داداندیش: اگر از سیاست‌ورزی اجباری گله دارید، «رأی اعتراضی» بدهید /کمک کنیم در ۱۴۰۴ دولت قوی روی کار بیاید /با نیامدن تغییری ایجاد نمی‌شود

مرجان احمدی: «پروین داداندیش»، کاندیدای انتخابات مجلس دوازدهم، استاد علوم سیاسی، رئیس پیشین دانشگاه آزاد اسلامی تهران غرب و البته همسرِ محمود واعظی، از دولتمردان حسن روحانی است که سال ها در کنار همسرش در حزب اعتدال و توسعه فعالیت داشته. او گرچه می گوید استقلال رأی دارد اما این راهم می گوید که «به هر صورت حضور کنار آقای دکتر برایم فرصت‌هایی ایجاد کرده است و من نمی‌خواهم این موضوع را رد کنم. من می‌خواهم از این فرصت‌هایم برای دختران و زنانی استفاده کنم که شاید پشتوانه‌ای مثل همسری که مسئول سیاسی باشد را ندارند، استفاده کنم.»

داداندیش در یکی از روزهای شلوغ ایام تبلیغات انتخابات مجلس، مهمان «کافه خبر» خبرگزاری خبرآنلاین شد تا هم از لیست انتخاباتی صدای ملت به سرلیستی علی مطهری و استراتژی هایش بگوید، هم ظهور و بروز زنان در ادوار مجلس و وضعیت فعلی آنها در جامعه را تحلیل کند.

او تاکید می کند که با رویکرد شنیدن صدای اعتراضات اخیر ملت وارد میدان شدیم و یکی از راهبردها، مقابله با تندروی است.

او همچنین مجلس فعلی را از بی‌اثرترین و ضعیف‌ترین مجالس می داند که پشتوانه مردمی ندارد و معتقد است که باید در بالا ژنرال هایی باشند تا لابی کنند وگرنه تمام خواسته‌ها سرکوب می‌شوند.

مشروح گفت و گوی پروین داداندیش در کافه خبر خبرگزاری خبرآنلاین را در ادامه بخوانید.

**********

خانم داداندیش! در ادوار انتخابات اخیر مجلس حضور زنان در لیست‌بندی‌ها، یکی از موضوعات دارای اهمیت بوده، اما وقتی همین کاندیداهای زن به مجلس می‌روند، دوباره اسیر فضای مردسالارانه حاکم می‌شوند و می‌بینیم که اجماع میان زنان آنطور که باید شکل نمی‌گیرد یا اجازه داده نمی‌شود که محقق شود، به نظر شما ساختار سیاسی مانع این موضوع است یاخود زنان با بروز فعالیت‌ در قامت یک نماینده مجلس مشکل دارند؟

این پرسش شما یکی از دغدغه‌های مهم همه کسانی است که در حوزه زنان کار می‌کنند. اگر من بخواهم از حضور خودم در سیاست بگویم، سال‌هاست که در حزب اعتدال و توسعه هستم و همیشه این موضوع را مطرح می‌کنم که اگر ما بخواهیم کاری برای مردم کنیم حتما باید نمایندگان مردم را داشته باشیم و نمی‌شود که آقایان برای خانم‌ها تصمیم بگیرند و بگوییم که نگاهمان برای کل جامعه است و تصمیماتمان برای آن‌هاست.

اگر شما دنبال یک کنش‌گر زن سیاسی هستید او این کنش‌گری را باید کجا بروز دهد؟ در سطحی باید آن‌ را تحصیل کند و در سطحی هم باید آن‌ را تمرین کند. در احزاب سیاسی تعداد خانم‌ها کم است، پس وقتی هم که می‌خواهند برای انتخابات لیست دهند از داشته هایشان استفاده می‌کنند. در جواب سوال شما که نگاه مردسالارانه است یا خودشان این طورند، من می‌گویم باید تقسیم کنیم و هر دو مورد ممکن است تاثیر داشته باشد.

اول این‌که ما زنان دیرتر وارد این حوزه شدیم و به همین دلیل، هم جمعیت و هم تجربه‌مان کم‌تر از آقایان است اما اگر به این مطلب برسند که نیاز است در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری‌ها زنان و روحیه زنانه وجود داشته باشد، مانع حضورشان نمی‌شوند.

هم‌چنین اگر ما روحیه زنان را به‌عنوان روحیه مادرانه قبول داریم؛ پس قطعا باید باور داشته باشیم او می‌تواند در کنش‌های سیاسی و روابط اجتماعی تاثیرگذار باشد. ما زن را همراه صلح می‌بینیم، و شاید در جامعه‌ای که تندروی زیاد است حضور زنان بتواند جامعه را به تعادل برساند، در نتیجه من فکر می‌کنم که حضور زنان نیاز است. حتی اگر توجه کنید در مجالس سایر کشورهای دنیا هم حضور زنان مطرح است مثلا در افغانستان که زنانشان کم‌تر از زنان ما تحصیل کرده‌اند و در بحران‌هایی بوده‌اند که توانایی حضور فعال را از آنان گرفته است، اما وقتی قانون اساسی می‌نویسند به حضور زنان سهم می‌دهند و همین بودنشان قطعا می‌تواند تجربه بهتر و اثرگذارتری برای مجلس داشته باشد.

اعتراض نسل جدید این بود که حکومت سر در زندگی خصوصی شان کند

شما به دلیل تدریس در دانشگاه در این سال‌ها همیشه با نسل جدید در ارتباط بوده‌اید و دغدغه و اولویت‌هایشان را می‌دانید و از نزدیک لمس می‌کنید، ‌امروز دغدغه‌هایی که در ساختار سیاسی، خصوصا در مجلس یازدهم پیگیری شده تا چه اندازه نیازها و اولویت‌های نسل جدید بوده؟ به ویژه که از ساختار سیاسی هم فاصله گرفتند.

من ۸ سال ریاست دانشگاه را برعهده داشتم و هر سال بیش از ۲۰ هزار دانشجو داشتیم. من ارتباط خوبی با دانشجویان داشتم، خصوصا در این اعتراضات اخیر شاهد خواسته‌هایشان بودم، آن‌ها از این که حکومت سر در زندگی خصوصیشان کند یا بخواهد آن‌ها را با زور تربیت کند معترض بودند و در کنار این موضوع بالاخره شرایط اقتصادی به جامعه و خصوصا این بچه‌ها فشار می‌آورد.

آن‌هامی‌گویند: «امیدی به آینده نداریم.» این ناامیدی خیلی ضرر دارد. تیمی که در لیست صدای ملت طراحی شده و من هم در جلساتی با آن‌ها صحبت کرده‌ام و می‌دانم که همه با من هم نظرند، معتقدیم نمی‌شود با این روش که صدای نسل جوان را نشنویم، بخواهیم با زور مجبورش کنیم، پرخاشگری کنیم و بعضا با ادبیات خشن یا بی‌ادبانه با آن‌ها صحبت کنیم.

باید به عنوان اقلیت قوی، اما هم‌فکر وارد مجلس شویم

ما به این روش‌ها خیلی انتقاد داریم و همراه و هم‌عقیده دانشجویان و جوانان هستیم و معتقدیم این روش‌ها اثرگذار نیستند. امروز که عصر دیجیتال است باید کمک کنیم جوانان درس‌خوانده و باهوش در این حوزه‌ها کسب درآمد و ثروت کنند و اشتغالی که مشکل اساسی خودشان است را خودشان حل کنند و آمار اشتغال را بالا ببرند. من فکر میکنم اگر ما به عنوان یک اقلیت قوی، اما هم‌فکر وارد مجلس شویم می‌توانیم این انحصارطلبی و روش‌های تند و خشن را نسبت به جوانان بشکنیم.

در این چند روز که لیست صدای ملت نهایی شده، از جوانان و احزاب می‌خواهند که رای اعتراضی بدهند و خود شما هم به این موضوع اشاره کردید. چطور می‌توانید و می‌شود، این نسل جدید و سایر مردم را که با ساختار سیاسی و صندوق‌های رای قهر کرده‌اند را قانع کرد بیایند و رای اعتراضی بدهند؟

من با یکی از دوستان نشستی داشتیم، که من او را بسیار قبول دارم و شخصیت هنری و روحیه لطیفی دارد. در آن گفت‌وگو ایشان مطلبی را به من گفت که برایم بسیار جالب بود و از آن الهام گرفتم و می‌خواهم این‌جا آن را مطرح کنم. او می‌گفت: ما تمدنی قدیمی و با سابقه هستیم. پدران ما در ایران قدیم تا امروز دچار مشکلات زیادی شده‌اند اعم از حمله اعراب و مغول‌ها و... همه این سختی‌ها را پشت‌ سر گذاشته‌اند و با این‌که اغلب در فشار بوده‌اند اما هیچ‌وقت میراثشان را فراموش نکرده‌اند، به‌عنوان مثال آن‌ها نوروز را فراموش نمی‌کردند و اگر آن‌ها با تمام هجمه‌ها و سختی‌هایش از آن حفاظت نمی‌کردند، امروز به دست ما نمی‌رسید.

انتخابات میراث پدران ماست، نمی‌توانیم با آن قهر کنیم

انتخابات هم میراث پدران ماست، آن‌ها برایش زحمت کشده‌اند و خون داده‌اند ما نمی‌توانیم به آن پشت و با آن قهر کنیم. ما باید از هر روزنه‌ای استفاده کنیم و به نظرم با این انتخابات و صندوق قهر نکنیم و سعی کنیم تمام تلاشمان را کنیم که در این بازیِ درست شده در زمین آن‌ها بازی نکنیم.

به نظر من این یک بازی است؛ چون معمولا در همه ادوار انتخابات این‌طور بود که چند وقت پیش از انتخابات حکومت کمی نرم می‌شد، اما این‌بار می‌بینم که تمام فشارهایش را می‌آورد و معلوم است که جناح حاکم می‌خواهد حضور داشته باشد اما بدون این‌که جوانان رای داده باشند. اصلا آن‌ها خوششان می‌آید که جوان‌ها قهر کنند، پس ما نباید در زمین آن‌ها بازی کنیم. ما آمده‌ایم که از جوانان و کسانی‌که ناراضی‌اند بخواهیم بیایند و رای اعتراضیشان را به لیست «صدای ملت» دهند.

با رویکرد شنیدن صدای اعتراضات اخیر ملت وارد میدان شدیم

قرار است چه اولویت‌هایی توسط لیست «صدای ملت» دنبال شود؟ آیا فقط قرار است مانعی در برابر تندروی‌ها باشید یا این‌که این جریان اولویت‌هایی هم خواهد داشت؟

ما با رویکرد شنیدن صدای اعتراضات اخیر ملت و آن‌چه که برخلاف خواسته و مطالبات مردم و عرف اجتماعی است وارد میدان شده‌ایم و اگر به مجلس برویم قوانینی که اخیرا وضع شده و اشکالات اساسی، قانونی و حقوقی دارد (این قوانین حقوق ملت را رعایت نمی‌کند و اولویتش حکومت و حکومت‌داری بوده و نه مردم) را برمی‌گردانیم، به عنوان مثال در همین قانون جوانی جمعیت، غربالگری را ممنوع کرده در حالی‌که کمک می‌کرد اگر خدای نکرده در خانواده‌ای مادری می‌داند فرزندش ناقص است شرعا می‌توانست سقط کند، اما غربالگری این موضوع را متوقف کرد که مخالف منافع خانواده‌هاست.

یکی از اولین اقدامات ما این موضوع خواهد بود، ما می‌توانیم با یک جمع قوی و پشتوانه مردم آن‌را برگردانیم و از شورای نگهبان بگیریم و اجازه ندهیم که هشتادوپنجی شود. یا چرا باید قانونی که برای اکثریت جامعه؛ یعنی برای زنان جامعه مشکلاتی ایجاد می‌کند(لایحه عفاف و حجاب) و همان طور که می‌دانید برای پسران هم تنبیه‌هایی در نظر گرفته شده تصویب شود؟ ما می‌توانیم آن را برگردانیم و نمایندگان مردم به صورت شفاف و نه محرمانه درباره‌اش صحبت کنند تا بتوانیم خواسته‌ها و مطالبات مردم و حرف حقوق‌دانان را بشنویم و تغییرش دهیم و یکی از کارها حتما باید همین باشد. اگر این اقلیت رای قوی داشته باشد یکی از کارهایش همین خواهد بود. ضمن این‌که رویکرد سیاست خارجی هم باید نقد شود، ما نمی‌توانیم با جهان قهر باشیم و باید دراین مسئله تجدیدنظر شود.

مجلس یازدهم اجازه نداد تعاملات بین المللی دنبال شود

مجلس آینده مشخصا چه‌قدر می‌تواند در حوزه سیاست خارجی تاثیرگذار باشد؟

برای «برجام» در همین مجلس قانونی گذاشته شد که دست مذاکره‌کنندگان و وزارت خارجه را برای به ثمررساندنش بست. وقتی با دیپلمات‌ها صحبت کنیم، آن‌ها می‌گویند شما در حال مذاکره باید چیزی بدهید و چیزی بگیرید، اما آن‌ها در مجلس با راستی آزمایی به طرف مذاکره می‌گفتند: «شما تحریم‌ها را قطع کنید، اگر در ۶ ماه راستی آزمایی شدید، ما هم کار می‌کنیم.»، در صورتی‌که نمی‌شد چون یک مذاکره بود،در نتیجه باعث شدند مذاکره متوقف شود.

همین مجلس اجازه نداد تعاملات بین المللی انجام شود. قطعا مجلس نقش دارد و با لابی‌گری، عقلانیت و رویکردی که مردم حامیش هستند می‌تواند اثرگذار باشد. امروز شرایط طوری است که فکر می‌کنیم در دوره انسداد است اما به نظر می‌رسد که حاکمان هم متوجه شده‌اند که با این شرایط نمی‌شود کشور را اداره کرد. با توجه به این که تا این اندازه ما فشارخارجی داریم اگر روی وحدت ملی کار نکنیم و مردم پشت جمهوری اسلامی نباشند مطمئنا ضرر می‌کنیم.

مجلس فعلی از بی‌اثرترین و ضعیف‌ترین مجلس‌هاست که پشتوانه مردمی ندارد

سه نهاد مستقل در کشور داریم و مجلس یکی از آن‌هاست. مجلس امروز را نگاه نکنید، مجلس فعلی از بی‌اثرترین و ضعیف‌ترین مجلس‌هاست. مجلس ضعیفی که این دولت ضعیف هم از آن درآمده است. یک دلیل ضعفش این است که پشتوانه مردمی ندارد و با اقلیت مردم روی کار آمده است.

من فکر می‌کنم کسانی که این مجلس و این انتخابات را در دوره پیش تحریم کردند هم مقصر بودند، اگر می‌آمدید و نمی‌گذاشتید این انحصارطلبی ادامه پیدا کند شاید امروز به این‌جا نمی‌رسیدیم، هرچند امروز هم دیر نشده است.

اگر در بالا ژنرال نداشته باشید که لابی کند، تمام خواسته‌ها سرکوب می‌شود

دوستان ما گفتند دنبال روزنه‌اند و ۱۱۰ نفر از جوانان اصلاح‌طلب هم بیانیه‌‎ای امضا کردند و به این روزنه اشاره کردند. من فکر می‌کنم برای حرکت یک جامعه به سمت مردمی و دموکراتیک شدن فرار و نشیب‌هایی وجود دارد که در این راه نخبگان سیاسی تاثیرگذارند و می‌توانند نظراتشان را به مردم بدهند و از آن‌ها بخواهند که کمک کنند.

امروز که ‌ما این‌جا نشسته‌ایم از مردم و جوانان می‌خواهیم با صندوق‌های رای قهر نکنند. شما در اعتراضات به این نتیجه رسیدید که اگر در پایین چانه‌زنی کنید، اما در بالا ژنرال نداشته باشید که برود مذاکره و لابی کند، هیچ اتفاقی نمی‌افتد و تمام خواسته‌ها سرکوب می‌شود. اجازه دهید این ژنرال‌ها به مجلس بروند که لابی کنند و مجلس را به جایگاه اثرگذارش برگردانند. اقلا ۳۰ درصد از قدرت حکوت وابسته به مجلس است و باید به جایگاه خود برگردد.

معیشت اولویت است، اما...

امروز مشکلات زیادی از جمله اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در کشور وجود دارد. اولویت شما و لیست «صدای ملت»کدام دسته از مسائل است و چه چیزهایی را قرار است در گام نخست پیگیری کنید؟

امروز می‌دانیم با این شرایط تورم و با همین آمار متناقض و متفاوتی که بانک مرکزی و سازمان آمار داده، تورم بالایی را درپیش خواهیم داشت، پس به نظرم باید معیشت مردم اولویت باشد، اما نه این‌که بگوییم اولویت معیشت است و به مسائل زنان و جوانان پرداخته نمی‌شود.

اگر ما دختران درس‌خوانده، با تحصیلات عالی، با ایده و خوش فکری داریم که هر کدام می‌توانند کارآفرین باشند و هم‌چنین پسرانی هم داریم، پس باید فرصت‌های اشتغال هم برایشان فراهم کنیم و محدودیت‌ها را برداریم. امروز اینترنت پیش‌نیاز توسعه است. اقتصاد دیجیتال حرف اول را می‌زند. فیلترینگ به کسب‌وکارها ضربه زیادی وارد کرد. در دولت قبل با ایجاد فضای آرام و باز شدن درها به روی جوانان وایده‌هایشان، دیدیم چه‌قدر کسب‌وکارهای جدید و با درآمد بالا به وجودآمد.

دولت فعلی از طریق جریمه و مالیات از جیب مردم درآمد کسب می کند

به نظرم اگر این مسیر را باز کنیم، معیشت مردم هم بهبود می‌یابد. دولت می‌خواهد همه کارها را خودش انجام دهد، در حالی که در این سال‌ها نشان داده شده که این کار ضربه بدتری می‌زند و فساد بیشتری رقم می‌خورد، اما وقتی بخش خصوصی آزادانه وارد کار شود و محدودیت‌ها برداشته شود، نظارت هم باشد، اما نه محدودیت‌های بی‌جا، جوانان با فضای بهتری روبه‌رو خواهند شد. فشار بر بخش خصوصی هزینه‌ها را بالا برده و واقعا کسب‌وکارهای کوچک را از بین برده‌است. مالیات‌ها هم همین‌طور عمل کرده‌اند وبه طور کلی رویکرد دولت فعلی این است که از طریق جریمه و مالیات درآمد کسب کند اما از جیب مردم.

حتما باید این رویکرد شکسته شود و یک سری از این روش‌های تند که در این مجلس پایه گذاری شده، از بین برود تا معیشت مردم بهتر شود. همین بودجه تورم‌زا یکی دیگر از این موارد است، بودجه‌ای که همه می‌دانند تورم‌زاست را دولت به مجلس می‌دهد و مجلس هم به تورمش اضافه می‌کند، درصورتی که اگر از این کارها جلوگیری شود، معیشت مردم بهتر می‌شود. روابط خارجیمان هم همین‌طور است چون معمولا وقتی دولت‌ها و مجالس تندرو سرکار می‌آیند اختلافات و درگیری‌ها با ممالک خارجی هم بیشترمی‌شود. امیدواریم که بتوانیم اجازه ندهیم این تندروی‌ها به ضرر حقوق مردم تمام شوند.

در این روزها گفته شده لیست صدای ملت منتسب به جریان و افراد خاصی مثل اعتدالیون و اصلاح‌طلبان و چهره‌هایی مانند آقایان روحانی و لاریجانی نیست، اما به هر حال مردم مطالباتی دارند و باید پس از رای دادن طبق ساختار سیاسی، آنها را از افراد و جریان ها مطالبه کنند. شما این منتسب نبودن را مثبت می‌دانید و آیا این موضوع به لیست «صدای ملت» ضربه نمی‌زند؟

نمی‌دانم همکار ما چطور این موضوع را تبیین کرده‌ است، اما از چند ماه قبل و از زمان فرآیند تصویب، بسته شدن و آغاز به کار این لیست، احزاب اعتدال و توسعه، ندای ایرانیان، اعتماد ملی و کارگزاران سازندگی به این نتیجه رسیده بودند که باید به عنوان کنش‌گر سیاسی و اثرگذار در آینده کشور نمی‌توانند با انتخابات و صندوق قهر کنند. آن‌ها دنبال راه حل بودند و یکی از اقدامات حزب اعتدال و توسعه هم همین بود، آن‌ها از ما خواستند که در پیش‌ ثبت‌نام شرکت کنیم تا ببینیم آیا تغییری رخ خواهد داد یا نه.

بخش انحصارطلب حکومت نخواست برخی در بازی انتخابات باشند

این شرایطی که به وجود آمده نتیجه آن تصمیماتی است که در بخش انحصارطلب حکومت گرفته شده که مثلا اکثریت اعضای حزب اعتدال و توسعه در این بازی نباشند و به همین علت ما تصمیم گرفتیم که در هر صورت باشیم و در نتیجه گفت‌وگو ها به این نتیجه رسیدیم که از اعضای خودمان و از اعضای هم‌سو و پخته که بتوانند اقلیت قوی در مجلس تشکیل دهند و نماینده مردم باشند یک لیست واحد تشکیل دهیم، همیشه هم بحثمان این بود که اگر واحد نباشد اثرگذار نخواهد بود و نمی‌توانیم به هدفمان برسیم.

خوشبختانه آقای مطهری هم به این جمع پیوست و مذاکرات زیادی شد و در نهایت توانستیم یک لیست بدهیم. در این لیست از همه اقشار و تفکرات، نمایندگانی وجود دارد، حتی از تفکرات مختلف، ما هم افراد اصول‌گرای معتدل داریم و هم افراد اصلاح‌طلب معتدل.

این ها هر کدام یک پایگاه سیاسی دارند و به نظر می‌آید که ما توانستیم با این لیست به صورت عملی به مردم بگوییم که موافق تکثر عقاید مجلس هستیم و با انحصار موافق نیستیم. در لیست ما حتی افرادی هستند که با آن‌ها تفاوت نظر داریم، اما به نظر ما اگر همه این افراد با پشتوانه مردم به مجلس بیایند و با هم تفاوت نظر داشته باشند، بحث، گفت‌وگو و تبادل نظرها می‌تواند بهترین راه‌حل‌ها را برای مشکلات مردم به وجود آورد، چیزی که در مجلس فعلی نمی‌بینیم.

همه افراد حاضر در لیست صدای ملت پایگاه سیاسی دارند

به نظرم همه این افراد پایگاه سیاسی دارند. اگر به سابقه‌هایشان هم نگاه کنید استان‌دار، پزشک، استاد دانشگاه‌هایی هستند که عقبه سیاسی هم دارد و به آن هدف ما کمک می‌کند. ما از همه طیف‌ها هستیم و نمایندگی همه طیف‌ها را در برخواهیم‌ داشت. همگی یک توافق داریم، اینکه امروز در اداره کشور، قانون‌گذاری و تعامل جهانی تندروی جواب نمی‌دهد. همه ما هم‌سو با اعتدال هستیم.

یکی از استراتژی های ما مقابله با تندروی است/ ما هم به وضع موجود اعتراض داریم

و این مقابله با تندروی اصلی است که در لیست صدای ملت در نظر گرفته شده است؟

بله یکی از استراتژی هایمان است. یکی دیگرش این است که ما خودمان به وضع موجود اعتراض داریم و به مردمی هم که مانند ما اعتراض دارند، می‌گوییم بیایند به ما رای دهند و با ما متحد شوند. اتفاقی که در جناح مقابل (اصولگرایان) افتاده این است که با آن‌که ‌بخش‌های مختلفی از دولت، شهرداری و ... در دستشان است، هنوز نتوانسته‌اند باهم مذاکره کنند و چند لیست بیرون داده اند.

اصولگرایان هنوز سر این‌که چه کسی در لیست باشد و چه کسی نباشد جنگ قدرت دارند

مردم هنوز سردرگمند درباره اتفاقاتی که در این جریان می گذرد. آن‌ها فقط به دنبال منافع خودشان هستند و نه منافع مردم وگرنه این طور عمل نمی‌کنند. در این مدت چند بار شنیده‌ایم که گفته‌اند یکی رفته و کسی دیگر به نفع کسی دیگر آمده، جابه‌جایی‌های زیادی داشته‌اند و همه این‌ها به این علت است در آن بالا بر سر این‌که چه کسی در لیست باشد و چه کسی نباشد جنگ قدرت وجود دارد.

شاهد نمونه این حرکت در اداره کشور هستیم، به عنوان مثال با آن‌که می‌گویند با دولت و سایر قوا هم‌سو هستند، اماهمین لایحه عفاف و حجاب را که از قوه قضاییه با ۱۵ بند دریافت کردند به ۷۰ بند رساندند و جرات تصویبش را به صورت شفاف و عمومی نداشتند و در یک کمسیون ۱۰- ۱۵نفری آن را تصویب کردند و به عنوان نماینده مردم خلاف منافع مردم تصمیم‌گیری شد. در نتیجه از همه نخبگان، دارندگان کسب و کار که از وضع موجود ناراضی هستند و دختران و پسران جوان که از این نوع سیاست ورزی اجباری گله دارند، خواهش می‌کنم رای اعتراضیشان را به لیست «صدای ملت» بدهند، هرچند ما نمی‌توانیم اکثریت را بگیریم و نمی‌شود از ما توقع بیشتری داشته باشند چون در مجموع تمام کسانی که از تایید صلاحیت‌ شده‌های کل کشور جمع کرده‌ایم در مجموع ۸۰ نفر می‌شوند.

بدون مردم نمی توانیم سد را بشکنیم

اکثر این افراد از فعالان احزاب سیاسی نیستند و اعضای با سابقه ما رد صلاحیت شده‌اند که این شرایط و میدان بازی را ایجاد کنند، تا مردم رای ندهند و ما هم از کنش‌گری سیاسی انصراف دهیم ولی ما می‌خواهیم این سد را بشکنیم، اما بدون مردم نمی‌توانیم و کار بسیار سختی است.

با نیامدن تغییری ایجاد نمی شود

امروز من در مقابل شما و جوانانی که تجارب دولت آقای خاتمی و روحانی را داشتند و به لیست امید، امید بستند و آمدند رای دادند و حالا می‌گویند ما دیگر نمی‌آییم، می‌گویم: با نیامدنتان تغییری ایجاد نمی‌کنید اما با آمدنتان تغییر ایجاد می‌شود.

در انتخابات ریاست جمهوری رقیب آقای رئیسی رای‌های باطله بود، چون کسانی‌ که به این چینش اعتراض داشتند و آمدند رای سفید دادند و در نهایت دولت تشکیل شد. امروز هم اگر شاهد چنین مجلسی هستیم که از نظر تخصصی بسیار پایین‌تر از سایر مجالس قبلی است و از نظر تجربی و رویکرد یک دست و دستوری و فقط در جهت منافع خودشان و حکومت تصمیم می‌گیرند، نتیجه همان رای ندادنمان است. قرار نیست روی برخی کارهایمان پافشاری کنیم و امید داشته باشیم که اتفاقی خواهد افتاد. اگر صدای ملت به مجلس برود حتما صدای شما را میرسانیم و صدای شما خواهیم بود.

علی مطهری شجاع و آزاده است، راه پدرش را دنبال می کند

فکر می‌کنید هماهنگی در لیست صدای ملت چه‌قدر بتواند در بازه زمانی طولانی مدتِ ۴ ساله تداوم داشته باشد؟

از سویی خود آقای دکتر مطهری فردی بسیار شجاع و با تجربه است و سال‌ها نایب رییس مجلس بوده و به این کار مسلط است (من ایشان را از بیرون می‌شناختم و از نزدیک با هم گفت‌وگو نداشتیم، اما بعد از این که لیست بسته شد مرتب جلسه داریم و بعد از آشنایی با ایشان متوجه شدم که مانند پدرش فرد آزاده ای است و راه او را دنبال می‌کند) می‌تواند مانند ستونی باشد. از سوی دیگر از آن‌جا که خیلی از کاندیداهایی که نمایندگان دوره‌های قبل مجلس بودند، چون تشتت آرا داشتند و در یک فراکسیون متحد نشدن شکست خوردن را دیده‌اند، دیگر آن تجربیات غلط را دنبال نمی‌کنند. ضمن اینکه اگر نگاه کنید این افراد از لحاظ تحصیلاتی و اداری هم خوبند.

ما آمده‌ایم گذشته را جبران کنیم

وقتی کسی سابقه کار اداری داشته باشد و برای مدتی از کار کنار رود به این فکر می‌کند که کجا می‌توانسته بهتر باشد، من این روحیه را در دوستان دیدم. در هر صورت نگاه میانه‌روی و اعتدال ایناست که هر از چند گاهی بایستی و به پشت سرت و کارهایی که انجام داده‌ای نگاه کنی ببینی که آیا درست عمل کرده‌ای یا نه و اگر درست نبود باید آن را تغییر دهی، یا اگر اشتباه کرده‌ای باید عذرخواهی کنی. یکی از مسائل مهم این است که باید از مردم برای کارهایی که در گذشته انجام داده‌ایم عذرخواهی کنیم و آن‌ها را جبران کنیم. ما آمده‌ایم که گذشته را جبران کنیم و امیدواریم که مردم به ما اعتماد کنند.

در مجالسی که با رأی اکثریت تشکیل شد، اتفاقات خوبی افتاد

قوی‌ترین و ضعیف‌ترین مجالس در همه ادوار به نظر شما کدام دوره ها هستند؟ به ویژه در عملکرد زنان مجالس.

بستگی دارد که قوی و ضعیف را چطور معنی کنیم، اما به نظرم نماینده‌ای اعم از مرد و زن قوی است که پشتوانه مردم را داشته باشد. ما دیدیم در دوره‌هایی از مجلس که با مشارکت بالای مردم تشکیل شد، اتفاقات خوبی افتاد و قوانین خوبی پیگیری شد. البته می‌دانید که به راحتی نیست و زمانی که شما به مجلس می‌روید و طرح می‌دهید یا چیزی از دولت میخواهید یا قصد دارید ایده‌ای را با دولت لابی کنید، هم نظر شدن کار بسیار سختی است.

من مجلس پنجم را یادم است که قوانین بسیار خوبی داشت. در همان مجلس اول، چهار خانم حضور داشتند مثل خانم بهروزی که پایگاه اجتماعی بالایی داشت و فردی انقلابی بود و همین‌طور خانم رجایی و دستغیب هم از این دست افراد بودند، این افراد همان روز اول قوانین بسیار خوبی را پیشنهاد دادند و با اکثریت رای آوردند، چون خواست و نیاز مردم بود.

مسائل زنان باید خارج از مسائل سیاسی طرح و بررسی شوند

ایده‌ای که من دارم این است که مسائل زنان خارج از مسائل سیاسی طرح و بررسی شوند و حتی معتقدم که اگر خانم‌ها از جناح‌های مختلفی به مجلس رفتند، باید با هم هم‌سو شوند، چون هدفشان یکی است. آنان باید سدها را از مقابل زنان بردارند و فرصت‌های برابر به زنان بدهند و در این راستا هزینه کنند. دنیای امروز دنیای دیجیتال است و تصمیم گرفته است برابری ایجاد شود. اگر بخواهند نابرابری را از بین ببرند باید آموزش دهند و سواد رسانه‌ای را به دختران جوان یاد دهد.

ما باید این کارها را انجام دهیم چون این‌ها آینده کشورمان است. ضمن این که ما امروز یک لایحه داریم که سه دولت نتوانستند آن را به مجلس ببرند و تصویب کنند که همان بحث امنیت زنان است و براساس پژوهش‌های کشوری نتیجه‌گیری شده است، ولی متاسفانه برخی رویکردهای تندرو قبولش ندارند و می‌گویند شما طوری از مردم سوال کرده‌اید که این جواب ها را بگیرید.

در حقیقت وقتی می‌خواهند این پیمایش‌ها را نقد کنند این طور برخورد می‌کنند. امروز امنیت زنان خیلی مهم است و این را همه جای دنیا می دانند. در مسائل اقتصادی اگر تورم بالا رود به خانواده و به زنان فشار بیشتری می‌آید. در موضوع توان‌مندی زنان، همواره در مجالس ما خانم‌هایی بودند، که خصوصا در این زمینه دانش و ایده‌های خوبی داشتند، اما من این را به ضرس قاطع می گویم که همواره در مجالس ما و هم در دولت‌های ما اولویت زنان نبوده‌اند، در حالی‌که از زنان رای می‌گیرند اما وقتی روی کار می‌روند آن‌ها را فراموش می‌کنند.

احساس بی‌عدالتی و نادیده‌شدن در کنار وضعیت معیشت بیشترین ضرر را به زنان وارد کرد

هرچند چالش‌های کشور هم خیلی بزرگ است، ما تنها نیستیم، فشارهای بین المللی و منطقه‌ای ما خیلی زیاد است و تحولات بیرون بر ما اثرگذار است، ما در منطقه ژئوپولتیکی قرار گرفته‌ایم و هر تغییری در محیط خارجی بر ما بیشترین اثر را می گذارد و همه این موارد باعث می‌شود شرایط جوری شود که دوباره مسائل زنان آخر بیفتد، اما با این حال من در اولین جلسه‌ای که با این لیست اعتدال داشتم، از آقای دکتر مطهری و دوستان خواهش کردم و گفتم:« امروز که ما به این اعتراضات رسیدیم این نارضایتی دختران جوان به این دلیل است که ما از این‌ها رای گرفتیم اما رفتیم در دولت نشستیم و گفتیم اولویت زنان نیستند و این احساس بی‌عدالتی و ظلم و نادیده‌شدن در کنار وضعیت معیشت و سفره مردم بیشترین ضرر را به زنان و بعد خانواده‌ها وارد کرد، فقر در دنیا زنانه است آیا کشور ما نمی‌خواهد به این فکر کند؟

اگر شما می‌خواهید فقرزدایی کنید حتما باید به این موضوع بپردازید. یکی از قوانین خوب یکی از مجالس چندین سال پیش بیمه زنان خانه دار بود، اما امروز شما بپرسید بعد از این همه سال چند زن خانه‌دار بیمه شدند؟ اگر شما به خانواده و زن اهمیت می‌دهید و می‌دانید که خانه داری یک شغل سخت و تاثیرگذار در سرانه ملی است چرا این بیمه را انجام نمی‌دهید و تشریفاتی است. بعضی خانم‌ها در مجلس قوانینی مثل همین جوانی جمعیت را پیگیری کردند که عملیاتی نیست و در نتیجه قانون مصوب می‌شود ولی اجرا نمی‌شود.

من استقلال رای دارم اما حضور کنار آقای (محمود واعظی) فرصت هایی برایم ایجاد کرد

شما همسر یکی از سیاستمداران نام آشنای کشور هستید. چه قدر برایتان مهم است در جایگاه خانم دکتر داداندیش فعالیت داشته باشید به جای آن که گفته شود همسر آقای واعظی هستید؟

من زمانی که با آقای دکتر واعظی ازدواج کردم سنم خیلی کم بود و سن آقای دکتر هم خیلی کم بود، ما دانشجو بودیم و با هم بزرگ شدیم. نمی‌خواهم بگویم که من از آقای دکتر یاد نگرفته‌ام، بالاخره ایشان ۴۰ سال در سطوح عالی مدیریت کرده است و من در کنار ایشان آموختم. این را هم می خواهم بگویم که من و آقای دکتر سال‌هاست که در یک حزب سیاسی فعالیت می‌کنیم و هر دویمان یک کنش‌گر سیاسی هستیم. من علوم سیاسی خوانده‌ام و بالاخره در این حوزه هم دانشش را کسب کرده‌ام و هم در حال اجرایش هستم و هرجا هم که به مشکل می‌خورم با ایشان مشورت می‌کنم.

من برای خودم یک استقلال رای قائلم و اگر سابقه مرا نگاه کنید این را نشان دهد، اما به هر صورت حضور کنار آقای دکتر برایم فرصت‌هایی ایجاد شده است و من نمی‌خواهم این موضوع را رد کنم.زندگی با ایشان و حضور در کنار ایشان ضمن این که چیزهای زیادی به من آموخته، فرصت‌های بهتری را برایم به وجود آورده‌است، من می‌خواهم از این فرصت‌هایم برای دختران و زنانی استفاده کنم که شاید پشتوانه‌ای مثل همسری که مسئول سیاسی باشد را ندارند، استفاده کنم.

نام چند زن موفق را اشاره مکی کنم و لطفا شما یک کلمه یا عبارت کوتاه درباره‌اشان بگویید،

مریم میرزاخانی.

نخبه‌ای که افتخار زنان ایران است

پروین اعتصامی.

از شاعرانی که در بین تمام شاعران می‌درخشد. این قله‌ها مثل پروین اعتصامی چراغ راه همه دختران و زنان جوان ما هستند و چراغ راه من هم بود و به ایشان افتخار می‌کنم.

فروغ فرخزاد.

ایشان هم از شاعرانی است که به نظرم رویکردش اعتراضی بود.

سیمین دانشور.

نویسنده بسیار قابلی که به نظرم با مردمش زندگی کرده است.

سپیده کاشانی .

اینان زنانی هستند که از بطن جامعه برآمده‌اند و در حقیقت خواست زنان را به نحوی نمایندگی می‌کنند.

باید کمک کنیم ۱۴۰۴ دولتی قوی وارد کار شود

نقش مجلس دوازدهم و نمایندگان حاضر در آن را در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۴ چه قدر می دانید و تا چه اندازه فرصت تغییر برای مردم ایجاد می‌کند؟

به نظر من خیلی تاثیرگذار است. رویکرد «صدای ملت» این است که در مجلس اقلیت قوی تشکیل دهیم و بتوانیم کمک کنیم دولتی قوی وارد کار شود. انشا الله اگر مردم به ما رای دهند و ما بتوانیم به مجلس رویم و خوب عمل کنیم، می‌توانیم این روزنه امید را به یک پنجره امید تبدیل کنیم که در انتخابات ۱۴۰۴ اولا مردم حضور و امید بیشتری داشته باشند و مشارکت افزوده شود و دوما این گروه انحصار طلب هم عقب بنشینند و دوباره آن سناریویی که در ریاست جمهوری قبلی چیدند و خیلی از افرادی که لیاقت این را داشتند که در معرض انتخاب مردم قرار گیرند را حذف کردند و تعدادی محدود را که واقعا ناامید کننده بود و معلوم بود که چه کسی از آن خارج می شود را تکرار نکنند.

فکر می‌کنید نهادهای حاکمیتی با این جریان همراه می‌شوند؟

به نظرم اگر از عقلانیت برخوردار باشند باید این پیام نارضایتی را ببیند و تجدید نظر کنند.

۲۷۲۱۹