مهدکودک‌ها سرگردان میان آموزش و پرورش و بهزیستی/دود بلاتکیفی در چشم کودکان
بعد از نگاه ویژه‌ای که مقام معظم رهبری به وضعیت مهدهای کودک داشتند دستگاه های قانون گذار پای کار آمدند تا فکری به حال مهدها کنند.
صبح روز سه شنبه ۱۱ شهریور ماه، ارتباط تصویری رهبر معظم انقلاب با وزیر، معاونان، مدیران و رؤسای وزارت آموزش و پرورش در سی و چهارمین اجلاس آموزش و پرورش... رهبر معظم انقلاب در این ارتباط تصویری با اشاره به وضعیت مهدهای کودک، فرمودند: مهدهای کودک رها هستند، دستگاه های دولتی بر سر آن اختلاف دارند که این اختلافات باید هرچه سریع‌تر رفع شود. بر اساس گزارش‌های رسیده وضعیت مهدکودک‌ها به‌هیچ‌وجه خوب نیست و نباید به مهدکودک‌ها نگاه مراکز خدماتی داشت بلکه این ها مراکز مهم آموزشی و پرورشی هستند.
این بخش از صحبت‌های رهبری باعث شد تا مسئولان بالاخره برای نابسامانی در مدیریت مهدهای کودک فکری کنند و یک دستگاه را به عنوان نهاد واحد برای اداره مهدهای کودک انتخاب کنند.
نابسامانی در صدور مجوز برای مراکز آموزشی پیش از دبستان
سال ۸۷ بود که در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی مصوبه به تصویب رسید که در تبصره ۹ ماده ۲ این مصوبه به آموزش و پرورش اجازه صدور مجوز برای راه اندازی مراکز آموزشی برای کودکان ۴ تا ۵ سال داده شد و همین مسئله سرآغاز بهم ریختگی‌ها برای مدیریت مهدهای کودک شد چرا که پیش از آن فقط بهزیستی اجازه صدور مجوز را داشت، اما بعد از آن بیش از ۱۰ ارگان به خود اجازه صدور مجوز برای راه اندازی مراکز آموزشی پیش از دبستان را دادند که همین مسئله باعث راه اندازی مراکز مختلفی تحت عنوان خانه خلاقیت، خانه بازی و... شد که تحت نظارت هیچ دستگاه مشخصی نبوده و از هیچ قانونی پیروی نمی‌کردند به همین منظور تربیت‌های غلط و آموزش‌های نادرست، همان طور که مقام معظم رهبری در صحبت هایشان اشاره کردند صورت گرفت.مهدکودک به فضا‌هایی اطلاق می‌شود که جوازش توسط سازمان بهزیستی صادر شده باشد و نام هر مکان آموزشی قبل از دبستان مهد کودک نیست پس خلاف‌ها و تخلف‌های آن‌ها نباید به اسم مهدکودک نوشته شود.
برای آموزش پیش از دبستان در بسیاری از کشور‌های دنیا سرمایه گذاری‌های کلانی صورت می‌گیرد و به آموزش پیش از دبستان توجه ویژه‌ای می‌شود در صورتی که در کشور ما مراکز آموزشی پیش از دبستان در وضعیت مناسبی نیستند ۷ درصد مراکز آموزشی تحت عنوان مهدهای کودک تحت نظارت بهزیستی هستند و ۹۳ درصد خارج از نظارت بهزیستی که از ۹۳ درصد بخشی تحت نظارت آموزش و پرورش است، اما بسیاری از آن‌ها تحت نظارت هیچ دستگاه خاصی نیستند.
وجود آشفتگی در اداره مهدهای کودک مجوز دار
حالا جالب است بدانید برای همین مهدهای کودکی که تحت نظارت سازمان بهزیستی هستند یک متولی مشخصی وجود ندارد طبق تبصره ۲ ماده ۲ قانون تأسیس مدارس و مراکز آموزش و پرورش غیردولتی؛ تعیین شاخص‌های آموزشی، تهیه محتوا و نظارت بر مهدهای کودک از حیث آموزشی با وزارت آموزش و پرورش و موضوع صدور مجوز و ارائه برنامه با سازمان بهزیستی است، البته آیین نامه اجرایی این ماده قانونی مصوب شده و تقسیم وظیفه صورت گرفته است. جالب است که شهریه این مهدها هم توسط سازمان حمایت از تولید کنندگان و مصرف کنندگان تعیین می‌شود.وجود مهدهای غیرقانونی و به قول معروف زیر زمینی و نبود یک متولی مشخص برای مهدهای قانونی و مجوز دار از جمله مشکلات مراکز آموزشی قبل از دبستان است.
حالا بالاخره بعد از نگاه ویژه‌ای که مقام معظم رهبری به وضعیت مهدهای کودک داشتند دستگاه های قانون گذار پای کار آمدند تا فکری به حال مهدها کنند.
تصمیم گیری مجلس برای وضعیت مهدهای کودک
احمد حسین فلاحی سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، درباره واگذاری مهدهای کودک به بهزیستی یا وزارت آموزش و پرورش، اظهار کرد:بعد از دغدغه مقام معظم رهبری در خصوص مهد کودک، که به این مراکز به عنوان مراکز خدماتی نگاه شود چرا که مهدهای کودک مراکز آموزشی و تربیتی هستند، کمیسیون آموزش و تحقیقات بر این مسئله ورود کرد.سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه در کمیسیون آموزش و تحقیقات پیش از این نگاهی به مهدهای کودک وجود داشت، افزود: بعد از تاکیدات مقام معظم رهبری مسمم شدیم به همین منظور از سازمان بهزیستی و وزارت آموزش و پرورش دعوت کردیم در کمیسیون حاضر شوند، سازمان بهزیستی اعلام کرد ۷ درصد کودکان در اختیار ماست و ۹۳ درصد مهدهای کودک خارج از دسترسی سازمان بهزیستی هستند و از این ۹۳ درصد تعدادی در اختیار آموزش و پرورش هستند و تعداد زیادی خارج از دسترسی آموزش و پرورش هستند و هر سازمانی برای خود مهد کودک دارد که از قانون واحد تبعیت نمی‌کند و نگاه خدماتی وجود دارد در صورتی که مهدهای کودک جزء حیطه آموزشی و پرورشی هستند.
وی ادامه داد: بنابر این شد که کمیته‌ای مشترک از سازمان بهزیستی، وزارت آموزش و پرورش و کمیسیون آموزش و تحقیقات تشکیل شود تا نسبت به تعیین تکلیف مهدهای کودک تصمیم لازم صورت گیرد. با توجه به اینکه فضای سخنان مقام معظم رهبری مربوط به فضای آموزشی و پرورشی بوده و در این رابطه وارد بحث مهدکودک شدند، نگاه این است که این مراکز در اختیار وزارت آموزش و پرورش قرار گیرد و مانند بسیاری از کشور‌ها که سن آموزش از ۴ تا ۵ سالگی آغاز می‌شود در ایران نیز مهدکودک در حیطه مسئولیت وزارت آموزش و پرورش قرار گیرد.
فلاحی با بیان اینکه طبیعتاً بار سنگین دیگری برای آموزش و پرورش خواهد داشت که باید ساز و کار‌های آن در نظر گرفته شود، افزود: باید در حداقل زمان تعیین تکلیف کنیم، چون اگر بحث را به امروز و فردا بگذاریم مانند بسیاری از مسائل گرفتار روزمرگی می‌شود بنابراین باید هرچه سریع تر در دستور کار جلسات آینده کمیسیون آموزش‌ها قرار گیرد.
هرچند نظر مجلس شورای اسلامی با توجه به توصیه های رهبری بر این است که مهدهای کودک به وزارت آموزش و پرورش واگذار شود اما باز هم این موضوع در دست بررسی است و بهزیستی نیز طرح‌های پیشنهادی خود را برای اداره مهدهای کودک به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال کرده است.
پیشنهادات بهزیستی به شورای عالی انقلاب فرهنگی برای اداره مهدهای کودک
حبیب الله مسعودی فرید معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره برنامه های بهزیستی در صورت واگذاری مهدها به این سازمان، تصریح کرد: طرحی را به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کردیم که مهدهای کودک را از مراکز موجود به مراکز رشد و تعالی همه جانبه کودکان تبدیل کنیم و بر سبک زندگی و مهارت‌های زندگی تمرکز بیشتری داشته باشیم همچنین حمایت‌هایی را برای سایر اقشار که دسترسی زیادی به این آموزش ها ندارند فراهم کنیم تا فاصله بین دهک‌ها را کم کنیم و هدف این است به کودکان دهک‌های پایین این خدمات را برسانیم و کودکان در این دهک‌ها نیز آموزش‌های لازم را دریافت کنند.در کنار آن نیز بهزیستی آمادگی واگذاری مهدها را به وزارت آموزش و پرورش دارد، فرید در این باره گفت: اگرمسئولیت مهدهای کودک به دستگاه دیگری غیر از بهزیستی داده شود آماده هستیم که با حسن نیت در اختیار دستگاه مربوطه قرار دهیم تا کودکان آموزش‌های لازم را دریافت کنند.
اظهارات کارشناسان برای واگذاری مهدهای کودک به بهزیستی یا آموزش و پرورش
اما نظرات کارشناسان درخصوص این واگذاری مختلف است برخی می‌گویند بهزیستی و برخی آموزش و پرورش را برای اداره مهدهای کودک ارجح تر می‌دانند.فاطمه دعایی مدیرعامل کانون توسعه و همیاری مهد کودک‌های کشور در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، در این باره گفت:سازمان بهزیستی ۴۰ سال تجربه کار در حوزه آموزش و پرورش کودکان قبل از دبستان را مبتنی بر علم روانشناسی کودک دارد به همین منظور برای اداره کلان مهدهای کودک ارجحیت دارد.
مدیرعامل کانون توسعه و همیاری مهد کودک‌های کشور با اشاره به اینکه در همان ۴۰ سال پیش که وظیفه صدور مجوز و نظارت بر مهدهای کودک را قانون برعهده سازمان بهزیستی قرار داده برای آموزش و پرورش نیز شرح وظایف کرده است، گفت: وزارت آموزش و پرورش قرار بود در تولید محتوای آموزشی به سازمان بهزیستی کمک کنند و در این چند سال متاسفانه این کار محقق نشد و این کم کاری سازمان بهزیستی نیست چراکه بهزیستی با همه توان تلاش کرد با حفظ سلامت کودکان، با توجه ویژه به کیفیت تغذیه کودکان در همان چند ساعتی که در مهد کودک هستند، مراقبت از کودکان و ایجاد شرایط ایمن و امنیت بالا در فضای مهد کودک به این آموزش خطیر بپردازد.
دعایی با بیان اینکه طبق تفاهم نامه سازمان بهزیستی با وزارت آموزش و پرورش در سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۹۴ اختیارات زیادی به آموزش و پرورش در حوزه مهدهای کودک داده شد، افزود: اما آموزش و پرورش در طی این سال‌ها هیچ اقدامی در این خصوص انجام نداده است اگر قرار است یکی از این دو ارگان مدیریت واحد مهد کودک را برعهده بگیرند باید بر عهده سازمان بهزیستی قرار داده شود.
همچنین درودی کارشناس آموزشی در این باره، بیان کرد: دو مسئله آموزش و تربیتی را باید درنظر بگیریم نیروی آموزش و پرورش در برگزاری و اداره مهدهای کودک کارآمدتر هستند و نیروهای آموزش و پرورش بهتر می‌توانند در این زمینه فعالیت داشته باشند.
حالا باید منتظر دستگاه‌های قانون گذار باشیم تا ببینیم چه تصمیمی برای وضعیت مهدهای کودک می‌گیرند، هرچند شانس آموزش و پرورش در خصوص واگذاری مهدها به این نهاد بالاست اما باز هم باید منتظر ماندو دید متولی نهایی مهدهای کودک بهزیستی می‌شود یا وزارت آموزش و پرورش.