سه عکس «رنگی» از مهمانی‌های ناصرالدین شاه

در اینجا سه عکس کمتر دیده شده از دورۀ سلطنت ناصرالدین شاه قاجار را می‌بینید که حال و هوای مهمانی‌ها و بزم‌های درباری را به خوبی به تصویر کشیده‌اند. هر سه عکس را آنتوان سوروگین، عکاس معروف دوران قاجار گرفته است.

عکس اول به احتمال زیاد در جریان یکی از سفرهای کوتاه شاه در حوالی تهران گرفته شده است. در این تصویر خود شاه بر روی صندلی نشسته و به دوربین نگاه می‌کند. کودکی که در سمت راست شاه ایستاده عزیزالسلطان معروف به ملیجک دوم است.

در این تصویر درباری‌ها و آشپزهای قصر در حال تهیۀ مقدمات غذا هستند. عده‌ای در حال پوست کندن بادمجان هستند و برخی مخلفات هم در سینی‌هایی گذاشته شده و برای ریختن در دیگ غذا آماده شده‌اند.

عکس دوم توضیحات مشخص و با جزئیاتی ندارد اما پیداست که در لحظۀ ورود شاه به یک تالار گرفته شده؛ تالاری که ظاهرا برای برگزاری نوعی مهمانی یا نشست درباری آماده شده است.

فردی که سمت راست شاه ایستاده و عصا در دست دارد علی اصغر خان امین‌السلطان است که در ده سال آخر سلطنت شاه، مقام صدارت عظمی را به عهده داشت. در سمت چپ شاه نیز کامران میرزا نایب‌السلطنه ایستاده است که فرزند سوم شاه بود و چنانکه مورخان گفته‌اند اختلافات زیادی نیز با امین‌السلطان داشت. میرزا رضا کرمانی یکی از دلایل قتل ناصرالدین‌شاه را ظلم و ستم‌های ماموران و اطرافیان کامران میرزا عنوان کرده بود.

عکس سوم که خود شاه در آن حضور ندارد، تعدادی از مهمانانی را نشان می‌دهد که در جشن عروسی عزیزالسلطان (ملیجک دوم) و اخترالدوله دختر ناصرالدین شاه حضور یافته‌اند.

این مراسم یکی از پرخرج‌ترین و پرتجمل‌ترین عروسی‌های برگزار شده در زمان خودش به حساب می‌آمد. این عکس در عمارت بهارستان گرفته شده که بعد از مشروطه به عنوان ساختمان مجلس شورا مورد استفاده قرار گرفت.

۲۱۲۲۰