بیمارانی است که به هر دلیلی نمی‌خواهند دیگران متوجه درمان ارتودنسی‌شان بشوند.

۴. بریس خودباز و بسته شونده: بریس خودباز و بسته شونده سیستم منحصر به فردی دارد که ضرورت استفاده از کش یا فلز را از بین می‌برد و سایش روی دندان‌ها را کاهش می‌دهد. به این ترتیب نیرو‌های وارده بر روی دندان‌ها خفیف‌تر می‌شود و ضرورت دستکاری و تنظیم کاهش می‌یابد. به علاوه نگهداری از این نوع بریس و تمیز کردن آن آسان‌تر است و بدون کشیدن دندان می‌توان مشکلات بیشتری را درمان کرد.

۵. ارتودنسی نامرئی: پلاک شفاف ارتودنسی نامرئی به تدریج دندان‌ها را به سمت موقعیت بهتر حرکت می‌دهد. در این روش از مجموعه پلاک‌های پلاستیکی شفافی استفاده می‌شود که به خوبی روی دندان می‌نشیند. به جای آن که سیم‌ها هر چند هفته یک بار سفت شود، پلاک جدیدی در اختیار بیمار قرار داده می‌شود تا دندان‌ها به تدریج مرتب شود. البته بیمار باید به طور تمام وقت به جز هنگام غذا خوردن، مسواک زدن یا نخ کشیدن از پلاک استفاده کند. پلاک زمانی دندان‌ها را صاف می‌کند که روی آن‌ها قرار داده شود.

۶. ارتودنسی متحرک: متخصصین گاهی ارتودنسی متحرک را برای اصلاح اختلال‌های بایت و تاثیر بر رشد فک کودکان و انواع پلاک نگهدارنده توصیه می‌کنند. زمانبندی و مهارت در استفاده از ارتودنسی متحرک شرط لازم موفقیت درمان است، بنابراین دندانپزشک توصیه‌های لازم برای استفاده از بریس را به والدین کودک اطلاع می‌دهد. اگر چه بیمار می‌تواند پلاک ارتودنسی متحرک را از دهان خارج کند، اما ارتودنسی متحرک زمانی نتیجه‌بخش است که طبق دستور دندانپزشک از آن استفاده شود. امروزه وسایل متحرک پیشرفته تری برای نوجوانان و بزرگسالان در دسترس است.

مشکلات ارتودنسی که در اثر عوامل ژنتیکی یا محیطی به وجود آمده‌اند باید حتماً قبل از شروع درمان، به درستی تشخیص داده شوند. دندانپزشکان می‌توانند با بررسی سوابق دندانپزشکی بیمار و تهیه یک مدل پلاستیکی از دندان‌های او و یا گرفتن عکس اشعه ایکس از دندان‌ها، تشخیص دهند که آیا بیمار نیاز به استفاده از ارتودنسی دارد یا خیر. اگر دندانپزشک تشخیص دهد که شما به ارتودنسی نیاز دارید، شما را به یک متخصص ارجاع می‌دهد تا یک برنامه درمانی که به بهترین شکل نیاز شما را برآورده کند، برایتان تهیه نماید. تشخیص مناسب مشکلات شما می‌تواند مستلزم استفاده از عکس‌های اشعه ایکس و تهیه قالب‌های دندانی باشد. این اقدامات به دندانپزشک کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری در مورد روش درمانی مورد نیاز شما اتخاذ کند. مراحل ارتودنسی ثابت و بریس‌های متحرک دندان معمولاً بین ۶ تا ۳۰ ماه زمان می‌برد و مدت آن به سن بیمار و شدت مشکلات ارتودنسی بستگی دارد.

پیش از انجام ارتودنسی بهتر است تا در خصوص مراحل ارتودنسی دندان آشنایی داشته باشید که در جلسه مشاوره ارتودنسی، بیشترین و بهترین همکاری را با پزشک خود داشته باشید هرچند که پزشکان معمولا با روش‌های خاص خود، قادر هستند تشخیص لازم و درست را انجام دهند. به طور کلی می‌توان مراحل مختلف انجام ارتودنسی ندان را به ترتیب زیر برشمرد؛

۱. جلسه مشاوره و معاینه اولیه توسط متخصص ارتودنسی
۲. رادیولوژی و عکسبرداری از دندان
۳. قالب گیری از فک و دندان
۴. جرمگیری دندان‌ها
۵. نصب و جایگذاری براکت ارتودنسی بر روی دندان
۶. جایگذاری سیم و کش ارتودنسی
۷. جلسات معاینه و تنظیم سیم ارتودنسی به طور مداوم

بدون توجه به اینکه از چه نوع روش یا براکتی استفاده می‌کنید، نگهداری و مراقبت از دهان و دندانتان در دوره درمان اولویتی دوچندان پیدا می‌کند و مهم است که شما در فرآیند درمان ارتودنسی به طور منظم برای بررسی و تنظیمات ابزار‌های ارتودنسی به نزد ارتودنتیست خود بروید. با این همه برای مراقبت از رتودنسی دندان‌های خود، باید اصول زیر را رعایت کنید؛

۱. دندان‌های خود را با دقت، هر روز تمیز کنید و مراقب باشید چیزی بین دندان‌ها و بریس شما گیر نکند. بریس‌ها وسایل ظریفی هستند و باید آن‌ها را با دقت تمیز کرد تا نشکنند. به طور معمول پزشک شما دستورالعمل‌های لازم در این خصوص را به شما خواهد داد.
۲. در دوره درمان باید میزان مصرف غذا‌ها و نوشیدنی‌های شیرین را کم کنید و از تنقلات و نوشیدنی‌های حاوی قند زیاد و نوشابه‌های گاز دار، همچنین مواد غذایی چسبناک و سفت که ممکن است به بریس شما آسیب برساند، اجتناب کنید.
۳. شما بایستی حداقل یک بار در طول روز و حتما در آخر شب، دندان‌های خود را مسواک بزنید. در صورت نیاز و صلاحدید دندانپزشک باید از دهانشویه نیز استفاده نمایید. همچنین ممکن است که پزشک شما خمیردندان‌های خاصی حاوی فلوراید بیشتر یا ژل‌ها و دهانشویه‌های حاوی فلوراید را به شما توصیه کند.
۴. مراجعه منظم و برنامه ریزی شده به ارتودنتیست برای معاینه دندان ها.

هزینه انجام ارتودنسی دندان به عموامل مختلفی بستگی دارد که برخی از این عوامل را به شرح زیر می‌توانید ملاحظه بفرمایید؛

۱. سن: طبیعتا سن فرد در درمان ارتودنسی نقش بسیار مهمی دارد. درمان کودکان از درمان افراد بزرگسال به طور معمول ساده‌تر است.
۲. نوع درمان: بسته به این‌که از چه تجهیزاتی مانند ثابت، متحرک استفاده کرده باشید هزینه درمان تفاوت می‌کند.
۳. مدت زمان ارتودنسی: معمولا طول درمان برای کودکان، کم‌تر است. در بزرگسالان و یا بیمارانی که نامرتبی شدید دندان دارند معمولا طول درمان و استفاده از روش‌های مختلف درمانی نیاز به هزینه بیشتر دارد.
۴. تجربه دندانپزشک: بسته به شهرت و تخصص متخصص ارتودنسی هزینه درمان تغییر می‌کنند. معمولا دندانپزشکان با تجربه هزینه بیشتری دریافت می‌کنند.
۵. جراحی: اگر موقعیت فک شما به گونه‌ای باشد که علاوه‌بر درمان نیاز به جراحی داشته باشید، هزینه جراحی نیز به هزینه نهایی اضافه می‌شود.
۶. نوع مواد ارتودنسی: معمولا استفاده از ارتودنسی شفاف با براکت‌های سرامیکی هزینه بیشتری نسبت با ارتودنسی با براکت فلزی خواهد داشت.