روایت سفیر هند از پیوندهای تاریخی و فرصت‌های پیش رو
از تاج‌محل تا نقش‌جهان اصفهان/ اصفهان، میراث‌دار دوستی‌های دیرینه ایران و هند است
ایران و هند، دو سرزمین با تاریخی غنی و فرهنگی رنگارنگ، در طول قرن‌ها به‌هم‌پیوسته و تاروپود مشترکی از ادب، هنر و سنت را بافته‌اند. این دو ملت، هر یک با زبانی شیرین و نمادهای فرهنگی خود، نه‌تنها به تبادل کالاهای مادی پرداخته‌اند، بلکه پیوندهای مستحکم‌تری از طریق ادبیات و هنر با یکدیگر برقرار کرده‌اند.
ایران و هند، دو سرزمین با تاریخی غنی و فرهنگی رنگارنگ، در طول قرن‌ها به‌هم‌پیوسته و تاروپود مشترکی از ادب، هنر و سنت را بافته‌اند. این دو ملت، هر یک با زبانی شیرین و نمادهای فرهنگی خود، نه‌تنها به تبادل کالاهای مادی پرداخته‌اند، بلکه پیوندهای مستحکم‌تری از طریق ادبیات و هنر با یکدیگر برقرار کرده‌اند.
از شعرهای سعدی و اوستایی تا قصائد شیرین فارسی و هندی، همواره زبان و ادبیات این دو سرزمین را درهم‌تنیده است. شخصیت‌های برجسته‌ای نظیر فردوسی و رابیندرانات تاگور، با آثار خلاقانه خود، احساسات مشترک انسانی را به تصویر کشیده و بستر مناسبی برای تعاملات فرهنگی فراهم آورده‌اند.
این ارتباطات، نه‌تنها در ادبیات، بلکه در هنرهای تجسمی، موسیقی و سینما نیز مشهود است. هنرهای کلاسیک هندی و ایرانی، به‌خوبی نمایانگر غنای فرهنگی و زیبایی‌شناسی هر دو ملت هستند. در دوران معاصر، این پیوندها همچنان ادامه دارد و نسل‌های جدید با الهام از پیشینیان، به گسترش و غنای بیشتر این روابط می‌پردازند.
پیوند فرهنگی ایران و هند، نمادی از هم‌زیستی مسالمت‌آمیز و غنای تنوع انسانی است که می‌تواند در دوران سخت به‌عنوان الگو و سرمشقی برای ملت‌ها عمل کند. کافی است تا رشته‌های ادبی و هنری مشترک در ایران و هند را بررسی کنیم آنگاه روایت گر داستانی خواهیم بود که دو سرزمین را به هم پیوند می‌زند و همچنان بر غنای فرهنگی و تاریخی آن می‌افزاید.
هفته پیش سفیر هند به اصفهان سفرکرده بود. سفری که به گفته او بسیاری پس از حضور در ایران به او توصیه کرده بودند. شاید برای اینکه اصفهان دوران صفوی، بیشترین اثر خودش را بر سرزمین هند گذاشت و مرمان این سرزمین از قشرهای مختلف بیش از هر زمان دیگری با هم انس گرفته بودند تا جایی که هنوز نمادهایی از آن برهه تاریخی را در تاج‌محل و حیدرآباد هند می‌توان دید.
در سفر سفیر هند به اصفهان ملاقات‌های رسمی، تجاری و اقتصادی بسیاری داشت؛ اما در پایان خواست تا با چند رسانه محلی هم به گفتگو بنشیند. همین بهانه کافی بود تا نشستی صمیمی و به‌دور از هر گونه تشریفات با برخی از رسانه‌های محلی اصفهان داشته باشد و از زاویه دید آنها به اصفهان، ایران و ظرفیت‌های موجود در این سرزمین نگاه کند. برای یک فعال رسانه‌ای بخصوص در حوزه گردشگری، میراث و فرهنگ اصفهان هم فرصت ارزشمندی است که از سوی سفیر یک کشور که روزگاری تاریخ آن با کشورش عجین بوده برای گفتگو در شهر اصفهان دعوت شود.
رودرا گائوراو شرست (Rudra Gaurav Shresth) که سابقه فعالیت در فرانسه و افغانستان، سنگاپور و بوتان و موزامبیک را داشته و حالا از دهلی‌نو به پایتخت ایران قدم گذاشته به گفته خودش می‌خواهد ایران و زبان پارسی را باز بشناسد و در جهت احیای روابط خوب گذشته ایران و هند قدمی بردارد.
آقای شرست پس از سلام به همکاران رسانه‌ای‌ام، آقای صابری (از مجله گردشگران)، خانم رضایی (از عصر اصفهان)، خانم حاجاتی (از اصفهان زیبا) و صادق بصیرت (عکاس) پشت میز می‌نشیند. خانم جمالی، مترجم سفارت، دست چپ او قرار می‌گیرد و در سمت دیگر حسین انوار (دبیر دوم سفارت)، گاتام واهی (دبیر اول و رایزن اقتصادی) و خانم محسنی (منشی دفتر سفیر) قرار می‌گیرند و صحبت‌ها شروع می‌شود.
تجربه خورش ماست و تحسین اصفهان
او در ابتدا از تجربه‌های مختلفش در اصفهان می‌گوید و اینکه در سفر به اصفهان خورش ماست را تجربه کرده است. سفیر هند گفت که وقتی همکارم توضیحی راجع به نحوه پخت آن می‌داد و اینکه چه‌طور یک دسر از ترکیبی از گوشت، زعفران و ماست تهیه می‌شود، خیلی تعجب کردم و احساس می‌کردم مزه عجیبی دارد. اما وقتی خورش ماست را خوردم از طعم آن بسیار لذت بردم و واقعاً هیجان‌زده شدم که چه‌طور مردم اصفهان به این ترکیب رسیدند و دوست دارم باز آن را تجربه کنم.
اهمیت رسانه‌های محلی در شناخت بهتر جوامع
شرست به علاقه‌اش برای تعامل با رسانه‌ها و خبرنگاران محلی در هر شهر و استانی اشاره کرد و حرفش را ادامه داد که آنها بهتر از هر کسی از جامعه پیرامون خودشان آگاه هستند و در صدد آن هستیم تا این ارتباط در حوزه‌های دیگر مانند گردشگری، اقتصاد، هنر، موسیقی، سینما و ارتباطات بین فرهنگ‌ها و مردم گسترده‌تر شود. امیدوارم اهالی رسانه بخصوص در اصفهان نیز ارتباط قوی‌تری با سفارتخانه هند برقرار کنند و پیشنهادهای خود را به ما بدهند. این ارتباط باعث می‌شود تا ما شناخت بهتری از اصفهان داشته باشیم و بتوانیم حضور بهتر و پررنگ‌تری در این حوزه‌ها داشته باشیم.
سفیر هند به ملاقات خود با استاندار و مجموعه اتاق بازرگانی اصفهان هم اشاره کرد و گفت: این دیدارها برای من مفید بود؛ اما ارتباط با رسانه‌ها می‌تواند در قالب یک ارتباط غیررسمی و بدون تشریفات و چارچوب‌های خاص، ما را در جریان اوضاع اصفهان و اطلاعات در زمینه‌های مختلف فرهنگی، هنری و... قرار دهد.
ایران، نماد خرد، دانش و زیبایی در هند
از سفیر هند پرسیدم چه شرایطی باعث شد تا روابط ایران و هند که در دورانی از تاریخ مشترک هر دو کشور در اوج خود بود و مردمان آنها آن‌چنان حس دوستی و نزدیکی بسیاری با هم داشتند. دانشمندان و هنرمندان از ایران به هند می‌رفتند و تاجران و سرمایه‌گذاران هندی در ایران به تجارت می‌پرداختند امروز ارتباط به آن شکلی که باید باشد نیست؟
شرست این موضوع را تأیید کرد و در پاسخ گفت: به‌خاطر بافت تاریخی که در آن زمان بوده یک ارتباط قوی و دوستانه‌ای بین ایران و هند شکل‌گرفته؛ اما با تغییر این بافت شاهد تغییراتی در روابط دو کشور هستیم. در قرن دهم پس از میلاد، پادشاهان فارسی‌زبانی در هند تسلط داشتند. پادشاهانی با قومیتی متفاوت که به واسطه اهمیت زبان فارسی و تسلط به آن اهمیت زیادی در حکومت هند داشته‌اند. با تشکیل اولین حکومت اسلامی در هندوستان، متخصصان برجسته‌ای از ایران به دربار هند راه پیدا کردند. مورخان، دانشمندان و شاعران بسیاری در این دوره به هند آمدند در نتیجه یک تاریخ طولانی از این همکاری ساخته شد. از آن دوره ایران همواره به‌عنوان سمبل خرد، دانش و زیبایی در هند شناخته شده است و یکی از نمادهای بزرگ و زیبا از آن دوران تاج‌محل است.
از زمانی که فاز اسلامی هند عوض شد و انگلیسی‌ها زمام امور را در این سرزمین به دست گرفتند و پادشاهان فارسی‌زبان را به میانمار تبعید کردند، ارتباط ایران و هند رو به افول گذاشت. در ۲۰۰ سال استعمار انگلیس بر هند رابطه میان مردم هند و ایران به واسطه همسایگی این دو کشور هنوز وجود داشت؛ اما در زمانی که خواستند از هند خارج شوند آن را به دو کشور هند و پاکستان تقسیم کردند و همین باعث دوری مردمان ایران و هند از یکدیگر شد.
چابهار، پلی برای اتصال دوباره ایران و هند
سفیر هند در ادامه گفت: هرچند نزدیکی ۷ هزارساله هند و ایران بعد از تغییرات مرزی و جغرافیایی اتفاق افتاد؛ اما این دو کشور از طریق دریا با هم ارتباط دارند. چابهار یکی از مسیرهای خوب برای احیای این روابط است. در حال حاضر هندوستان در بندر چابهار شروع به سرمایه‌گذاری کرده است. از ایالت گجرات می‌توان یک‌روزه با کشتی به چابهار رسید. تلاش می‌کنیم این ارتباط دریایی در آینده توسعه پیدا کند تا زمینه گردشگری دریایی نیز با این کار فراهم شود. در جنوب ایران اشتراکات بسیار زیادی با هند دارد.
شرست این را هم گفت که برخی مسائل سیاسی و دوری مرزهای جغرافیایی کم‌کم فاصله بیشتری بین این دو کشور ایجاد کرد. هر چند این اتفاق درگذشته افتاده؛ اما باز می‌توان به همان روابط دوستی و مودتی که بین مردمان و دولت‌های دو کشور بود دست‌یافت و آن را احیا کرد.
فرصت سرمایه‌گذاری هند در حوزه‌های آموزش و فناوری
تاریخ گواه می‌دهد که ایران و هند برای ارتقای علمی، فرهنگی و هنری یکدیگر همیشه کوشیده‌اند. گاهی بزرگان هنر، موسیقی، فرهنگ و عالمان پا به سرزمین هند گذاشتند و آن را آباد کرده‌اند و گاه پزشکان هندی راه ایران را در پیش گرفتند و برای طبابت تا دورترین نقاط کشور هم رفته‌اند.
سفیر هند درباره فرصت‌های زیادی که برای سرمایه‌گذاری هند در ایران وجود دارد، گفت: سرمایه‌گذاری در فناورهای نو، نه فقط در بخش it در هر دو کشور بسیار مهم است. آموزش اهمیت بسیاری در این زمینه دارد. ایران با داشتن یک جمعیت جوان و بامهارت بالا، ظرفیت مناسبی برای آموزش در علوم دانش‌بنیان دارد.
او به چالش پیش روی سرمایه‌گذاران کشورش هم اشاره کرد و گفت: به‌خاطر تحریم‌ها مشکلات بسیاری بر سر راه سرمایه‌گذاری و تجارت در ایران وجود دارد. نبود سیستم بین‌المللی بانکی یکی از چالش‌های اساسی سرمایه‌گذاران هندی در اینجا است. اگر یک سرمایه‌گذار بخواهد در ایران یک کارخانه بسازد انتقال پول برایش بسیار مشکل است. برای رفع این مسائل نیاز به یک سیستم مالی بین دو کشور است که بدون استفاده از ارز و به‌وسیله همان پول‌های ملی دو کشور تجارت و سرمایه‌گذاری کنیم. این سیستم در حال حاضر فعالیت زیادی ندارد؛ اما در آینده باید فعالیت آن بیشتر و گسترده‌تر شود. اگر این سیستم فعال شود آن زمان سرمایه‌گذاران از هر دو کشور با خیالی آسوده و راحت‌تر به فعالیت خواهند پرداخت و به رونق روابط اقتصادی ایران و هند منجر خواهد شد. شرست ادامه داد: ایران و هند در حوزه‌های it و داروسازی بسیار قوی هستند و در این بخش‌ها فرصت‌های سرمایه‌گذاری خوبی در هر دو کشور وجود دارد. همچنین در حوزه‌های انرژی، پتروشیمی، نفت و گاز، کود شیمیایی هم می‌توان در ایران سرمایه‌گذاری کرد.
رفع موانع بانکی، شرط گسترش سرمایه‌گذاری هند در ایران
سفیر هند گفت: در حال حاضر تجارت بین‌المللی ایران و هند در حدود ۲ میلیارد دلار است که امیدواریم با برداشتن موانع بانکی این رقم بیشتر شود و حتی تا ۲۰ میلیارد دلار افزایش پیدا کند. امیدواریم که با تلاش دولت‌ها هم مسئله fatf در ایران حل شود. از سوی دیگر سیستم بانکی بریکس هم می‌تواند در این زمینه کارساز باشد؛ بنابراین اگر بتوانیم یک سیستم مستقیم برای انتقال پول بین هند و ایران ایجاد کنیم، فکر می‌کنم سرمایه‌گذاری بیشتری از هند وارد ایران خواهد شد. کافی است به میزان سرمایه‌گذاری هند در دبی توجه کنیم. این میزان بیش از ۶۰ میلیارد دلار است و با سرمایه‌گذاری ۵۰۰ میلیون‌دلاری در ایران، قابل‌مقایسه نیست؛ بنابراین پتانسیل زیادی برای انجام این کار وجود دارد. اگر سیستم بانکی راه‌اندازی شود نه‌تنها برای تجارت و سرمایه‌گذاری بلکه برای گردشگری نیز مفید خواهد بود. یکی از مشکلات فعلی که باعث می‌شود گردشگران هندی از ایران دوری کنند این است که نمی‌توانند کارت اعتباری خود را در اینجا استفاده کنند و مجبور به انتقال حجم زیادی پول هستند که عملاً این کار امکان‌پذیر نیست. به دنبال حل این مشکل گردشگران هندی هم هستیم.
او این را هم گفت که مردم در هند به‌خاطر تاریخ طولانی و فرهنگ مشترک، تصویر مثبتی از ایران و مردمان آن دارند. حتی برای آنها زبان فارسی به‌عنوان زبانی زیبا و بیان‌کننده احساسات عمیق مورداحترام است؛ بنابراین آنها خواهان سفر به ایران هستند؛ اما ما باید سختی‌های عملی را برطرف کنیم.
ترغیب اینفلوئنسرهای هندی برای سفر به اصفهان
بعد از آن نظر سفیر هند را درباره سفر اینفلوئنسرهای گردشگری هند به اصفهان پرسیدم.
شرست گفت: هند دارای جمعیت بسیار جوانی است. بیش از نیمی از جمعیت کشور زیر ۲۵ سال سن دارند و دو سوم هندی‌ها زیر ۳۵ سال هستند. به دلیل ماهیت جوان جامعه هندی و همچنین هزینه پایین اینترنت، سکوهای شبکه‌های اجتماعی در هند بسیار محبوب هستند. این امر منجر به تعداد زیادی از دنبال‌کنندگان در شبکه‌های اجتماعی برای شخصیت‌های محبوب مانند ستاره‌های سینما و تلویزیون و ورزشکاران شده است. همچنین، نسل جدیدی از تولیدکنندگان محتوا در حال ظهور هستند که با انتشار مطالب جذاب در شبکه‌های اجتماعی و جذب بازدیدکنندگان زیاد، درآمد کسب می‌کنند. بسیاری از کشورها پتانسیل استفاده از این پدیده برای تبلیغ گردشگری خود را شناسایی کرده‌اند.
او ادامه داد: اگر ایران و اصفهان بخواهند از این فرصت بهره‌مند شوند، باید شخصیت‌های محبوب شبکه‌های اجتماعی هندی را با ارائه تورها و امکانات جذاب به بازدید از این کشور ترغیب کنند. این اقدام در صورت سازماندهی سفرها در مناسبت‌های ویژه همچون نوروز و برجسته‌کردن نه‌تنها معماری شگفت‌انگیز اصفهان بلکه دیگر غناهای فرهنگی نظیر صنایع‌دستی و غذاهای محلی مؤثرتر خواهد بود. می‌توان با شخصیت‌های شبکه‌های اجتماعی مستقیماً به‌صورت آنلاین ارتباط برقرار کرد و همچنین با ستاره‌های معروف سینما و ورزش که مدیر برنامه حرفه‌ای دارند از طریق سفارت و کنسولگری‌های ایران در هند ارتباط گرفت. اگر تعداد کمی از این شخصیت‌ها به اصفهان سفر کنند و محتوایی از سفر خود را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کنند، این کار به میزان زیادی موجب افزایش دیده‌شدن اصفهان در میان مسافران هندی خواهد شد.
