معادله بی‌جواب طرح ملی کاشت یک میلیارد نهال و بازگشایی زاینده‌رود

بنا بر دستوری که دولت سیزدهم در سال 1402 به وزیر جهاد کشاورزی، سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری و سازمان محیط‌زیست داد مقرر شد برنامه ملی کاشت یک میلیارد درخت پی‌ریزی شده و ظرف ۴ سال یک میلیارد درخت کاشته شود. در سایه همین طرح روز گذشته اعلام شد که طی یک سال گذشته استان اصفهان در طرح یادشده 5/2 میلیون اصله نهال تولید کرد و 8/2 اصله نیز از گذشته داشت که با همکاری بخش خصوصی آن را اجرا کرد.همچنین باید اشاره داشت که تاکنون ۶ هزار هکتار از اراضی استان اصفهان با همکاری بخش خصوصی به صورت بذرکاری و نهال‌کاری طرح کاشت یک میلیارد نهال را اجرا کرده است درحالی‌که بنا بود در سال اول این طرح در سطح ۱۵ هزار هکتار اجرا می‌شد.علاوه بر این روز گذشته توسط شهرداری اصفهان نیز به مناسبت روز درختکاری کاشت ۱۱۰ هزار درخت جدید در عرصه‌های شهری صورت گرفت.

اما نکته مهم در این زمینه غرس نهال و تحقق طرح ملی کاشت یک میلیارد نهال نیست، بلکه مهمتر از آن توجه به قرار داشتن ایران در بحران آب و عملیاتی شدن این طرح است. در واقع باید در کنار اهمیت پرداختن به این موضوع مهم و نیاز کشور به توسعه فضای سبز و افزایش تعداد درختانی که پیش از این به دلایل مختلف از دست رفته‌اند، موضوع نیاز آبی این درختان را نیز در نظر گرفت که صرفا در شهر اصفهان گسترده فضای سبز با نیمی از نیاز آبی خود و بخش اعظم آن از طریق پساب تأمین می‌شود؛ این موضوع باعث شده است ساختار کاشت درختان و گونه‌های گیاهی تغییر و به سمت استفاده از گونه‌های مقاوم و کم آب بر حرکت کند. فضای سبز 6 هزار هکتاری شهر اصفهان سالانه نزدیک به ۶۰ میلیون مترمکعب آب نیاز دارد در نگاهی کلان‌تر۳۰ درصد از مساحت ۱۰ میلیون هکتاری استان اصفهان، اراضی بیابانی است. بر این اساس بدیهی است که استان اصفهان در اشکال مختلف نیاز مبرمی به توسعه جنگل‌کاری و فضای سبز دارد منتها این تنها یک‌طرف معادله است و تا مادامی‌که سوی دیگر آن یعنی آب حل و تأمین نشود نمی‌توان امیدی به پایداری این اقدامات داشت مگر اینکه اینکه دلمان را صرفا به کاشتن خوش کرده و برنامه‌ای برای نگهداری آن نداشته باشیم.
اکنون صحبت از نیاز آبی شد و همه به روشنی می‌دانیم خواسته قدیمی و همیشگی مردم اصفهان یعنی باز شدن زاینده‌رود به میان می‌آید که از ریز تا درشت مسئولان، درون و بیرون از این استان آن را مطرح و از متولیان کشوری آن را درخواست کرده‌اند. بااین‌وجود هنوز شاهد اتفاق درست و درمانی نبوده‌ایم که به برقراری دائمی جریان این رودخانه منجر شود و این کلاف همچنان سردرگم باقی مانده است.
کوتاه‌سخن اینکه اگر در هر زمینه‌ای نسبت به بازگشایی زاینده‌رود و پرداخت حقابه اصفهان به مردمش، این واکنش و انتقاد وجود دارد که توقعی بالا و بی‌جاست؛ اما در این زمینه که حرف از طرحی ملی و کاشت یک میلیاردی نهال مطرح می‌شود، قطعا موفقیت آن به زاینده‌رود و جاری بودن دائمی‌اش گره‌خورده است، پس باید این معادله عادلانه حل شود.