علت کم‌خونی،کاهش اکسیژن رسانی به بافت‌هاست
کاهش اکسیژن رسانی به بافت های بدن در اثر کمبود غذایی و برطرف نشدن نیاز بدن انسان ها یکی از عمده ترین علت های کم خونی یا فقر آهنبه شمار می آید که نیاز به مراقبت های رژیم غذایی دارد.
به گزارش گروه علم و فناوری خبرگزاری ایمنا، کم خونی یکی از بیماری های شایع و همراه همیشگی خانم ها و زنان جامعه ماست. ۵۰ درصد علت فقر آهن و یا کم خونی را کمبود غذایی تشکیل می دهد. با توجه به نگرانی بیشتر افراد در ایام ماه مبارک رمضان از روزه داری و کم خونی، گفت و گویی را با " دکتر سید امیر عباس نکویی، فوق تخصص خون و سرطان بزرگسالان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان" انجام دادیم که مشروح آن را در ادامه می خوانید:
بافت خون چیست و از چه عناصری تشکیل شده است؟
بافت خون از سه عنصر گلبول های سفید، قرمز و پلاکت تشکیل شده است. گلبول سفید، وظیفه سیستم دفاعی بدن را در مقابل عوامل عفونی و بیماری زا به عهده دارند، گلبول های قرمز در مقابل اکسیژن رسانی موظف هستند و پلاکتینگ که وظیفه انعقاد خون در محل های ضرب دیدگی و پارگی بافت های بدن به عهده دارند.
چگونگی مبتلا شدن به آنمی را توضیح دهید.
کمبود در هریک از این قسمت های تشکیل دهنده خون منجر به بروز علائم مربوطه می شوند، کمبود در گلبول های سفید فرد را دچار بیماری های عفونی و یا غیر عفونی می کنند، کمبود پلاکت ها منجر به خونریزی و کمبود تعداد گلبول های قرمز در حدی که باعث نقص در اکسیژن رسانی به بافت ها شود، منجر به آنمی و کم خونی می شود که این عدد برای نژاد سفیدپوست در مردان عدد ۱۴ و ۱۲.۵ برای خانم ها تعریف شده و در افراد سیاه پوست این عدد به ۱۲ و ۱۱ به ترتیب کاهش می یابد.
آیا بیماری کم خونی زمینه ای است و ارتباطی با دیگر بیماری ها دارد؟
کم خونی، علامت کاهش هموگلوبین و کاهش اکسیژن رسانی به بافت ها ست که علت عمده آن کمبود های تغذیه ای است. در این مورد بیماری زمینه ای دخالت ندارد و اگر بیماری زمینه ای هم وجود داشته باشد مربوط به خون نیست و کم خونی های که در زمینه بیماری های التهابی و بیماری های نقص گلوبولوبین در بدن اتفاق می افتد، زمینه ارثی دارد.
چه اتفاقی می افتد که فرد دچار کم خونی می شود؟
بسته به عوامل اتیولوژی و علل سبب سازی که برای کم خونی گفته شد، عوامل تغذیه یا به سبب کم شدن ورودی نقص غذایی و یا به دلیل از دست رفتن خون کم خونی ایجاد می شود که مهم ترین فاکتوری که اینگونه کم خونی ها را به وجود می آورد، فقر آهن و یا کمبود ویتامین B۱۲ و اسید فولیک است.
با توجه به ازدیاد قرص های آهن و مکمل ها، استفاده از قرص های مکمل کم خونی صحیح است؟
در مورد کم خونی های ناشی از مسائل تغذیه ای، کمبود آهن پر رنگ تر است و مردم بیشتر با آن آشنایی دارند.
قرص ها و مکمل های غذایی به دلیل اینکه بیشترین علت ناشی از کمبود غذایی است وافراد بامواد غذایی قادر به برطرف کردن نیازشان نیستند، ناگزیر باید مکمل های غذایی مصرف کنند.
علائم کم خونی چیست؟
کم خونی درواقع کاهش ظرفیت اکسیژن رسانی به بافت هاست بنابراین تمام علائمی که به دنبال کاهش اکسیژن رسانی به بافت ها رخ می دهد مانند ضعف، خستگی، بیحالی، تنگی نفس در حین فعالیت های معمولی، رنگ پریدگی و تغییر شکل ناخن ها را می توان علائم کم خونی در نظر گرفت.
آیا ورم پا نشانه ای از کم خونی است؟
کم خونی ها به طور مستقیم باعث ایجاد ورم پا نمی شود ولی بیماری هایی هستند که در بدن به صورت زمینه ای باعث کم خونی می شوند و این کم خونی به همراه علائم دیگر این بیماری ها ممکن است منجر به ورم شود. علاوه بر مسائل تغذیه ای، یکی از مهم ترین عوامل کم خونی به خصوص در افراد مسن و بالای ۶۰ سال، ضایعات کلیوی، دیابت طولانی مدت است و یا بیماری های کبدی است.
کم خونی باعث کبد چرب هم می شود و چه افرادی از روزه داری منع می شوند؟
کبد چرب ارتباطی با کم خونی ندارد و همراهی اینها به صورت اتفاقی است وبرای افرادی که کبد چرب دارند، روزه داری مفید است.
افرادی که کم خونی دارند اگر ناشی از کمبود فقر آهن در غذا، اسید فولیک و B۱۲ هستند، با تحت درمان قرار گرفتن می توانند روزه بگیرند و ولی افرادی که بیماری های زمینه ای خون مانند نقص در ساختار هموگلوبین و یا بیماری های بدخیم دچار کم خونی شده اند نباید روزه بگیرند.
آیا فعالیت های ورزشی برای افرادی که کم خونی دارند باعث تشدید کم خونی می شود؟
بچه های در حال رشد با انجام فعالیت های بدنی شدید دچار کم خونی نمی شوند، اما ممکن است دچار تشدید علائم شوند، به دلیل اینکه در فعالیت های فیزیکی نیاز بافت ها به اکسیژن زیاد و باید از ذخیره بدنی بهرمند شوند.
در ماه مبارک رمضان افرادی که دچار کم خونی هستند چه نوع مواد غذایی را مصرف کنند؟
باور نه چندان درست در بین افراد وجود دارد که غذاهای گوشتی را مناسب نمی دانند در حالی که مرغوب ترین آهن که می تواند جذب شود، اهن موجود در گوشت است. بنابراین این افراد در ماه رمضان خودشان را از مصرف غذاهای پروتئینی محروم نکنند.
آیا دیابت با کم خونی در ارتباط است؟
دیابت در ابتدای بیماری ربطی به کم خونی ندارد ولی دیابت کنترل نشده طولانی به مدت بالای ۱۴ الی ۲۰ سال به دلیل آسیب وارد شده به کلیه ها، فرد دچار کم خونی می شود.
توصیه های بهداشتی و پزشکی شما برای مقابله با کم خونی چیست؟
مصرف شربت عسل به افرادی که دچار کم خونی هستند در ایام روزه داری توصیه می شود. همچنین مصرف شیر همراه با شیره انگور و بادام پوست کنده قبل از وعده سحری برای مبتلایان به کم خونی بسیار مفید است. استفاده از گوشت قرمز، جگر، حبوبات، اسفناج و حبوبات در درمان فقر آهن موثر است. ضعف و بیحالی، بیخوابی، رنگ پریدگی، تپش قلب، نفخ شکم و اختلالات ماهیانه از علائم خونی است. بنابراین درمان کم خونی باید به صورت دائم و با رزیم غذایی موثر انجام گیرد.